به نقل از «مهر»

جاذبه‌های گردشگری دامغان در نوروز/ صد دروازه و ۱۰۰ خاطره

تاریخ انتشار: ۱۱ فروردین ۱۳۹۸ | کد خبر: ۲۳۲۶۴۴۲۳

خبرگزاری مهر، گروه استان‌ها: برگ برگ کهن تاریخ دیار قومس مزین به نام دامغان است، شهری از دیرباز پایتخت اشکانیان بوده و در کتیبه سارگون آشوری نیز از آن یاد شده است، شهر صددروازه یا هکاتوم پلیس که می‌گویند دروازه ورودی آن سرخه و دروازه خروجی آن ری آباد میامی بوده است، شهرستانی که اگر امروز پابرجا بود در زمره بزرگترین ها در کتاب گینس جای داشت.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

کهن دیار صد دروازه اما نماد گردشگری دیار قومس است وجود کهن‌ترین مسجد ایران با یک هزار و ۳۰۰ سال قدمت در دامغان یادگار عصر تبلور اسلام و معماری آن است. مسجد تاریخانه در کنار برج مهماندوست، امام‌زاده جعفر (ع)، مقبره شاهرخ تیموری، گنبد چهل‌دختران، پیر علمدار، گنبد زنگوله و ده‌ها اثر تاریخی دیگر در ایام تعطیلات نوروز میزبان ده‌ها و صدها گردشگر خواهد بود.

دامغان اما دارای ظرفیت‌های چشم‌نواز طبیعی فراوان است منطقه شمال این شهرستان به واسطه قرار گیری در پایه جنوبی البرز دارای بافتی کوهستانی، جنگلی و پر از درخت است که در این مجال سعی داریم تا ابتدا به معرفی بناهای تاریخی دامغان بپردازیم و در ادامه داشته‌های طبیعی این شهرستان را نیز به طور خلاصه بیان کنیم.

گنبد زنگوله دامغان

گنبد زنگوله دارای پلانی مستطیل شکل و در ساخت آن از خشت و گل استفاده شده است، گنبد بنا مدت‌ها پیش فرو ریخته، اما گوشه سازی‌های «ترنبه پتگین» جالبی از آن برجای مانده است و می‌توان فهمید که گنبدی زیبا بر آن استوار بوده است. بر چهار دیوار بنا، چهار طاق نما وجود دارد که از هر یک دری به بیرون ساخته‌اند و ارتفاع هر دیوار در حدود شش متر را شامل می‌شود.

ساخت بنا را به قرن هفتم هجری نسبت داده‌اند، اما در مورد دلایل ساخت آن عقاید مختلفی ابراز می‌شود. وجود چند نمای قبر مانند در داخل بنا و عدم شناخت هویت واقعی آن داستان‌های بسیاری را در مورد مدفونان در زیر این گنبد به‌وجود آورده است. عده‌ای مدفون در بنا را یکی از سرداران یعقوب لیث صفاری بنام «زنگارود» می‌دانند و نام زنگوله را از تغییراتی در همین نام دانسته‌اند و عده‌ای دیگر بنا را آرامگاه شاعر بزرگ مسمط گوی ایران منوچهری دامغانی بیان داشته‌اند، این بنا در جنوب غربی شهر دامغان و در پارک شهید ملایی قرار دارد.

مسجد تاریخانه دامغان

درباره تاریخانه و زمان ساخت بنای اولیه آن، صاحب نظران بسیاری بحث کرده‌اند. نویسنده مرآه البلدان، دستور ساخت تاریخانه را به امیرالمؤمنین علی (ع) نسبت داده و آندره گدار تاریخ ساخت این بنا را اواسط قرن دوم هجری ذکر کرده است.

تاریخانه دامغان، یکی از کهن‌ترین ساختمان‌ها در شیوه خراسانی است. بنا به شدت تحت تأثیر معماری ساسانی و ساختمان‌ها و کاخ‌های سروستان و فیروز آباد است. نقشه ساختمان بر پایه همان شبستان ستون‌دار است که بعدها در آن تغییراتی داده‌اند؛ برای نمونه، دهانه میانی در شبستان جنوبی، بلندتر و بزرگ‌تر و نمای مسجد نیز دگرگون شده است و قوس‌های مازه‌دار (بیضوی) طاق‌ها به قوس‌های تیزه‌دار (جناغی) تبدیل شده‌اند. البته پاکار قوس‌ها (جایی که طاق شروع می‌شود) تغییری نیافته و هنوز قوس‌های مازه دار (بیضوی) کهن، در ساختمان دیده می‌شود که نشان دهنده اصالت آن است.

طرح کلی مسجد کاملاً ساده است ولی بیشتر کارشناسان آن را بسیار گیرا یافته‌اند؛ زیرا احساسی از شکوه و زیبایی شاهانه ارائه می‌کند و یکی از با شکوه ترین بناهای اسلامی است که بی شک، مظهر عظمت و اعتماد و در عین حال، فروتنی است. ساختمان از لحاظ مصالح و سبک به طور کامل به شیوه ساسانی است، حتی آجر چینی شعاعی و ابعاد آجرهای قرمز و خود ستون‌ها شبیه همان طرح‌های کاخ ساسانی است که فاصله چندانی با آن محل ندارد این مسجد در جنوب شرقی شهر دامغان در حالی قرار دارد که حتی پیاده هم می‌توان از مرکز شهر به دیدن این مسجد رفت.

پیرعلمدار دامغان

برج پیر علمدار ییک از نمونه‌های بسیار ارزشمند معماری قرن پنجم ایران به صورت مخروطی پیازی شکل ساخته شده در قسمت زیرگنبد و انتهای بدنه برج دارای تزئینات، کتیبه‌ای به خط کوفی نوشته شده است.

براساس کتیبه خط کوفی پیرامون برج، این بنا در بین سال‌های ۴۱۷ تا ۴۲۰ هجری قمری به دستور ابو حرب بختیار بن محمد فرزند محمد ابن ابراهیم، برای پدرش ساخته شده است ابو حرب با توجه به سروده منوچهری دامغانی حاجب دربار قابوس بن وشمگیر (فلک المعالی) پادشاه زیاری است که از جانب این پادشاه به حکومت دامغان رسید.

در داخل برج و بر روی گچ کتیبه‌ای به رنگ سرمه‌ای شنگرف و به خط کوفی نوشته شده است که یکی از آیه‌های سوره زمر است که در دوره‌های بعد به بنا افزوده شده است و با توجه به اینکه درکنار در گذشته مسجدی از دوران ایلخانی وجود داشته که تنها قسمتی از یک کتیبه آن باقی مانده و احتمالاً کتیبه دوران ایلخانیان بر روی دیوار داخلی برج نوشته است این برج در محله خوریا نزدیک مسجد دامغان و در خیابان شهید مطهری دامغان قرار دارد.

گنبد چهل دختران

این برج از ابنیه دوره سلجوقی به شمار می‌رود بنای مذکور در سال ۴۴۶ هجری به دستور ابوشجاع، موسوم به اسفار بکی بن اصفهانی از آجر ساخته شده است محیط خارجی این برج ۲۳ متر و قطر داخلی آن ۵.۵ در ۱۵ متر ارتفاع دارد و در بالای آن نزدیک به گنبد، کتیبه‌ای به خط کوفی با تزئینات زیبای آجری و قطار بندی‌های جالب مشاهده می‌شود.

در بالای درب چوبی این برج، که اخیراً ساخته و نصب شده است و از طرف جنوب شرقی باز می‌شود کتیبه دیگری به خط کوفی وجود دارد، در داخل گنبد قبری ساده و گچی به ابعاد ۷۴ در ۲۱۶و ارتفاع ۳۰ سانتی متر بدون هیچ گونه تزئین و سنگ نبشته وجود دارد که بین این قبر ساده با گنبد عالی آن هیچ تناسبی وجود ندارد داخل برج نیز با گچ سفید شده است.

کف مقبره حدود ۷۵ سانتی‌متر از صحن مجاور بلندتر است و با یک پله که در مدخل آن قرار دارد با محوطه اطراف امام‌زاده ارتباط پیدا می‌کند، فاصله این برج ۲۷۵ سانتی‌متر است این مجموعه تاریخی در مرکز شهر دامغان، خیابان امام خمینی (ره) و خیابان شهید فلاحی واقع شده است.

امام زاده جعفر (ع)

امام‌زاده جعفر (عا) ز اولاد حضرت امام سجاد (ع) است، اساس بنای این امام زاده را به دوران سلجوقی و حتی بیش از آن به قرن چهارم نسبت داده‌اند، حرم امام زاده با طرح چهارگوش و به ابعاد ۱۳ در ۱۳ متر است، طرح چهارگوش به کمک هشت نیم طاق مقرنس به هشت ضلعی تبدیل شده و سپس گنبد بنا، بر روی آن استوار شده است داخل بقعه سفیدکاری شده و هیچ گونه تزئیناتی ندارد.

در صحن امامزاده و در مجاورت آن یک بنای چهارضلعی آجری وجود دارد که ارتفاع آن ۱۲ متر است این بنا دارای گنبدی مدور، کوچک و آجری است و به عنوان مقبره شاهرخ تیموری معروف است اما عده‌ای معتقد هستند که این بنا در گذشته خانقاه بوده است بر بالای در جنوبی این مقبره عبارت عربی با خط ثلث بر روی کاشی نقش شده است.

دور تا دور سنگ روی مرقد دارای تزئینات گچ بری جالب توجهی است، گنبد حرم به صورت شلجمی و از آجر ساده بنا شده و در برابر ورودی اصلی بقعه، ایوان کوچکی به قوس تیزه‌دار و در دو سوی آن دو طاق نما قرار دارد که از وسط هریک دری به دو اتاق جانبی ایوان گشوده شده است.

برج مهماندوست دامغان

بنای برج مهماندوست ۱۲ ترک است و هر ترک آن دارای طاق نما و بنای برج روی پایه‌ای دایره شکل قرار گرفته است، در بالای برج سه ردیف مقرنس کاری بسیار زیبا و استادانه دیده می‌شود، تزئینات برج در قسمت بالای این مقرنس‌ها و بر زمینه استوانه‌ای قرار گرفته است.

تبدیل معماری ۱۲ ضلعی به استوانه، شیوه کار معماری برج مهماندوست را جز نمونه‌های استثنایی برج‌های آرامگاهی قرار داده است، کتیبه‌ای به خط کوفی بر گرداگرد این قسمت استوانه‌ای وجود دارد که تاریخ بنای آن را به سال ۴۹۰ هجری قمری بیان می‌کند.

این کتیبه از نظر اجزا و شیوه نگارشی بر کشیدگی هرچه بیشتر ساقه‌ها تکیه دارد و به طور عمده در دو سوی انتهای ساقه‌ها شاهد دو پیچیدگی هستیم که بر روی هم قرار گرفته‌اند، شروع حروف در پایین با برش‌های خاص از شکل هندسی خارج و به آنها جنبه تزئینی بخشیده است.

اهالی آبادی‌های مجاور این بنا را بقعه امام زاده قاسم (ع) از اولاد موسی بن جعفر علیه السلام می‌دانند، برج مهماندوست دامغان دارای گنبدی بوده که فروریخته و ارتفاع آن بدون گنبد ۱۴.۵ متر است؛ این برج در ۱۸ کیلومتری شرق دامغان و در نزدیکی جنوب روستای مهماندوست و در بین راه دامغان-شاهرود قرار دارد.

جاذبه‌های طبیعی دامغان

سفر به جاذبه‌های طبیعی دامغان خود نیازمند سفری چند روزه است اما در این مجال باید به اختصار آنها را معرفی کرد؛ دهستان تویه دروار یکی از مناطق وسیع و با پیشینه تاریخی در شمال غربی شهرستان دامغان قرار دارد.

قرار گرفتن منطقه خوش آب و هوای تویه دروار در این موقعیت جغرافیایی و دسترسی آسان و سریع به دو مرکز استان یعنی شهرهای سمنان و ساری با پیمودن مسافتی کم و وجود راه ارتباطی بین این منطقه و استان مازندران منطقه تویه دروار را جزو یکی از نقاط استراتژیک مهم از لحاظ جغرافیایی در منطقه دامغان و به‌خصوص استان سمنان قرار داده است، فاصله منطقه گردشگری تویه دروار از مرکز شهرستان دامغان در حدود ۴۵ کیلومتر است و دسترسی به دریای خزر و دیار جنگل‌های سر سبز شمال برای مسافران این منطقه با طی کمتر از دو ساعت رانندگی امکان‌پذیر خواهد بود.

یکی از مناطق بکر، زیبا و دل انگیز منطقه تویه دروار رومه است. این منطقه خوش آب و هوا در منتهی‌الیه شمال شرقی منطقه تویه دروار واقع شده است، این روستا از جنوب به دره گیو تنگه، از شمال به مناطق اگره و سرخ ده، از غرب به معدن گونو و از شرق به کوه‌های سربه فلک کشیده شمال دامغان متصل است که هرکدام از این مناطق نیاز به یک‌روز گردشگری دارد. آبشار نسوا، غارهای متعدد، تنگه زندان، انگورستانی، دیباج، کوه زر، نم که، آبشار پیرخوشتر و … در زمره ظرفیت‌های گردشگری دامغان هستند.

منطقه گرد کوه دامغان دیگر محور جاذبه‌های گردشگری این منطقه و قلعه گرد کوه و گنبدان دژ در شهرستان است که گل‌های فراوان و گیاهان دارویی نیز در آن وجود دارد، برای بازدید از این منطقه می‌بایست در مسیر ۱۸ کیلومتری غرب دامغان سفر کرد.

در نهایت باید گفت برای گشت و گذار در دامغان حداقل باید سه روز وقت گذاشت، دو روز برای جاذبه‌های دیدنی تاریخی و طبیعی و یک روز برای سفر به شمال دیباج که به تنهایی یک محور گردشگری محسوب می‌شود، دامغانی‌ها همچنین مردمی مهمان‌نواز هستند و در عید شیرینی‌ها و نان‌های ویژه‌ای نیز مانند رشته برشته می پزند که می‌توانند سفر مسافران را شیرین‌تر کنند؛ اینجا دامغان است دیار صد دروازه صد خاطره…

کد خبر 4569998

منبع: مهر

کلیدواژه: نوروز 98 امامزاده قاسم دامغان گردشگری مسافران نوروزی میراث فرهنگی سمنان مسجد تاریخانه دامغان

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.mehrnews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «مهر» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۳۲۶۴۴۲۳ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

یک روز ناب در دل طبیعت بکر در چند کیلومتری تهران

آفتاب‌‌نیوز :

تهران یکی از شلوغ‌ترین شهر‌های ایران است. ابر شهری با خیابان‌های کوچک و بزرگ و بزرگ‌راه‌های طولانی که در بیشتر ساعات روز با انبوهی از وسایل نقلیه و خودرو‌ها پر می‌شود. گرچه در پایتخت پارک‌ها و فضا‌های سبز فراوانی وجود دارند، اما زندگی شهری و دغدغه‌هایش فرصت محدودی برای لذت بردن از آن‌ها باقی می‌گذارد. در چنین شرایطی است که بسیاری از پایتخت‌نشینان، برای رفع خستگی و اندکی آرامش راهی جاذبه‌های اطراف تهران می‌شوند تا با طی کردن مسافتی کوتاه، از طبیعت بکر و هوای پاک این مناطق استفاده کنند.

به خصوص که در مناطق اطراف تهران گزینه‌های متعددی هم برای اجاره انواع اقامتگاه و خانه و سوئیت مهیا شده است و وجود پلتفرم‌هایی مانند سایت شب باعث شده تا مسافران بتوانند به راحتی نسبت به رزرو گزینه‌های اقامتی اقدام کنند.

شهریار، انتخابی جذاب برای سفر در بهار

فصل بهار مصادف است با درختان تازه شکوفه زده، دشت‌های سرسبز و پرگل، رودخانه‌هایی جاری و نسیمی دلنواز که از میان ارتفاعات و رشته کوه‌های البرز وزیدن می‌گیرد. اغراق نیست اگر بگوییم که بهار، بهترین فصل برای گشت و گذار در شهر‌های ییلاقی اطراف تهران مانند شهریار است. شهری با باغ‌های پر از میوه و دشت‌های رنگارنگ که یکی از جاذبه‌های گردشگری برای ساکنان تهران و شهر‌های اطراف به حساب می‌آید. 

یکی از جذابیت‌های شهریار برای اغلب مسافران، طبیعت سرسبزی است که در هر نقطه از شهر دیده می‌شود. اصلا به همین دلیل است که گزینه اجاره باغ در شهریار برای اغلب مسافران پرطرفدار و هیجان انگیز است! البته که در اینجا دیگر امکانات اقامتی هم وجود دارد و گردشگران می‌توانند ضمن گشت و گذار در طبیعت، در هر نقطه نسبت به اجاره ویلا در شهریار اقدام نمایند.

جا‌های دیدنی شهریار در بهار

همانطور که به شما گفتیم، طبیعت شهریار یکی از محبوب‌ترین نقاط برای تفریح و سفر است. با این حال در این شهر جاذبه‌های تاریخی متنوعی هم برای بازدید وجود دارد. یکی از این جاذبه‌ها، بنای تاریخی قلعه دهشاد است که مردم قدیم در گذشته از آن برای دیده بانی استفاده می‌کردند.

قلعه‌ای قدیمی با بافتی روستایی که هنوز بعضی از مردم شهر در گوشه و کنارش زندگی می‌کنند؛ بد نیست که بدانید این قلعه نسبت به دیگر جاذبه‌های تاریخی شهر، سازه مدرن‌تری دارد و قدمتش به دوران قاجار برمی‌گردد.

در چهار طرف قلعه دهشاد، چهار برج دیده می‌شود که روزگاری محل استقرار نگهبانان برای دیده‌بانی بوده است. سقف قلعه نیز به صورت ذوزنقه‌ای طراحی شده و دو طاق‌نما را در دو سمت خود جای داده است. در ساخت این قلعه و بنای قدیمی، آجر حرف اول را می‌زند.

به دلیل معماری منحصر به فرد این مجموعه، قلعه دهشاد یکی از آن مکان‌هایی است که دانشجویان رشته هنر را برای بررسی‌های دقیق و علمی به خود دعوت می‌کند. این بنای باستانی در ده کیلومتری شرق شهریار واقع شده و در فهرست آثار ملی کشور هم به ثبت رسیده است.

اگر از قلعه دهشاد دیدن کردید و باز هم دلتان خواست تا وقت خود را با سر زدن به جاذبه‌های تاریخی شهریار سپری کنید، ما به شما بازدید از تخت کیکاووس را پیشنهاد می‌کنیم! یک جاذبه تاریخی دیگر که در ۱۸ کیلومتری جنوب شهریار واقع شده است و قدمتی ۴ هزار ساله دارد. این بنا در روستای بیدگنه قرار گرفته و در گذشته محلی برای برگزاری جشن‌های ملی بوده است.

مورخان و باستان شناسان اعتقاد دارند که تخت کیکاووس، روزگاری میزبان جشن‎های باشکوهی مانند جشن سده یا مهرگان بوده است. جشنی که در آن همگی به دور آتش سرخ رنگ جمع می‌شدند و دست در دست یکدیگر، به شادی و پایکوبی می‌پرداختند. شاید اگر گوش‌هایتان را تیز کنید، هنوز هم بتوانید صدای جشن و پایکوبی مردم قدیم را در ذهنتان تصور کنید!

گرچه همچنان در این محل جشن‌هایی مانند چهارشنبه سوری برگزار می‌شود، اما بدون شک هیچ کدام تا امروز نتوانسته‌اند شکوه و زیبایی مراسم کهن و قدیمی را احیا کنند.

گردش بهاری در روستای برغان

حالا که تا شهریار آمده‌اید، بگذارید تا کمی هم با شما از روستا‌های جذاب اطرافش صحبت کنیم! مطمئنا سر زدن به این روستا‌ها آن هم در فصل خوش و آب و هوای بهار حسابی سرحالتان می‌کند و انرژی بی حد و اندازه‌ای به شما می‌دهد.

اولین روستای پیشنهادی ما به شما، روستای برغان است. دهکده‌ای که در دامنه جنوبی کوهپایه‌های البرز قرار گرفته و سر زدن به آن در بهار می‌تواند یک ماجراجویی دلنشین و هیجان انگیز باشد. قدمت برغان هنوز به درستی مشخص نشده است، با این حال درختان چنار بسیار تنومند و کهنسال این روستا خبر از تاریخی چند هزار ساله می‌دهند. در برغان همچنین خانه‌ها و بنا‌های تاریخی وجود دارند که ساخت آن‌ها به دوران قاجار باز می‌گردد. 

روستای برغان در بهار آب و هوای معتدلی دارد. در حقیقت پوشش گیاهی متنوع و وجود درختان کهنسال و پربار در برغان، آب و هوای این منطقه را تحت تاثیر خود قرار داده و باعث شده است تا گشت و گذار در آن، جذاب و منحصر به فرد باشد. برغان علاوه بر طبیعت زیبا و آثار تاریخی‌اش، به آلوچه‌های خوش رنگ و طعمش هم شناخته می‌شود. جالب است که بدانید آلوچه و لواشک در کنار گردو و لبنیات محلی از جمله سوغاتی‌های خوشمزه برغان به شمار می‌روند.

پل قدیمی، رودخانه روستا، حسینیه محل، درختان هزار ساله و میدان برغان نیز برخی از جا‌های دیدنی این روستا به حساب می‌آیند. تا یادمان نرفته است بگوییم که در طبیعت اطراف برغان تا دلتان بخواهد کلبه چوبی و کلبه جنگلی هم ساخته شده و مسافران می‌توانند با خیال راحت چند روزی در این روستای خوش آب و هوا ساکن شوند.