اخلاق اسلامی در مسائل اجتماعی بر دو اصل عدل و احسان استوار است/ کمک کردن به ضعفا یک ارزش الهی است/تشکیل جامعه اسلامی خود یک ارزش است

آیت‌الله مصباح یزدی با بیان اینکه کمک کردن به ضعفا یک ارزش الهی است گفت: اخلاق اسلامی در مسائل اجتماعی بر دو اصل عدل و احسان استوار است و بر کمک به نیازمندان تاکید دارد.

به گزارش خبرگزاری شبستان از قم، آیت‌الله «محمد تقی مصباح یزدی» شب گذشته (جمعه ۲۷اردیبهشت) در ادامه جلسات درس اخلاق که در دفتر مقام معظم رهبری برگزار شد گفت: در جلسات قبل گفته شد که در بحث اخلاق اجتماعی، مهم‌ترین چیزی که در درجه اول قرار می‌گیرد، حفظ زندگی اجتماعی و حیات دیگران است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

بنابراین اولین ارزش منفی در مسائل اجتماعی قتل نفس ، و اولین ارزش مثبت در اخلاق اجتماعی حفظ جامعه و نفوس دیگران است.

 

رییس موسسه امام خمینی(ره) ادامه داد: برای زندگی اجتماعی نیازمند ارتباط هستیم و باید یک منشا صحیحی برای اعتبار وحدت وجود داشته باشد. حال این سوال مطرح می شود که برای تشکیل یک جامعه چه چیزهایی باید منشا وحدت و اعتبار حقیقی و معقول شود؟سه دسته از عوامل را می توان فرض کرد.

 

آیت الله مصباح یزدی با بیان اینکه رابطه طبیعی اولین عامل است گفت: رابطه بین پدر و مادر و فرزند نمونه رابطه طبیعی است.دومین عامل عامل روانی است که به دنبال عوامل طبیعی تحقق می یابد.مثلا فرزند در پی سرپرستی پدر و مادر بزرگ می شود و یک سری روابط عاطفی بین آنها برقرار می شود.

 

وی ادامه داد: این احساسات و روابط ، عوامل روانی است که به دنبال روابط طبیعی بوجود می آید. تا اینجا اجتماعاتی که تشکیل می شود اجتماعات خاص انسانی نیست.زنبورهای عسل نیز در یک کندو زندگی می کنند گاهی کیلومترها پرواز می کند تا گلی پیدا کند و شب دوباره به کندوی خود برمی گردد و محل خود را پیدا می کند حتی از چند کندو می گذرد ولی باز به کندوی خود می رسد .این رابطه خیلی قوی است . این روابط  را نمی شود گفت وحدت انسانی بلکه اجتماع حیوانی است.

 

آیت الله مصباح با بیان اینکه اما عامل دیگری وجود دارد که مخصوص انسان است گفت: عاملی که باعث اعتبار وحدت می شود، عامل عقلانی است و فارغ از عوامل طبیعی و روانی است و آن عامل عقلی است، عقل می گوید باید ارتباط وجود داشته باشد و می تواند منشا آثار شود.

 

وی افزود: پس مجموعه ای از عوامل باعث وحدت انسان ها می شود که منشا آثار برای یکدیگر هستند. در اینجا آنچه مورد توجه است آن است که  عامل عقلی علت اصلی را در تشکیل آن داشته باشد و انسان ها بتوانند از هم فایده ببرند.

 

رییس موسسه امام خمینی(ره) ادامه داد: برای اینکه یک جامعه معقول تشکیل شود باید سعی کرد روابط بین افراد جامعه تقویت شود.روابط سست باعث می شود که از بین برود. انسان هایی در این عصر هستند علاقه چندانی ندارند که حتما صاحب فرزند شوند و یا علاقه ای ندارند که خود فرزند خود را با محبت بزرگ کنند!

 

آیت الله مصباح یزدی ادامه داد: اینها در حد قانون فرزندان خود را حفظ می کنند که این شیوه در دیگر کشورها وجود دارد. در آنجا روابط بین انسان ها روز به روز ضعیف تر می شود.

 

وی افزود: اگر جامعه بخواهد از این زندگی که در آن اعتبار وحدت وجود دارد استفاده کند، هرقدرعواطف انسانی بین آنها تقویت شود دیرتر از هم می پاشد. در اینجا اخلاق اجتماعی وارد شده و این مطلب را مطرح می کند که چه باید کرد که روابط انسان ها قوی تر باشد؟

 

رییس موسسه امام خمینی(ره) ادامه داد: برای تقویت روابط عاطفی مقرراتی لازم است که بین نهادهای حقوقی و اخلاقی و دینی ابتدا اقتضا می کند یک نظام حقوقی الزامی برقرار شود. یکی از تفاوت های نظام حقوقی و نظام اخلاقی در این است که برای تحقق آن از قوه قهریه استفاده می کند و حقوق جزا هم براین اساس شکل می گیرد.

 

وی با بیان اینکه اما نظام اخلاقی از عوامل درونی انسان شکل می گیرد تصریح کرد:برای تامین مصالح جامعه نیازمند حقوق متعادل هستیم و برای اجرای آن حقوق، انسانی ترین کار آن است که انگیزه درونی باعث رعایت حقوق شود. دوم منافع ابدی بر آن مترتب شود که مرتبه فوق این حد نساب هاست که مخصوص اولیا خداست که نفع و ضرر ابدی هم تاثیری در رفتار آنها ندارد و عامل رضوان الله برای آنها مهم است.

 

وی ادامه داد:از نظر اسلام ارزش زندگی اجتماعی از دیدگاه دیگران فقط مقدمه است.اما در اسلام هدف معرفت الله است. ولی به هرحال باید این مقدمات را فراهم کرد.پس در اسلام هم تشکیل یک جامعه  معقول مطلوب است  و چون این جامعه هم نیاز به ارتباط انسان ها دارد که از هم اثر بپذیرند در اسلام دستورات زیادی وجود دارد.

 

آیت الله مصباح یزدی افزود: تربیت قرآنی بحث توحید و بعد بحث عبادت و بعد بحث کمک کردن انسان ها به یکدیگر و .. را مطرح می کند و گاه همه اینها را در یک آیه مطرح می کند و بلافاصله نتیجه عملی می گیرد و این شیوه اثر بسیار مثبتی در متربی دارد.

 

وی با بیان اینکه تشکیل جامعه اسلامی خود یک ارزش است چون زمینه رشد فراهم می شود، گفت:البته اینها زمینه و مقدمه است اما باید شروع کرد،و بعد به مباحث اخلاقی رسیده که در نهایت به کمال نهایی انسان و درجاتی که ما نمیتوانیم درک کنیم منتهی می شود.

 

رییس موسسه امام خمینی(ره) ادامه داد: در این مرحله آنچه اثر مثبت دارد ، دو چیز است. مساله عدل که به نهاد حقوقی مربوط است در این حد است که در داد و ستد عدالت برقرار باشد. تا اینجا بحث عدل است که برای حفظ نظام حقوقی جامعه لازم است. اما کافی نیست و زندگی اجتماعی تنها با این مورد فراهم نمی شود. اسلام علاوه بر این می خواهد که زمینه رشد ایجاد شود.

 

وی تصریح کرد: نظام های اجتماعی انسانی پاسخ درستی برای این سوال ندارد که چرا باید به افراد ضعیف کمک کرد و آنها را تامین کرد.یعنی به کسانی که نفعی به ما نمی رسانند چرا باید کمک کرد؟ در برخی کشورها حتی افراد مریض و ضعیف وعاجز را به گونه ای از بین می برند چون نفعی ندارند.

 

آیت الله مصباح یزدی افزود: اما در اسلام وجود انسان ها فقط کمک کردن و نفع رساندن به یکدیگر نیست.حتی سختی ها هم می تواند عامل تکامل باشد. کمک کردن به ضعفا یک ارزش الهی است.و خداوند دستور داده که باید به این افراد ضعیف و ناتوان کمک کرد و دولت اسلامی باید این افراد را تامین کند.

 

وی با بیان اینکه اخلاق اسلامی در مسائل اجتماعی بر دو اصل عدل و احسان استوار است، ادامه داد: اسلام غیر از مساله عدل و کمک به ضعفا، ارزش بالاتری هم دارد به معنای احسان که معنای خاص دارد که می شود ایثار. یعنی خود فرد نیاز دارد اما باز هم به دیگری کمک می کند. گاهی گفته می شود ارزش اخلاقی شعبه ای از زیباشناسی است. چنین عملی زیباست و لذت دارد. نظام های انسانی دلیل برهانی برای ایثار ندارند و ایثار برای آنها شوخی است. اگر هم باشد از دیگران توقع ایثار دارند نه اینکه خود ایثار کنند. اما خداوند کسانی که ایثار می کنند را بیشتر دوست دارد.

 

 

 

 

پایان پیام/78

منبع: شبستان

کلیدواژه: ماه رمضان قرآن خبرگزاری شبستان ماه مبارک رمضان قرآن کریم جشن گلریزان مصلی مسجد نمایشگاه قرآن نماز جمعه عدل اخلاق اسلامی آیت الله مصباح یزدی

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت shabestan.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «شبستان» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۳۸۰۰۱۴۳ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

دانشگاه خودباوری را در جامعه به منصه ظهور برساند

به گزارش خبرنگار خبرگزاری علم و فناوری آنا،‌ مراسم بزرگداشت مقام و هفته معلم با حضور سعید رازقی رئیس دانشگاه آزاد اسلامی استان بوشهر، هیئت رئیسه دانشگاه، استادان، کارکنان و دانشجویان با تجلیل از استادان پیشکسوت دانشگاه آزاد اسلامی واحد بوشهر با محور «زندگی پاک بر بنیاد روانشناسی مثبت‌گرا»  در این واحد دانشگاهی برگزار شد.

سعید رازقی رئیس دانشگاه آزاد اسلامی استان بوشهر در این مراسم اظهار کرد: حوزه کار با استادان و معلمان، بهترین حوزه فعالیتی و ارتباطی در جامعه است.

وی با بیان اینکه دوران دانشجویی، به‌ویژه دوره کارشناسی، دورانی ویژه، خاطره‌انگیز و متفاوت از همه سال‌های تحصیل است به دانشجویان توصیه کرد: این دوران فرصتی طلایی برای دانشجویان بوده و باید از تجربه و علم استادان نهایت بهره را ببرند. استادان برای دانشجویان، الگو و نماد هستند. بی‌شک تأثیر کلام، لحن گفتار، پوشش، رفتار و اعمال استادان تا سالیان سال بر روح و روان دانشجویان اثرگذار باقی خواهد ماند.

رئیس دانشگاه آزاد اسلامی استان بوشهر با اشاره به سلسله نیاز‌های انسان ازنظر آبراهام مازلو (نظریه انگیزشی در علم روانشناسی) اضافه کرد: باید تلاش کرد تا دانشگاه در کنار تدریس علوم و دانش، به معنای واقعی محل تربیت و فرهنگ‌سازی در جامعه باشد تا بتوان خودباوری و خودشکوفایی که مبحث رأس این هرم است را به منصه ظهور رساند.

استاد بدون حضور دانشجو معنایی ندارد

یکی از استادان پیشکسوت دانشگاه آزاد اسلامی واحد بوشهر نیز درباره زندگی پاک با استفاده از غزلی از حافظ بر بنیاد روانشناسی مثبت‌گرا با بیان اینکه استاد بدون حضور دانشجو معنایی ندارد،‌ گفت:‌ نزدیک به سه دهه است که بیش از گذشته زندگی انسان با مقوله زندگی پاک آمیخته و در شرایط کنونی جهان و وجود هجمه‌های مختلف و ناپاکی‌های بسیار، برگزیدن راه و رسم پاکی در زندگی و ادامه دادن به آن بسیار سخت شده و باید به فردی که در این سلوک زندگی می‌کند، هزاران آفرین گفت.

عباس عاشوری‌نژاد با بیان اینکه ناپاکی‌های بسیار دور تا دور زندگی‌ها را فراگرفته و هیچ جا از گزند آثار مخرب آن در امان نمانده، عنوان کرد: این نفوذ در امور، حتی به نهاد‌های مقدسی همانند مدرسه و دانشگاه نیز رسوخ پیدا کرده و افرادی را که مسیر صحیح زندگی را برای خود برگزیده‌اند را تحت‌فشار قرار داده است. این عیب روزگار کنونی، یک حسن نیز محسوب می‌شود در این فشارها، زمانی که انسان مرحله‌ای از زندگی خود را با همه فشارها با پاکی به پایان می‌رساند، قطعاً حلاوت و رضایت بیشتری در خود احساس خواهد کرد.

وی با قرائت غزلی از حافظ شیرازی عنوان کرد: «لسان‌الغیب» می‌فرماید:«کمتر از ذره نه‌ای پست مشو مهر بورز / تا به خلوتگه خورشید رسی چرخ‌زنان / بر جهان تکیه مکن ور قدحی می‌داری / شادی زهره‌جبینان خور و نازک‌بدنان / پیر پیمانه‌کش من که روانش خوش باد / گفت پرهیز کن از صحبت پیمان‌شکنان / دامن دوست به دست آر و ز دشمن بگسل / مرد یزدان شو و فارغ گذر از اهرمنان» حافظ در این چهار بیت تأکید می‌کند که انسان می‌تواند زندگی زیبا و پاکی داشته باشد به شرط اینکه از نکاتی که از این غزل برداشت می‌شود، بهره‌مند شود.

چهره ماندگار فرهنگی استان بوشهر اضافه کرد:‌ این ابیات بدین معناست که نخست انسان بزرگ است و حق ندارد کوچک فکر کند و شایسته بوده اهداف بلند و ارزشمند انتخاب کند. همچنان که حرکت ذره به سوی خلوتگه خورشید است، مسیر حرکت انسان باید به سوی نور باشد. چنانکه در نظریه امید «اشنایدر» اصالت هدف به خوبی دیده می‌شود.

عاشوری‌نژاد ادامه داد:‌ دوم اینکه یکی از پیش‌فرض‌های روانشناسی مثبت‌گرا این بوده که انسان باید بپذیرد که هیچ چیزی پایدار نیست. حافظ هم می‌گوید: انسان نباید بر جهان گذرا تکیه کند، همه چیز فانی است به جز ذات پروردگار، بنابراین انسان نباید عزت‌نفس و آبروی خود را فدای آرزو‌های خام و ناپخته کند و شایسته بوده تا اگر چیزی دارد آن را با دیگران شریک شود تا زندگی‌اش به شادمانی بگذرد. سوم اینکه حافظ می‌گوید: از همنشینی با بدعهدان و پیمان‌شکنان بپرهیزد، چون اینان امنیت انسان را بر هم می‌زنند و آبروی آدمی را تهدید می‌کنند.

وی افزود:‌ چهارم اینکه روانشانسی مثبت‌گرا بر اهمیت دوستی در تحقق «شادمانی درونی» و «شادکامی پایدار» تأکید دارد، حافظ هم می‌گوید: دوستان واقعی را بیابد و دایره دوستی‌های اصیل را گسترش دهد و در حفظ رابطه دوستی‌ها بکوشد و دشمنان و انسان‌های شیطان‌صفت دوری کند.

به گزارش آنا،‌ در این مراسم با قدردانی از استادان پیشکسوت و برجسته دانشگاه آزاد اسلامی واحد بوشهر در سال گذشته از استادانی که به مرتبه استادیاری و دانشیاری ارتقا یافته بودند، تجلیل شد.

انتهای پیام/