چرا نمایشگاه کتاب جریان‌ساز نیست
تاریخ انتشار: ۱۱ اردیبهشت ۱۳۹۸ | کد خبر: ۲۳۶۱۸۶۹۲
به گزارش جهان نيوز، امروز که این گزارش را می‌خوانید، هشت روز از سی‌ودومین دوره نمایشگاه کتاب گذشته و تا چند روز دیگر هم بساط نمایشگاه جمع می‌شود و می‌رود تا سال بعد که دوباره همین بساط پهن شود. هروقت هم نزدیک به نمایشگاه کتاب می‌شویم و تا پایان آن درگیر مباحث مشابه و تکراری نمایشگاه یا فروشگاه می‌شویم و موافقان و مخالفان ماجرا هریک استدلال‌های خود را هم بیان می‌کنند، ما هم برای عقب‌نماندن از قافله لاجرم نظرمان را می‌گوییم.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
القصه، درباره نمایشگاه کتاب باید گفت دیگر بعد از برگزاری 32 دوره به‌شکل عموما فروشگاهی، تغییردادن آن سخت و چه‌بسا غیرممکن است به‌دلایل متعدد و زیاد. در اینجا، چند نکته درباره مسائل متعدد نمایشگاه کتاب عرض می‌شود.
اول اینکه ناشران در این سال‌ها به این شیوه از نمایشگاه کتاب عادت کرده و چون عموما فروش سالانه خود را در طول 11 روز تأمین می‌کنند، قطعا نخستین معترضان به هر تصمیمی خلاف جریان رایج معترض خواهند شد و ازقضا، صدایشان هم بلند خواهد بود. به این‌ها اضافه کنید بسیاری از ناشران خرده‌پا و گمنام که اصولا حیات‌شان به برگزاری نمایشگاه کتاب گره خورده است. پس، شما هم می‌بینید که نمی‌شود با دوهزاروخورده‌ای ناشر حاضر در نمایشگاه کتاب درگیری ایجاد کرد؛ چه اینکه بسیاری از آنها جزو عناصر پرنفوذ نشر در اتحادیه‌ها و مراکز فرهنگی هستند. پس، ما با نمایشگاهی طرف هستیم که به‌صورت مبنایی برپایه فروش بنا شده و هر نوع تغییری در این حوزه سخت و جنجال‌ساز است.
دوم مسأله مدیران فرهنگی و عموما ارشاد بوده که برگزارکننده نمایشگاه هستند. مسأله اینجاست که در سال‌های اخیر، اعلام میزان فروش نقدی و غیرنقدی کتاب و البته میزان حضور جمعیت شرکت‌کننده در نمایشگاه کتاب، جزو افتخارات مدیران شده و هر سال با دبدبه و کبکبه بسیار در دفعات مختلف میزان فروش و مقدار رقم افزایش‌یافته درمقایسه‌با سال قبل را هم با افتخار اعلام می‌کنند. پس، مشاهده می‌کنید اگر نمایشگاه کتاب را نخواهیم به‌شیوه فعلی برگزار کنیم، دو عامل مشخص و تعیین‌کننده در مدیریت را از برگزارکنندگان دریغ کردیم. شاید بعد از خواندن این چند خط، به این نتیجه رسیده باشید که مهمتر از ناشران، مدیران فرهنگی کشور هستند که قدرت و جرأت تغییر در شیوه کنونی را نخواهند داشت. سومین دلیل این ماجرا شاید فراتر از دو نکته قبل باشد. نگارنده معتقد است که دیگر نباید به مدل فروشگاهی یا نمایشگاهی بودن رویداد نمایشگاه کتاب کاری داشت؛ چون هم نمی‌شود و هم نخواهند گذاشت این اتفاق بیفتد. مدلی که صاحب این قلم پیشنهاد میکند، جراحی موضعی ماجراست. در سال‌های قبل در پی بحث‌های فراوان درباره نمایشگاهی‌بودن، سالنی در انتهای شبستان عمومی به‌نام «سالن یاس» راه‌اندازی شد و مجمع ناشران انقلاب اسلامی هم متولی برگزاری آن شده بود. این ایده‌ای درست و جذاب بود که همه کتاب‌هایی نمایشگاه را به‌همراه سیرهای مطالعاتی و البته کارشناسان خبره را برای معرفی کتاب به مردم راهنمایی می‌کرد. البته، آن محل به‌دلیل دور از دسترس‌بودن برای مردم خیلی در کارش موفق نبود؛ اما همان مقدار هم می‌توانست مرهمی برای نمایشگاه‌شدن نمایشگاه کتاب باشد. بااین‌حال، ازآنجاکه شیوه برگزاری نمایشگاه کتاب در سال‌های اخیر مدون و حاصل برنامه‌ریزی چندساله نیست، این اتفاق هم بعد از انتقال نمایشگاه از شهرآفتاب به مصلی، کلا به بوته فراموشی سپرده شد و ایده‌ای که می‌توانست با طراحی درست جایی در نمایشگاه کتاب داشته باشد، به‌راحتی حذف شد.
چهارمین نکته که در این ماجرا مهم و قابل‌عرض است، آن است که اصولا مسوولان نمایشگاه کتاب از همین فرصت فروشگاهی نمایشگاه کتاب هم قابلیت بهره‌برداری و استفاده ندارند. عرض شد که به‌دلایل مذکور ساختار فعلی شاید تغییرناپذیر باشد؛ اما می‌توان به‌صورت هدفمند از همین جریان برای عرضه آثار مهم و مثبت استفاده کرد؛ امری که هم‌اکنون توسط ناشران مهم و خوب استفاده می‌شود. برای تکمیل این مسأله باید گفت اصولا نمایشگاه کتاب در روند سال‌های قبل، دارای گفتمان نیست و نمی‌تواند برای عرضه کتاب‌هایی زمینه‌سازی کند که جریان‌ساز و مهم هستند. برای توضیح این مسأله باید گفت کشور ما در سال‌های اخیر، دارای مسائل متعدد و حتی مشکلاتی بوده که بعضا ناشران و صاحبان قلم به آن توجه و آثاری را تألیف کرده‌اند؛ اما این مسأله به‌جز غرفه ناشر اثر، در هیچ بخش نمایشگاه کتاب بازتاب نداشته است. مثالی واضح و ملموس دراین‌زمینه بزنیم. در هفت سال گذشته، با پدیده‌ای به‌نام داعش در سوریه و عراق مواجه بودیم و حتی به‌صورت مستشاری در این کشورها حضور داشتیم. به‌تدریج ناشران نکته‌سنج به‌سراغ این مسأله رفتند و آثاری را پدید آوردند از مدل کتاب‌های خاطرات شهدای مدافعان حرم و همسرانشان و حتی کتاب‌هایی درباره این جریانات و اتفاقات. ناشران متعدد از تک‌جلد تا مجموعه‌آثار در این راه حضور داشتند؛ ولی دریغ از اینکه در سال‌های گذشته در نمایشگاه کتاب، قدمی برای این اتفاق برداشته شود. اگر ناشر به‌صورت خودجوش تبلیغ کرد یا مخاطب خودش دنبال این مدل کتاب‌ها بود که بود؛ والا در نمایشگاه کتاب، نمی‌توانستی ردی از این جریان مهم ببینی که در نشر راه افتاده است. اگر مسوولان نمایشگاه فراست داشتند، از فرصت نمایشگاه برای آشنایی مخاطبان با داعش و حواشی آن استفاده می‌کردند و حتی غرفه داعش‌شناسی راه می‌انداختند؛ اما چون حواس مسوولان به مسائل دیگری بود، این جریان بسیار مهم نادیده گرفته شد که البته اگر خلاف این ماجرا بود، غیرطبیعی بود.
همان‌طورکه گفتیم، نمایشگاه کتاب گفتمان ندارد و اصولا هم دوست ندارد این اتفاق بیفتد. در سال‌های اخیر، مسوولان ارشاد بسیار سعی کردند حضور در نمایشگاه کتاب فرانکفورت را بیش از حد برای نشر کشور مهم جلوه دهند و این اتفاق باعث توجه همه‌جانبه جریان نشر به آن شد؛ خطی که سعی می‌کرد نمایشگاه کتاب فرانکفورت را قبله‌گاه نشر معرفی کند. بااین‌حال، این اتفاق در بحث کپی‌رایت رخ داده و توجه همه را به خود مشغول کرده است؛ در‌حالی‌که نمایشگاه کتاب فرانکفورت جلوه‌هایی دیگر هم دارد که مسوولان فرهنگی ایران آن را نادیده می‌گیرند. آخرین دوره نمایشگاه کتاب فرانکفورت در سال 2019 را یکی از سیاسی‌ترین دوره‌های برگزاری آن دانسته‌اند. در آن دوره، نمایشگاه کتاب فرانکفورت میزبان رویدادهایی درباره موضوعات گوناگون، از جنبش‌های دفاع از حقوق زنان #MeToo تا سخنرانی آزاد درباره زندگی در آمریکا در دوران ریاست‌جمهوری ترامپ، آزادی بیان در روسیه دورانِ «پوتین»، سانسور در رسانه‌های ترکیه‌ای، قوانین و آزادی بیان در لهستان و... بود. جالب است یکی از سخنرانان اصلی افتتاحیه نمایشگاه هم «فدریکو موگرینی»، رییس دستگاه دیپلماسی اتحادیه اروپا بود. از دیگر رویدادهایی که در جریان نمایشگاه کتاب فرانکفورت برگزار شد، جشن هفتادمین سالگرد اعلامیه جهانی حقوق بشر بود. همچنین، «چیماماندا نگوزی»، نویسنده مطرح اهل نیجریه، درباره مقاله جدید خود با عنوان «همه باید فمینیست باشیم» را ارائه داد. می‌بینید که جمع سیاست‌بازی و سیاست‌بازها جمع است و کسی هم نگفت نمایشگاه کتاب جای آن حرف‌ها نیست که ازقضا، مسوولان نمایشگاه فرانکفورت تأکید می‌کنند که این حرف‌ها جایش در نمایشگاه کتاب است.
خب، حالا برگردیم به نمایشگاه کتاب تهران. چه می‌بینیم؟ هیچ؟ یک سری نشست‌های بی‌هدف و کم‌مایه که فقط جایش در نمایشگاه کتاب است و ارشاد و دیگر نهادهای فرهنگی اصلا در محتوای آن ورود نمی‌کنند، چه رسد به اینکه بخواهند برایش خط‌مشی هم تعیین کنند. نمایشگاه کتاب حتی برای شعار سالانه‌ای که رهبر انقلاب نامگذاری میکند، برنامه‌ای ندارد، چه رسد به اینکه با تعیین خط و خطوط نشر، هدف‌گذاری هم بکند. به‌نظر می‌رسد نهادهای فرهنگی جریان‌ساز در نشر به‌جای تمرکز روی موضوعات فرهنگی، حداقل فکری برای گفتمان نمایشگاه کتاب کنند. اینکه متفکران در نمایشگاه کتاب تهران حرف‌هایشان را بزنند، شاید مشکلی را حل نکند؛ اما می‌توان امیدوار بود نمایشگاه کتاب محملی باشد برای حرف‌زدن درباره مسائل اساسی ایران و انقلاب.
منبع:صبح نو
منبع: جهان نيوز
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.jahannews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «جهان نيوز» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۳۶۱۸۶۹۲ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
«مصلای تهران» یا «شهرآفتاب» داستان یک تلخی بی‌پایان
به گزارش گروه فرهنگ و هنر ایسکانیوز، یکی از موضوعاتی که هرساله با قرار گرفتن در آستانه نمایشگاه بین المللی کتاب تهران داغ می شود بحث محل برگزاری نمایشگاه است.
نمایشگاه کتاب تهران به عنوان مهمترین رویداد فرهنگی کشور در قریب به ۴۰ سال که عمر خود را سپری میکند هیچگاه محل ثابتی برای خود نداشته و همیشه مستاجر مصلای تهران بوده است.
سال ۱۳۹۴ که شهر آفتاب به بهره برداری رسید و همه حدس و گمان ها بر این بود که نمایشگاه کتاب بالاخره صاحب یک مکان دائمی شد اما طولی نکشید تا پس از برگزاری ۲ دوره این نمایشگاه در شهر آفتاب، دوباره نمایشگاه به مصلای تهران منتقل شد و همه محاسبات در خصوص جانمایی این نمایشگاه برهم ریخت.
ساخته شدن مصلای امام خمینی برای کار و منظوری دیگر و همچنین قرار گرفتن مصلا در منطقه‌ای شلوغ و پرترافیک از جمله دلایل مهمی است که باعث می شود این مکان محل مناسبی برای برگزاری نمایشگاه کتاب با آن حجم عظیم از حضور مردم نباشد.
اما در ۲سال اخیر این موضوع ابعاد جالب تری پیدا کرده است.
اوایل سال ۱۴۰۱ بود که عبدالمطهر محمدخانی سخنگوی شهرداری تهران با انتشار توییتی ضمن اعلام برگزاری نمایشگاه ۱۴۰۱ در مصلای تهران، خبر برگزاری نمایشگاه ۱۴۰۲ را در شهر آفتاب اعلام کرد.
وی در صفحه توییتر خود نوشت:
«نمایشگاه کتاب امسال در مصلی تهران برگزار خواهد شد و شهرداری تهران نیز به امید خدا با همه توان در کنار وزارت ارشاد، خادم اصحاب فرهنگ و مردم عزیز خواهد بود. در عین حال تلاش می‌کنیم با تمهید بهترین امکانات، زمینه انتقال این رخداد بزرگ فرهنگی را از سال ۱۴۰۲ به شهر آفتاب فراهم کنیم.»
پس از این اعلام موضع سخنگوی شهرداری تهران همه منتظر بودند تا سال بعد یعنی نمایشگاه کتاب ۱۴۰۲ در شهر آفتاب برگزار شود.
تا اینکه با قرار گرفتن در آستانه نمایشگاه کتاب ۱۴۰۲، یاسر احمدوند معاون امور فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در حاشیه اختتامیه بیست و دومین جشنواره صنعت چاپ درباره انتخاب مکان نمایشگاه کتاب ۱۴۰۲ عنوان کرد: از مدتی قبل، مکاتباتی با شورای شهر و شهرداری تهران داشتیم و نیازهای نمایشگاه کتاب درباره فضای مسقف و خدمات مورد نیاز خود را مطرح کردیم.
وی افزود: در نامه‌ای که تابستان به شهرداری تهران ارسال کردیم، گفته بودیم اگر می‌خواهند در «شهر آفتاب» میزبان نمایشگاه باشند، شرایط این مجموعه را به شرایط ما ـ معاونت امور فرهنگی و مجری برگزاری نمایشگاه ـ نزدیک کنند تا بازدیدی هم داشته باشیم.
احمدوند با اشاره به بازدیدی که چند روز گذشته از مجموعه شهر آفتاب انجام شد، توضیح داد: در این بازدید مشخص شد وضعیت شهر آفتاب نسبت به قبل فعال شده و در حال پیشرفت است؛ البته از مصلا هم بازدید داشتیم و شرایط مصلی را برای برگزاری نمایشگاه دقیق‌تر می‌دانیم.
علی رمضانی، مدیرعامل خانه کتاب و قائم مقام و سخنگوی سی و چهارمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران نیز در صفحه شخصی خود اعلام کرده است: نمایشگاه از بیستم تا سی‌ام اردیبهشت‌ماه ۱۴۰۲ در مصلی بزرگ امام خمینی برگزار می‌شود.
به این ترتیب و برخلاف همه تصورات، نمایشگاه کتاب ۱۴۰۲ همچنان در مصلای تهران برگزار شد و بازهم شهرآفتاب رنگ نمایشگاه کتاب را به خود ندید.
با قرار گرفتن در آستانه نمایشگاه کتاب ۱۴۰۳ یاسر احمدوند معاون فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و رئیس سی‌وپنجمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران در مصاحبه ای ضمن اعلام مصلا به عنوان محل برگزاری نمایشگاه کتاب گفت: برای انتخاب مکان برگزاری، بازدیدی از مجموعه «شهر آفتاب» و «مصلی امام خمینی (ره)» داشتیم، مصلا شرایط بهتری برای میزبانی دارد.
ناصر امانی عضو شورای اسلامی شهر تهران نیز طی مصاحبه‌ای با بیان اینکه معتقدم با رفع اشکالات نمایشگاه بین‌المللی شهرآفتاب باید در سال‌های آینده نمایشگاه کتاب را به آنجا منتقل کرد، افزود: به نظرم در حال حاضر با توجه به کمبودهایی که در مجموعه نمایشگاهی شهرآفتاب داریم این مکان برای برگزاری نمایشگاه کتاب فضای مناسبی نیست؛ دو دوره‌ای هم که آنجا برگزار شد مشکلاتی ایجاد کرد. مدیریت شهری باید نمایشگاه شهرآفتاب را کامل کند و دسترسی و ظرفیت‌های آن را بهبود ببخشیم و اصلاح کنیم.
عباس تقدسی نژاد مدیرعامل نمایشگاه بین المللی شهرآفتاب در گفت‌وگو با خبرنگار ایسکانیوز در خصوص فراهم نبودن زیرساخت های نمایشگاهی برای برگزاری نمایشگاه کتاب گفت: اینطور نیست و سال گذشته ۴۰ نمایشگاه تاثیرگذار در این محل برگزار کردیم که برای مثال نمایشگاه خودرو به لحاظ کمی میزبان طیف گسترده ای از بازدیدکنندگان بود.
تقدسی نژاد افزود: مجموعه شهرآفتاب کاملا آماده همکاری با کلیه ارگان ها است و اگر مجموعه‌ای صلاح نداند با ما همکاری کند کاری از دست ما ساخته نیست.
وی با بیان اینکه ما یک مجموعه دولتی هستیم و این محل از پول بیت المال ساخته شده بیان کرد: تمام تلاش ما این است تا بتوانیم باری از دوش تهران برداریم.
مدیرعامل نمایشگاه بین المللی شهرآفتاب در پاسخ به این سوال که چرا می گویند شهرآفتاب آماده برگزاری نمایشگاه کتاب نیست افزود: برید از خودشان بپرسید و من قبلا دفاعیات خودم را بارها اعلام کرده‌ام.
حال با توجه به انتظارات چند ساله و همچنین ادعاهای معاون فرهنگی وزارت ارشاد در خصوص شرایط بهتر مصلی تهران برای برگزاری نمایشگاه کتاب و ادعای مدیرعامل شهرآفتاب در خصوص آمادگی برای میزبانی از نمایشگاه کتاب باید دید چه دلیلی باعث جلوگیری از انتقال نمایشگاه کتاب به محل شهرآفتاب می شود و آیا سال آینده وعده انتقال نمایشگاه به این محل محقق خواهد شد.
انتهای پیام/
اعلام محدودیت های ترافیکی پایان هفته در جاده های شمالی کشور