به نقل از «ایلنا»

آیا رایزنی‌های این روزها، روند کاهش تعهدات تهران را تحت تاثیر قرار می‌دهد؟

تاریخ انتشار: ۱۱ شهریور ۱۳۹۸ | کد خبر: ۲۴۹۷۷۵۰۱

۱۴ شهریورماه موعدی است که ایران برای آغاز گام سوم کاهش تعهدات خود اعلام کرده است؛ گام‌هایی که در تاریخ ۱۸ اردیبهشت ماه پس از آن برداشته شدند که ایران اعلام کرد با گذشت یکسال از خروج یکجانبه آمریکا از برجام، طرف‌های باقی مانده در این توافق هسته‌ای به ویژه سه کشور اروپایی، نه تنها تعهدات خود را در چهارچوب همین توافق عملی نکردند بلکه به یازده تعهدی که پس از خروج ایالات متحده به ایران داده بودند نیز جامه عمل نپوشانده‌اند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

  

ایران اعلام کرد کلیه اقداماتش در چهارچوب بندهای ۲۶ و ۳۶ برجام صورت گرفته است؛ همان بندهایی که با پیش‌بینی عدم اجرای تعهدات طرفین در توافق گنجانده شده و حالا به تهران اجازه می‌دهد تعهدات خود را گام به گام، در پاسخ به عدم اجزای تعهدات طرف‌های مقابل کاهش دهد. 

در گام اول ایران اعلام کرد در صورت عدم بازگشت اروپا به تعهداتش، در پایان این گام دیگر به سقف ۳۰۰ کیلوگرم اورانیوم غنی شده ۳.۶۷ درصد متعهد نخواهد بود و از این سقف به هر میزان که بخواهد فراتر خواهد رفت. 

آغاز گام دوم ایران، ۱۵ تیرماه در نشست مشترک سخنگوی دولت، سخنگوی سازمان انرژی اتمی و معاون سیاسی وزارت امور خارجه به گوش جامعه بین الملل رسید؛ جایی که ربیعی، کمالوندی و عراقچی اعلام کردند که ایران از این پس سقف غنی‌سازی ۳.۶۷ درصد را رعایت نمی‌کند و از این سقف عبور خواهد کرد؛ اقدامی که این بار خیلی زود تحقق پیدا کرد و به فاصله یک روز به سقف ۴.۵ درصد رسید. 

حالا دو روز مانده به ۱۴ شهریور؛ زمانی که طبق اعلام قبلی، ایران باید گام سوم کاهش تعهدات خود را آغاز کند. در این فاصله ۶۰ روزه از زمان آغاز گام دوم اما شاهد تحولاتی بوده‌ایم که این زمان را از فاصله میان گام اول و دوم متمایز می‌کند. 

دو بار برگزاری نشست کمیسیون مشترک برجام و آغاز تلاش و رهبری پاریس برای حفظ توافق هسته‌ای رویدادهایی هستند که بارها این سوال را در ذهن به وجود آوردند که آیا گشایشی در گره کور شده برجام صورت گرفته تا ایران روند کاهش تعهدات خود را متوقف یا تعلیق کند؟ 

سیدعباس عراقچی، معاون سیاسی وزیر امور خارجه در تازه‌ترین اظهار نظر خود در این رابطه روز شنبه گفت: «خواست ما کاملا روشن است و اگر اروپایی‌ها و بقیه اعضای برجام می‌خواهند که ایران به اجرای کامل برجام بازگردد، باید خواسته ما را در زمینه فروش نفت تامین کنند.»

وی در همین راستا ادامه داد: «راهی که ما جلوی پای اروپایی‌ها گذاشته‌ایم، این است که یا با اخذ مجوز از آمریکا برای شرکت‌های خودشان از ما نفت بخرند و اگر نمی‌توانند، دولت‌های آنها معادل همان مقدار نفتی که ما باید بفروشیم خطوط اعتباری، اعتبارات صادراتی و یا به هرشکلی که خودشان می‌دانند در اختیار جمهوری اسلامی ایران قرار دهند چرا که بدون انجام اینها بازگشت ما به اجرای کامل برجام ممکن نخواهد بود.»

در شامگاه روز شنبه نیز حسن روحانی برای چندمین بار در دو ماه گذشته با همتای فرانسوی خود صحبت کرد. رئیس‌جمهور کشورمان عدم پایبندی به برجام و خروج یکجانبه آمریکا از این توافق را با هدف بروز مشکلات فراوان در مسیر تعاملات ایران با دیگر کشورها برشمرد و گفت: «متأسفانه پس از این اقدام یکجانبه آمریکا، کشورهای اروپایی نیز  اقدامی عملی در مسیر اجرای تعهدات خود نداشتند.»

وی رفع کامل همه تحریم‌ها علیه ایران را زمینه ساز مذاکرات بعدی دانست و تاکید کرد: «اگر اروپا نتواند تعهدات خود را عملیاتی کند، ایران گام سوم در کاهش تعهدات برجامی را به اجرا خواهد رساند که البته این اقدام هم مانند دیگر مراحل اقدامی قابل بازگشت خواهد بود.»

محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه کشورمان که در هفته‌های اخیر دیپلماسی فعال خود را برای حفظ برجام و به تبع آن به وجود آمدن امکان بهره‌مندی ایران از آن چیزی که میوه این توافق نامیده می‌شود ادامه داده است؛ ضمن سفر به سه کشور اروپایی حوزه نوردیک شامل فنلاند که ریاست دوره‌ای شورای اروپا را به عهده دارد، با سفر به پاریس و پس آن بیاریتز فرانسه، محل برگزاری اجلاس گروه هفت، مواضع ایران را در خصوص مسیر پیش رو تبیین و تشریح کرد. 

وزیر امور خارجه کشورمان که روز جمعه از سفر به سه کشور چین، ژاپن و مالزی بازگشته است، روز گذشته نیز تهران را برای دیدار با همتای روس خود به مقصد مسکو ترک کرد. سیدعباس موسوی، سخنگوی وزارت امور خارجه در این خصوص در توئیتی نوشت: «ظریف روز دوشنبه در صدر یک هیأت عالی‌رتبه سیاسی در مسکو، در مورد روابط دوجانبه و همچنین آخرین تحولات حول اجرای برجام و کاهش تنش‌های منطقه‌ای، با همتای خود «سرگئی لاوروف» گفت‌وگو می‌کند.»

امروز همزمان با سفر ظریف، معاون سیاسی او عباس عراقچی نیز در صدر یک هیات اقتصادی مجددا راهی فرانسه خواهد شد تا در خصوص جزئیات پیشنهادهای پاریس به بحث و رایطنی بپردازد. 

باید دید گفت‌و‌گوهای ظریف با لاوروف و عراقچی و مقامات فرانسوی به عنوان آخرین رایزنی‌ها پیش از موعد مشخص شده برای آغاز گام سوم کاهش تعهدات، چه تاثیری بر این روند خواهد داشت. 

منبع: ایلنا

کلیدواژه: برجام گام سوم کاهش تعهدات

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.ilna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایلنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۴۹۷۷۵۰۱ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

محمد صدر: ایران با اسرائیل درگیر نشد، با ناتو رو در رو شد

سیدمحمد صدر، عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام معتقد است که در شرایط فعلی دستگاه دیپلماسی جمهوری اسلامی ایران باید به‌شدت فعال‌تر شود و ضمن در پیش گرفتن دیپلماسی متوازن و متعادل با همه کشورهای جهان، به‌دنبال خنثی کردن تلاش‌های حامیان (رژیم) اسرائیل برای افزایش فشار علیه ایران باشد.

به گزارش هم میهن، این دیپلمات پیشین معتقد است که وزارت امور خارجه باید تلاش برای احیای برجام و خروج از لیست سیاه FATF را در اولویت کارهای خود قرار دهد، چراکه این دو پرونده باعث شده‌است که استمرار تحریم‌های گسترده علیه ایران باعث مشکلات عدیده اقتصادی برای کشور شود.

سیدمحمد صدر، عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام نکاتی را مطرح کرده است که می‌خوانید:

به نظر می‌رسد فاز نظامی رویارویی مستقیم ایران و اسرائیل به پایان رسیده‌است. فکر می‌کنید که دستگاه سیاست خارجی و دیپلماسی جمهوری اسلامی ایران در این شرایط چه مسئولیتی بر عهده دارد؟

شرایط به‌گونه‌ای است که موقعیت نظامی و جایگاه ایران در منطقه تا حدی مورد توجه کشورهای منطقه و جهان قرار گرفته‌است. الان شرایطی پدید آمده‌است که باید فعالیت‌های جدی دیپلماتیک در زمینه‌های مختلف آغاز شود. حامیان (رژیم) اسرائیل، چه در آمریکا و اروپا و چه در نهادهایی مانند اتحادیه اروپا و گروه ۷ سعی می‌کنند که از این وقایع سوءاستفاده کنند و فشارها را بر تهران افزایش دهند.

این کشورها و نهادها به‌هیچ‌وجه نگران حمله (رژیم) اسرائیل به کنسول‌گری ایران در دمشق نبودند، اما حالا به‌گونه‌ای رفتار می‌کنند که انگار پاسخ مشروع ایران به این اقدام نظامی باعث نگرانی آن‌ها شده‌است. با توجه به اینکه جو تبلیغاتی علیه ایران تشدید شده و این کشورها قصد دارند به‌دنبال تحریم ایران بروند، باید کارزار جدی دیپلماتیک در زمینه‌های مختلف، هم در منطقه و هم در اروپا و سازمان ملل داشته‌باشیم تا بتوانیم اقدام‌هایی را که کشورهای غربی قصد دارند علیه ایران انجام دهند، خنثی شود.

در عین حال دستگاه دیپلماسی جمهوری اسلامی باید تمام تلاش خود را به کار گیرد که قضایای مسکوت و معطل‌مانده از گذشته مانند برجام و FATF را نیز حل و فصل کند، چراکه تا این قضایای دیپلماتیک حل‌وفصل نشود، ما از تحریم‌ها و مشکلات اقتصادی شدید ناشی از آن رنج خواهیم برد.

فکر می‌کنید با تحولات اخیر آیا آمریکایی‌ها حاضر خواهند بود باز هم پای میز مذاکره بنشینند و در مورد برجام صحبت کنند؟

الان آمریکا در شرایط خاصی قرار دارد. در شش ماه گذشته هم مشخص شد که آمریکایی‌ها به دنبال مشارکت در جنگ یا گسترش بحران در منطقه نیستند و تا این حد مشخص شده‌است که سیاست آمریکا این است که جنگ غزه در سراسر خاورمیانه گسترش پیدا نکند، پای کشورهای دیگر به آن کشیده‌نشود و آمریکا درگیر یک منازعه جدید در منطقه نشود.

در این زمینه به نظر می‌رسد که انگیزه‌های ایران و آمریکا مشابه یکدیگر باشد و ایران هم علاقه‌ای به گسترش منازعه در منطقه ندارد. اما در مورد برجام و مسائل مرتبط با آن، شاید هنوز وقت گفت‌وگو در این مورد فرا نرسیده‌باشد. در چارچوب تعامل دیپلماتیک شاید هم لازم نباشد که در گام نخست سراغ احیای برجام برویم.

الان اولویت‌های مهمی وجود دارد. آمریکا که ۶ سال است از برجام خارج شده‌است و عضو این توافق نیست، این امکان وجود دارد که با طرف‌های باقی‌مانده در برجام برای اجرای احکام معطل‌مانده آن تعامل کرد و در این زمینه مذاکرات را با جدیت پی گرفت.

برای این مهم لازم است که کارشناسان خبره سیاست خارجی وارد کار شوند و دولت از ظرفیت‌های دیپلمات‌های باتجربه و نخبه کشور برای مذاکرات در مورد برنامه هسته‌ای ایران استفاده کند و اجازه بدهد که چه در حوزه مذاکرات هسته‌ای و چه در حوزه خارج شدن از فهرست سیاه FATF وضعیت از حالت توقف خارج شود و کارها پیش برود.

ارزیابی شما از عملکرد ۷ ماه گذشته دستگاه دیپلماسی جمهوری اسلامی بعد از عملیات طوفان‌الاقصی و جنگ غزه چیست؟

این سوال خیلی کلی است و نمی‌توان به سادگی به آن پاسخ قاطعی داد. قضایای مختلف در حوزه سیاست خارجی با هم مرتبط است. دستگاه سیاست خارجی موظف است که منافع بین‌المللی کشور را در همه حوزه‌ها با جدیت پیگیری کند. همانگونه که عرض کردم چه در حوزه برجام و FATF و چه در حوزه جلوگیری از افزایش فشار به ایران پس از پاسخ نظامی ایران به (رژیم) اسرائیل، دستگاه دیپلماسی باید مقتدرانه پیگیر منافع ایران باشد.

در عین حال باید در حوزه‌های دیگر مانند روابط دوجانبه مثل روابط با سوریه، روابط با روسیه و چین، دستگاه دیپلماسی ما فعالانه‌تر عمل کند. مهم‌ترین مسئله این است که باید از این محدودیت‌هایی که برای سیاست خارجی ایجاد شده‌است، خارج شویم و باید روابط خارجی خود را خیلی جدی با همه کشورها گسترش دهیم. نباید روابط دیپلماتیک جمهوری اسلامی ایران به یکی دو کشور خاص محدود شود.

اگر روابط ما مثل شرایط کنونی محدود باقی بماند، قدرت‌های دیگر از این محدودیت سوءاستفاده خواهند کرد. دستگاه دیپلماسی باید به صورت جدی در این زمینه‌ها فعال شود و تغییرات جدی به وجود بیاورد.

عملیات وعده صادق تا چه اندازه باعث شد که اسرائیلی‌ها نسبت به عملکردشان در آینده محتاط‌تر شوند؟

بسیار مؤثر بود. اسرائیلی‌ها باور نمی‌کردند که ایران دست به اقدامی چنین گسترده در واکنش به اقدامات آن‌ها بزند. اسرائیل بعد از جنگ ۱۹۷۳ پوشش امنیتی قدرتمندی برای خودش ایجاد کرده‌بود و هم متحدانش چه در غرب از طرف آمریکا و اروپا و چه در شرق از طریق شوروی و بعد از آن روسیه، کمک‌های گسترده نظامی و دفاعی در اختیار اسرائیل قرار می‌دادند.

قدرت‌های جهانی پذیرفته‌بودند که موجودیت (رژیم) اسرائیل و امنیت اسرائیل از اولویت‌های اصلی خودشان است. این موضوع در آمریکا به یک سیاست دوحزبی و اجماعی تبدیل شده‌بود و کار تا جایی پیش رفت که از اسرائیل با عنوان ایالت پنجاه‌ویکم آمریکا یاد می‌شد. در نیم قرن گذشته به جز یک مورد پرتاب موشک‌های عراق به سمت اسرائیل، هیچ حمله‌ای به اسرائیل نشده‌بود و اسرائیل تصور می‌کرد که سازوکار بازدارندگی‌اش صددرصد موفق بوده‌است.

برای کل قدرت‌های جهانی، به‌ویژه آمریکا جا افتاده‌بود که (رژیم) اسرائیل باید از لحاظ نظامی و به‌خصوص از نظر توانمندی نیروی هوایی از همه کشورهای منطقه قوی‌تر باشد. پاسخ نظامی ایران نشان داد که این حجم از تلاش‌ها بی‌فایده بوده و اسرائیل ضربه‌پذیر است و اگر مرتکب اشتباهی شود، ضربات دیگری هم خواهد خورد.

مشارکت ائتلاف آمریکا، بریتانیا و فرانسه با حمایت برخی کشورهای عربی در رهگیری و انهدام موشک‌ها و پهپادهای ایرانی باعث شد که برخی تحلیل‌گران این موضوع را مطرح کرده‌اند که اسرائیل و آمریکا یک گام به ایجاد یک ائتلاف منطقه‌ای با مشارکت اسرائیل و کشورهای عربی برای مقابله با ایران نزدیک‌تر شده‌اند. نظر شما در مورد این مسئله چیست؟

منازعه‌ای که بین ایران و اسرائیل پیش آمد، در واقع فقط بین ایران و (رژیم) اسرائیل نبود، بلکه بین ایران و ناتو بود. تمام ظرفیت‌های کشورهای عضو ناتو به کمک اسرائیل آمد و به همین دلیل هم بود که موفق شدند برخی از پهپادها و موشک‌های ایران را منهدم کنند. صرفاً خود اسرائیل در عملیات ایران مدافع نبود، بلکه ظرفیت بزرگی از کشورهای عضو ناتو در این دفاع مشارکت کردند. همین موضوع نشان‌دهنده توان و قدرت موشکی و پهپادی ایران بود، چراکه برای بی‌اثر کردن این عملیات کل ظرفیت کشورهای متحد اسرائیل در ناتو با همه امکانات وارد صحنه شدند.

بعضی از کشورهای عربی مثل اردن از (رژیم) اسرائیل دفاع کردند و برخی کشورهای عربی هم آسمان خودشان را در اختیار آمریکا و انگلیس و فرانسه قرار دادند و سعی کردند که در این حمله اسرائیل ضربات کمتری بخورد. اسم این ائتلاف را هر چیزی بگذاریم، چه به آن بگوییم ناتوی خاورمیانه یا ناتوی عربی یا هر چیز دیگر، در این شرایط شاهد بروز عملی آن بودیم.

ولی اینکه در آینده قرار باشد چنین تشکیلاتی واقعاً شکل بگیرد، به شرایط آینده منطقه بستگی دارد و از الان نمی‌توان پیش‌بینی کرد؛ به‌خصوص اینکه کشورهای منطقه هم می‌دانند که اگر بخواهند وارد فاز یک ائتلاف شوند، آنگاه باید امنیت و آینده خود را دربست در اختیار آمریکا و اسرائیل قرار دهند و خودشان را با آن‌ها هم‌سرنوشت کنند. همانگونه که در سال‌های گذشته مشاهده کرده‌ایم، همه سیاست‌های آمریکا و اسرائیل همیشه برای همه کشورهای عربی قابل پذیرش نیستند.