عضو جدید شورای نگهبان: افراد برای اینکه انتقاد یا زبان تندی دارند، نباید از گردونه نظام رانده شوند
تاریخ انتشار: ۲۶ تیر ۱۳۹۸ | کد خبر: ۲۴۴۳۳۹۴۶
محمد دهقان، عضو حقوقدان جدید شورای نگهبان در گفت‌وگو با فرهیختگان این شورا را نهاد منحصربه‌فرد حافظ اسلامیت و جمهوریت نظام خواند و خاطرنشان کرد: «در جمهوری اسلامی ایران، درواقع نهاد منحصربه‌فرد است که هم حافظ شرع و دین مبین اسلام است و هم اینکه نقش حفاظت از قانون اساسی را ایفا می‌کند. در بسیاری از کشورهای دنیا، یک نهاد بالادستی برای حفاظت از قانون وجود دارد.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
اعضای شورای نگهبان هم انسان و ممکن‌الخطا هستند
عضو سابق کمیسیون حقوقی و قضایی مجلس شورای اسلامی درخصوص اینکه آیا شورای نگهبان تا امروز از همه ظرفیت‌های قانون اساسی استفاده کرده یا هنوز باید کارهای جدیدی صورت بگیرد که این نهاد مهم و ارزشمند بتواند جایگاه معنوی خود را بیش از گذشته در افکار عمومی ارتقا ببخشد، گفت: «به نظر من چون شورای نگهبان مرجع محکمی در برابر آنهایی است که خارج از نظام هستند و قصد نفوذ را در حکومت دارند، طبیعتا مورد هجمه قرار می‌گیرد. اما به نظر من کارهای زیادی می‌شود کرد که دلسوزان کشور و انسان‌های صالحی که نظام را قبول دارند، از شورای نگهبان دلخور نشوند و تکدر خاطر پیدا نکنند، چون بالاخره اعضای شورای نگهبان هم در عین اینکه انسان‌های خوبی هستند، بالاخره انسانند و ممکن است اشتباه کنند.»
وی افزود: «برای اینکه اشتباهات شورای نگهبان کاهش پیدا کند نیازمند این است افرادی که در شورای نگهبان هستند، برای موضوعاتی که در زمره وظایف شورای نگهبان است، وقت کافی بگذارند. تصویب و تطبیق مصوبات مجلس با قانون اساسی، نیازمند وقت‌گذاری است. چون 290 نفر نماینده حداقل سه روز کامل در مجلس حضور دارند، بر اساس کارهای کارشناسی که در مجلس، مرکز پژوهش‌ها و در کمیته‌های تخصصی صورت گرفته است یک قانون را وضع می‌کنند. هر مرجعی که می‌خواهد این قانون را رد یا تصویب کند باید به اندازه همین نمایندگان وقت بگذارد، یکی از نیازهای شورای نگهبان وقت‌گذاری است که ان‌شاءالله در ترکیب جدیدی که شکل گرفته، این مهم اتفاق بیفتد و شاهد وقت‌گذاری بیشتری حداقل از سوی حقوقدانان شورای نگهبان باشیم.»
شفافیت در عملکرد شورای نگهبان باعث اعتمادسازی می‌شود
دهقان شفافیت را موضوع مهم بعدی خواند که باید مورد توجه شورای نگهبان قرار گیرد و تاکید کرد: «شورای نگهبان حتما باید مرجعی باشد که عملکردش برای اعتمادسازی بیشتر در بین مردم، به صورت شفاف در چارچوب شرع و قانون در جامعه مطرح شود. مردم بدانند و از زحمات شورای نگهبان باخبر باشند. هر قدر کار شورای نگهبان شفاف باشد، اعتمادسازی در بین مردم نیز حتما افزایش پیدا خواهد کرد. این هم راهکارهایی دارد که با هماهنگی اعضای شورای نگهبان به‌خصوص فقهای شورای نگهبان باید راه‌حل‌ها را بررسی کرد و ما باید گام‌هایی را به سمت شفافیت برداریم که اعتماد مردم نسبت به شورای نگهبان افزایش یابد.» نماینده سابق مردم چناران و طرقبه در مجالس شورای اسلامی هفتم تا دهم، ارتباط مناسب و تعامل بیشتر با مجلس را از جمله امور مهمی خواند که باعث اعتمادسازی و کاهش هزینه‌های شورای نگهبان می‌شود و افزود: «مطابق اصل 97 قانون اساسی، اعضای شورای نگهبان می‌توانند در همه جلسات مجلس حضور داشته باشند. این «می‌توانند» یک دلالتی دارد بر اینکه برای قرابت بیشتر مجلس و شورای نگهبان، اعضای محترم شورای نگهبان بیایند و در مجلس حضور داشته باشند. من در این سال‌های طولانی و در چهار دوره‌ای که در مجلس بودم، ندیدم اعضای شورای نگهبان در جلسات عادی مجلس شرکت کنند.
این خودش باعث دوری شورای نگهبان از مجلس شده است. در حالی که همه ما می‌بینیم قوه مقننه دو بال دارد؛ یک بال مجلس و یک بال شورای نگهبان. یعنی مجلس بدون شورای نگهبان اعتبار قانونی ندارد و شورای نگهبان بدون مجلس کار زیادی ندارد، لذا اینها با هم هستند، هر دو با هم قوه مقننه را تشکیل می‌دهند. از این رو حداکثر همکاری و ارتباط بین مجلس و شورای نگهبان برای اداره حکومت و کارآمدی هر دو نهاد لازم است. این هم مستلزم وقت‌گذاری است. من معتقدم که از ظرفیت‌های مجلس در راستای تحکیم بنیان‌های نظام جمهوری اسلامی و حل مشکلات مردم باید بیشتر استفاده شود.»
عضو حقوقدان جدید شورای نگهبان درخصوص وظیفه نظارتی این شورا در انتخابات نیز گفت: «قانون اساسی وظیفه نظارتی مهم و دقیقی را در انتخابات بر عهده شورای نگهبان گذاشته است که وظیفه خطیری است. هرکس که صلاحیتش رد شود، تکدر خاطر پیدا می‌کند، موجب ناراحتی می‌شود، بعضی‌ها حتی از همه زندگی می‌برند و برایشان سخت است که شورای نگهبان بگوید تو صلاحیت نداری. راه‌حلش به نظرم این است که در این زمینه روابط دقیق‌تر و بیشتری بین اعضای شورای نگهبان و هیات‌های نظارت انتخابات با نامزدها وجود داشته باشد. اگر واقعا کسی صلاحیت ندارد حتما ضروری است که زمانی وقت بگذارند با طرف صحبت کنند. وقتی می‌خواهند خط قرمز روی طرف بکشند، چه اشکالی دارد نیم ساعت، یک ساعت با او صحبت کنند، حرف‌هایش را بشنوند، بگویند موضوع این است، شما خودت انصراف بده، وقتی که شما با این شرایط آمدی، مشکلاتت این است. یا به‌عنوان مثال در بحث مسائل فساد مالی یا فساد اخلاقی وقتی مدارک محرز شد به فرد ارائه شود. شاید حتی برای کسی پرونده‌سازی شده باشد، باید حرف‌ها و دفاعیات فرد هم شنیده شود بعد شورای نگهبان به جمع‌بندی برسد.»
هر رد صلاحیت به یک واگرایی نسبت به نظام منتهی می‌شود
دهقان تصریح کرد: «در بحث‌های سیاسی هم باید با احتیاط عمل کنیم، نباید دچار تنگ‌نظری شویم، بالاخره ممکن است افرادی انتقاداتی حتی به نظام داشته باشند، این نباید دلیل شود که طرف از زندگی ساقط شود. یک وقت افرادی نظام را قبول دارند ولی در موضوعات مختلف انتقاد دارند، خب اشکالی ندارد. ولی افرادی هستند که اصل نظام مبتنی‌بر ولایت فقیه را قبول ندارند، اینها شایستگی حضور در صدر حکومت را ندارند. اما یکی هست که نظام را قبول دارد ولی درباره موضوع‌های مختلف از صدر تا ذیل انتقاد دارد، وقتی سایر ویژگی‌ها از جمله سلامت مالی و سلامت اخلاقی را دارند و انسان‌های با حسن نیت و شایستگی هستند اینها را نباید رد کرد و این انتقادات اشکالی ندارد حتی ممکن است انتقادات باعث رفع مشکلات شود. در برخی موارد اگر کسی هم به‌گونه‌ای در برابر انتقادات نظام تندروی می‌کند که به حیثیت و کلیت نظام ضربه می‌زند، البته باید وی را دعوت کرد، تذکر داد و گفته شود که این رفتار شما را از زیر پرچم نظام بیرون می‌آورد. اینها باید از هم تفکیک شوند. افراد به صرف اینکه انتقاد یا زبان تندی دارند، نباید از گردونه نظام بیرون رانده شوند، چون هر رد صلاحیتی خطرش یک واگرایی نسبت به نظام است باید در بررسی صلاحیت‌ها محتاطانه و البته حساب‌شده برخورد کنیم. البته در عین حال نباید افراد نفوذی یا فاسد وارد حکومت شوند، افرادی هم که انتقاد دارند باید تحمل کرد، ولی افرادی را که از حکومت و چارچوب نظام اسلامی خارج شده‌اند، نمی‌شود تایید و وارد حکومت کرد، لذا یک‌سری شاخص‌ها باید تعیین شوند و در اختیار هیات‌ها قرار بگیرند و سلیقه‌ای عمل نشود.»
عنوان حقوقدان شورای نگهبان فی‌نفسه برای من موضوعیت نداشت
این نماینده ادوار مجلس یادآور شد: «الحمدلله در پایان مجلس نهم (3 خرداد 95) قانونی وضع کردیم که در انتخابات مجلس یازدهم این قانون لازم‌الاجراست. بر اساس این قانون هر کس در شرف رد صلاحیت است یا احراز صلاحیت نشده باید به شورای نگهبان بیاید و مطالب و حرف‌هایش استماع و بعد راجع به صلاحیتش نتیجه‌گیری شود. بنده هم پیگیر این قانون بودم، ضرورت بی‌طرفی اعضای شورای نگهبان، هیات‌های اجرایی و نظارت و مسئولان دولت و وزارت کشور در قانون ذکر شده است. باید کاملا بی‌طرف باشند، به نفع هیچ نامزدی نباید فعالیت کنند. اگر از قانون تخطی کنند، برایشان جرم و مجازات در نظر گرفته شده است. این مساله مهمی است.»
وی تصریح کرد: «همه افرادی که خارج از شورای نگهبان هستند و حتی خود اعضای شورای نگهبان، ممکن است دارای نظرات سیاسی باشند. اشکالی هم ندارد، بالاخره کشور ما یک کشور بابصیرت است و مردم ما هم دارای نظرات سیاسی مختلف هستند.
حقوقدانان و فقها هم جزء مردمند، ولی کسی که وارد شورای نگهبان می‌شود، باید بی‌طرفی خودش را حفظ کند، نباید به یک طرف بچرخد. هیچ جریان و افراد سیاسی خاصی را نباید حمایت کرد. به نظر من این خودش موضوع بسیار مهمی است که تا الان به خاطر اینکه تبلیغات کافی توسط اعضای شورای نگهبان نشده یک ذهنیت منفی راجع به شورای نگهبان بین برخی افراد و برخی جریانات ایجاد شده است. این ذهنیت منفی را باید با درایت، عملکرد خوب، تبلیغ صحیح و گفت‌وگو و رفتار منصفانه با نامزدهایی که می‌خواهد صلاحیت‌شان رد شود یا در خطر رد صلاحیت هستند، رفع کرد. به نظر من نباید برای هر انتخابات مجموعه‌‌ای از خسارت‌ها را متوجه نظام کنیم. هر مقدار اعضای شورای نگهبان به این مسائل دقت کافی، اهتمام بیشتر، وقت کافی و حوصله بیشتر داشته باشند، مسلما هزینه‌هایی که در هر انتخابات به نظام وارد می‌شود، کاهش پیدا می‌کند. حتی می‌شود کاری کرد که اینها همه از بین بروند و هر انتخابات برای ما آورده‌ای برای تحکیم پایه‌های نظام داشته باشد.»
دهقان درخصوص چرایی استعفایش از نمایندگی مجلس و انتخاب به‌عنوان عضو حقوقدان شورای نگهبان نیز گفت: «عنوان حقوقدان شورای نگهبان که فی‌النفسه برای من موضوعیت نداشت. به هرحال بنده چهار دوره نماینده مجلس هستم و در آنجا نیز جزء نمایندگان اثرگذار و دارای طرح و برنامه محسوب می‌شوم، ولی اخباری که از شورای نگهبان شنیدم و اوضاعی که متوجه شدم فکر کردم می‌توانم از این تجربه چهار دوره مجلس استفاده کنم، شاید مثلا عوایدی برای ارتقای سطح معنوی شورای نگهبان در افکار عمومی داشته باشم و در راستای کارآمد کردن مجلس و شورای نگهبان بتوانم به سهم خودم گامی بردارم.»
منبع: الف
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.alef.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «الف» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۴۴۳۳۹۴۶ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
واکنش محمد مهاجری به دلایل رد صلاحیت روحانی
به گزارش «تابناک» به نقل از ایلنا، محمد مهاجری فعال سیاسی در گفت‌وگو با ایلنا، در ارزیابی دلایل رد صلاحیت آقای روحانی در انتخابات مجلس خبرگان رهبری که در جلسه با وزرای دولت خود مطرح کرد، گفت: از آنجایی که نظرات شورای نگهبان درباره صلاحیت افراد مختلف دارای پارامترهای عینی و ملموس برای جامعه نیست، همیشه سوالاتی به وجود می‌آید. این سوالات هم درباره تأیید صلاحیت افراد و هم درباره ردصلاحیت‌ها وجود دارد. مثلا فرض کنید کسی برای ریاست جمهوری تأیید صلاحیت می‌شود که هیچ سابقه کار اجرایی ندارد و حتی مدیر یک مدرسه هم نبوده، از آن طرف صلاحیت کسی برای مجلس خبرگان رد می‌شود که در دوره‌های مختلف مجلس خبرگان عضو بوده، بالاترین مقام اجرایی کشور بوده و در بالاترین مقام اجرایی کشور حکم او توسط رهبر انقلاب دوبار تنفیذ شده، اتهام فساد مالی و اتهام مسائل اخلاقی ندارد. اما به هرحال ردصلاحیت می‌شود. ببینید افراد دیگری که در معرض شائبه چنین اتهاماتی در مورد ایشان وجود دارد، قرار می‌گیرند به راحتی تأیید صلاحیت می‌شوند. دلیل آن این است که شورای نگهبان از خط‌کشی استفاده می‌کند که مردم نمی‌دانند آن خط‌کش چه عملکردی دارد؟
وی افزود: در مورد آقای روحانی بحث‌هایی که مطرح می‌کرد این بود که شورای نگهبان بنا به دیدگاه‌های سیاسی او را ردصلاحیت کرده است. آقای روحانی دوبار در سال‌های ۹۲ و ۹۶ از مردم رأی گرفته است. این رأی گرفتن از مردم براساس یک وعده‌ای بوده که درباره برجام به آنان داده شد. در مورد برجام حرف مردم این بود که بروید برای رفع تحریم‌ها مذاکره کنید. مثلا شورای نگهبان می‌گوید این مذاکره وادادن در مقابل آمریکا است؟ این در حالی است که اصل مذاکرات و اصل برجام مورد تأیید رهبر انقلاب بود. بارها و بارها نظرات‌شان را درباره برجام در قالب تأیید آقای ظریف و تیم مذاکره‌کننده گفته بودند. البته هر عملکردی ممکن است یک نقاط ضعفی هم به دنبال داشته باشد، اما اینکه شما رئیس دولتی را به خاطر عمل وعده‌ای که به مردم داده و براساس آن وعده رأی آورده رد صلاحیت کنید، به طریق اولی الان می‌توانید بگویید آقای رئیسی هم چنین صلاحیتی را ندارد چون آقای رئیسی به مردم وعده داد من تورم را به نصف تبدیل می‌کنم و نکرده یا مثلا یک میلیون مسکن تولید می‌کند و نکرده است. آیا واقعا شورای نگهبان آقای رئیسی را ردصلاحیت خواهد کرد؟ قطعا نه.
مهاجری در پاسخ به این سوال که چقدر این بندهایی که برای رد صلاحیت آقای روحانی عنوان شده را وارد می‌دانید، گفت: تقریبا هیچ. اصلا نمی‌گویم تقریبا، می‌گویم تحقیقا هیچ‌کدام. ببینید شما وقتی می‌خواهید کسی را ردصلاحیت کنید، نمی‌توانید سیاست‌هایی که فرد براساس آن رأی آورده را دستمایه ردصلاحیت قرار دهید. از همان اول سیاست‌ها می‌تواند در کشور مورد قبول واقع نباشد. اما وقتی کسی سیاستی را مطرح می‌کند و براساس آن رأی می‌آورد، شما نمی‌توانید او را به خاطر اتخاذ آن سیاست‌ها رد کنید. ممکن است شورای نگهبان بگوید در عمل چنین و چنان. من می‌گویم آقای روحانی اگر در مقام ریاست جمهوری چنین اقدامات نادرستی داشته، چه ربطی به نمایندگی مجلس خبرگان دارد؟ وظایف مجلس خبرگان اصلا وظایف دیگری دارد. رهبری در سال‌های دور در مورد آقای روحانی گفته بودند که آقای روحانی جزو عقلای کشور است. چطور ممکن است آدم عاقل رد صلاحیت شود؟ اینکه به هرحال سال‌های سال در سمت نماینده رهبری در شورای عالی دفاع، شورای ریاست ملی، نمایندگی مجلس، دو دوره ریاست جمهوری بوده، به نظرم منطقی نیست که ردصلاحیت شده باشد.
این فعال سیاسی درباره اینکه روحانی صحبت از جواب نامه شورای نگهبان کرد پیش بینی شما چیست، گفت: من این موضوع را قبلا گفتم که شورای نگهبان حتی به خدا هم پاسخگو نیست. شما یقین داشته باشید شورای نگهبان به دلیل اشکال بزرگی که در قانون اساسی وجود دارد و این شورا را مطلق العنان می‌کند، خودش را اصلا در مقابل هیچ‌کسی پاسخگو نمی‌داند. ما در قانون اساسی یک ایراد بزرگ داریم که شما رهبری را در مقابل مجلس خبرگان مسئول می‌دانید اما شورای نگهبان را نسبت به هیچ‌چیزی مسئول نمی‌دانید. حتی اگر خودشان هم به گناه و اشتباه خودشان اعتراض کنند، در هیچ محکمه‌ای قابل رسیدگی نیستند.
مهاجری در پاسخ به این سوال که با توجه به آسیب‌شناسی سطح مشارکت مردم در انتخابات؛ طرح این موضوع و دلایل رد صلاحیت، چقدر می‌تواند در مشارکت انتخابات ریاست جمهوری ۱۴۰۴ را تحت تاثیر قرار دهد، گفت: نه اینکه الان رد صلاحیت آقای روحانی در مشارکت تأثیر منفی بگذارد؛ عوامل متعددی در کاهش مشارکت تأثیر گذاشتند که رفتار شورای نگهبان در سال‌های گذشته در صدر عوامل مشارکت‌گریز است. قطعا اگر شورای نگهبان و بقیه دستگاه‌هایی که باید اعتماد مردم را جلب کنند، در جهت کاهش اعتماد مردم قدم بردارند، باید منتظر کاهش مشارکت باشند.
وی در پاسخ به این سوال که پیش از این رهبری در انتخابات ۱۴۰۰ درباره رد صلاحیت چهره‌ها گفتند که جفایی صورت گرفته و به خاطر همین به مسئولان هشدار دادند و گفتند باید جبران شود. اما به نظر می‌رسد رویه شورای نگهبان تغییر نکرده است. شما این موضوع را چطور تحلیل می‌کنید، گفت: یکی از اعضا یا سخنگوی شورای نگهبان، بگوید ما چرا آن زمان جبران نکردیم. رهبری به هرحال خطاب به آنها صحبت کردند.
مهاجری در پاسخ این سوال که به نظر شما تنگ‌تر شدن دایره خودی‌‌ها چه آسیبی به بدنه کارگزاران و مدیران کشور وارد می‌کند، گفت: تأثیر این اتفاق به راحتی در انتخابات اسفند نشان داده شد. وقتی که دایره انتخاب مردم روز به روز کوچکتر می‌شود، مردم با مشارکت کمتر واکنش منفی نشان می‌دهند. یعنی مبارزه منفی مردم با عدم حضور پای صندوق‌های رأی نشان داده می‌شود. از طرفی هم یک جناح سیاسی هم در کشور ما وجود دارد که از این فرآیند به شدت استقبال می‌کند چراکه می‌داند در مشارکت گسترده رأی نمی‌آورد، تمام تلاشش را می‌کند تا مشارکت کم شود و از هر رفتاری که به مشارکت کمتر منجر شودط، استقبال می‌کند.
این فعال سیاسی در پاسخ به این سوال که آینده سیاسی آقای روحانی را با این اتفاقاتی که رخ داده چطور پیش‌بینی می‌کنید، گفت: آدم‌ها وقتی در یک سمتی حضور داشته باشند، یک سابقه و یک پیشینه‌ای دارند و پیشینه آنها در مواقع و بزنگاه‌های سیاسی می‌تواند در جامعه تأثیرگذار باشد. آقای روحانی می‌تواند در حال‌حاضر یکی از مؤثرترین شخصیت‌های سیاسی کشور باشد که تأثیری در فضای سیاسی کشور داشته باشد و این تاثیرگذاری به مراتب بیشتر از آقای رئیسی، همه اعضای دولت، آقای قالیباف، تمام نمایندگان مجلس یازدهم و ۹۰ درصد نمایندگان خبرگان خواهد بود چراکه اعتبار سیاسی بیشتری دارد.
تداوم بارندگیها در کشور / دمای هوا در بعضی مناطق کاهش مییابد