حمام گپ بندرعباس تنها می شود

خانه شریف، خانه احمدی، حمام گله داری، عمارت کلاه فرنگی (در حوزه علمیه)، برکه های باران و حمام گپ جزو معدود آثار تاریخی باز مانده از گذشته این شهر است که هویت معماری آن را نشان می دهند.
به همین دلیل حفظ آثار تاریخی در برابر تجاوز و تخریب و دست اندازی، دارای اهمیت بیشتری نسبت به شهرهایی همچون شیراز و یزد است که دارای بناهای تاریخی متعددی هستند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

هنوز خاطره کم توجهی نهادهای متولی هرمزگان به خانه احمدی که ابتدا زمینه ساز خروج آن در فهرست آثار ملی و سپس تخریب آن در سال ۹۶ شد از ذهن ها پاک نشده موضوع تجاوز به حریم تاریخی حمام گپ مطرح است.

کاری که زیربنای آن توسط خود اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری هرمزگان سال ها قبل با دادن مجوز برای احداث بنای چند طبقه ای در حریم تاریخی بنای یاد شده گذارده شد.

این بار موضوع بنای یک پارکینگ طبقاتی و یک مجتمع تجاری چند طبقه در حریم تاریخی این حمام تاریخی است که بخش اعظم کار هم انجام شده و میراث فرهنگی هرمزگان تماشای آن است.

از شهرداری بندرعباس هم که به عنوان متولی و مسئول شهر انتظار می رود مدافع و حافظ آثار و ابنیه تاریخی باشد هم خود با تخلف از ضوابط حریم این بنای تاریخی در حال احداث پارکنیگ طبقاتی است.

با بی توجهی و سکوت متولیان نسل های آینده و گردشگران دیگر ادارک مناسبی از ساختار و پیرامون حمان گپ نخواهند داشت و هویت این بنای تاریخی آنگونه که بود قابل ادراک نخواهد شد.

دیگر خانه های یک و ۲ طبقه خشت و گلی اطراف یا جای خود را به بناهای سنگ و سیمانی داده اند و یا در حال تخریب و ویرانی اند.

حمام گپ متعلق به دوره قاجاریه بوده که تا دهه پنجاه هجری شمسی مورد استفاده قرار داشته و در هفت مهر سال ۱۳۸۱ با شماره ۶۴۹۶ در فهرست، آثار ملی به ثبت رسیده است.

بخش بسیاری از این بنای تاریخی که عملیات پیگردی آن در سال ۱۳۸۷ انجام‌شده بر اثر گذر زمان و بی توجهی مسوولان تخریب شده و به مرور جایگاه استراحت و خواب معتادان شده بود.

مصالح به کاررفته در آن سنگ، خشت با ملات ساروج و گچ بوده که تغییرهایی در دهه ۳۰ به آن داده و به لوله کشی مجهز می‌شود.

محمد قرایی در مقاله ای درباره حمام گپ می نویسد: گپ در گویش بندرعباس یعنی بزرگ و این حمام بزرگ ترین حمام شهر بوده که آنرا در دل زمین احداث کرده بودند تا از انتقال دما به بیرون جلوگیری کنند و دارای ۲ بخش زنانه و مردانه بود.

این محقق معماری اشاره می کند: بر اساس تحقیق های صورت گرفته بر روی نوشته های سدید السلطنه کبابی این حمام قدیمی تر از حمام گله داری بوده و قدمت آن به احتمال فراوان به اوایل دوره قاجاریه و یا قبل از آن می رسد، حتی از واژه گل کنی هم برای نامبری این حمام بکار رفته که نشان دهنده وجود محوطه برداشت گل در مواقع بارندگی بوده است.

همچنین این حمام دارای دالان‌ها و راهروهای متعددی بوده که مانع از انتقال حرارت می شده و نور با نورگیرهایی به داخل آن می‌تابیده و جنس بدنه و کف ها از سنگ ساروج بوده و فرم کلی گرد و خاک و ناپاکی برای جلوگیری از هوای بیرون بوده است.

قرایی اشاره می کند: حمام گپ به دلیل رطوبت بالا و بالا بودن سطح آب های زیر زمینی به دلیل مجاورت با ساحل حمام گپ را به صورت نیمه زیرزمینی ساخته اند که این به کاهش انتقال دما کمک می کرده است.

لزوم حفظ محیط پیرامونی برای درک بهتر هویت حمام گپ

حفظ محیط پیرامونی برای درک شرایط یک اثر تاریخی به اندازه‌ای است که مدرس و عضو هیأت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد بین‌الملل قشم و عضوتیم اجرایی طرح مرمت پل تاریخی خواجو در اصفهان می‌گوید: با توسعه شهری محیط پیرامونی «حمام گله داری» معنای خود را از داده و به واسطه از دست دادن بافت پیرامونی، به صورت تک دانه‌ای افتاده است.

حامد ایمان طلب ادامه می‌دهد: این به مانند آن است که خانواده، خانه پدری و همه چیزهایی که می‌توانسته در اطراف باشد از انسان گرفته شود، این شخصی فردی گم‌گشته تلقی می‌شود، این بسیار آسیب‌زننده است.

متخصص مرمت ابنیه تاریخی اضافه کرد: مساله محیط پیرامون با توسعه شهری همراه است و توسعه شهری در ایران هم دارای نهادهای متعدد ضابطه نویس است که هیچگاه همسو نمی‌شوند مانند شهرداری، دفتر فنی استانداری، مسکن و شهرسازی، بنابراین به دلیل شمار فراوان نهادهای موازی تنها میراث فرهنگی دچار آسیب می‌شود.

این مدرس دانشگاه و عضو تیم اجرایی پروژه مرمت پل تاریخی خواجو در اصفهان، میراث فرهنگی را از دید حقوقی و مالی ضعیف می‌داند.

مجوزی برای ساختن ساختمانی با بیش از ۷ متر در حریم حمام گپ صادر نشده

معاون میراث فرهنگی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری هرمزگان هم با اذعان به ضعف مالی سازمان متبوع خود، می‌گوید: ساختمانی چند طبقه در زمان یکی از مدیران کل اسبق در حریم حمام گپ بنا شده که قرار بود هتل شود و پس از آن، مجوزی برای ساخت ساختمان با ارتفاع بیش از هفت متر توسط این اداره کل در حریم حمام گپ صادر نشده است.

نوروزی می‌گوید: شهرداری بندرعباس برای احداث پارکینگ چندطبقه و دادن مجوز احداث ساختمان چند طبقه در محدوده حمام گپ باید از اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری هرمزگان استعلام می‌گرفت که این کار را انجام نداده است.

وی مبل فروشی ساخته شده در ضلع جنوبی حمام گپ را غیر قانونی می‌داند ولی با وجود این اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری هرمزگان برای تخریب آن اقدامی انجام نداده است.

ایرنا پس از یک هفته موفق به گرفتن پاسخی از شهرداری بندرعباس درخصوص احداث پارکینگ طبقاتی و ساختمان تجاری که هر ۲ در حریم این بنای تاریخی قرار دارند نشده است.

به نظر می رسد با بی توجهی اداره کل میراث فرهنگی هرمزگان نسبت به بافت ها و بناهای تاریخی و شهرداری بندرعباس نسبت به هویت معماری این شهر باید بیش از پیش نگران حفظ بافت ها و بناهای تاریخی باشیم تا در مدرن شدن زندگی تاریخچه ملموس هویت و معماری را از دست ندهیم.

۳۲۱۹ /‌۶۰۴۸

منبع: ایرنا

کلیدواژه: میراث فرهنگی

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.irna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایرنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۴۴۰۵۴۷۳ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

لرزه تردد خودروهای سنگین دوباره روی تن پل تاریخی بابل نشست

تردد آسیب‌زای ماشین‌های سنگین از زیر پل تاریخی محمدحسن خان بابل که طبق مصوبه شورای ترافیک ممنوع و تخلف به شمار می‌رود، به دلیل بی‌توجهی مسئولان شهری و میراثی شهرستان بابل، دوباره از سوی رانندگان متخلف از سر گرفته شده است. - اخبار استانها -

به گزارش خبرگزاری تسنیم از بابل، تردد خودروهای سنگین از زیر پل تاریخی 300 ساله محمد حسن خان که دوباره جریان گرفته، کار را به جایی رساند که میراث دوستان و گردشگران بومی و غیربومی علاقمند به نماد تاریخی شهر بابل می‌گویند چرا کسی به فکر این بنای تاریخی در حال تخریب نیست.

 برای چندمین بار پیاپی در یک سال اخیر رانندگان خودروهای سنگین با کنار زدن سازه‌های آهنی و بتنی (نیوجرسی) که در زیر این پل تاریخی جانمایی شده بود، تردد خودروهای سنگین از زیر این پل را از سر گرفتند.

این ترددها به حدی نگران کننده شده که صدای اعتراض دوستدران میراث فرهنگی در حال بازدید از این بنای تاریخی را هم در آورده است.

 

.

 

پیشتر و در دی ماه سال گذشته خبرگزاری تسنیم گزارشی را با عنوان "ماشین‌های سنگین بلای جان پل تاریخی بابل شده‌اند" منتشر کرد.

در آن گزارش مهران فلاح؛ رئیس میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی شهرستان بابل به خبرنگار تسنیم گفت: همه ما نسبت به وضعیت فعلی پل تاریخی محمدحسن خان نگران هستیم.

فلاح با تاکید بر اینکه تردد خودروهای سنگین از زیر پل ممنوع است، افزود: نیوجرسی‌هایی به عنوان مانع زیر طاق‌چشمه‌ها بر سر راه خودروها قرار داده شده، اما متاسفانه برخی افراد سودجو به این مهم توجه نمی‌کنند و با کنارزدن نیوجرسی‌ها به تردد از زیر پل اقدام می‌کنند، برای همین باید با تصویب یک قانون به طور جدی به این مسئله ورود کرد و مانع تردد آنها شد.

حمیدرضا قربانیا دلاور؛ رئیس شورای شهر بابل نیز دراین‌باره به خبرنگار تسنیم گفت: بارها گفته‌ام که تنها راه برون‌رفت از این مشکل چندین ساله و مهم و نگران‌کننده این است که از ظرفیت و فرصت خدادادیِ رودخانه بابلرود و پل تاریخی آن باید به عنوان یک فرصت گردشگری استفاده کنیم. ما با تمام توان به دنبال جذب سرمایه‌گذار داخلی هستیم تا از این فرصت برای جذب گردشگر استفاده کنیم.

با این همه به نظر می‌رسد هنوز اهتمام جدی از سوی مسئولان شهر بابل و استان مازندران برای جلوگیری از تردد خودروهای سنگین از زیر پل صورت نگرفته و قرار دادن نیوجرسی در زیر پل هم به عنوان یک اقدام موقت نتوانسته مانع تردد خودروهای متخلف شود. 

به گزارش تسنیم، شورای ترافیک شهرستان بابل در 26 دی ماه 1400 مصوب کرد که تردد خودروهای سنگین از زیر این پل تاریخی ممنوع است، اما از آن تاریخ تاکنون چندین بار این مصوبه نقض و تردد خودروهای سنگین از زیر پل تاریخی محمد حسن خان از سر گرفته شده است.

نیوجرسی‌ها یا همان سازه‌های آهنی و بتنی که به منظور جلوگیری از تردد ماشین های سنگین در زیر این پل تاریخی مستقر می‌شود، به گونه‌ای است که رانندگان می توانند آن را با ماشین جا به جا کرده و از زیر پل عبور کنند.

در روزهای اخیر نیز تردد خودروهای سنگین در زیر این پل تاریخی از سر گرفته شده و واکنش و نگرانی میراث دوستان را به دنبال داشته است.

این پُل تاریخی که از گذشته های دور شهر بابل را به جنوب این شهرستان در بخش بندپی شرقی، بندپی غربی و گتاب متصل می‌کرد و در یک مقطعی از تاریخ، عبور احشام از روی آن انجام می‌شد. چند سال پیش میراث فرهنگی با قرار دادن نمادی از تندیس کوچ دامداران روی این پُل فضایی ایجاد کرد که عملا امکان تردد وسایل نقلیه و احشام از روی آن ناممکن شد.

انتهای پیام/