به نقل از «باشگاه خبرنگاران»

رختشویخانه زنجان، بنایی منحصر به فرد در جهان

تاریخ انتشار: ۹ فروردین ۱۳۹۸ | کد خبر: ۲۳۲۴۸۱۳۳

به گزارش گروه استان‌های باشگاه خبرنگاران جوان از زنجان ، رختشویخانه زنجان در سال ۱۳۴۷ هجری قمری مصادف با ۱۳۰۷ هجری شمسی توسط دو برادر به نام‌های مشهدی اکبر و مشهدی اسماعیل ساخته شد. مشهدی اکبر معماری ساختمان را بر عهده داشت و وظیفه مشهدی اسماعیل بنایی ساختمان بود. علی اکبر توفیقی (شهردار وقت زنجان) که رئیس بلدیه بود زمین ساخت رختشویخانه زنجان را خرید و سپس فرمان ساخت آن را صادر کرد.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

 
سبک و سیاق معماری این بنا را می‌توان به شیوه اواخر دوره قاجار و اوایل دوره پهلوی نسبت داد. مجموعه‌ی تاریخی رختشویخانه، در فهرست آثار تاریخی ایران به ثبت رسیده است.

این بنا در قلب بافت تاریخی شهر زنجان منطبق بر حصار قدیمی شهر، در یک منطقه‌ی پرتراکم مسکونی احداث شده است.
وارد مکان می‌شوی زیبایی و قدمت این بنا چشم را می‌نوازد در گوشه گوشه این بنا المان‌های که به عنوان نماد بانوان زنجانی هستند توجه هر بازدید کننده را به خود جلب می‌کنند.  
این المان‌ها بیانگر روزگار نه چندان دور از حال و هوای این قطعه از کشور را به نمایش می‌گذارد. هدف از ساخت رختشویخانه به اتاقی گفته می‌شود که جهت شست و شوی لباس از آن استفاده می‌شود. از نظر نوع کاربری هیچ بنایی را نمی‌توان در ایران یافت که این گونه صرفا برای شستن رخت و لباس مورد استفاده قرار گیرد. ساختمان بنا، اما معماری مشابه با مسجد عباس قلی خان و دروازه ارگ دارد.
این بنا برای استفاده عموم ساخته شد و شبانه روزی دسترسی به آن امکان پذیر بود و بابت استفاده از آن هیچ پولی از شهروندان دریافت نمی‌شده است.  
شهر زنجان معمولا زمستان‌های سرد و سختی را داشت  و این مسئله مشکلات مربوط به رتق و فتق امور منزل را  برای بانوان و مادران این شهر چندین برابر می‌ کرد از این رو شهردار وقت آن زمان برای تأمین امنیت و آسایش زنان در یک مکان سرپوشیده رختشویخانه زنجان را احداث کرد. ویژگی‌های بنا این بنا در یک محل شلوغ و در قلب شهر زنجان معروف به بابا جامال چوقوری (گودال بابا جمال) احداث شده است که امروزه خیابان سعدی به فاصله یکصد متری از سمت غربی آن می‌گذرد و از طریق کوچه فرهنگ به ساختمان رختشویخانه دسترسی دارد و آب مجموعه از قنات قلعچه حاجی میربهاء الدین تأمین می‌شده است.  
رختشویخانه مخزنی به طول ۱۷ متر، عرض ۵٫۱ متر و ارتفاع ۸ متر دارد که با سه واحد پوشش طاق و تویزه بر روی جرز‌ها و دیوار‌ها سقف شده است. تا ارتفاع چهار متری دیواره‌های داخلی بنا به نحوی پوشیده شده است که امکان پر کردن آب تا آن سطح وجود دارد که اگر این اتفاق روی می‌داد امکان گنجایش ۷۴۰ مترمکعب در آن وجود داشته است. فضایی از این مخزن به ساخت یک تراس اختصاص داده شده است که هنگام ایستادن در آن می‌توان به محل شست و شوی رخت‌ها تسلط کامل داشت.
این مکان برای اشراف کامل مدیریت به کسانی که در حال استفاده از آن بودند ساخته شده بود.

در این فضا برای شستشوی لباس‌ها و سایر وسایل چندین حوضچه سنگی ساخته شده که از طریق مجاری آب از مخزن اصلی تامین می‌شوند و فاضلاب حاصل نیز از طریق کانالی که در زیر پاشویه‌ها قرار دارد به بیرون بنا منتقل می‌شود. مجاری آب، حوضچه‌ها و پاشویه‌ها از سنگ‌های تراشیده ساخته شده است.    
طراحی و اجرای فضای داخلی و اصلی رختشویخانه زنجان بسیار زیبا می‌باشد و سالن آن دارای یازده ستون است که به طور قرینه به دو قسمت تقسیم شده اند. فاصله ۱۱ ستونی که به طور قرینه سالن را به دو قسمت تقسیم کرده اند در جهت قرینه از چهار واحد حوضچه و مجاری آب در حد فاصل حوضچه‌ها تشکیل یافته و حدود آن را سنگ‌های حجاری شده از جنس تراورتن از یکدیگر مجزا می‌کند. این فضا از سالنی به عرض نزدیک به ۱۴ متر و طول ۶۲ متر و مساحت زیربنای ۸۵۰ متر مربع برخوردار است.  
محل شستشوی رخت‌ها به چهار قسمت تقسیم شده است. ابتدای شستشو که از انتهای جریان آب است حوضچه‌ی مخصوص لباس‌های بسیار آلوده و مجرای آبی که از حد فاصل حوضچه دوم و سوم عبور می‌کرد، مخصوص لباس‌های نسبتا تمیز و محل آب کشی بود. حوضچه‌ی چهارم مخصوص شستشوی ظروف آشپزخانه بود و بالاخره حوضچه‌ی آخری (اولین حوض از حرکت آب)، محل آب تمیز و تامین آب آشامیدنی بوده است.
  کاربرد امروزی بنای رخشتویخانه این بنا در دوره اخیر تعمیر و مرمت شده و به عنوان موزه مردم شناسی مورد استفاده قرار می‌گیرد. رختشویخانه زنجان امروزه محل مناسبی برای آشنایی هرچه بیشتر علاقمندان به فرهنگ و آداب و رسوم مردم منطقه است. در این موزه می‌توانید با انواع و اقسام لباس‌های محلی، ابزار و وسایل و زیورآلات زنان و همچنین با صنایع دستی نظیر چارق زنجان آشنا شوید.  

مدیر کل میراث فرهنگی و گردشگری زنجان در گفتگو با خبرنگار گروه استان‌های باشگاه خبرنگاران جوان از زنجان، گفت: این بنای تاریخی عام المنفعه و از نظر زیبایی و کاربری جزو بی نظیزترین بنا‌ها در سطح دنیا است.
وی ادامه داد:این معماری به لحاظ کاربرد یک معماری درونگرا محسوب می‌شود که بانوان این شهر را از سوز و سرمای زنجان و هم از خطرات دیگر محفوظ نگه می‌داشت.  
مدیر کل میراث فرهنگی زنجان گفت:این ینا تنها بنا در جهان با کاربری مخصوص برای رختشویی بانوان است، در هیچ جای دنیا، بنایی با کاربری رختشویی متناسب با شرایط اقلیمی و جغرافیایی که منحصر به گروه خاصی باشد، به غیر از بنای رختشویخانه زنجان احداث نشده است.
وی افزود: در حال حاضر به عنوان موزه مردم شناسی مورد بازدید گردشگران قرار می‌گیرد.    
رحمتی همچنین با اشاره به آمادگی استان زنجان برای میزبانی از مسافران نوروزی ادامه داد: هر شب یکهزار و ۵۴۶ ظرفیت اقامتی در قالب هتل‌ها، مسافرخانه‌ها، اقامتگاه‌های بوم گردی، اسکان آموزش‌وپرورش، مهمانسرا‌های ادارات و خوابگاه‌های دانشجویی در آمادگی کامل برای پذیرایی از گردشگران هستند.

انتهای پیام/ن

منبع: باشگاه خبرنگاران

کلیدواژه: اماکن تاریخی میراث فرهنگی

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.yjc.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «باشگاه خبرنگاران» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۳۲۴۸۱۳۳ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

موسیقی ایران به پاپ منحصر شده است/ تاریخ انقضای موسیقی‌های بی سر و ته تمام می‌شود

به گزارش خبرنگار فرهنگ و جامعه خبرگزاری علم و فناوری آنا،‌ کسری حاجی‌زاده خواننده، آهنگساز، تهیه کننده، مدیر هنری و مدیر شرکت فرهنگی و هنری «نوای هنر آرنا» است. وی از کودکی شروع به آموزش موسیقی و پیانو کرد و پس از یادگیری و اجرای چندین کنسرت هنرجویی علاقه‌مند به آواز شد. پس از فراگیری آواز کلاسیک و پاپ به عضویت گروه کُر و ارکستر «آوای شفق» درآمد و در چندین کنسرت در تالار وحدت، تالار اندیشه، سالن محک، ایوان شمس و … حضور داشت.

او همچنین به عنوان مدیر هنری سابقه همکاری با شبکه‌های مختلف تلویزیونی و همچنین برنامه تلویزیونی «باهمستان موسیقی» را دارد و در تولید و انتشار چندین هزار قطعه موسیقی به عنوان مدیر تولید و مدیر پخش نقش بسزایی داشته است. با این هنرمند گفت‌وگویی انجام دادیم از نظرتان می‌گذرد:

کمی درباره مشکلات گروه کُر در ایران صحبت کنید.

مشکلاتی که درباره هنر در ایران وجود دارد فقط مختص به گروه‌های کُر نیست ولی بیشترین مشکلات مختص گروه‌های کر و ارکستر‌ها است. مگر می‌شود از هیچ سمت حمایتی از این گروه‌ها نشود؟ آنقدر بی تفاوتی به گروه‌های کُر و ارکستر‌ها شده است که بیشتر آنها تعطیل شده‌اند و دیگر کسی تمایل به همکاری ندارد و ترجیح می‌دهند یا در گروه‌های پاپ فعالیت کنند یا به کار‌های غیر از موسیقی بپردازند. متاسفانه نه حمایت از سوی ارگانی صورت می‌گیرد و نه اطلاع رسانی درستی از این گروه‌ها می‌شود در نتیجه انگیزه‌ای برای اعضای این گروه‌ها نمی‌ماند.

مخاطب امروز با کنسرت‌های گروه کُر ارتباط برقرار می‌کند؟

مخاطب امروز پذیرای چیزی است که آن را ببیند. وقتی کسی غذایی را نه هرگز دیده و نه هرگز خورده معلوم است که پذیرای آن نمی‌شود. تمام تبلیغات، تمام سالن‌ها و تمامی رسانه‌ها تمایل زیادی برای نشان دادن این گروه‌ها ندارند، چون سال‌های سال است که فقط به موسیقی پاپ اهمیت داده شده و درآمد بالایی از این راه دارند. انگار موسیقی پاپ انحصار موسیقی ایران شده است. نه فقط گروه‌های کر بلکه ما در چند سال اخیر تبلیغاتی از اجرا‌های سنتی، گروه‌های بانوان و دیگر گروه‌ها هم نمی‌بینیم.

چه مخاطبانی جذب این کنسرت‌ها می‌شود؟

متاسفانه الان مخاطبانی که عاشقانه این فضا را دوست دارند یا از قدیم با این گروه‌ها آشنا بودند فقط مخاطب این کنسرت‌ها هستند. مشکل ما ریشه‌ای است و زمان می‌برد تا حل شود. آموزش‌هایی که در فضای مجازی داده می‌شود به این مشکلات دامن زده است. بیشتر اساتیدی که واقعا سواد بالایی در موسیقی دارند بیکار نشسته اند تا عده‌ای با آموزش‌های تجربی بدون اصول این مشکلات را بیشتر کنند.

در کشور‌های دیگر به چه صورت است؟

بر خلاف ایران در کشور‌های اروپای غربی از دوران رنسانس با این فضا آشنایی دارند و در کلیسا‌ها گروه‌های کر فعالیت داشتند و آواز‌های مذهبی اجرا می‌کردند و در دوران باروک به اوج خودش رسید. علاوه بر آن وقتی از دوران کودکی در مدارس موسیقی تدریس می‌شود همه افراد گوش موسیقیایی دارند و درست را از غلط به راحتی تشخیص می‌دهند. برای همین است که خوانندگان آنها همه بسیار کوک و ژوست اجرا می‌کنند، چون مردم به راحتی فالش خواندن خواننده را متوجه می‌شوند. علاوه بر تمامی این جریانات مردم تصمیم می‌گیرند که چه نوع موسیقی را گوش دهند نه اینکه برای آنها تصمیم گرفته شود.

آیا ارکستر و گروه کر در ایران با شکست مواجه شده است؟

هنر همیشه راه خودش را پیدا می‌کند و یک زمانی تاریخ انقضای این موسیقی‌های بی سر و ته هم تمام می‌شود، اما با سیاست‌های گرفته شده در ارتباط با ارکستر‌ها و گروه‌های کر فعلا دچار یک خفقان بزرگی شدیم که امیدوارم به زودی با حمایت مسئولین از این بحران بزرگ عبور کنیم.

انتهای پیام/