اپرایی که با ««باز این چه شورش است» آغاز میشود/ تعزیه اپرای ایرانی است
تاریخ انتشار: ۱۸ شهریور ۱۳۹۸ | کد خبر: ۲۵۰۵۸۴۳۴
بهروز غریبپور با «اپرای عاشورا» به تجربه این گونه هنری مبتنی بر فرهنگ ایرانی پرداخت، به نحوی که موفق شد اپرایی فارغ از معیارها و الگوهای غربی تعریف کند. به بهانه ایام سوگواری ماه محرم، این اپرا در تالار فردوسی اجرایی مجددد دارد و به همین بهانه با بهروز غریبپور درباره «اپرای عاشورا» گفتو گویی انجام گرفته است که بخشهایی از آن را در ادامه میخوانید.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
با توجه به اینکه «اپرای عاشورا» با شعر معروف «باز این چه شورش است» محتشم کاشانی شروع میشود و در طول نمایش هم با حضور محتشم کاشانی به عنوان راوی مواجه هستیم، بفرمایید که اشعار این شاعر در نوشتن متن اپرا چه تاثیری داشته است؟
مرثیه ۱۲ بندی محتشم کاشانی، حاصل عشق و احساس عمیق و ارتباط فوقالعاده محتشم کاشانی با واقعه کربلا است. و یکی از زیباترین مرثیههاست. نه تنها از منظر من، بلکه از نظر بسیاری از پژوهشگران و شعرشناسان که این مرثیه را آغازی بر مراثی بعد از او تلقی میکنند. بنابراین زمانی که من اراده کردم که متن را بنویسم میبایست از میان اشعاری که در تعزیه وجود داشت، بهترین اشعار را انتخاب میکردم. میدانید که متون تعزیه، توسط شاعران عاشق و مومن گمنام سروده شده است اما توانایی خلق یک اثر منظوم را نداشتند. چون برای عموم هم اجرا میکردند، میبایست از تصویر دوری میکردند و تبدیلش میکردند به دیالوگهای قابل فهم برای تماشاگران عام. بنابراین نخستین کار من این بود که از نسخ مختلف تعزیه، از مقتلنویسیها و حتی از نوحهها استفاده کنم.
در ذهنم بود که محتشم کاشانی با سرودن این مرثیه ۱۲بندی یک سفر ذهنی تاریخی در تونل زمان انجام داده است. او به گذشته برگشته و در همان تاریخ میماند. میبینید که اپرا از خانه محتشم کاشانی شروع میشود و در صحنه پایانی، صحرای کربلا را میبینیم و او جزو سوگواران است. او در مرثیهاش هم همین حالت را دارد و این سفر تاریخی را انجام میدهد. بین آن متونی که من بررسی کرده بودم و این اشعار پیوندی برقرار کردم که محصول نهایی به متن اپرای عاشورا تبدیل شد.
متون تعزیه و شبیهخوانی خیلی گسترده است. شما از چه نسخههایی در این زمینه استفاده کردید و این نسخهها به چه جغرافیایی تعلق دارد؟
این نسخهها مثل خود شاعران گمنام هستند. اما اگر یک نسخه تعزیه یزد در اختیارم بوده با یک نسخه تعزیه قزوین یا یک نسخه تعزیه در دامغان، سعی کردهام بهترین اشعار و متناسبترین اشعار را از میان آنها انتخاب کنم. البته کارم دشوارتر میشد، برای اینکه اوزان و قوافی باید با هم سنخیت پیدا میکرد. اما هر آنچه که در دست داشتم از پژوهشهای مختلف میدانی که خودم انجام داده بودم یا آنچه که در نسخ چاپ شده بود، از مجموع آنها استفاده کردم. به همین دلیل میتوانم بگویم که شما از هر نسخه تعزیه ردی در «اپرای عاشورا» میبینید و گاهی فقط در حد یک بیت یا یک مصرع از یک نسخه است.
از نسخههای شبیهخوانی بیشتر در دیالوگها استفاده کردهاید؟
نسخه تعزیه، دیالوگ است. اصلا توضیح صحنه ندارد. در واقع میتوان گفت که توضیح وقایع را از زبان محتشم کاشانی نقل میکنم و دیالوگها را از نسخ متعدد تعزیه. اوایل که من این کار را شروع کرده بودم و اثر را ندیده بودند، برخی میگفتند که مرثیه محتشم کاشانی که همه جا هست و مردم روی علمها و کتلها و بر در و دیوار هم آن را دیدهاند، کار دشواری نیست. اما وقتی که کار را آمدند دیدند متوجه شدند که من از گنجینه و خزانه تعزیه استفاده کردهام که گزیده اینها عرضه شود و این تلفیق به وجود بیاید.
در حوزه موسیقی هم در عین سمفونیک بودن آن، از ویژگیها و رنگهای موسیقی تعزیه استفاده شده است. کمی درباره آهنگسازی اثر توضیح دهید.
در ابتدا با آهنگساز دیگری صحبت کردم که پیش از این هم کاری از او را اجرا کرده بودم. من نمیخواستم به نوعی آهنگسازی اپرا تن دهم که موافقش نبودم و نیستم. اعتقاد داشتم که ما تعزیه داریم و تعزیه یک اپرای ایرانی است و بایستی از ملودیهای ایرانی تعزیه استفاده کنیم. ضمن اینکه نقشها بر اساس ردیفهای آواز ایرانی باشد. میدانید که تعزیه، مخزن ردیفهای آوازی ایرانی است و اگر ما تعزیه نداشتیم الان موسیقی ما بر باد رفته بود. در سفری که برای شرکت در یک فستیوال به کییف کرده بودم با آقای بهزاد عبدی آشنا شدم. و متوجه شدم که ایشان در کییف آهنگسازی میخواند و ده دقیقه از یک کار ایشان را شنیدم و ریسک کردم.
به او گفتم که میخواهم شما موسیقی این کار را بنویسید. ایشان هم هیجانزده گفتند که من هم آرزو داشتم که زمانی، اپرای عاشورا بنویسم. در صحبتهای بعدی خاطرات خودم و ملودیهایی را که در ذهنم بود به ایشان میگفتم. او هم کار کرده بود و عاشق این کار بود و تجمیع نظرات ما راجع به ملودیها به این اثر تبدیل شد. میبینید که ملودیهای شاخص ایرانی و تعزیه درش هست، نوع آهنگسازی غربی درش هست، اما شما این حس را ندارید که با یک اثر غربی مواجه شدهاید. بلکه آن را یک اثر تمام عیار ایرانی و مبتنی بر سنت و گنجینه موسیقی ایرانی میدانید. در مرحله بعدی از خوانندههایی استفاده کردیم که مسلط به ردیفخوانی بودند یا مسلط به اجرای اپرای کلاسیک بودند که نقشهای منفی، مثل ابن سعد و یزید و ابن زیاد را اجرا کنند که از شیوه رسیتاتیو یا اشتلمخوانی (به قول اهل تعزیه) استفاده کردیم. امروز میبینیم که خوانندگان جوان آن زمان، امروز هم بعد از ده، دوازده سال با استحکام زیاد ایفای نقش میکنند و بعد از اپرای عاشورا به طور جدی وارد عرصه موسیقی ایرانی شدند و از شهرت برخوردار شدند.
۲۴۱۲۴۱
کد خبر 1297912منبع: خبرآنلاین
کلیدواژه: تئاتر محرم امام حسین ع محرم عزاداری امام حسین ع باشگاه پرسپولیس عاشورا لیگ برتر نوزدهم ایالات متحده آمریکا قوه قضاییه آژانس بین المللی انرژی اتمی
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.khabaronline.ir دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «خبرآنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۵۰۵۸۴۳۴ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
غرق در نوستالژی؛ بهترین بازیهای PlayStation 2
پس از عرضه موفق اولین نسخه از کنسول پلیاستیشن، سونی راه آینده خود در عرضه جهان دیجیتال را پیدا کرد.
اختصاصی طرفداری - دومین کنسول بازی ویدیویی خانگی سونی که PlayStation 2 یا به اختصار PS2 نامیده میشود، در سال 2000 عرضه شد. پیشرفت خیره کننده چه در بخش سخت افزار و چه در نرم افزار، باعث شد این کنسول تنها در عرض پنج سال از زمان عرضه بیش از 100 میلیون نسخه فروش داشته باشد (برای مقایسه باید بدانید که کنسول PS5 پس از چهار سال از زمان عرضه تنها 50 میلیون نسخه فروش داشته است). همچنین این رقم تا پایان سال 2013 که سونی به صورت رسمی از این کنسول پشتیبانی میکرد، به عدد شگفت انگیز 156 میلیون نسخه رسید. پلیاستیشن 2، بیشک برترین کنسول تاریخ بازیهای ویدیویی است. تغییری که این کنسول با خود به همراه آورد، شاید تا سالها در این صنعت تکرار نشود؛ چرا که میزان فروش، محبوبیت و البته موفقیت پلی استیشن 2، مواردی است که کمتر کنسولی میتواند به آنها دست پیدا کند.
پرفروشترین بازی این کنسول، جی تی اَی: سن آندریاس با فروش حدود 27 میلیون نسخه بود. همچنین آخرین بازی که برای آن عرضه شد PES 2014 بود. در این فهرست به معرفی پنج بازی برتر این کنسول میپردازیم. نسبت به سایر نسخههای PlayStation، به دلیل حدود 14 سال مداوم تولید و پشتیبانی، کنسول PlayStation 2 قاعدتاً دارای گستره بازیهای بسیار بیشتری است و همین موضوع انتخاب چند بازی خوب را سخت میکند و به همین دلیل بسیاری از شما خوانندگان این مطلب ممکن است با انتخاب این بازیها مخالف باشید. لطفا از بخش نظرات استفاده کنید و پنج بازی برتر را به انتخاب خودتان با ما به اشتراک بگذارید.
بهترین بازی مجموعه متال گیر؛ سفر مخفی به عمق میدان تاریخ سیاسی نوین Metal Gear Solid 3: Snake Eaterنام بازی: Metal Gear Solid 3
سال انتشار: 2004
نام ناشر: کونامی
میزان فروش: 4 میلیون نسخه
بازی Metal Gear Solid 3 یک بازی ویدیویی در سبک مخفیکاری و اکشن به نویسندگی، تهیهکنندگی و کارگردانی هیدئو کوجیما است. به مانند نسخههای پیشین این سری، گیمر کنترل شخصیت اسنیک را به دست گرفته و باید بدون شناسایی شدن از خطوط دشمن عبور کند. اگر چه اسنیک دارای سلاحهای گوناگونی است و میتوان دشمنان را با این سلاحها نیز از پای درآورد، اما تأکید بازی در استفاده از مخفیکاری و اجتناب از مبارزه و استفاده از این سلاحها است. تفاوت آن با نسخههای قبلی این است که این بازی یک پیشدرآمد برای مجموعه است که داستان آن در دوران جنگ سرد و در دهه 1960 رخ میدهد. اسنیک مأموریت دارد تا به اتحاد جماهیر شوروی نفوذ کند و یک جناح نظامی سرکش به نام واحد کبرا را از میان ببرد.
این بازی دارای یک سیستم استتار جدید بود که به بازیکن اجازه میدهد با محیط اطراف خود ترکیب شود و به طور موثرتری از شناسایی دشمن فرار کند؛ مثلا می توانید وانمود کنید که یک جعبه مقوایی هستید! جنبههای بقا محور بازی، مانند تغذیه با شکار حیوانات و درمان جراحات وارده، لایه جدیدی از عمق و واقع گرایی را به تجربه گیم پلی اضافه کرد. بازی Snake Eater همچنین شامل چند باس فایت نمادین مانند The End بود که در آن باید راهی برای پیشی گرفتن از یک پیرمرد تک تیرانداز بسیار ماهر که حتی میتواند چندین روز را بدون آب و غذا در یک نقطه بیحرکت بماند پیدا کنید. این بازی فوق العاده است و باید هر گیمری آن را امتحان کند. به هر حال این بازی یکی از بهترین نسخه های سری متال گیر است که برای افرادی که قصد ورود به این جهان را دارند، بسیار مناسب است. موفقیت این بازی نه تنها به گرفتن نمرات بالا از منتقدان خلاصه نمیشود بلکه فروش بالای آن در سراسر جهان نیز نمودی از موفقیت این بازی است.
کنسول پلیاستیشن 2 این امکان را داشت تا با اضافه کردن برخی تجهیزات، آن را به یک کامپیوتر لینوکس تبدیل کنید!
سن آندریاس تجربه غرق در یک بازی جهانباز با داستانی از دوستی و خیانت Grand Theft Auto: San Andreasنام بازی: Grand Theft Auto: San Andreas
سال انتشار: 2004
نام ناشر: راک استار گیمز
میزان فروش: 27.5 میلیون نسخه
از مجموعه جهان GTA سه بازی برای کنسول PS2 منتشر شد که به ترتیب GTA III در سال 2001، GTA Vice City در سال 2002 و GTA: San Andreas در سال 2004 هستند. به دلیل کیفیت مطلوب بازیهای راک استار هر کدام از این سه بازی میتوانستند در این فهرست حضور داشته باشند، اما به ناچار باید یک بازی را انتخاب میکردیم که قطعا انتخاب ما سن آندریاس است؛ چون بازی کاملتری نسبت به دو نسخه دیگر به حساب میآید. این بازی داستان «سیجی» را دنبال میکند که پس از قتل مادرش به خانه بازمیگردد و در حالی که با مقامات فاسد و جنایتکاران قدرتمند درگیر میشود، به باند سابق خود و زندگی جنایتکارانهاش کشیده میشود.
در این بازی علاوه بر ارجاع به عناصر و مکانهای واقعی، به داستانها و حوادث واقعی نیز میپردازد؛ همچون رقابت بین باندهای خلافکاران، همهگیری کراک در ایالات متحده آمریکا در دههٔ 80 میلادی و... . نکته دیگر در انتخاب این بازی این است که به عنوان پنجمین قسمت از سری بازی GTA برخی عناصر گیم پلی امروزی این سری جهانباز در این بازی معرفی شده است. از جمله مکانیزم سبک نقشآفرینی، گزینههای سفارشی سازی ظاهر لباس و وسایل نقلیه، یک مجموعهٔ وسیع از فعالیتها و مینیگیمها و انجام قمار. همچنین باید دقت کرد که این بازی با فروش بیش از 27.5 میلیون نسخه پرفروش ترین بازی کنسول PS2 نیز به حساب میآید. به هر حال بازی GTA San Andreas نه تنها یکی از بهترین آثار راکستار است، بلکه یکی از برترین بازیهای تاریخ صنعت گیم هم به حساب میآید.
پلی استیشن 2 در سال ۲۰۰۰ عرضه شد و در سال ۲۰۰۶، کنسول پلی استیشن ۳ جای آن را گرفت؛ اما سونی پشتیبانی از این کنسول را متوقف نکرد و تا سال 2013 برای آن بازی عرضه میکرد.
به دنبال نجات دختر رئیس جمهور در جهان آخرالزمانی رزیدنت ایول Resident Evil 4نام بازی: Resident Evil 4
سال انتشار: 2005
نام ناشر: کپکام
میزان فروش: 12.3 میلیون نسخه
اگر عاشق بازیهای ترسناک هستید، امکان ندارد که با سری رزیدنت اِیول آشنا نباشید و اگر طرفدار این مجموعه هستید پس کاملا در جریان هستید که نسخه چهارم این بازی ترسناک و بقا محور بهترین و محبوبترین نسخه از این جهان به شمار میرود که در سال 2005 ابتدا برای نینتندو و سپس برای پلیاستیشن 2 عرضه شد. رزیدنت ایول ۴ امتیازات بسیار بالا و تحسینهای زیادی را دریافت کرد؛ مثلا میانگین امتیازات این بازی در متاکریتیک ۹۶ است و حتی به عنوان بهترین بازی سال ۲۰۰۵ انتخاب شد. داستان بازی به ۶ سال پس از نابودی شهر راکون مربوط میشود. شخصیت اصلی بازی لیان باید نخستین مأموریت خود را در قالب مسئولیت جدید یعنی حضور در تیم حفاظت از رئیس جمهور آمریکا انجام دهد. اشلی گراهام، دختر رئیسجمهور آمریکا، توسط گروهی نامشخص ربوده شده است. لیان وظیفه دارد او را نجات داده به وطن بازگرداند.
اطلاعات جاسوسی نشان میدهد دختری که بسیار شبیه اشلی است، در یک دهکده دیده شده است. بدون شک بازی Resident Evil 4 یکی از بهترین بازی های ترسناک تمام دوران است. هر چند در بیشتر اوقات در بازی ژانر اکشن از درونمایه ترسناک آن پیشی میگیرد، اما عناصر بسیار ترسناکی نیز در بازی وجود دارد. یکی از نکات منفی بازی اشلی است که از او به عنوان آزاردهنده ترین NPC تمام دوران یاد میشود و بازی را به یک ماموریت اسکورت طاقت فرسا تبدیل میکند. بیشتر مواقع اشلی خود را در معرض خطر قرار میدهد و سپس هیچ تلاشی برای فرار یا مبارزه نمیکند و یا در بقیه مواقع دشمن او را میگیرد و سعی میکند او را با خود ببرد. با تمام آنچه گفته شد، RE4 توانست تاثیر زیادی در ژانر وحشت داشته باشد. بازسازی این بازی در سال 2023 نیز بسیار مورد تحسین قرار گرفت و برخی ادعا میکنند که یکی از بهترین بازسازی های تمام دوران است.
یک گیمر به نام Dan Holmes که از طرفداران کنسول پلی استیشن ۲ بود، تصمیم گرفت نام خود را به پلی استیشن 2 تغییر بدهد!
پنجه در پنجه خدایان باستانی با داستان اساطیری کریتوس God of War 2
نام بازی: God of War 2
سال انتشار: 2007
نام ناشر: سونی
میزان فروش: 4.2 میلیون نسخه
اگر یک بازی هک اند اسلش به سبک انتقامجویی و داستانسرایی به روایت اساطیر یونان باستان میخواهید، خدای جنگ اینجاست جایی که کریتوس بدون رحم به مبارزه ادامه میدهد. داستان این بازی در مورد شخصیتی اساطیری به نام کریتوس است. او در یکی از نبردهای خود مردم یک روستا را نابود میکند و بعدا متوجه میشود همسر و فرزندانش نیز در میان مردم روستا بودند. پس از مدتی متوجه میشود آرس، مقصر این حادثه است. کریتوس از این حادثه به خشم قابل درکی می رسد و تنها هدف او گرفتن انتقام است. در این راه او با هیولاهای بیشماری مبارزه میکند.
بازیهای جدیدتر God of War بر داستانگویی حماسی و اسطورهای تمرکز دارند. در حالی که چند بازی اول تماماً به اکشن و مبارزات خشونت آمیز تکیه داشت. اشتباه برداشت نکنید قسمتهای جدید دارای موسیقی و روایت شگفت انگیزی هستند؛ اما جایی که کریتوس میدرخشد یک کلمه است: مبارزه. نکته جالب در مورد خدای جنگ ۲ این است که این بازی در سال 2007 برای پلی استیشن 2 عرضه شد. این در حالی بود که چند ماه قبل کنسول پلی استیشن 3 به بازار آمده بود؛ با این حال این بازی برای PS2 عرضه شد و دلیل آن هم به گفته سازندگان این بود که در آن زمان بیش از 100 میلیون دستگاه PS2 در بازار وجود داشت و بازار آن قطعا بسیار بهتر بود. سری God of War از زمان عرضه اولین نسخهاش تا به امروز همواره جزو بهترین و ماندگارترین عنوانهای تاریخ صنعت بازی بوده است. نام شخصیت اصلی آن، یعنی کریتوس نیز نامی آشنا در میان تمامی گیمرهای قدیمی و جدید است.
پلیاستیشن 2 از نتفلیکس پشتیبانی میکرد. این کنسول قادر بود تا با نصب یک برنامه مخصوص از طریق یک دیسک اختصاصی، فقط و فقط در کشور برزیل از سرویس نتفلیکس پشتیبانی کند. اما چرا نتفلیکس و چرا تنها در برزیل؟ هیچوقت به این دو سوال جواب داده نشد.
غول کشی در سرزمین ممنوعه Shadow of The Colossus
نام بازی: Shadow of The Colossus
سال انتشار: 2005
نام ناشر: سونی
میزان فروش: 3 میلیون نسخه
بازی دربارهٔ شخصیتی به نام واندا است که همراه اسب باوفایش آگرو، وارد سرزمین ممنوعه میشود. در آنجا متوجه میشود یک دختر در طلسمی گرفتار شده که با نابود کردن 16 هیولای کلوسوس میتوان او را نجات داد. سلحشور جوان این چالش را میپذیرد و تصمیم میگیرد تا این دختر را نجات دهد. شاید بسیاری از گیمرهای نوجوان این بازی را به یاد نیاورند و از حضور این بازی در صدر لیست تعجب کنند. دلیل این انتخاب گرافیک خیرهکننده، موسیقی متن شاهکار و داستانی تاریک و عمیق است.
در این بازی که بسیاری آن را پیشگام و جلوتر از زمان خود میدانند، بازیکن باید 16 باس را شکست دهد و نکته جالب اینکه هر کدام از آن ها به تنهایی با یک مکانیزم جدا قابل شکست دادن هستند و این خود چالشی بسیار بزرگ برای گیمر است. این بازی در زمان عرضه هیچگونه شباهتی با بازیهای قبلی یا هم نسل خود نداشت و زمانی متوجه داستان عالی این بازی میشوید که پس از کشتن تمام غولها به پایان احساسی بازی برسید و چنان تحت تاثیر آن قرار بگیرید که لذت تجربه Shadow of the Colossus و همچنین کیفیت بالای داستان خاص آن تا مدتها از ذهنتان پاک نشود. پس از گذشت ۱۳ سال از انتشار نسخه اصلی و در سال 2018 این بازی در قالب یک ریمستر برای پلیاستیشن 4 منتشر شده است.
از دست ندهید ????????????????????????
جای خسرو حیدری بودم پیشنهاد منچسترسیتی را قبول میکردم! مرد هزار چهره؛ یورگن کلوپ مشاور مالی شد (فیلم) خوشحالی باورنکردنی جیمی کرگر در دیوار زرد! (فیلم) لیونل مسی در شکلوشمایلی که هرگز ندیدهاید! (عکس)