به نقل از «ایسنا»

ضرورت تعریف مشخص از پیشرفت اجتماعی در الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت

تاریخ انتشار: ۲۳ خرداد ۱۳۹۸ | کد خبر: ۲۴۰۴۵۱۴۹

استاد دانشگاه علامه طباطبایی در مقاله‌ای عنوان کرد که با توجه به این که رویکردهای مختلفی درباره توسعه اجتماعی وجود دارد، لازم است با در نظر گرفتن رویکرد الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت و موضوع محوری اندیشکده امور اجتماعی تعریف مشخص و قابل قبولی از پیشرفت اجتماعی در این رویکرد ارائه شود، تا هم مبنای مباحث و مقالات همایش و هم مبنای مباحث اندیشکده در موضوعات مربوط به توسعه و پیشرفت اجتماعی باشد.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

به گزارش ایسنا، «محمدحسین پناهی»، استاد دانشگاه علامه طباطبایی در پانل اجتماع الزامات و چالش‌های تحقق الگو در مقاله خود با عنوان «تعریف پیشرفت اجتماعی و ابعاد و مؤلفه‌های آن در الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت» گفت: آنگاه، براساس تعریف فوق، ابعاد و مؤلفه‌های پیشرفت اجتماعی مورد بحث قرار خواهد گرفت، به نحوی که منجر به یک چارچوب مفهومی برای پیشرفت اجتماعی گردد. چنین چارچوبی می‌تواند مبنایی برای مطالعات و مباحث مربوط به پیشرفت اجتماعی در ابعاد مختلف باشد.

این استاد دانشگاه علامه طباطبایی افزود: در این راستا، شاید بتوان مفهوم «پیشرفت اجتماعی» را نوعی نگاه بازاندیشانه به مفهوم جدید توسعه اجتماعی، به معنای خاص آن، و آثار آن بر جامعه دانست، به گونه‌ای که توسعه اجتماعی را فراتر از قاعده‌های از پیش تعیین شده و خطی غالب در غرب دانست، بلکه آن را با توجه به شرایط اجتماعی و فرهنگی و تاریخی بومی ایران تعریف کرد. در واقع، پیشرفت اجتماعیِ اسلامی ایرانی باید به گونه‌ای تعریف شود که برای اهداف، ارزش‌ها و هنجارهای دینی و نیز ظرفیت و موقعیت سرزمینی کشور و مردم آن قابلیت انطباق داشته باشد.

همچنین دکتر «خدیجه سفیری»، استاد دانشگاه الزهرا (س) در این پانل در مقاله خود با عنوان «آموزش عالی و توسعه پایدار» گفت: این مقاله بر اساس تعریف توسعه پایدار به سه رکن اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی، موضوع آموزش عالی را مطرح می‌نماید. سوال این است که آیا آموزش عالی و بالتبع آن دانشگاه‌ها براساس ارکان توسعه پایدار عمل می‌کنند؟ دانشگاه پایدار و آموزش پایدار چه مشخصه‌ای دارند.

وی ادامه داد: این مقاله پس از بررسی منابع نظری، از سه تحقیقی که تا حدی از بحث‌های نظری فاصله گرفته و به روش‌های کیفی و کمی، سنجه‌های دانشگاه پایدار را بررسی کرده‌اند، استفاده کرده است.

این استاد دانشگاه الزهرا (س) افزود: سپس به این امر پرداخته شده که آیا دانشگاه‌های برتر خارجی و داخلی در اهداف و مأموریت‌هایشان به اصول توسعه پایدار پرداخته‌اند؟ نتیجه تحقیق نشان داد که اکثراً این امر در دانشگاه‌های داخل تحقق نیافته اما در دانشگاه‌های برتر خارجی، مأموریت جهت رسیدن به توسعه پایدار و تحقق آن وجود دارد.

دکتر سفیری خاطرنشان کرد:. این مقاله در نهایت الگویی را از دانشگاه پایدار مطرح ساخته که دانشگاه‌ها می‌توانند با استفاده از این الگو برای اهداف و مأموریت‌ها و همچنین اهداف راهبردی‌شان در جهت توسعه پایدار گام بردارند.

دکتر «سیدمحمد میرسندسی»، استادیار گروه جامعه‌شناسی دانشگاه امام حسین (ع)، هم در پانل اجتماع الزامات و چالشهای تحقق الگو در مقاله خود با موضوع «ویژگی دوگانگی‌های ساختاری جامعه ایران و نقش آن در کند یا خنثی‌سازی پیشرفت جامعه» گفت: جامعه ایرانی به لحاظ تاریخی از دوگانگی‌های قابل توجهی رنج می‌برد. دوگانگی‌هایی که به لحاظ شرایط تاریخی و جبرِ تغییرات اجتماعی پدید آمده‌اند اما، پس از آن کمتر میل به یکپارچگی دوباره در آنها دیده می‌شود، به شکلی که با نگاهی به جامعه می‌توان مصادیق متعددی از این دوگانگی – چندگانگی‌ها را در عرصه‌های مختلف مشاهده کرد.

وی ادامه داد: برای نمونه در اقتصاد می‌توان به ساختار تولید سنتی (صنایع دستی) - ساختار تولید صنعتی، کشاورزی سنتی - کشاورزی مکانیزه، بازار سنتی (تیمچه و…) بازار مدرن (پاساژ و مال و…) اشاره کرد.

این استادیار گروه جامعه‌شناسی دانشگاه امام حسین (ع) افزود: در فرهنگ این دوگانگی‌ها را در کنش، هنجار و ارزش‌های متفاوت و متعدد می‌توان همچون ساختار متفاوت حوزه و دانشگاه، نگاه متفاوت به دنیا و جهان پیرامونی و … سراغ گرفت. در سیاست به گونه‌ای دیگر این دو-چندگانگی‌ها خودنمایی می‌کند: تمرکزگرایی-مشارکت جویی، یکه سالاری – مردم سالاری، انتصاب- انتخاب نمو نه‌هایی از این دوگانگی‌ها هستند.

دکتر میرسندسی خاطرنشان کرد: بنابراین ضمن آن که باید پذیرفت که تعارض و اختلاف یکی از محرک‌های اصلی توسعه و پیشرفت در جامعه به شمار می‌آید، اما دامنه اختلاف و تشدید تعارض‌ها، یا به عبارتی «حجم بالای تعارضات و همستیزی های ناشی از آن» در بزنگاه‌های مهم نقش اصطکاک بین نیروهای پیش برنده جامعه و خنثی سازی نیروهای اجتماعی را ایفا می‌کند.

براساس این گزارش، دکتر «شهلا کاظمی‌پور»، جامعه‌شناس و عضو هیئت علمی دانشگاه، در این پانل با مقاله‌ای با عنوان «جایگاه برنامه‌ریزی در پیشرفت اجتماعی ایران» گفت: توسعه عبارت است از «افزایش توانایی جوامع بشری برای مواجهه با پیچیدگی‌های بی پایان محیطی»، استیگلیتز [۱] در بحث پارادایم توسعه، توسعه را معطوف به تحول و توسعه اجتماعی می‌داند که ضمن گسترش افق‌های انتخاب و آزادی افراد، کاهش فقر و تخریب محیط زیست، افزایش بهداشت و طول عمر و به طور کلی ارتقا کیفیت زندگی را به همراه دارد.

وی ادامه داد: توسعه اجتماعی، نتیجه مداخلة آگاهانه و تعمدی و با استفاده از ابزارهای «سیاستگذاری» و «برنامه ریزی»، به منظور به وجود آوردن تغییرات غیر تصادفی به سمت اهداف مطلوب است.

این جامعه شناس افزود: برنامه ریزی به مثابه طراحی برای ایجاد یک جامعة فعال است که بستر دخالت آگاهانة مردم را در توسعه فراهم می‌کند.

دکتر کاظمی‌پور خاطرنشان کرد: مطالعات انجام شده در مورد برنامه‌های توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی ایران، نشان می‌دهد اکثر این برنامه‌ها با موفقیت همراه نبوده و بین سیاستگذاری اجتماعی برنامه‌ها با مقتضیات و تغییرات اجتماعی حاصله در جامعه ایران، تناسبی وجود ندارد. آنچه صاحب نظران مطرح می‌کنند، لزوم برنامه ریزی برای تحقق توسعه اجتماعی است.

وی تصریح کرد: البته نه هر نوع برنامه ریزی، بلکه برنامه‌هایی که با مشارکت ذینفعان تدوین شده باشند. اهداف را با تکیه بر منابع و امکانات و آمارهای دقیق، تعیین کرده و بطور مرتب مراحل اجرای برنامه‌ها، مورد ارزیابی قرار گیرند.

این عضو هیئت علمی دانشگاه گفت: توسعه اجتماعی که بر اساس برنامه ریزی هدایت گر، نظارت محور و مشارکتی محقق شود، به بهگشت ظرفیت‌های اجتماعی و از طریق آن به بهگشت ظرفیت‌های انسانی و نهایتاً بهبود کیفیت زندگی منجر خواهد شد.

«رسول عباسی تقی‌دیزج»، استادیار گروه تاریخ و جامعه شناسی هم در پانل اجتماع الزامات و چالش‌های تحقق الگو در مقاله خود با عنوان «چالش‌ها و موانع نهادی و ساختاری توسعه در ایران از منظر الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت» گفت: تئوری‌های توسعه غربی به خاطر مبانی فکری و گزاره‌های اخلاقی و اعتقادی که در طراحی آنها به کار رفته؛ به جز برخی از شاخص‌های کلی، همخوانی با اندیشه اسلامی و فرهنگ بومی ما نداشته و نمی‌تواند نیازهای جامعه مسلمان ایران را برآورده کند.

وی ادامه داد: گواه این ادعا غلبه دید فنی و سخت افزاری به توسعه و تب فراگیر آن در بین تصمیم گیران و سیاست گذاران کلان است که متأسفانه با ناکامی مواجه بوده و چندان که باید جامعه را به سمت توسعه رهنمون نساخته است.

این استادیار گروه تاریخ و جامعه شناسی افزود: این مسئله از آنجا نشأت می‌گیرد که فهم توسعه به علت فقدان یک تئوری منسجم بومی- اسلامی (احصاء ملزومات توسعه) و عدم وفاق معنایی بر سر آن، دچار اختلال نظری است.

عباسی خاطرنشان کرد: هدف پژوهش؛ تبیین عوامل مخل توسعه به لحاظ جامعه شناختی در قالب یک دستگاه نظری بومی است. در این چارچوب نظر بر این است که برای تحقق توسعه، جامعه باید حائز مجموعه شرایط نظام قواعد در حوزه‌های کنشی، تفاهم و وفاق معنایی در گنجینه‌های معنوی و فرهنگی، ادخال در حوزه‌های چهارگانه سیاست، اقتصاد، فرهنگ و اجتماع و علم پذیری و محاسبه نگری باشد، شروطی که در جامعه ما حضور کمرنگی دارد.

انتهای پیام

منبع: ایسنا

کلیدواژه: الگوي اسلامي ايراني پيشرفت

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.isna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایسنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۴۰۴۵۱۴۹ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

افتتاح طرح برق‌آبی اومااویا در سریلانکا / رئیسی: ایران در حال اجرای طرح‌های بزرگ در ۲۰ کشور است

آفتاب‌‌نیوز :

پروژه «اومااویا» شامل دو سد به نام‌های «دایرابا» و «پوهولپولا»، نیروگاه آبی ۱۲۰ مگاواتی زیرزمینی، ۲۸ کیلومتر تونل‌های انتقال آب و دسترسی، سه شفت عمودی جمعاً به طول ۸۵۰ متر و ۲۳ کیلومتر خط انتقال برق است. پروژه‌ای که فرآیند ساخت، نظارت و مشاوره آن تماماً توسط شرکت ایرانی انجام شده و هزینه ساخت آن به ارزش ۵۰۰ میلیون دلار توسط دولت سریلانکا تأمین شده است.

با اجرای طرح چند منظوره اومااویا، آب مازاد رودخانه‌های «اومااویا» و «ماهاتوتیلا اویا» واقع در استان اووا «Uva» برای توسعه کشاورزی به منطقه کم‌آب همین استان منتقل می‌شود. این در حالی است که هم‌زمان با تحقق این هدف، تولید انرژی از طریق نیروگاه زیرزمینی به ظرفیت ۱۲۰ مگاوات انجام خواهد شد.

تولید ۲۹۰ گیگاوات ساعت انرژی در سال، تأمین آب مورد نیاز ۵ هزار هکتار از اراضی کشاورزی منطقه خشک جنوب شرقی سریلانکا و انتقال ۱۴۵ میلیون مترمکعب آب از منطقه پرباران به مناطق خشک از جمله اهداف این پروژه بوده است که توسط شرکت ایرانی فراب و به همت متخصصان و مهندسان ایرانی در کشور سریلانکا به مرحله اجرا و بهره‌برداری رسیده است.

این پروژه از نظر اجرای ۲۴ کیلومتر تونل، بدون دسترسی میانی در شرایط بسیار سخت زمین‌شناسی و وجود جریان‌های آبی پرفشار، حفاری یکی از بلندترین شفت‌های (تونل‌های) عمودی دنیا در نیروگاه‌های آبی به طول ۶۱۸ متر، اجرای پوشش فلزی شفت عمودی به وزن تقریبی ۱۰۰۰ تن به صورت معلق و نصب و احداث نیروگاه در حفره و فضا‌هایی در عمق ۷۵۰ متری زمین، جزو پروژه‌های منحصربه‌فرد مهندسی محسوب می‌شود.

رئیسی: ایران در حال اجرای طرح‌های بزرگ در ۲۰ کشور است

ردیسی ظهر امروز چهارشنبه به وقت محلی، در مراسم افتتاح و بهره‌برداری از ابرپروژه چند منظوره «اومااویا» در سریلانکا، به عنوان یکی از بزرگترین طرح‌های صدور خدمات فنی- مهندسی ایرانی، بهره‌برداری از این پروژه را نماد همبستگی، پیوند، تقویت دوستی و مایه افتخار دو ملت دانست.

وی نمایش همبستگی، همدلی و همراهی دو کشور و دو ملت آسیایی را از ویژگی‌های مهم این پروژه دانست و تصریح کرد: بهره‌برداری از این سد، نیروگاه و تونل انتقال آب نماد، تحقق اراده دو کشور و دو ملتی است که می‌خواهند با اتکا به توان بومی، رفاه و آسایش خود را فراهم کنند.

رئیس‌جمهور با اشاره به تامین مالی این طرح از سوی سریلانکا و تامین و انتقال خدمات فنی و مهندسی از سوی ایران، تامین آب شرب و آب کشاورزی برای ۵ هزار هکتار اراضی جدید و آغاز به کار یک نیروگاه ۱۲۰ مگاواتی را از دستاورد‌های این پروژه برای مردم سریلانکا دانست و افزود: امروز جمهوری اسلامی ایران با اتکا به توانمندی‌های فنی و مهندسی بومی در حال اجرای طرح‌های بزرگ آب و برق در بیش از ۲۰ کشور جهان است.

رئیسی با بیان اینکه کشور‌های غربی تلاش می‌کنند به ما القا کنند که دانش و فناوری فقط در اختیار آنهاست، اظهار داشت: انقلاب اسلامی، امام راحل، رهبر معظم انقلاب اسلامی و شهدای عالی‌قدر ما از جمله شهید سلیمانی «ما می‌توانیم» را به ملت ما آموختند. دشمن نمی‌خواست ما پیشرفت کنیم، اما ملت ایران اراده کرد که پیشرفته باشد؛ خواست و اراده ملت بزرگ ایران تحقق یافت و دشمن ناکام ماند.

وی تصریح کرد: جمهوری اسلامی ایران آماده است در پیشرفت سریلانکا شریک شده و تمام تجربیات خویش را که نتیجه ۴۵ سال مجاهدت و تلاش مردان و زنان ایرانی است با شما به اشتراک بگذارد و با صدور خدمات فنی و مهندسی در پیشرفت سریلانکا مشارکت داشته باشد.

رئیس‌جمهور با اشاره به سیاست اصولی جمهوری اسلامی ایران در عرصه دیپلماسی برای توسعه روابط با کشور‌های آسیایی، همسایه و کشور‌های مستقل خاطرنشان کرد: تقویت ارتباط بین ما و شما و دیگر کشور‌های همسو و مستقل می‌تواند آینده‌ای درخشان برای دو کشور و دو ملت رقم بزند. بدانید با توکل بر خدا و اعتماد به داشته‌های بسیار خودمان می‌توانیم مسیر پیشرفت را به سرعت طی کنیم.

رئیسی گفت: برخی کشور‌های و نظام سلطه موافق تقویت روابط ما با یکدیگر نیستند و می‌خواهند به ما القا کنند که نمی‌توانیم با تکیه بر توان داخلی پیشرفت کنیم، اما ما در عمل این نظر و القای نظام سلطه را باطل کرده‌ایم.

رئیس‌جمهور در پایان از همه دست‌اندرکاران اجرای این پروژه عظیم در سریلانکا، تشکر کرد.

پیش از رئیسی «رانیل ویکرمسینگه» رئیس جمهور سریلانکا نیز در سخنانی با قدردانی از همکاری و تلاش پیمانکاران و همکاری دولت ایران در اجرای این پروژه اظهار داشت: بدون تکنولوژی و فناوری ایرانی، اجرای این پروژه برای ما ممکن نبود؛ شما توانستید برای آینده سریلانکا کار بزرگی انجام دهید.

رئیس جمهور سریلانکا با بیان اینکه مهارت‌های فناورانه ایرانی امروز در دنیای مدرن شناخته شده است، تصریح کرد: شما نمونه کشوری هستید که با خوداتکایی توانستید به پیشرفت در حوزه‌های مختلف برسید. امروز کشور‌های ما به‌عنوان کشور‌های جنوب، به دنبال اثبات هویت‌های خودشان هستند و چنین پروژه‌های هویت و توانایی‌های ما را به جهانیان اثبات می‌کند.

منبع: خبرگزاری تسنیم