به نقل از «جام نیوز»

ایران رتبه دهم جهان در رشد نقدینگی

تاریخ انتشار: ۲۴ مرداد ۱۳۹۸ | کد خبر: ۲۴۷۷۴۶۵۴

به گزارش سرویس اقتصادی جام نیـوز،   بررسی رشد نقدینگی در 22 کشور دنیا طبق آمار بانک جهانی در سال 2018 نشان می‌دهد نرخ بالای رشد نقدینگی فقط در کشور‌های غیر توسعه یافته وجود دارد و اکثر کشور‌های توسعه یافته موفق شدند نرخ رشد نقدینگی را کنترل کنند.

وجود نقدینگی برای انجام معاملات اقتصادی ضروری است. کمبود نقدینگی می‌تواند سرعت رشد اقتصادی کشور‌ها را کند کند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

اما از سوی دیگر رشد سرسام‌آور نقدینگی و چاپ پول بدون پشتوانه نیز تورم‌زا خواهد بود. امروز همه اقتصاد‌دان‌ها معتقدند تورم حتما یک پدیده منفی اقتصادی است و موجب از بین رفتن پیش‌بینی پذیری در اقتصاد و افزایش فاصله طبقاتی در جامعه می‌شود.

 

مهمترین علت ایجاد تورم بالا رفتن حجم پول بدون بالارفتن رشد اقتصادی است. در ادامه ابتدا مروری مختصری بر میزان رشد نقدینگی در برخی کشور‌های جهان می‌شود و سپس به نقش نرخ بالای بهره در ایجاد تورم پرداخته خواهدشد و در نهایت نشان داده خواهدشد توسعه بانکداری خصوصی در ایران، چطور موجب ایجاد تورم در اقتصاد شده است.

*مقایسه رشد نقدینگی در ایران و جهان

همانطور که گفته شد کنترل تورم در گرو کنترل رشد نقدینگی است، بدین منظور مقایسه رشد نقدینگی در کشور‌های مختلف می‌تواند بیانگر وضعیت ایران در شاخص تورم باشد. بررسی رشد نقدینگی در 22 کشور دنیا طبق آمار بانک جهانی در سال 2018 نشان می‌دهد نرخ بالای رشد نقدینگی فقط در کشور‌های غیر توسعه یافته وجود دارد و اکثر کشور‌های توسعه یافته موفق شدند نرخ رشد نقدینگی را کنترل کنند.

 

به طور مثال کشور‌هایی مثل سودان ، ونزوئلا ، کنگو و گابن دارای رشد نقدینگی بالای 30 درصد در سال هستند. از سوی دیگر، اکثر کشور‌های توسعه یافته مانند آمریکا، چین، ژاپن، کره جنوبی، انگلستان و .... همگی دارای رشد نقدینگی زیر 10 درصد هستند. بررسی این شاخص‌ها نشان می‌دهد ایران با رشد نقدینگی 23 درصد در سال 2018 در رتبه 10 ام رشد نقدینگی در جهان قرار دارد.

*در چه شرایطی رشد نقدینگی موجب ایجاد تورم می‌شود؟

اگر رشد نقدینگی در شرایطی که اقتصاد در حال رشد است و تولید کالا و خدمات در جامعه رونق دارد، به‌طور متناسب افزایش ‌یابد نه‌تنها مشکل‌ساز نیست، بلکه لازم و ضروری است. در یک قرائت ساده گفته می‌شود رشد نقدینگی باید برابر با مجموع رشد اقتصادی و تورم باشد. (رشد نقدینگی=رشد اقتصادی+رشد شاخص قیمت‌ها (تورم))

از این منظر در صورتی که نقدینگی بدون وجود رشد اقتصادی در هر کشوری بالا برود این موضوع لاجرم موجب بالا‌رفتن نرخ تورم خواهد شد. در ایران در خلال سال‌های 92 تا 96 علی‌رغم بالا بودن نرخ بهره ، نرخ رشد اقتصادی و نرخ تورم پایین بودند این موضوع نشان‌دهنده تجمیع تورم در سال‌های مذکور است که در جدول زیر نشان داده شده است:

*علت رشد سرسام‌آور نقدینگی در ایران چیست؟

خلق پول در اقتصاد مدرن عموما توسط بانک‌های تجاری انجام می‌شود و بانک‌ مرکزی نقش محدودی در افزایش مستقیم نقدینگی در جامعه دارد. 4 اقدام بانک‌ها می‌تواند موجب ایجاد پول در جامعه ‌شود. این 4 اقدام شامل اعطای تسهیلات، پرداخت بهره سپرده، پرداخت هزینه‌های نظام بانکی و پرداخت سود به سهامداران است. مهمترین عاملی که باعث افزایش نقدینگی در خلال سال‌های 92 تا 96 شده است، بالا رفتن سود سپرده‌های بانکی است. این نرخ که در ابتدای دولت تدبیر و امید به بالای 20 درصد رسید، علت اصلی خلق پول و ایجاد تورم در سال‌ 97 است.

 

بالا بودن نرخ بهره در شرایطی که رشد اقتصادی بسیار پایین است، موجب می‌شود بازپرداخت عمده وام‌های اعطا شده توسط نظام بانکی با مشکل مواجه شود. این موضوع باعث می‌شود بهره پرداختی به سپرده‌گذاران نه از محل سود تسهیلات (بخش واقعی اقتصاد) بلکه از محل خلق پول باشد. در ادامه نرخ بهره در چند کشور نمونه مورد بررسی قرار گرفته است ، همانطور که مشاهده می‌شود نرخ بهره در تمامی کشور‌های پیشرفته به پایین‌ترین حد خود رسیده است ، این در حالی است که صرفا کشور‌های توسعه نیافته نرخ بهره بالا را به رسمیت شناختند. در ایران نیز این نرخ چندین سال به بالای 20 درصد رسیده بود و در شهریور 96 بنابر مصوبه بانک مرکزی به 15 درصد کاهش یافت.

*رقابت منفی بانک‌های خصوصی، عامل اصلی افزایش نرخ بهره

رقابت بانک‌های خصوصی برای جذب ذخایر بانک مرکزی با هدف افزایش قدرت مالی خود، باعث شده است اکثر بانک‌ها برای جذب سپرده مستمرا نرخ‌های بهره علی الحساب بیشتری را به مشتریان خود پیشنهاد دهند. این رقابت منفی که به دلیل کاهش شدید ذخایر در بازار بین بانکی و بالا بودن جریمه اضافه برداشت بانک مرکزی رخ داده صرفا موجب بالارفتن نرخ بهره در اقتصاد در سال‌های 92 تا 96 شد. ذکر این نکته ضروری است که بانک مرکزی باید سیاست پولی را به‌گونه‌ای اجرا کند که ضمن کنترل نقدینگی از طریق عدم استقراض از پایه پولی، نرخ بهره بالا نرود.

 

در سال‌های گذشته دولت با هدف کنترل نقدینگی استقراض خود را از بانک مرکزی به کمترین میزان رساند. این اتفاق هرچند برای کنترل نقدینگی لازم بود ولی به دلیل عدم توجه به سازوکار‌های دیگر ایجاد نقدینگی(مشخصا رشد نقدینگی از محل پرداخت بهره سپرده و معوقات بانکی) سیاست مذکور منجر به افزایش شدید نرخ بهره به دلیل رقابت بانک‌های خصوصی با یکدیگر شد که این مساله اساس ایجاد تورم در سال 97 است.

*تقویت نظارت بانکی شاه‌کلید کنترل نقدینگی

اصلی‌ترین اقدام برای جلوگیری از رشد سرسام‌آور نقدینگی و بروز تورم در اقتصاد تقویت شدید ساختار‌های نظارت بانکی است. متاسفانه در کشور ما ساختار‌های نظارت بانکی بسیار ضعیف است. مطالعات کارشناسی نشان می‌دهد در برخی از کشورهای توسعه‌یافته مساله نظارت بانکی به قدری مهم و جدی بوده است که علاوه بر بانک مرکزی چند نهاد دیگر نیز بر عملکرد بانک‌های عامل نظارت می‌کنند تا ثبات نظام مالی در بلند تضمین شود. نهاد مستقل نظارت بانکی در کشور‌هایی مانند آمریکا ، آلمان ، ژاپن ، انگلستان و .... در سال‌های پس از بحران مالی 2008 بسیار جدی‌تر از قبل پیگیری شده است.

 

 

 

آخرین خبر

2025

منبع: جام نیوز

کلیدواژه: آمار اقتصاد جام نیوز نقدینگی ایران

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.jamnews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «جام نیوز» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۴۷۷۴۶۵۴ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

بانک‌هایی که مقررات را رعایت نکنند منحل خواهند شد/ مطلقا به فساد و مفسد رحم نمی‌کنیم

 آیت الله سید ابراهیم رئیسی، رئیس جمهور در جمع مردم جنوب غرب تهران با اشاره به ساخت دو میلیون‌و ۴۰۰ هزار مسکن تصریح کرد: اگر سالی یک‌میلیون مسکن در ادوار قبل ایجاد می‌شد امروز با مشکل مسکن در استان‌ها مواجه نبودیم ولی این اتفاق رقم نخورد. طبق قانون و نیاز کشور اگر یک میلیون مسکن در سال ایجاد شود، نیاز‌ها در این زمینه برطرف می‌شود.

رئیس جمهور بیان کرد: میزان اراضی که در دولت سیزدهم به محدوده شهری در سراسر کشور متصل کردیم با گذشته قابل قیاس نیست. دومیلیون‌و ۴۰۰ هزار مسکن در حال ساخت است و شبانه روز وزارتخانه‌ها و دستگاه‌ها در این زمینه مشغول فعالیت هستند.

دولت از هدفگذاری ایجاد اشتغال به هیچ وجه عقب نیست

رییس جمهور خاطر نشان کرد: رفع تنش آبی ۱۰ هزار روستا از ضرورت‌هایی است که آغاز شده و نیمی از میزانی که هدف گذاری شده انجام شده است. در تهران خاموشی‌های زیادی داشتیم و در مجموع ۲۲ هزار مگاوات کسری و ناترازی برق داشتیم امروز در خدمت شما خانواده معظم و معزز شهیدان این منطقه عرض می‌کنم که با تولید برق ۸۰۰۰ مگاوات ناترازی رفع شده است و مابقی نیز به سرعت در حال پیگیری است.

وی بیان کرد: از مشکلات این منطقه و بسیاری از مناطق و جوانان تهران، مشهد و سایر نقاط کشور بیکاری بود در برنامه‌ریزی دولت اعلام کردیم که هر سال باید یک میلیون شغل ایجاد شود اگر پیش از این ایجاد می‌شد در حال حاضر با این مشکل مواجه نبودیم.

رئیس جمهور با بیان اینکه از وعده ایجاد اشتغال به هیچ عنوان عقب نیستیم، اظهار کرد: در بسیاری از استان‌ها آمار بیکاری کاهش جدی را نشان می‌دهد و بعضاً به ۵ درصد رسیده است. حتماً می‌توان با اتکا به داشته‌های کشور کاری کرد که خانواده‌های عزیز ما دغدغه بیکاری فرزندان خود را نداشته باشند.

هرآنچه به نفع مردم باشد انجام می‌دهیم

رئیس جمهور در جمع مردم جنوب غرب تهران بیان کرد: اینطور نیست که ندانم در زندگی‌مردم چه می‌گذرد قبل از اینکه به جمع شما بیایم برای حل مسائل تشکیل جلسه دادیم و مسائل بهداشتی که از موضوعات این منطقه است برایش زمان‌بندی شد تا مشکلات مرتفع شود. بافت فرسوده از دیگر نکاتی بود که مطرح شد و باید بسته تشویقی در این زمینه قرار داد.

وی گفت:دولت از کنارچاله‌ها نمی‌گذرد مگر اینکه برای آنها چاره اندیشی کند. هرآنچه به نفع مردم باشد انجام می دهیم.

همانطور که وعده دادیم، مطلقا به فساد و مفسد رحم نمی‌کنیم

رئیس‌جمهور بیان کرد:بنای بنده طلبه خدمتگزار صداقت با مردم است آنچه را تشخیص می‌دهیم اگر در جایی به هر دلیلی نشد، در کنار کار‌های انجام شده، آن را نیز به مردم اعلام خواهیم کرد.

آیت الله رییسی تاکید کرد: ما وعده‌های خود را از یاد نمی‌بریم این دولت بنا دارد که صادق الوعد باشد، بدانید و آگاه باشید که به همه مسئولان اعلام کرده‌ام، نه فقط اعلام بلکه اقدام کرده‌ام که مطلقا به فساد و مفسد رحم نخواهد شد. بدانید در این دولت همانطور که بار‌ها اعلام کردیم در تمام استان‌ها در تمام شورا‌های اداری، ما مخالف هرگونه رابطه ناسالم، تبعیض، پارتی‌بازی و رشوه در تمام ادارات و سازمان‌های کشور هستیم.

رئیسی بیان کرد: موسسات بانکی که اضافه برداشت از بانک‌دارند موجب تورم‌می شوند، در سال گذشته سه موسسه متخلف را بدلیل رعایت نکردن مقررات منحل کردیم. بانک‌هایی که مقررات را رعایت نکنند حتما منحل خواهند شد.

وی تاکید کرد: تمام توان دولت این است که با استفاده از ظرفیت‌هایی که در کشور وجود دارد نسبت به وضعیت اقتصادی اقداماتی انجام دهد تا شرایط اقتصادی برای زندگی مردم بهبود بخشیده شود.

رییس جمهور خاطر نشان کرد: نمی‌خواهم به گذشته نگاه کنم که چه کردند و نمی‌خواهم بگویم دولت چه چیزی را تحویل گرفت، چون این روش را در این جمع باصفای شما مردم نمی‌پسندم که بگویم، اما در جلسات کارشناسی ممکن است بگوییم که چه وضعیتی تحویل شد و ما کجا بودیم. شهریور ۱۴۰۰ که دولت آغاز شد با کسری بودجه مواجه بودیم یکی از نگرانی‌های مردم تورم است که نگرانی درستی است و باید تورم را کاهشی کنیم.

وی تصریح کرد: با کمک مردم و فعالان اقتصادی در حال حاضر تورم کاهشی شده، اما بدانیم عامل تورم چیست؟ چون برخی موارد معلول است و باید علت را بررسی کرد و از بین برد. یکی از علت‌های تورم کسری بودجه است به این معنا که دولت بیش از توان و درآمد، هزینه داشته باشد و هزینه بر دولت بار کنیم که فشار آن بر مردم می‌آید.

رییس جمهور گفت:دولت سیزدهم تلاش کرد اولا کسری بودجه باقی مانده از دولت قبل که قریب به ۴۸۰ هزار میلیارد تومان را بتواند به نحوی پشت سر بگذارد که روی زندگی مردم فشار نیاید. تنها راه آن افزایش تولید بود که با ایجاد درآمد، مسأله را حل کنیم وگرنه اگر قرار بود از بانک مرکزی استقراض شود یا پول چاپ کنیم، باز هم فشار نهایی بر مردم تحمیل می‌شد. نتیجه این شد که ۱۴۰۰ را پشت سر گذاشتیم و کسری بودجه با تولید و ایجاد درآمد حل شد. در ۱۴۰۱ تلاش شد که منابع و مصارف ما همخوانی داشه باشد که کار جدیدی بود.

وی خطاب به نمایندگان بیان کرد: بار‌ها از دوستان مجلس خواسته ایم که به لایحه بودجه‌ای که به مجلس داده می‌شود، هزینه جدید افزوده نشود و هزینه‌ها را کاهش دهند نه افزایش. اول باید به منابع‌مان نگاه کنیم چه چه میزان پول داریم بعد به مصارف‌مان بنگریم که چه قدر هزینه داریم. همیشه قرارمان این بود که در لایحه بودجه‌ای که ما تنظیم می‌کنیم کسری بودجه که به بیان رهبر انقلاب ام الخبائث است و مشکلات را ایجاد می‌کند، نباشد.

بنای ما تعامل با کشور‌هایی است که می‌خواهند با جمهوری اسلامی روابط سالم و سازنده داشته باشند

رئیس جمهور گفت:بنای نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران مقاومت و ایستادگی در برابر همه دشمنان است. به مردم پاکستان به نمایندگی از شما مردم گفتم که پیام ما به دشمنان ایستادگی ومقاومت است. همچنین پیام‌ما برای دوستانمان همبستگی و پیوند اخوت است، بار‌ها اعلام‌کردیم هرکس در دنیا دست به طرف ما دراز کند با محبت دستای اورا میفشاریم و بنای ما تعامل و همکاری با همه کشور‌هایی است که می‌خواهند با جمهوری اسلامی روابط سالم و سازنده داشته باشند.

رفتار با دانشجویان چهره واقعی آمریکا را به جهان نشان داد

آیت الله رئیسی افزود:غزه تابلویی در جلوی چشم‌جهان ترسیم کرده که در آن نورانیت، ایستادگی و مقاومت و جانفشانی در راه خدا به تصویر کشید همچنین کودک‌کشی ونسل کشی وجنایت علیه بشریت هم در غزه به نمایش گذاشته شد. اینها جنایتکاران در تاریخ و بزرگترین ناقضان حقوق انسان هستند.

وی گفت: مگر تا دیروز نمی‌گفتند به دانش و دانشگاه احترام میگذاریم دیدیم که چگونه پلیس به مراکز دانشگاهی حمله کرد و دانشجویانی که از غزه و فلسطین حمایت کردند را مورد آزار و اذیت قرار دادند. رفتار با دانشجویان چهره واقعی آمریکا را به جهان نشان داد.

باشگاه خبرنگاران جوان سیاسی دولت