نقش دوگانه رسانهها
تاریخ انتشار: ۱۹ مرداد ۱۳۹۸ | کد خبر: ۲۴۷۱۲۵۵۵
ما هر روز در کنار خبرهای خوب از موفقیت تا توانمندیهای بشری، شاهد اخبار ناگوار مثل قتل، اعتیاد، طلاق، خودکشی، تجاوز...کلاهبرداری هم هستیم که سرتیتر هر روز روزنامهها و خبرگزاریها میشود و روزی نیست که اینگونه خبرها خودنمایی نکند بنابراین رسانهها ضمن پوشش اخبار خوب، خبرهای بد نیز منعکس میکنند.
شاید در گذشته این آسیبهای اجتماعی بر اساس موقعیت و فرهنگ آن زمان، دیده میشد اما امروزه با وجود پیشرفت های بزرگ در زمینه های مختلف بشری بازهم این آسیبها نه تنها کم نشده بلکه بر اساس آمارها روز به روز در حال گسترش است.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
البته کارشناسان حوزههای اجتماعی و فرهنگی اظهارنظرها و پیشنهادهای مختلفی ارائه دادهاند اما تاکنون چندان اثرگذار نبوده در این میان رسانهها نیز ساکت ننشسته و به هر نحوی در کاهش آسیبهای اجتماعی ورود کردند اما در این مسیر با موانع زیادی از جمله تابو بودن موضوع روبرو هستند.
نقش های مثبت و منفی رسانهها
سردبیر نشریه سفیر جنوب نیز نقش دوگانه رسانهها را مورد اشاره قرار داد و افزود: رسانهها هم در پرورش و هم در انحراف افکار عمومی نقشآفرین هستند.
غلامعباس شمس الدینی در گفت وگو با ایرنا افزود: رسانهها از طریق تاثیرگذاری بر افکارعمومی، افشاگری، بازدارندگی رفتارهای آسیب زا، اثرگذاری بر روند اقدام ها و همراهی در مقابله با آسیبها میتوانند نقشآفرین باشند، لذا معتقدم مشکل نخست، استفاده نکردن کارشناسانه و مدبرانه از ظرفیت بالای رسانه هاست.
وی دومین مشکل را نبود شناخت دقیق از نقش وکارکرد رسانه درکاهش آسیبهای اجتماعی عنوان کرد و ابرازداشت: گاهی تفسیرهای نادرست از نحوه مداخله رسانهها در مسائل مختلف مشکلآفرین شده است.
این عضو انجمن صنفی روزنامه نگاران هرمزگان و فعال رسانه ای پیشنهاد کرد صاحبنظران رسانه درکنار متولیان با همافزایی و تبادل افکار با اتکا به برنامههای مدون و درتعامل با یکدیگر حرکت کنند تا اثر گذاری بیشتری در کاهش و محو آسیبها را شاهد باشیم.
وی با یادآوری خبری درخصوص بازکردن بخیه یک کودک فقیر در یکی از بیمارستانهای کشور توسط پرستار و برخورد قضایی با افراد خاطی ادامه داد: این نمونهای از تاثیر رسانهها در مواجهه با آسیبهای اجتماعی و کاهش معضلات بوده این تاثیر گذاری رسانهها بوده ولی متاسفانه برخی به این تاثیر اعجازگونه یا اعتقاد ندارند و یا خودشان را به بیراهه میزنند.
وی با بیان اینکه آسیبهای اجتماعی در حقیقت تنها دغدغه متولیان رسانهها در ایران نیست، بلکه در همه کشورهای جهان این نگرانی وجود دارد، گفت: رسانهها در حقیقت با مدیریت افکار عمومی، ارائه الگوهای رفتاری و القای نگرش و بینش به مخاطبان نقش انکارناپذیری در اثرگذاری بر آسیبهای اجتماعی دارند.
شمسالدینی گفت: اگر عزم جدی بر بکارگیری رسانهها در جهت کاهش آسیبهای اجتماعی باشد و از قالب شعاری و غیرتخصصی به استفاده عالمانه از رسانهها استفاده شود نتیجه تحسین برانگیز خواهد بود.
وی پیشنهاد کرد: صاحبنظران رسانه درکنار متولیان با همافزایی و تبادل افکار با اتکا به برنامههای مدون و درتعامل با یکدیگر حرکت کنند تا اثرگذاری بیشتری در کاهش و محو آسیبها را شاهد باشیم.
اطلاعرسانی آسیب؛ نخستین نقش رسانهها
عضو هیاتعلمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد بندرعباس درهمین زمینه گفت: آسیب یک مفهوم پزشکی است که وارد علوم اجتماعی شده است لذا نابسامانی و ناهنجاریهای رفتاری یک جامعه که به صورت فردی یا جمعی صورت میگیرد باعث بروز و پیداش تعدی و تخطی و رنج و صدمه روحی روانی و ازهم گسیختی ارزشها و اختلال در سلامت جامعه میشود.
سید رضا هاشمیزاده در گفت و گو با ایرنا اظهار داشت: اینکه رسانه چه نقشی در ایجاد و کنترل از آسیبها داشته باشد ابتدا باید به سراغ موارد مثبت و مطلوب در بخش کاهش و محو آن آسیب برویم.
وی با اشاره به کارکردهای آموزشی و اجتماعی رسانه، گفت: اثرگذاری رسانه بر افراد یکسان و همگون نیست ولی در یک جمع بندی کلی، اطلاع رسانی و هشدار در مواجه با آسیبها نخستین نقش رسانههاست.
به گفته این مدرس دانشگاه، رسانهها با ارائه خلاقیت و شگردهای رسانهای و ارائه پیام به آگاه سازی جامعه و از بروز آسیبهای کوتاه مدت و بلندمدت که سلامت اجتماعی را تهدید می کند، در قالب خبر و پیام، ارائه گزارشها، مصاحبه با مسوولان، انتشار فیلمها در حقیقت تولید حساسیت میکنند و نقش پیشگیرانهای دارند.
هاشمیزاده دومین نقش رسانهها اعم از سنتی و نوین (مجازی) به ایجاد حساسیت و نقش برجستهسازی در بین مسوولان در راستای برنامه ریزی، سیاست گذاری و کنترل اجتماعی نقص ها و آسیب ها اشاره کرد.
این روزنامه نگار در هرمزگان سومین نقش رسانهها در برابر آسیبهای اجتماعی را تقویت اخلاق اجتماعی در راستای بازگشت به ارزشهای دینی و اخلاقی و سنتهای مورد وثوق مردم و ارزشهایی که به حریم و حرمت خانوادهها برمی گردد، عنوان کرد.
وی ادامه داد: رسانهها بنا به جایگاه و نوع قابلیتهای خود در تولید انیمیشن، فیلم و خلاقیتآفرینی ظرفیت بسیار خوبی در کاهش و محو آسیبها و در ارائه پیام به مخاطبان و کاربران خود نقش آفرین هستند.
عادیسازی خشونت آسیبهای اجتماعی را تقویت میکند
هاشمیزاده همچنین به نقش و ظرفیت آموزشی رسانهها در مهارت پیشگیری، مهارتافزایی و بروز پدیده آسیبزا مثل بیماری ایدز در راستای آگاهسازی آموزشی مردم و اثرگذاری آن در پیشگیری از این بیماری از دوران کودکی تا بزرگسالی اشاره کرد.
وی از دیگر نقشهای مثبت رسانه در کاهش آسیبهای اجتماعی به ظرفیت رسانهها در شخصیتدهی اجتماعی (تقویت سلامت اجتماعی) اشاره کرد.
عضو هیاتعلمی دانشگاه آزاد بندرعباس به کارکرد منفی رسانهها در بروز آسیبهای اجتماعی نیز اشاره کرد و بیان داشت: یکی از نکتههای قابل توجه در الگودهی نامطلوب در دگرگونی ارزشها از سوی رسانهها جلوه دادن اسراف به عنوان الگوی مصرف تنها یکی از این نمونههاست.
هاشمیزاده گفت: برنامههای رسانهای و تلویزیونی که با شگردهای خاص بر روی اخلاق و شخصیت افراد جامعه اثر منفی دارد و با الگوهای رفتاری و ارزشی جامعه سازگار نیست، از دیگر کارکردهای منفی رسانهها هستند.
وی با بیان اینکه ایجاد بی تفاوتی و عادیسازی خشونت در رسانهها آسیبهای اجتماعی را تقویت می کند، ابراز داشت: آسیبهای جدیدی اجتماعی که در فضای مجازی رواج پیدا کرده است مثل اشاعه قبحزدایی از جرم و عادیسازی هنجارشکنی و خیانت و تغییر ارزشها نمونههایی از کارکرد منفی رسانهها هستند.
این مدرس دانشگاه یادآور شد: ارائه تصویری نادرست از مردم و مسوولان یک جامعه با ارائه اخبار و گزارشهای دروغ از دیگر کارکردهای رسانههایی است که به دنبال تضعیف اعتماد و انسجام اجتماعی و همبستگی ملی در بین مردم هستند.
هاشمیزاده اضافه کرد: ارائه این تصویر نادرست از مردم و مسوولان یک جامعه با ارائه اخبار و گزارشهای دروغ و غیرواقعی در قالب رسانههای نوپدید به خصوص فضای مجازی با هدف افزایش آسیب زدن صورت میگیرد.
جلوی پای رسانهها سنگاندازی نکنید
اعظم رام خبرنگار حوزه اجتماعی روزنامه صبح ساحل که بیشتر خبرنگاران و مردم او را به عنوان خبرنگار حوادث میشناسند، گفت: همچنانکه بزرگان روزنامه نگاری معتقدند اگر میخواهی روزنامه نگار پخته و آبدیدهای شوی باید وارد عرصه حوادث شوی، دوست دارم از دل حوادث، قدمی برای بهبود اوضاع اجتماعی و رفع آسیبها در استانم بردارم.
وی در گفتو گو با ایرنا معتقد است: رسانهها باید در کنار کارشناسان مربوطه برای نمونه، دلیل افزایش آمار خودکشی رو بررسی کنند و به صراحت آن را بیان کنند و حتی از شهروندان هم کمک بگیرند.
این خبرنگار فعال در حوزه انتظامی با اشاره به اهمیت نقش رسانه در کاهش آسیبهای اجتماعی ابراز داشت: تا حدودی آسیبها کاهش مییابد اما اگر همراهی مسؤلان نباشد و به بهانههای مختلف جلوی پای رسانهها سنگاندازی شود این امر محقق نمیشود.
رام، حفظ آبرو و اسرار زندگی مردم، پرهیز از تزریق ناامیدی، پرهیز از بدآموزی و آموزش راههای تخلف را جزو اولویت کاری خبرنگاران حوادث عنوان کرد.
کاهش آسیبهای اجتماعی نیاز به پیوست رسانهای دارد
مدیر خبرگزاری ایرنا در هرمزگان نیز معتقد است: رسانه در دنیای مدرن جایگاهی مهم در عرصه اجتماعی دارد و اگر نباشد جامعه آسیب میببیند به همین دلیل رسانه و نقش محوری آن در تمامی حوزهها حساس است.
خلیل تنیده افزود: کاهش و رفع آسیبهای اجتماعی اعم از معضلات شهری تا ناهنجاریهای اجتماعی مثل اعتیاد، طلاق، دزدی، خشونت، قتل و همه اینها نیاز به یک پیوست رسانهای دارد و اگر خبرنگار و رسانه به دنبال این موارد نباشد بسیاری از سرمایههای اجتماعی وانسانی ما از بین میرود، لذا کارکرد رسانه در حوزه اطلاعرسانی، هشدارها، کنترل و پیشگیری از آسیبهای اجتماعی بسیار مهم و اثرگذار است.
وی ادامه داد: اگر اصحاب رسانه به دنبال حل این آسیبها نباشد به طور یقین پویایی جامعه و اعتماد اجتماعی و تقویت پیوند بین رسانه و افکار عمومی بهم میخورد در واقع اگر رسانهها به دلیل حس مسئولیت اجتماعی خود این کار را نکنند، امانتدار خوبی برای افکار عمومی نیستند.
عادیسازی خشونت آسیبهای اجتماعی را تقویت میکند
هاشمیزاده همچنین به نقش و ظرفیت آموزشی رسانهها در مهارت پیشگیری، مهارتافزایی و بروز پدیده آسیبزا مثل بیماری ایدز در راستای آگاهسازی آموزشی مردم و اثرگذاری آن در پیشگیری از این بیماری از دوران کودکی تا بزرگسالی اشاره کرد.
وی از دیگر نقشهای مثبت رسانه در کاهش آسیبهای اجتماعی به ظرفیت رسانهها در شخصیتدهی اجتماعی (تقویت سلامت اجتماعی) اشاره کرد.
عضو هیاتعلمی دانشگاه آزاد بندرعباس به کارکرد منفی رسانهها در بروز آسیبهای اجتماعی نیز اشاره کرد و بیان داشت: یکی از نکتههای قابل توجه در الگودهی نامطلوب در دگرگونی ارزشها از سوی رسانهها جلوه دادن اسراف به عنوان الگوی مصرف تنها یکی از این نمونههاست.
هاشمیزاده گفت: برنامههای رسانهای و تلویزیونی که با شگردهای خاص بر روی اخلاق و شخصیت افراد جامعه اثر منفی دارد و با الگوهای رفتاری و ارزشی جامعه سازگار نیست، از دیگر کارکردهای منفی رسانهها هستند.
وی با بیان اینکه ایجاد بی تفاوتی و عادیسازی خشونت در رسانهها آسیبهای اجتماعی را تقویت می کند، ابراز داشت: آسیبهای جدیدی اجتماعی که در فضای مجازی رواج پیدا کرده است مثل اشاعه قبحزدایی از جرم و عادیسازی هنجارشکنی و خیانت و تغییر ارزشها نمونههایی از کارکرد منفی رسانهها هستند.
این مدرس دانشگاه یادآور شد: ارائه تصویری نادرست از مردم و مسوولان یک جامعه با ارائه اخبار و گزارشهای دروغ از دیگر کارکردهای رسانههایی است که به دنبال تضعیف اعتماد و انسجام اجتماعی و همبستگی ملی در بین مردم هستند.
هاشمیزاده اضافه کرد: ارائه این تصویر نادرست از مردم و مسوولان یک جامعه با ارائه اخبار و گزارشهای دروغ و غیرواقعی در قالب رسانههای نوپدید به خصوص فضای مجازی با هدف افزایش آسیب زدن صورت میگیرد.
فرنگیس حمزه یی
۶۰۴۸/۹۸۸۷
انتهای پیاممنبع: جماران
کلیدواژه: قیمت خودرو قیمت دلار نقل و انتقالات لیگ برتر تحریم ظریف آسیب های اجتماعی اجتماعی و فرهنگی جامعه خلاقیت فقیر قیمت خودرو قیمت دلار نقل و انتقالات لیگ برتر تحریم ظریف امام خمینی س سید مصطفی خمینی سید احمد خمینی سید حسن خمینی انقلاب اسلامی
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.jamaran.news دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «جماران» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۴۷۱۲۵۵۵ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
پیری جمعیت نشاط اقتصادی و اجتماعی را کاهش میدهد
محمد کریم خورشیدوند اظهار کرد: کنترل جمعیت از گزارههای جوامع بشری است و مکاتب مختلفی در این حوزه نظریه دادهاند، بهعنوان مثال در قوانین حمورابی داریم که افزایش جمعیت را نشاندهنده ترقی فرد و جامعه دانسته است و از طرفی در یونان باستان اندیشمندانی مانند ارسطو و افلاطون موازنه و توازن جمعیت را نشاندهنده ترقی جامعه میدانستند.
وی ادامه داد: در سال ۱۷۹۸ میلادی یک کشیش و اقتصاددان انگلیسی به اسم رابرت مالتوس، کتابی با عنوان اصل جمعیت داشت که در آن یک نظریه داد و شعارش این بود که افزایش جمعیت راه حلی برای پیشرفت نیست، استدلالش این بود که رشد جمعیت بالقوه بهصورت تصاعدی است و رشد مواد غذایی و منابع بهصورت خطی است و پیشبینی این بود در ۲۰۰ سال آینده، رشد جمعیت جهان حدود ۲۵۶ برابر خواهد شد و تولید غذا فقط ۹ برابر و سالهای قحطی در پیش رو است و خیلی از انسانها براثر گرسنگی و قحطی میمیرند. طبیعی است خیلیها ترجیح میدادند فرزندانشان از گرسنگی نمیرند، به همین دلیل، کاهش جمعیت و جلوگیری از رشد جمعیت را بهعنوان یک سیاست لحاظ کردند.
او گفت: این نظریه هیچگاه شکل نگرفت، نهتنها در هیچ نقطهای از جهان این اتفاق رخ نداد، بلکه این نظریه برای حیوانات نیز صدق پیدا نکرد و نهتنها پیشبینی انجامشده درباره سالهای قحطی اتفاق نیفتاد، بلکه تولید بهقدری زیاد شد که حتی در سالهایی، مردم گندمهای اضافه را میسوزاندند.
خورشیدوند بیان کرد: امروزه میبینیم یکی از مشکلات و چالشهای جدی جوامع توسعهیافته، کاهش جمعیت جوان و پیری جمعیت است که در نتیجه موجب شده است، نشاط اقتصادی و اجتماعی آنها کاهش یابد. رونق اقتصادی به نیروی جوان وابسته است و زمانی که جوامع پیر شوند دولتها و صاحبان سرمایه احساس خطر میکنند.
او اظهار کرد: جوان، مایه پویایی و سرزندگی جامعه میشود و بیشتر جهشهای اجتماعی، سیاسی و اقتصادی از دل نیروهای جوان جوشش پیدا میکند. اصولاً فلسفه ازدواج و تشکیل خانواده برای ازدیاد و بقای نسل بشری است و مطابق فلسفه آفرینش بر ازدواج تأکید شده است.
وی ادامه داد: ازدواج موجب پیوند بین نسلها و تداوم نسل بشر میشود؛ ولی اگر سیاستهای یک دولت بر این اصل باشد که موالید کم شود در بلندمدت جامعه با انقطاع نسل بشر مواجه میشود، معضلی که امروزه ما در کشورهای غربی شاهدیم و بحران پیری جمعیت دارند.
مدیرکل امور اجتماعی استانداری لرستان افزود: اجرای سیاستهای کنترل جمعیت در کشور ما نیز پیامدهای ناگواری داشته و آسیبهای جدی از جنبههای گوناگون جسمی، روحی و روانی و اخلاقی و اجتماعی بر جامعه گذاشته است.
وی بیان کرد: اگر بخواهیم به نظام مسائل در حوزه اجتماعی اشاره کنیم، شاید ابربحران ما در این حوزه، موضوع سالخوردگی جمعیت باشد. اگر در ۲۰ سال آینده همین سیاست ادامه یابد، باعث میشود کمبود نیروی کار، بحران امنیت، کاهش تولید علم، خلاقیت و پیشرفت را داشته باشیم و همه اینها تبعاتی است که از کاهش جمعیت، ازدواج و بحث فرزندآوری نشأت میگیرد.
خورشیدوند گفت: منحنی رو به سقوط ازدواج و فرزندآوری، چالشهای زیادی دارد. باید روی ذهنیت نسل جوان درباره پایین آمدن سن ازدواج و فرزندآوری بهصورت جدی کار شود.
وی ادامه داد: برای اینکه سن ازدواج پایین بیاید و فرزندآوری بیشتر شود، باید کار فرهنگی انجام شود و سیاستهای غلطی که در ذهن برخی جوانان نقش بسته است، از بین برود.
مدیرکل امور اجتماعی استانداری لرستان معتقد است: بخشی مشکلات در موضوع ازدواج و جمعیت، اثر فضای مجازی، رسانهها و ماهوارههاست و بخشی نیز اقتصادی است. جوانی که مشکل اشتغال دارد و حداقلها را نمیتواند بهدست آورد، شاید اعتماد به نفس لازم را ندارد که بخواهد یک زندگی مشترک را آغاز کند و موضوع فرزندآوری را حتی در ذهن خود بیاورد.
او افزود: سیاستهای دولت باید بر مدار مشوقهای فرزندآوری و تسهیل ازدواج باشد. اشتغال و مسکن نسبت به این دو مقدم است و اینها زنجیروار به یکدیگر پیوستهاند.
باشگاه خبرنگاران جوان لرستان خرم آباد