به نقل از «ایمنا»

حمایت اجتماعی از سالمندان ضروری است

تاریخ انتشار: ۱۸ تیر ۱۳۹۸ | کد خبر: ۲۴۳۳۸۰۱۴

یک روانشناس اجتماعی گفت: از پیامدهای توجه به کیفیت زندگی و رسیدگی به حمایت‌های اجتماعی از سالمندان می‌توان به رضایت‌مندی و احساس معناداری در زندگی، تمایل به اشتراک تجارب با نسل جوان، تمایل به اثربخشی در جامعه و حتی بهبود بیماری‌های جسمی نام برد.

احسان کاظمی در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا، در خصوص اهمیت حمایت‌های اجتماعی در زندگی سالمندی اظهار کرد: مراحل مختلف رشد انسان، دربردارنده ابعاد فیزیکی، ذهنی، روانی، عاطفی و اجتماعی است، اما نگاه فرهنگی و اجتماعی به هر کدام از مراحل زندگی از کودکی تا سالمندی معرف کیفیت زندگی در هر کدام از آن مراحل است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

وی با اشاره به اینکه امروزه بحث بحران سالمندی در بسیاری از کشورها به عنوان مهمترین مباحث اجتماعی مطرح می‌شود، افزود:  این بحث نه تنها از نگاه سالخورده شدن جامعه بلکه از بُعد فردی هم با توجه به ایجاد مشکلات بسیار در زمان رسیدن به سالمندی قابل تبیین است.

این مشاور با اشاره به آسیب‌پذیر بودن افراد سالمند از نظر وضعیت سلامتی، تصریح کرد: افراد با ورود به دوران سالمندی با کاهش روابط اجتماعی مواجه می‌شوند، پژوهشگران در مورد سلامت و کاهش روابط اجتماعی بر این باور هستند که بین داشتن روابط اجتماعی و نداشتن آن در دوران سالمندی، تفاوت زیادی وجود دارد.

کاظمی در خصوص نتایج توجه به کیفیت زندگی سالمندان گفت: رضایت‌مندی و احساس معناداری در زندگی، تمایل به اشتراک تجارب و اندوخته‌های شناختی خود با نسل جوان، تمایل به بهره‌وری و اثربخشی در جامعه و حتی بهبود بیماری‌های جسمی و تقویت سیستم دفاعی بدن در برابر فرسودگی سلولی، از پیامدهای توجه به کیفیت زندگی و رسیدگی به حمایت‌های اجتماعی از سالمندان است.

تخصصی شدن مشاغل احساس نیاز به تجارب سالمندان را کاهش داده است

وی در خصوص دلایل دوری سالمندان از فعالیت و ارتباطات اجتماعی اظهار کرد: تغییر ساختار خانواده‌ها، مشکلات اقتصادی و کوچک شدن خانه‌ها، خصوصی‌تر شدن حریم خانوادگی، تخصصی‌تر شدن بسیاری از خدمات، تغییر باورها و ارزش‌های زندگی باعث شده است که سالمندان به تدریج خود را از پویایی حیات اجتماعی کنار کشیده و با کاهش ارتباطات خود به گوشه‌ای بروند.

این مدرس خانواده با بیان اینکه نسل جدید کمتر به تجارب سالمندان نیاز پیدا کرده‌اند، افزود: با تخصصی‌تر شدن مشاغل و ورود فناوری‌هایی که جای مشاغل سنتی و شیوه‌های قدیمی را گرفتند جایی برای استفاده از تجارب سالمندان باقی نگذاشته‌اند و به تدریج در سال‌های اخیر دورهمی‌های سالمندان در پارک‌ها و سرای سالمندان شکل گرفته است به طوری که گویی آنها طبقه‌ای منفک از جامعه هستند و فقط هیچ کار دیگری به جز زنده ماندن ندارند.

وی در تشریح ویژگی‌های دوران سالمندی اظهار کرد: اریکسون در مورد دوره سالمندی معتقد است در این دوره، انسان به سراسر دوران زندگی خود نظر می‌افکند و سالمندانی که احساس کنند زندگی‌شان بی‌معناست یا مسائل‌شان حل نشده و به هدف‌های خود دست نیافته‌اند دچار ناامیدی می‌شوند که این احساس ناامیدی و سرخوردگی زمینه‌ساز بسیاری از مشکلات از افسردگی گرفته تا بیماری‌های جسمی و حتی خودکشی می‌شود.

کاظمی با تاکید بر اینکه سالمندان با نگاه به گذشته پرفراز و نشیب‌شان دست به ارزیابی زندگی خود می‌زنند، گفت: آنها ممکن است به خاطر موضوعاتی نظیر چرا مسیر زندگی خود را تغییر نداده‌اند یا از فرصت‌های زندگی به خوبی استفاده نکرده‌اند، سبک زندگی‌شان تا چه اندازه درست بوده یا برای به دست آوردن چه چیزهایی عمر خود را صرف کرده‌اند دچار احساس منفی و سرخوردگی شوند.

تاثیر مثبت حمایت اجتماعی در ارزشمندی سالمندان

وی لزوم وجود حمایت اجتماعی از سالمندان را ضروری دانست و افزود: فقدان یا ضعف حمایت‌های اجتماعی از سالمندان چه از سوی خانواده‌ها و چه از سوی متولیان امور اجتماعی و بهداشتی جامعه، باعث می‌شود که به سالمندان به نوعی باقیمانده زندگی خود را در انتظار پایان آن بنشینند.

این روانشناس حمایت اجتماعی را به عنوان یک رکن اساسی در سلامت سالمندان حائز اهمیت دانست و گفت: وجود حمایت اجتماعی باعث می‌شود فرد باور کند مورد احترام دیگران و عنصری ارزشمند و دارای شأن است و به یک شبکه روابط و تعهدات متقابل تعلق دارد.

وی با بیان اینکه دو مدل در کیفیت نقش حمایت اجتماعی در زندگی سالمندان وجود دارد، افزود: در مدل سپر مانند، حمایت اجتماعی افراد را از تاثیرات منفی استرس محافظت می‌کند این مدل از حمایت اجتماعی تنها برای افراد تحت استرس سودمند است چون مانع از نفوذ استرس در فرد می‌شود.

کاظمی در خصوص مدل دوم حمایت اجتماعی تصریح کرد: در مدل تاثیر کلی بین حمایت اجتماعی و پیامدهای روانی فیزیکی آن رابطه مستقیم وجود دارد، رابطه سپر مانند به این معنا که مهارت اجتماعی صرف نظر از اینکه فرد تحت تاثیر استرس باشد یا نه باعث می‌شود فرد از تجارب منفی پرهیز کند، از این رو اثرات سودمندی بر سلامتی او خواهد داشت.

وی با تاکید بر اینکه هر دوی این مدل‌ها می تواند به ارتقای کیفیت سلامتی سالمندان کمک کند، اظهار کرد: به نظر می‌رسد مدل دوم به لحاظ عمومیت، کارایی بیشتری داشته باشد برخی از صاحب‌نظران حوزه سالمندی معتقدند که امنیت اجتماعی اثرات نامطلوب و فشار روانی را از  پنج طریق تعدیل و تضعیف می‌کند.

توجه عاطفی به سالمندان از سطح اثرات فشار روانی آنها می‌کاهد

این روانشناس در خصوص این پنج راه تعدیل اثرات نامطلوب فشار روانی گفت: توجه عاطفی اولین راه تعدیل است بدین معنا که گوش دادن به مشکلات افراد و ابراز احساسات و همدلی و قوت قلب دادن از سطح فشار روانی می‌کاهد.

وی در خصوص دیگر راه‌های تعدیل اثرات فشار روانی اظهار کرد: یاری رساندن؛ ارائه راهنمایی جهت افزایش توانایی مقابله افراد و ارزیابی کیفیت عملکرد و جامعه‌پذیری به معنای دریافت امنیت اجتماعی همگی اثرات سودمندی به دنبال دارد.

کاظمی در خصوص شبکه روابطی سالمندان گفت: شبکه اجتماعی که شخص به آنها تعلق دارد پیوندهایی از روابط یکپارچه را فراهم می‌کند حمایت‌هایی مانند حمایت عاطفی نظیر عشق، همدلی، مصاحبت و مشورت، حمایت اطلاعاتی مانند حل مشکل، جمع آوری اطلاعات و حمایت ابزاری مانند خدمات و کنترل اجتماعی در کیفیت زندگی سالمند موثر است.

وی با بیان اینکه تغییر نگرش و رفتار ما نسبت به سالمندان می‌تواند به آنها  جایگاه اجتماعی و احساس ارزشمند بودن بدهد، افزود: این امر کمک می‌کند تا بیماری‌ها، افسردگی‌ها و ناملایمات زندگی سالمندان به حداقل رسیده و جامعه از نعمت وجود آنها بیشتر برخوردار شود.

منبع: ایمنا

کلیدواژه: افسردگی بیماری جامعه روابط اجتماعی روانشناس سالمند

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.imna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایمنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۴۳۳۸۰۱۴ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

بالا رفتن سن سالمندی از دیدگاه عموم

ایتنا - نتایج نشان می‌دهد افرادی که زودتر به دنیا می‌آیند، نسبت به افرادی که دیرتر به دنیا می‌آیند، تمایل به پیری زودتر دارند. با این حال، محققان دریافتند که روند به سمت شروع دیرتر پیری در سال‌های اخیر کند شده است.
مطالعه جدیدی نشان می‌دهد که تصور مردم از «سالمندی» خود پیری است و افراد میانسال و سالمندان معتقدند که سالمندی دیرتر از همسالان دهه‌های قبل شروع می‌شود.
این مطالعه حول این سوال می‌چرخد که "در چه سنی فردی را پیر توصیف می کنید؟"

به گزارش ایتنا، محققان در 22 آوریل در مجله Psychology and Aging گزارش دادند که دهه‌ها پیش، افرادی که در سال 1911 متولد شده بودند، زمانی که این سوال از آنها در سن 65 سالگی پرسیده شد، شروع پیری را در 71 سالگی تعیین کردند.
اما محققان دریافتند افرادی که در سال 1956 متولد شده‌اند، وقتی از سن 65 سالگی پرسیده می شود، شروع پیری را از 74 سالگی شروع می‌دانستند.

مارکوس وتشتاین، محقق و روانشناس دانشگاه هومبولت در برلین گفت:« مشخص نیست که چرا مردم این روزها تاریخ دیرتری را برای شروع سالمندی تعیین می‌کنند. امید به زندگی افزایش یافته است، که ممکن است به شروع دیرتر سالمندی کمک کند. همچنین برخی از جنبه‌های سلامتی در طول زمان بهبود یافته‌اند، به طوری که افراد در سن خاصی که در گذشته پیر محسوب می‌شدند، امروزه دیگر مسن تلقی نمی‌شوند.»

برای این مطالعه، محققان داده‌های بیش از 14000 شرکت‌کننده در مطالعه پیری آلمان را بررسی کردند که شامل افرادی است که بین سال‌های 1911 تا 1974 در آنجا متولد شده‌اند. شرکت‌کنندگان در طول 25 سال هشت بار به نظرسنجی‌ها پاسخ دادند و یک سوال به طور خاص سنی را مطرح کرد که در آن فردی می‌توان پیر در نظر گرفت.

 
نتایج نشان می‌دهد افرادی که زودتر به دنیا می‌آیند، نسبت به افرادی که دیرتر به دنیا می‌آیند، تمایل به پیری زودتر دارند. با این حال، محققان دریافتند که روند به سمت شروع دیرتر پیری در سال‌های اخیر کند شده است.

وتشتاین خاطرنشان کرد: «روند به تعویق انداختن سالمندی خطی نیست و ممکن است لزوماً در آینده ادامه پیدا نکند.»
این مطالعه همچنین در نظر گرفت که چگونه درک افراد از سالمندی با افزایش سن تغییر می‌کند. محققان دریافتند با افزایش سن، افراد تمایل داشتند تا شروع سالمندی را دورتر تصور کنند.

در سن 64 سالگی، میانگین شرکت‌کننده‌ها می‌گویند که سن از حدود 75 سالگی شروع شده است. اما در سن 74 سالگی، آنها می‌گویند که سن به 77 سالگی نزدیک‌تر شده است. نتایج نشان می دهد که به طور متوسط شروع درک سالمندی به ازای هر چهار تا پنج سال پیری واقعی حدود یک سال افزایش می یابد.

وتشتاین گفت:« معلوم نیست که روند به تعویق انداختن سالمندی تا چه اندازه منعکس‌کننده گرایش به دیدگاه‌های مثبت‌تر در مورد افراد مسن‌تر و پیری است، یا بهتر بگوییم برعکس - شاید شروع سالمندی به تعویق افتاده است زیرا افراد، سالخوردگی را حالتی نامطلوب می‌دانند.»

جنسیت و وضعیت سلامتی نیز به نظر می‌رسد که تصور فرد از سالمندی را شکل می‌دهد. زنان به طور متوسط دو سال دیرتر از مردان شروع به سالمندی می‌کنند که این تفاوت در طول زمان افزایش یافته است.

نتایج نشان می‌دهد، افرادی که احساس تنهایی بیشتری می‌کنند یا از سلامتی بدتری برخوردارند، تمایل دارند بگویند پیری زودتر از افرادی که احساس تنهایی کمتری دارند و سلامت بهتری دارند، آغاز می‌شود.