تبدیل تهران به شهر هوشمند امکان پذیر است؟
تاریخ انتشار: ۲۲ فروردین ۱۳۹۸ | کد خبر: ۲۳۳۹۰۵۰۳
گئورک قره‌پتیان استاد تمام دانشکده مهندسی برق دانشگاه صنعتی امیرکبیر با بیان اینکه در حال حاضر بیش از هزار مقاله در مجلات و کنفرانس‌ها به اسم من و همکارانم که عمدتاً دانشجویانم هستند چاپ شده است، توضیح داد: در مسئله استنادات، صحبت این است که بقیه محققان چقدر به کار شما ارجاع داده‌اند و از آن استفاده کرده‌اند.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
وی رشته تحصیلی تخصصی خود را مهندسی برق، گرایش قدرت عنوان کرد و گفت: زمینه کاری که بیشتر به آن وارد شده‌ایم، شبکه‌های هوشمند و به‌ویژه "ریزشبکه‌ها" (Micro grid) است. یک ریزشبکه، یک شبکه توزیع است که معمولاً شامل منابع تولید پراکنده، سیستم ذخیره انرژی و بار‌ها است که می‌تواند به صورت متصل به شبکه و یا به صورت عملکرد جزیره‌ای مورد بهره‌برداری قرار گیرد.
استاد تمام دانشکده مهندسی برق دانشگاه صنعتی امیرکبیر خاطرنشان کرد: به دنبال این هستیم که بتوانیم شبکه‌های توزیع برق فعلی را به شبکه‌ای تبدیل کنیم که در آن تبادل انرژی و اطلاعات به صورت دوسویه برقرار شود.
قره‌پتیان توضیح داد: در این راستا تحقیقات متنوعی انجام شده و جهت‌های گوناگونی دنبال می‌شود که یکی از آن‌ها حوزه ریزشبکه‌ها است. آنچه توانسته‌ایم به طور خاص پیاده کنیم، یک ریزشبکه با ابعاد کوچک در دانشگاه صنعتی امیرکبیر است. این ریزشبکه به عنوان یک نمونه آزمایشگاهی تحقیقاتی در اختیار دانشجویان ارشد و دکتری قرار گرفته و آن‌ها می‌توانند تئوری‌ها و مباحث نظری خود را روی آن آزمون کنند.
معاون پژوهش‌وفناوری دانشکده مهندسی برق دانشگاه صنعتی امیرکبیر ویژگی خاص این ریزشبکه را که در ایران تک است، وجود دستگاه چرخ طیار (flywheel) در آن دانست و اظهار کرد: این دستگاه در شبکه به صورت یک ذخیره‌ساز و کنترل‌کننده فرکانس عمل می‌کند.
قره‌پتیان در بخشی دیگر از سخنان خود ریزشبکه را یک شبکه توزیع ولتاژ پایین تعریف کرد و افزود: در ریزشبکه مجموعه‌ای از بار‌های حرارتی و الکتریکی، به علاوه مجموعه‌ای از تولیدکننده‌ها و ذخیره‌ساز‌ها وجود دارد. تولیدکننده‌ها در این سیستم معمولاً در سطح ولتاژ پایین به شبکه وصل می‌شوند و ذخیره‌ساز‌ها هم انواع و اقسام مختلف دارند.
وی یادآور شد: تفاوت این مجموعه با یک شبکه توزیع معمولی این است که تحت یک سیستم کنترل کار می‌کند که این سیستم می‌تواند متمرکز یا توزیع شده باشد.
تبادل دوسویه انرژی در شبکه توزیع برق به چه معناست؟
استاد تمام دانشکده مهندسی برق دانشگاه صنعتی امیرکبیر سپس به موضوع تبادل دوسویه انرژی در شبکه توزیع برق به عنوان هدف انجام این تحقیقات پرداخت و تشریح کرد: در شرایط فعلی تولیدکننده‌ها به صورت متمرکز هستند؛ مثلاً یک نیروگاه داریم به نام نیروگاه شهید رجایی واقع در اتوبان تهران-قزوین که برق تولیدی خود را به سمت مصرف‌کننده‌ها می‌فرستد. در چنین شرایطی از سمت تولیدکننده به مصرف‌کننده، جهت یک‌سویه انتقال انرژی وجود دارد.
قره پتیان ادامه داد: این در حالی است که در ریزشبکه در سطح ولتاژ مصرف کننده، تولیدکننده قرار می‌گیرد که می‌تواند در کنار مصرف، تولید خود را نیز داشته باشد. در نتیجه تبادل انرژی از سمت پایین به بالا هم اتفاق افتاده و به عبارتی تبادل انرژی از بالادست به پایین‌دست و بالعکس صورت می‌گیرد.
وی تأکید کرد: جهت‌گیری ما در ریزشبکه‌ها و شبکه‌های هوشمند به این صورت است که مصرف‌کننده‌ها را به "مشترک" تبدیل می‌کنیم. تاکنون مصرف‌کننده فقط مصرف‌کننده صرف انرژی بوده است، در حالی که مشترک به معنی واقعی کلمه، در مسئله تولید و مصرف، مشارکت دارد.
این دانشمند یک درصد برتر پراستناد دنیا اظهار کرد: به سمت آینده‌ای پیش می‌رویم که هر کدام از خانه‌ها بتوانند در کنار مصرف، تولیدکننده انرژی هم باشند. هر کدام از کارخانه‌جات ما در ضمن اینکه بتوانند مصرف کنند، تولید هم بکنند و این باعث شود که به طور کلی در مجموعه شبکه‌های برق، مفهوم مصرف‌کننده را کنار بگذاریم و به معنی واقعی مشترک را که در شبکه برق مشارکت می‌کند، داشته باشیم. چنین تفاوت عمده‌ای در آینده به وجود می‌آید.
قره‌پتیان تشریح کرد: چنین تحقیقاتی در عرض یک یا دو سال به نتیجه نمی‌رسد و کشور‌های پیشرفته نیز افق ۱۰ تا ۲۰ ساله را برای به نتیجه رسیدن تحقیقات خود معین کرده‌اند. این موضوع جهت‌گیری آینده است و ما هم باید در این جهت حرکت کنیم.
وی با اشاره به اینکه تبادل دوسویه انرژی در شبکه توزیع برق، در شهر و جزایر نمونه‌ای در آمریکا، کره و کشور‌های متفاوت پیاده‌سازی شده و در یکی از شهر‌های امارات هم برنامه‌ای برای پیاده‌سازی آن وجود دارد، گفت: هر جا چنین پروژه‌ای انجام شده، یک شهر یا جزیره در قالب پروژه پایلوت یا آزمایشی به "مجموعه شبکه هوشمند" تبدیل شده و البته شبکه توزیع برق هوشمند نیز در آینده جزوی از "شهر هوشمند" خواهد بود.
استاد تمام دانشکده مهندسی برق دانشگاه صنعتی امیرکبیر در پاسخ به اینکه آیا تهران قابلیت و زیرساخت‌های تبدیل شدن به "شهر هوشمند" و محقق شدن تبادل دوسویه انرژی را دارد، گفت: برای ایجاد زیرساخت، مسائل فنی و مالی مطرح است که ما توانایی فنی را داریم و مسئله اصلی، تأمین هزینه‌هاست. اگر تأمین هزینه انجام شود، می‌توانیم وارد میدان شویم و مسائل فنی را تک به تک و همچون سایر کشورها، به صورت پایلوت، جلو ببریم و حل کنیم.
قره‌پتیان درباره حمایت‌های صورت گرفته از تحقیقات فوق، توضیح داد: حمایتی که تاکنون صورت گرفته، در قالب "پروژه طرح ملی شبکه هوشمند" بوده که جزو طرح‌های مصوب شورای عالی عتف (علوم، تحقیقات و فناوری) است. همچنین وزارت نیرو و شرکت توانیر از ما حمایت مالی کرده‌اند که بتوانیم این پروژه را در قالب قراداد‌های تحقیقاتی محقق کنیم.
وی اضافه کرد: از طرفی شرکت توانیر نصب دستگاه‌های اندازه‌گیری هوشمند را در ۵ نقطه مختلف کشور پیاده‌سازی کرده و در جهت افزایش تعداد این دستگاه‌ها هم حرکت می‌کند؛ بنابراین آنچه در دانشگاه انجام می‌شود، تحقیقات آکادمیک ما در مقابل خواست صنعت است.
منبع: افکارنيوز
کلیدواژه: برق انرژی ایران وزارت نیرو صنعت ایران برق علوم تحقیقات و فناوری وزارت نیرو شهر هوشمند
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.afkarnews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «افکارنيوز» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۳۳۹۰۵۰۳ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
معمای بنزین در ایران
فرارو-مدتی پیش، هاشم اورعی، رئیس اتحادیه انجمن‌های انرژی ایران مدعی شد که در ۵ سال آینده گاز، برق، نفت، بنزین و گازوئیل نخواهیم داشت و اشاره کرد که پشت پرده این شرایط، وجود رانت در بخش انرژی کشور است.
به گزارش فرارو، اورعی تاکید کرد: «ما نه با مشکل ناترازی بلکه با «ناترازی فزاینده» روبه‌رو هستیم. در سال‌جاری به میزان ۴ میلیارد دلار بنزین و گازوئیل وارد شده و این رقم در سال آینده به دو برابر افزایش خواهد یافت. تدوین یک سیاست انرژی از سوی شخصیت‌های صادق و سالم در حال حاضر به نظر او بهترین راهکار جلوگیری از رشد این ناترازی است. فایده‌اش این است که روزانه حداقل ۱۰ میلیون لیتر بنزین از کشور قاچاق می‌شود که معادل هزار تانکر یا هزار تریلی است.»
این آمار‌های اورعی که به اسفندماه سال گذشته بر می‌گردد، در شرایطی مطرح شده که جواد اوجی، وزیر نفت، ۱۵ فروردین امسال اعلام کرد مصرف بنزین طی ۱۴ روز عید، تقریباً حدود هفت میلیون لیتر نسبت به سال گذشته رشد کرده است. فریدون عباسی‌دوانی، عضو کمیسیون انرژی مجلس نیز برای مقابله با قاچاق‌های احتمالی بنزین گفته است: «حذف کارت سوخت جایگاه‌ها و شناسایی کارت سوخت شخصی به مثابه کارت شناسایی هر شخص، راه‌حلی کارا برای افزایش شفافیت در بحران بنزین و کاهش قاچاق خواهد بود.»
در کنار این مسائل، بسیاری از کارشناسان معتقدند خودرو‌های فرسوده، وضعیت را پیچیده‌تر می‌کنند. خودرو‌هایی که عمدتا داخلی هستند و حداقل دو برابر استاندارد جهانی بنزین مصرف می‌کنند. افزون بر این، بر اساس آمار‌های وزارت نفت در سال۱۴۰۲ پنج و نیم میلیارد لیتر بنزین و گازوئیل وارد کشور شده است که ارزش تقریبی آن چهار میلیارد دلار است. اورعی در این باره نیز ابراز نگرانی کرده و سال گذشته حدس زده است که در سال ۱۴۰۳ این ارقام دو برابر می‌شود. او تاکید کرده: «فاجعه اینجاست که ما باید درآمد دو ماه یا یک‌ششم کل درآمد صادرات نفت سال ۱۴۰۳ را به واردات بنزین و گازوئیل اختصاص دهیم. خلاصه کلام اینکه تقریبا می‌شود گفت ما هر کوچه یا هر جایی که می‌توانستیم اشتباه برویم، اشتباه رفتیم. تقریبا در تمام دنیا خودرو ارزان و سوخت گران است، ولی در کشور ما برعکس خودرو گران و سوخت ارزان است. این‌ها اتفاقی نیست و بوی فساد از آن به مشام می‌رسد.»
با توجه به این اطلاعات پرسش‌هایی مطرح است از جمله این که چشم انداز تولید، خرید و مصرف حامل‌های انرژی در کشور چگونه خواهد بود و آیا موانع تحریمی در مشکلات ناترازی کشور نقش ایفا می‌کنند؟ نصر الله زارعی، معاون پیشین شرکت مهندسی و توسعه نفت و کارشناس حوزه انرژی در گفتگو با فرارو به این پرسش‌ها پاسخ داده است:
رفع تحریم‌های انرژی از نان شب واجب‌تر استنصرالله زارعی به فرارو گفت: «این موضوع که تولید کنندگان و مصرف کنندگان انرژی هر یک وظایفی دارند مشخص است، اما در کشور با فقدان یا عدم وجود یک نهاد تنظیم گر و سیاست گذار، رو به رو هستیم که باعث شده بخش تولید به راه خود برود و بخش مصرف نیز به راه خود. متاسفانه، چون این مسیر کنترل نشده است، ما با شدت مصرف انرژی عجیبی رو به رو هستیم که چندین برابر هنجار تعریف شده برای کل دنیا است. همچنین بهینه سازی مصرف سوخت در کشور ما رها شده است. وزارت نفت به عنوان متولی تولید انرژی یا همان نفت و گاز در کشور، وظیفه تولید و عرضه انرژی مورد نیاز کشور را بر عهده دارد. وزارت نفت، انرژی مورد نیاز بخش‌های صنعت، مصرف خانگی و تجاری و صنایع انرژی بر مثل پتروشیمی‌ها را تامین می‌کند؛ بنابراین معتقدم باید دو بخش مذکور را در کنار هم ببینیم تا درک کنیم روند ناترازی‌ها چگونه است و چرا فزاینده است و شاهد واگرایی تولید و مصرف هستیم. افزون بر این، حقیقت این است که در کشور ما بخش‌های انرژی تجدید پذیر مثل انرژی خورشیدی و باد حداکثر یک درصد از بازار انرژی را تسخیر کرده و عمده انرژی ما از همان سوخت‌های فسیلی تامین می‌شود.»
وی افزود: «اگر قرار باشد در بخش تولید و عرضه صنعت نفت کشور، شاهد تحولی باشیم، باید قطعا و حتما تغییراتی محسوس در حوزه سیاست‌های موثر در این حوزه داشته باشیم که موثرترین این تغییرات نیز به بخش تحریم‌ها مرتبط است. به اعتقاد من، رفع تحریم‌ها نه فقط برای بخش نفت کشور بلکه برای کل اقتصاد کشور، از نان شب نیز واجب‌تر است. در بخش مصرف، وزارت نیرو یکی از بزرگترین مصرف کنندگان انرژی کشور است که هم درگیر موضوع سیاست گذاری است و هم برنامه ریزی و اجرا. نیروگاه‌های ما، نیروگاه‌های قدیمی هستند و نسبت به نیروگاه‌های استاندارد دنیا، بازدهی پایینی دارند. در سراسر دنیا شاهد فعالیت نیروگاه‌های جدیدی هستیم که از تکنولوژی‌های روز دنیا بهره می‌برند. این نیروگاه‌ها بالای ۵۵ درصد راندمان دارند. این در حالی است که برخی نیروگاه‌های ما تنها ۲۰ درصد بازدهی دارند. از همین جا می‌توان به اختلاف فاحش در بازدهی پی برد. ما در این وضعیت، سرمایه سوزی بالایی داریم. همچنین در بخش انتقال و توزیع انرژی با مشکلاتی مواجهیم چرا که سیستم‌های انتقال ما نیز به شدت فرسوده هستند. در نتیجه انرژی هدر شده ما از نیروگاه‌ها تا رسیدن به خانه‌ها بسیار زیاد است.»
معمای بی توجهی به کیفیت خودرو‌های داخلیاین کارشناس حوزه انرژی گفت: «این مشکل بار‌ها تکرار شده که صنایع خودرویی ما اصلا رقابتی با خودروسازی جهان ندارند و این در حالیست که مشکل خودروسازی ما چندان ربطی به تحریم‌ها ندارد و بیشتر به مشکلات مرتبط با دو شرکت خودروساز ما بر می‌گردد. شرکت‌های خودروساز ما رقبای سرسختی هم ندارند که مجبور باشند دست به نوآوری زده و تکنولوژیِ‌های خود را به روزرسانی کنند. در نتیجه سالهاست در حوزه خودروسازی کشور شاهد تکرار مشکلات هستیم. این نقد که گفته می‌شود چرا در کشور ما خودرو گرانقیمت و سوخت ارزان است، در حالی که در دیگر کشورها شرایط معکوس است، نقد درستی است. طبیعیست که خرید خودرو گرانقیمت با استهلاک کمتر که مصرف سوخت کمتری هم داشته باشد، بسیار به صرفه‌تر است. این که مسئله به این روشنی در کشور ما سال‌های سال بدون حل باقی مانده است، فاقد هر نوع منطق حمایتی سازنده است و این نوع رفتاری که در قبال صنعت خودروسازی کشور شده، در عمل، خسارات بزرگی به اقتصاد کشور وارد کرده که حتی می‌تواند تا ده‌ها میلیارد دلار براورد شود.»
وی افزود: «اما با همه این موارد، همچنان این معما در جای خود باقیست که وقتی رهبری در سال ۱۴۰۰ صراحتا از کیفیت خودرو انتقاد کرده و خواستار تغییر و تحول شدند و همچنین آقای رئیسی برای بازدید به کارخانه ایران خودرو رفتند و صراحتا اعلام کردند که باید واردات خودرو آزاد شود، اما تا امروز که این گفتگو انجام می‌شود می‌بینیم که نماینده‌های مجلس صحبت از معطل ماندن آیین نامه‌های واردات خودرو در دفتر وزیر صمت یا معاون اول ریاست جمهوری می‌کنند و سپس تکذیبیه ارائه می‌شود. درواقع این وضعیت بسیار پیچیده است که از یک سو می‌دانیم باید خودرو وارد کشور شود و از سوی دیگر یک اراده قوی برای به نتیجه نرسیدن این تلاش‌ها وجود دارد. انتظار می‌رود که مسئولان تلاش کنند که این موضوعات به نتیجه رسیده و شاهد تحولاتی در حوزه خودرو کشور باشیم چرا که هر روزی که می‌گذرد هزینه‌های روی دوش مردم افزایش پیدا می‌کند.»
آمار‌های بخش بنزین در هاله‌ای از ابهاممعاون پیشین شرکت مهندسی و توسعه نفت گفت: «در حال حاضر نرخ تولید بنزین در کشور ما مشخص است، برنامه‌ای هم که برای افزایش تولید داریم گروگان گرفته شده بحث تحریم است و ما به سرمایه گذاری لازم و تکنولوژی روز نیز دسترسی نداریم. آمار و ارقام حکایت از آن دارد که افزایش تولید بنزین نداریم و به عبارتی تولید ثابت است و چشم اندازی هم که در برنامه هفتم توسعه داریم درواقع دنباله‌ای است از برنامه ششم توسعه، بدون آن که تغییری در سیاست‌های ما رخ داده باشد. حالا به این معادله فکر کنید که تولید ما ثابت است، اما مصرف ما بین ۶ تا ۱۰ درصد افزایش یافته است. سال گذشته صحبت از این بود که ۲ میلیارد تا ۳ میلیارد دلار بنزین وارد شده است و امسال هم صحبت از ۵ میلیارد دلار است و به احتمال زیاد این ارقام در طول سال‌های آتی روند افزایشی را طی خواهد کرد. همچنین نفت خام کشور نیز درگیر مشکلات تحریم است و منابع ارزی ما نیز محدود شده است؛ بنابراین کاملا مشخص است که همزمان با روند صعودی هزینه واردات بنزین که از رقم صادرات نفت خام ما کم می‌شود، با مشکلاتی بسیار بزرگ مواجه خواهیم شد.»
وی افزود: «ما در کل کشور با یک مشکل بزرگ مواجهیم و آن هم عدم دسترسی به آمار و اطلاعات یا عدم دسترسی به مکانیسم جمع اوری آمار دقیق است. در نتیجه ما کلیات تولید و فروش و واردات را کنار هم می‌گذاریم و حدس میزنیم مصرفمان چقدر است. یکی از وظایف اولیه که برای کارت سوخت تعریف شده بود، وظیفه بررسی و کنترل نرخ مصرف بود. یک هدف دیگر کارت سوخت نیز، کنترل قاچاق سوخت بود. در حال حاضر چه کسی به شفافیت می‌داند چه تعداد کارت سوخت داریم و چه تعداد از این کارت‌ها واقعی است. جای تعجب ندارد که با این شرایط، اعدادی که در زمینه قاچاق سوخت مطرح می‌شود، بسیار بزرگ باشند. ما اصلا به هیچ عدد و رقم درستی دسترسی نداریم و مجبوریم از مهندسی معکوس برای پیش بینی‌های خود استفاده کنیم، این در حالیست که باید یک پایگاه داده کنترل دقیق داشته باشیم و بدانیم که دهک‌های مختلف در جامعه ما در چه حدی برداشت بنزین انجام می‌دهند. گام اول در اجرای سیاست‌های کنترل مصرف بنزین و فراورده‌های نفت و این است که بتوانیم به داده‌های دقیق و درست دسترسی داشته باشیم. ما یا به چنین پایگاهی دسترسی نداریم یا اگر داریم هنوز تکمیل نشده است.»
تداوم بارندگیها در کشور / دمای هوا در بعضی مناطق کاهش مییابد