طرح مجلس صنعت پالایش نفت را نجات خواهد داد؟
تاریخ انتشار: ۲۸ خرداد ۱۳۹۸ | کد خبر: ۲۴۱۰۰۸۲۴
بررسی طرح های پالایشی و پتروپالایشی کشور نشان می دهد حتی در دوران تحریم، مشکلی در بخش تامین تجهیزات، فناوری و حتی راه اندازی این واحدها وجود نداشته بلکه مانع اصلی، عدم تامین مالی بوده است.
به گزارش مشرق، صنعت نفت ایران با گذشت ۱۱۹ سال از زمان کشف نخستین منبع نفتی در مسجد سلیمان با شرایط دو سر باختی روبرو است.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
طبق بررسی کارشناسان صادرات این حجم قابل توجه از نفت خام و تزریق درآمد حاصل از آن به بودجه کشور بهمرور زمان موجب رکود در تولید داخلی، محرومیت از سود فراوردههای نفتی و وابستگی اقتصادی کشور شده و وابستگی ایجادشده حاصل از فروش نفت خام و البته سهولت تحریم آن، به یک ابزار مؤثر اعمال تحریم و فشار از جانب غرب تبدیل شدهاست. این در حالی است که اوضاع سوددهی پالایشگاههای داخلی نیز چندان مطلوب به نظر نمیرسد و اختلاف قابل توجهی با رقبای هندی، کرهای و ژاپنی خود در این صنعت دارد.
تأمین مالی، گلوگاه رونق صنعت پالایش در ایرانهر صنعتی تا وقتی صرفه اقتصادی نداشتهباشد، توجیه توسعه هم ندارد. در همین راستا نخستین عامل بهصرفه نبودن صنعت پالایش کشور را میتوان طراحی قدیمی پالایشگاهها و تولید مقادیر بالای فراورده کمارزش مانند نفت کوره دانست که تا حد چشمگیری حاشیه سود این صنعت را کاهش داده است. هم اکنون با توجه به طراحی قدیمی پالایشگاهها بین ۳۰ تا ۳۵ درصد از محصول نهایی پالایشگاهها را نفت کورهای تشکیل میدهد که قیمت آن ارزانتر از نفت خام است. هرچند در اسناد بالادستی مثل برنامه ششم توسعه بر لزوم کاهش سهم تولید نفت کوره در الگوی پالایش اشاره شدهاست، اما اغلب طرحهای به روزآوری یا ارتقای نفت کوره و بهینهسازی پالایشگاهها مثل طرح ارتقای فناوری پالایشگاه بندرعباس به دلیل عدم تأمین مالی اجرایی نشدهاند.
عامل مهم دیگری که جذابیت پالایش نفت را در ایران کاهش داده غفلت از حرکت به سمت طرحهای ادغام پالایشگاه و پتروشیمی یا همان پتروپالایشگاهها است. در سالهای اخیر برخلاف فراوردههای نفتی، محصولات پتروشیمیایی با افزایش تقاضای جهانی قابل ملاحظهای روبرو بودهاست. ازاینرو با توجه به پژوهشهای انجام شده برای احداث واحدهای پتروپالایشگاهی نرخ بازگشت سرمایه حدود ۳۰ درصد پیشبینی میشود. این در حالی است که به گفته کارشناسان نرخ بازگشت سرمایه پالایشگاه در بهترین حالت حدود ۱۳ درصد پیشبینی میشود.
برای توسعه پتروپالایشگاه ها چه کنیم؟بهطور کلی سه مؤلفه لازم برای احداث طرحهای پالایشگاهی و پتروپالایشگاهی سودده را میتوان تأمین تجهیزات، دانش فنی و منابع مالی دانست. در سالهای اخیر پروژههایی مثل پالایشگاه میعانات گازی ستاره خلیج فارس، فاز ۲۱ پارس جنوبی و واحد RFCC پالایشگاه شازند اراک در زمان اوج تحریمها، اجرا شدند. تجربه طرح و توسعه این پروژهها، افزایش روبهرشد شرکتهای دانشبنیان و همچنین صدور مهندسان ایرانی متخصص به بسیاری از پالایشگاههای پیشرفته دنیا دلایلی است که نشان میدهد در ساخت واحدهای جدید پالایشی مشکلی از لحاظ تأمین تجهیزات و راهاندازی وجود نخواهد داشت. تجربههای موفق خرید دانش فنی (لایسنس) از شرکتهای چینی و ژاپنی و بعضاً شرکتهای المانی نشان داده که این عامل هم مانعی سر راه خودکفایی و تأمین فناوری نیست. اما همانطورکه جدول زیر طرحهای بر زمین مانده پالایشی سالهای اخیر را نشان میدهد، بزرگترین مانع موجود، تأمین مالی پروژههای احداث واحدهای پالایشی است که همواره بهعنوان عامل محدودکننده در پیشرفت پروژههای مشابه رفتار کردهاست.
جدول ۱: فهرست طرحهای پالایشی متوقف شده به دلیل عدم تأمین مالی طرحی با هدف استفاده از سرمایههای مردمی برای ساخت پالایشگاههابا توجه به آنچه بیان شد، عدم تأمین مالی، مانع اصلی حرکت به سمت طرحهای پالایشی سودده و کاهش خام فروشی بودهاست. بنابراین نجات صنعت نفت کشور وابسته به طرحی برای تسهیل سرمایهگذاری در آن است. تأمین مالی از طریق صندوق توسعه ملی و تأمین مالی از طریق جذب فاینانس خارجی دو راهکار رایج مطرحشده برای تأمین مالی این پروژههاست. این در حالی است که به نظر میرسد صف طولانی درخواستکنندگان وام صندوق توسعه ملی و همچنین عدم پرداخت تمامی نیاز مالی پروژه از سوی این صندوق، مسیر مناسبی برای تأمین مالی پروژههای ایجاد و توسعهی پالایشگاهی نبوده و نیست.
راهکار دوم، یعنی فاینانس یا تسهیلات خارجی به خاطر ناتوانی دولت برای اعطای ضمانتنامه به شرکتهای بخش خصوصی، در سالهای اخیر با موفقیتی همراه نبوده و صرفاً در حد رایزنی و تفاهمنامه باقی ماندهاست. با توجه به جوابگو نبودن این دو روش رایج تأمین مالی و همچنین حجم بالای نقدینگی در کشور که یکی از عوامل مهم تشدید گرانیها است، هدایت این حجم نقدینگی مردمی به سمت طرحهای مولد پالایشی یک تیر و دو نشان است. از اینرو طرحی با هدف هدایت سرمایههای مردمی به سمت توسعه طرحهای پالایشی در دستور کار مجلس قرار گرفت.
این طرح دو فوریتی احتمالاً هفته آینده در صحن علنی مجلس شورای اسلامی به رای نمایندگان گذاشته خواهد شد.
تنفس خوراک راهی برای توسعه پتروپالایشگاه هاتوسعه ظرفیت پالایشگاهی و پتروپالایشگاهی با استفاده از مدل تنفس خوراک طرحی است که طی آن وزارت نفت موظف خواهد شد به مدت یک سال نفت را به صورت امانی در اختیار پتروپالایشگاه تازه تأسیس قرار داده و پس از آن طی دوازده سال پتروپالایشگاه مبلغ را به صورت یک وام ۴ درصد ارزی به وزارت نفت بازپرداخت خواهد کرد. لازم به تاکید است که یکی از اهداف اصلی این طرح، جذابکردن پروژههای پالایشی برای جذب سرمایههای مردمی است.
به این ترتیب در سال نخست پس از بهرهبرداری از مجمتع پالایشی با تنفس خوراک از سوی وزارت نفت، هزینه سرمایه (سود سرمایهگذاری) میان مردم و سرمایهگذاران تقسیم میشود. از طرفی مردم و سرمایهگذاران علاوه بر دریافت سود سرمایهگذاری خود از طریق تنفس خوراک یکساله، سهامدار مجتمع پالایشی نیز هستند.
با توجه به مشکلات زیاد دست و پاگیر صنعت پالایش نفت در ایران و با توجه به زیانده بودن برخی پالایشگاههای نفت موجود در کشور، چالش اصلی این طرح توجیه اقتصادی برای استقبال مردم و رقابت پذیرکردن آنها با سود بدون ریسک بانکی است. درصورت موفق بودن این طرح، مدل بسیار مؤثری در جهت استفاده از سرمایههای مردمی در رونق صنایع بزرگ کشور و البته نجات صنعت پالایش نفت کشور خواهدبود.
منبع: مهرمنبع: مشرق
کلیدواژه: وعده های روحانی بازار سکه و ارز قتل همسر نجفی شهید نصیری آمریکا پارس جنوبی پالایشگاه نفتی پتروشیمی دولت صندوق توسعه ملی صنعت نفت مجلس شورای اسلامی نفت خام وزارت نفت
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.mashreghnews.ir دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «مشرق» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۴۱۰۰۸۲۴ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
در سال گذشته ۳ میلیارد دلار واردات بنزین داشتیم / تا دو سال آینده در همه حوزههای بحران خواهیم داشت
ناصر عاشوری اظهار داشت: ریشه ناترازی بنزین در بخش تولید نیست بلکه ریشه ناترازی بنزین در مصرف بیرویه است، ناوگان حملو نقل کشور هر سال روبه نزول است و خودروهای فرسوده هنوز در خیابانهای کشور تردد میکنند و خودروسازها نیز بر اصول بهینه طراحی نمیشود و مصارف بالا، کار را بهجایی رسیده که به جای صادرات، در سال گذشته حدود ۳ میلیارد دلار واردات بنزین داشتیم.
به گزارش ایسنا، وی در نشستی خبری با بیان اینکه متوسط ظرفیت تولید روزانه بنزین در کشور ۱۱۵ میلیون لیتر است، اظهار کرد: این میزان از ابتدای دولت تغییر محسوسی نداشته و تا پایان دولت هم تغییر محسوسی نخواهد داشت، چراکه از شرکتها و پالایشگاههای فعلی نمیتوان انتظار رشد ظرفیت تولید داشت، هرچند پروژههایی در راستای افزایش کیفی محصولات در پالایشگاهها در حال اجرا است.
عاشوری افزود: ریشه ناترازی بنزین در بخش تولید نیست بلکه ریشه ناترازی بنزین در مصرف بیرویه است، ناوگان حملو نقل کشور هر سال روبه نزول است و خودروهای فرسوده هنوز در خیابانهای کشور تردد میکنند و خودروسازها نیز بر اصول بهینه طراحی نمیشود و مصارف بالا، کار را بهجایی رسیده که به جای صادرات، در سال گذشته حدود ۳ میلیارد دلار واردات بنزین داشتیم.
وی با بیان اینکه دولت بهدنبال احداث پتروپالایشگاهها و پالایشگاههای بزرگ است، اما این روند زمانبر است، گفت: بهتر است روی پالایشگاههای کوچک برنامه ریزی شود که هم با سرمایه کمتر و هم در زمان کمتر قابل بهرهبرداری است و اشتغالزایی و ارزآوری برای کشور بهدنبال دارد.
به گفته دبیر انجمن صنفی کارفرمایی صنعت پالایش اگر دولت پالایشگاههای کوچک را حمایت کند، میتوان پالایشگاههای ۲۰ تا ۴۰ هزار بشکهای احداث کرد که هر ۱۰ تای آن به اندازه یک پالایشگاه بزرگ آورده به دنبال دارد و بهدلیل پراکندگی، هم سرمایهپذیری کمتری دارد و هم از نظر پدافند غیرعامل بسیار موثر خواهد بود.
عاشوری با بیان اینکه دولت و مجلس باید به دنبال بهینه سازی سوخت و کنترل مصرف باشند، اظهار کرد: با اطمینان میتوان گفت ما تا دو سال آینده در همه حوزههای انرژی اعم از آب، برق، گاز و بنزین بحران خواهیم داشت.
وی با اشاره به برنامههای درنظر گرفته شده در طول نمایشگاه نفت، گفت: در این مدت با شرکتهای داخلی و خارجی از جمله سازندگان و شرکتهای دانش بنیان مذاکره خواهیم داشت و تعدادی از تفاهمنامههایی را که سالهای گذشته به امضا رسانده بودیم به قرارداد تبدیل خواهیم کرد که بخشی از این قراردادها و تفاهمنامهها مربوط به استفاده از توان شرکتهای دانش بنیان است.
دبیر انجمن صنفی کارفرمایی صنعت پالایش با بیان اینکه با محوریت شعار سال که جهش تولید با مشارکت مردم است در نمایشگاه نفت امسال حضور خواهیم یافت، گفت: در ۳ پنل تخصصی حضور داریم که محور آنها، برنامهریزی برای تولید با کیفیت و جهش تولید، تأثیر کاهش منابع مالی در استمرار تولید و تهدید ناشی از کاهش نیروهای متخصص در صنعت پالایش است.
عاشوری در خصوص مهاجرت نیروهای متخصص از پالایشگاه بتوان و مشکلات حاصل از این مساله، گفت: تا پیش از این، مهندسین ما درخواست رفتن به خارج از کشور داشتند، الان افراد فنی و آچار به دست پالایشگاهها نیز درخواست کار در کشورهای خارجی را دارند بهطوری که از کشورهای همسایه دعوتنامه برای کارگران ماهر پالایشگاهها با حقوق ۶۰۰ تا ۷۰۰ میلیون تومان در ماه ارسال میشود.
وی تصریح کرد: در تمامی ابعاد انرژی شامل برق، گاز، بنزین و گازوئیل دچار ناترازی هستیم و اگر امروز به اصلاح روند مصرف انرژی در کشور ورود جدی نکنیم، دو سال دیگر بهطور حتم بحران تأمین انرژی خواهیم داشت.
دبیر انجمن صنفی کارفرمایی صنعت پالایش با اشاره به میزان بدهی دولت به پالایشگاهها گفت: میزان بدهی دولت به این بخش حدود ۲۰۰ همت است، یکی از راهکار این است که دوات اجازه تهاتر بدهی مالیاتی ۵۰ همتی پالایشگاهها را با بخشی از مطالبات آنها بدهد و راهکار دیگر که پیشنهاد شده این است که در ۶ فرآورده اصلی تولیدی پالایشگاهها، در بخش مازاد به ما اجازه فروش بدهند.