به نقل از «ایکنا»

ادب سنگ زیربنای روابط اجتماعی است

تاریخ انتشار: ۲۰ اردیبهشت ۱۳۹۸ | کد خبر: ۲۳۷۲۰۵۴۳

به گزارش ایکنا به نقل از شفقنا،حجت الاسلام والمسلمین سروش محلاتی در سلسه سخنرانی های خود در ماه مبارک رمضان با موضوع ادب در فرهنگ اسلامی (دینِ ادب آموز، دیندارانِ ادب گریز!) که  در مسجد حظیره یزد  در شب دوم ماه مبارک رمضان اظهار داشت: انسان در زندگی دنیا، نیازهای مختلفی دارد هم نیاز به اخلاق دارد، هم نیاز به علم دارد، هم نیاز به دین دارد ولی آنچه برای زندگی اجتماعی، سنگ زیربنای روابط به حساب می آید و در هیچ شرایطی نمی توان آن را نادیده گرفت، ادب است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

او با اشاره به اهمیت ادب در روایات گفت: ممکن است با انسانی که به لحاظ اخلاقی ساخته نشده و از فضائل اخلاقی برخوردار نیست بتوانیم همزیستی داشته باشیم اما به شرط اینکه او ادب را رعایت کند و نیز با کسی که از نظر دینی و اعتقادی، دین برحقّی را نپذیرفته می توان همزیستی داشت به شرط اینکه ادب را رعایت کند.

استاد حوزه علمیه قم ضمن تاکید براینکه حداقلی که در هیچ شرایطی نمی توان از آن صرفنظر کرد، ادب است، به بحث پیرامون این صفت اخلاقی در چهار حوزه پرداخت و بیان کرد: اولین حوزه، ادب در رفتارهای شخصی است؛ رفتارهای شخصی انسان می تواند آداب خاصی داشته باشد مانند آداب خوردن و آشامیدن، آداب مسواک زدن و امثال آن. آداب رفتارهای شخصی به طور مفصل در منابع دینی ما ذکر شده است.

او ادامه داد: حوزه دوم، ادب در قلمرو ارتباطات خاص است مانند آداب رابطه پدر و فرزندی، آداب رابطه استاد و شاگرد، ادب در قلمرو تجارت، آداب رابطه همسران. حوزه سوم ادب ادب عام و عمومی است که این قلمرو مربوط به ارتباطات افراد با یکدیگر بدون در نظرگرفتن نسبت خاصی است و حوزه چهارم ادب در برابر حق تعالی است.

سروش محلاتی تصریح کرد: ادب نیازمند توازن است یعنی رفتاری که براساس ادب انجام می گیرد، شکل و قالب خاصی دارد که اگر از شکل خود خارج شود، ادب نادیده گرفته شده است.

او یکی از مصادیق ادب چه در گفتار و چه در رفتار را تهی بودن از گزافه بودن و هرزبودن عنوان کرد و گفت: یکی از نکاتی که کمتر مورد توجه ما قرار می گیرد این است که موازین و حدود را در گفتار رعایت نمی کنیم.

استاد حوزه علمیه قم، اغراق گویی و چاپلوسی را یک نمونه از خارج شدن انسان از حدود و موازین ادب دانست و افزود: احترام گذاشتن ادب است اما اغراق گویی ادب نیست، همانگونه که به زمین زدن افراد بی ادب است، بالابردن افراد هم بی جهت خلاف ادب است و ما متاسفانه گرفتار هردو هستیم؛ گاه افراد را چنان به زمین می زنیم که آنها را از هستی ساقط می کنیم و گاه آنها را چنان بالا می بریم که به عرش می رسانیم و هیچ یک از این دو صورت در قاعده ادب نیست.

او با اشاره به نظر جامعه شناسان و محققان علوم تاریخی در مورد ایرانیان گفت: این دسته محققان معتقدند ایرانی ها زیاد اغراق می کنند مخصوصا صاحبان قدرت را زیاد ستایش می کنند.

سروش محلاتی با اشاره به سبک شعرا و ادیبان ایرانی در آثار خود بیان داشت: به ضرس قاطع می توان گفت که سابقه و پیشینه ما حکایت می کند در برابر افراد و شخصیت ها و اصحاب قدرت بسیار اغراق آمیز سخن گفته ایم.

او به نگاه اسلام و بزرگان ادب پارسی به چاپلوسان و اغراق گویان اشاره کرد و گفت: پیامبر اکرم می فرماید:« به دهان و صورت کسانی که مداحی و چاپلوسی می کنند، خاک بپاشید» یعنی پیامبر اجازه نمی داد کسی تملق و چاپلوسی کند. از سوی دیگر، اشعار شعرای خودمان که الگوهایی در جامعه ما هستند، می بینیم که چه قدر سلاطین و پادشاهان را تجلیل و تکریم کرده اند که به عنوان نمونه می توان به اشعار حافظ در خصوص شاه شجاع، شاه زمان خود یا اشعار محتشم کاشانی اشاره کرد.

استاد حوزه علمیه قم افزود: در فرهنگ اصیل اسلامی، اولیای الهی ادب دیگری به ما یادداده و خواسته اند ما طور دیگری رفتار کنیم؛ به عنوان نمونه امام علی(ع) در خطبه ای که در صفین ایراد کردند حقوق مردم را برشمرده و فرمود که حاکم هرکس باشد در حکومت نیازمند همراهی مردم است. در زمانی که سخنان حضرت اوج گرفت، مردی از میان برخاست و شروع به تعریف و تمجید حضرت کرد. اما امام علی جلوی صحبت و سخن او را گرفت و فرمود: تعریف و تمجید از حاکمان پسندیده نیست. زشت ترین حالت ها و سخیف ترین حالات برای حکام این است که مردم فکر کنند حکامشان از تعریف و تمجید کردن لذت می برند، البته من اینطور نیستم اما شما باید رعایت کنید، مبادا برای من حمد و سپاس و تعریف و تمجید به کار برید چون مسئولیت های به زمین مانده را شخص حاکم نمی تواند ادامه دهد و دچار تکبر و خودبینی و غرور می شود.

او تاکید کرد: مهم این است که حکومت زمینه ها را برای تملق و چاپلوسی در فضای مجازی یا حقیقی و در گفتار یا نوشتار از بین ببرد.

سروش محلاتی به عهدنامه مالک اشتر اشاره کرد و افزود: حضرت به مالک در این عهدنامه فرمود: آنچه انجام می دهی اولا در تصمیم گیری ها مراقب باش، خواست و رضایت مردم را مقدم بدار، هرکس که سخن حق را با صراحت می گوید را به خود نزدیک کن سپس مردم را عادت بده که از تو تعریف و تمجید نکنند.

او بیان داشت: شهید مطهری می نویسد:« ما در تاریخ به تملق و مداحی نسبت به خداوندگان زر و زور شناخته شده ایم و به همین دلیل اصول چاکری را خوب آموخته ایم و کمتر در ما روح حریت و آزادی و آزادمنشی وجود دارد، اصول آزادی نقطه مقابل اصول چاکری است. باید پدیده ها ونمودهای اجتماعی عصر حاضر را در نظر گرفت و مورد انتقاد قرار داد مثل جمله «برحسب اراده حضرت آیت الله این مسجد ساخته شد که در مسجدی در قم نوشته شده و تقلیدی از سبک سلاطین است و اتفاقا بالای در موزه یا صحن از خیابان آهنچی نوشته شده برحسب اراده رضاشاه کبیر.»

استاد حوزه علمیه قم گفت: ادب به ما حد و اندازه می دهد و کسی که از ادب محروم است حد و اندازه در رفتار و گفتارش نیست، ادب اعتدال در اظهارنظر، گفتار و رفتار است.

انتهای پیام

منبع: ایکنا

کلیدواژه: سروش محلاتی

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت iqna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایکنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۳۷۲۰۵۴۳ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

کارکرد‌های مختلف وقف در نمایشگاه دستاورد‌های این نهاد

محمد مهرابی، رئیس اداره ترویج فرهنگ وقف درمورد نمایشگاه دستاورد‌های سازمان اوقاف اظهار کرد: سابقه این نمایشگاه با عنوان دستاورد‌های نهاد وقف به حدود ۴ سال پیش برمی‌گردد که توفیق داشتم در نخستین دوره نمایشگاه با مسئولیت معاونت فرهنگی اجتماعی در قالب ستاد هفته وقف خدمت دوستان باشم و معاونت فرهنگی، این نمایشگاه را برگزار کرد که دو بخش کلی میراث وقف و دستاورد‌های نهاد وقف را داشت و در جریان آن، از گذشته و تاریخچه وقف به آینده وقف و دورنما و چشم انداز وقف پلی زده بودیم که در سیاست گذاری‌های جدید سازمان برای نهاد وقف ترسیم شده بود. از اینرو، با استقبالی که از آن نمایشگاه صورت گرفت و تغییر رویکردی که در فرم برگزاری نمایشگاه رخ داده بود ریاست سازمان و هیئت مربوطه ابراز علاقه کردند که این نمایشگاه در فواصل زمانی مشخص تکرار شود. چون نشانگر برکات و دستاورد‌هایی بود که برای دوستان جذاب بود.

مهرابی تصریح کرد: دومین دوره نمایشگاه، تقریباً دو سال پیش در حیاط سازمان اوقاف و همزمان با افتتاح ساختمان نوآوری اوقاف و امور خیریه برگزار شد که در آن‌جا، مجموعه‌ای از شرکت‌ها و نهاد‌های دانش بنیانی که از سرمایه و حمایت نهاد‌های وقف بهره‌بردار بودند دور هم جمع شدند و دستاورد‌های اداری و ستادی در حوزه‌های مختلف حفظ و صیانت از موقوفات، توسعه‌ی بهره بری موقوفات و فعالیت‌های فرهنگی اجتماعی و دستاورد‌های شرکت‌های دانش بنیان ارائه شد که تجربه بسیار موفقی بود و مورد استقبال قرار گرفت و شخصیت‌های زیادی از مجلس، دولت و دستگاه‌های اجرایی آمدند و دیدند و فرصت خوبی بود تا اقشار مختلف مردم با دستاورد‌های نهاد وقف آشنا شوند. 

او ادامه داد: اساساً رویکرد سازمان در چند سال گذشته مخصوصاً ما در معاونت فرهنگی و اجتماعی برای تبیین و بیان جایگاه وقف این بود که مردم با اثرات فرهنگی اجتماعی اقتصادی و کارکرد‌های وقف در حوزه‌های مختلف آشنا شوند و این رویکرد جدیدی بود که مسئولیت داشتیم تا آن را تبیین کنیم؛ چه در قالب نمایشگاه و چه در قالب انواع برنامه‌ها و فعالیت ها.

مهرابی ادامه داد: تجربه آن نمایشگاه سازمان وقف را بر آن داشت تا یک بار دیگر، این نمایشگاه را تکرار کند و اگر این سیر حتی به صورت دو سالانه هم باشد ولی می‌تواند خوب باشد و امسال، شاهد سومین دوره‌اش هستیم که این بار، با مسئولیت دوستان روابط عمومی و همکاری معاونت فرهنگی و اجتماعی، همکار آنها هستیم. 

رئیس اداره ترویج فرهنگ وقف افزود: نمایشگاه امسال در حوزه دستاورد‌ها و برکات نهاد وقف برگزار شده است و برای جامعه تبیین می‌شود و اقشار مختلفی حضور پیدا می‌کنند و خیلی از آن‌ها ذوق زده می‌شوند و حتی تعجب می‌کنند و می‌گویند که نمی‌دانستند وقف به انجام چنین کار‌هایی می‌پردازد و در حوزه دانش بنیان نیز، سرمایه گذاری می‌کند و منجر به شکل گیری اشتغال‌زایی و حمایت از علم و فناوری و اختراع و اکتشاف می‌شود و این نمایشگاه فرصتی ایجاد می‌کند و اصحاب رسانه و مسئولان و اقشار مختلف حضور پیدا می‌کنند و در محیطی چند روزه به صورت تجمیعی شاهد چکیده‌ای از بخشی از فعالیت‌های وقف هستند. 

او گفت: در این نمایشگاه دو مسئولیت داشته ایم. یکی، همراهی با ستاد برگزاری در بخش مدعوین و مهمانان و اجرا بوده و دلیلش هم، تجربیاتی است که در برگزاری این نمایشگاه داشته ایم و بخش دیگر نیز، ارائه فعالیت‌های حوزه فرهنگی اجتماعی سازمان اوقاف و امور خیریه است. 

مهرابی اظهار کرد: اگر حفظ عین و ارتقاء بهره‌وری را دو ضلع بدانیم. یکی از اضلاع آن، اجرای نیت است و اگر امامزاده‌ها را به عنوان یکی از اولویت‌های محوری سازمان اوقاف کنار وقف بیاوریم فعالیت‌های فرهنگی و اجتماعی در حوزه اجرایی نیت واقفین و توسعه مدیریت بقاع متبرکه بخش مهم و اولویت دار فعالیت‌های سازمان وقف می‌شوند. 

او یادآور شد: در بخش معاونت فرهنگی و اجتماعی مکلف و موظف هستیم و تلاش می‌کنیم بخشی از این دستاورد‌ها و فعالیت‌ها را در معرض دید مخاطبان بگذاریم و مهم‌ترین بخشی که در این نمایشگاه ارائه شده اجرای نیت و فعالیت‌ها و کار ویژه‌هایی که در این حوزه در حال انجام هستند و از آن جمله می‌توان به بخش توسعه مدیریت بقاع متبرکه و فعالیت‌هایی که در حوزه مدیریت آن در حال انجام است و فعالیت‌های سازمان و رویداد‌های پژوهشی اشاره کرد تا بازدیدکنندگان در جریان نمایشگاه مشاهده کنند. مثلاً امامزاده به عنوان یک مکان مذهبی می‌تواند بستری برای اشتغال‌زایی باشد و کارگاه‌های خودکفایی و بازارچه‌های خیریه و تولید و عرضه محصولات که می‌توانند مفید باشند.

باشگاه خبرنگاران جوان فرهنگی هنری قرآن و عترت