عدم توجه به ساختارهای اجتماعی و سودمندی باورداشت‌های دینی چالش اصلی است
تاریخ انتشار: ۳۰ شهریور ۱۳۹۸ | کد خبر: ۲۵۱۸۲۵۷۹
خبرگزاری میزان- عضو هیئت علمی دانشگاه ادیان و مذاهب گفت: برخی اعتقاد دارند که یکی از اشتباهات ما این است که از ابتدا می‌خواهیم باید‌ها و نباید‌های فقهی را برای جوانان بگوییم. در حالی که اگر ابتدا زیبایی‌های عرفانی و معرفتی که در آیین ما وجود دارد را بیان کنیم و فقه را برای مرحله آخر بگذاریم بهتر نتیجه می‌گیریم.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
مهراب صادق نیا عضو هیئت علمی دانشگاه ادیان و مذاهب در گفت‌وگو با خبرنگار گروه فرهنگی میزان ضمن لزوم توجه به ساختارهای اجتماعی و سودمندی باورداشت های دینی گفت: وقتی درباره چالش‌های دینداری در جامعه ایران صحبت می‌کنیم ابتدا باید منظورمان را از کلمه دین و دینداری روشن کنیم. منظورمان آگاهی و اطلاعات مذهبی است یا تجربه دینی به معنای مشارکت در مناسک و یا بینش‌های مذهبی و منطقی که بر زندگی ما حاکم است؟ لذا بخشی از اختلاف‌هایی که ما با هم داریم به خاطر این است که تعریف مان از معنای دین را مشخص نکرده ایم. من فکر می‌کنم جامعه ایران در شرایط فعلی ممکن است از حیث تجربه دینی و مشارکت در مناسک، دیندار تلقی شود، اما از حیث آگاهی مذهبی و بینش و منطق حاکم بر زندگی چالش‌هایی دارد.
این کارشناس علوم قرآنی در همین راستا ادامه داد: آموزش دین در جامعه امروز ما بیشتر متناسب با سبک جوامع سنتی است تا جوامع مدرن. در جوامع سنتی به دلیل اهمیتی که به کنشگران می‌دادند، کنشگران را به مذهب و مشارکت در آیین‌های مذهبی و باورداشت‌های دینی دعوت می‌کردند. تصور بر این بود به دلیل کیفیتی که جامعه سنتی دارد کنشگران بدون هیچ مشکلی به آنچه که آموزش می‌بینند ملتزم باشند و البته این گونه هم بود. اما در جوامع مدرن به دلیل اینکه ساختارهای اجتماعی مهمتر شده اند، تعلیم مستقیم افراد به تنهایی کافی نیست. یعنی اینکه ما کنشگران و افراد معمولی را دعوت کنیم که اخلاقی باشید یا فلان باورداشت را داشته باشید بدون اینکه از نظر اجتماعی زمینه داشتن آن باور ممکن باشد و یا این که مشارکت در آن آیین مذهبی یا تجربه آن موضوع دینی میسر باشد دیگر امکان پذیر نیست.
وی تصریح کرد: در جوامع مدرن ساختار‌ها خیلی مهم شده اند. مثل اصناف، دانشگاه، مدرسه، ساختار بانک و ساختارهای مختلف اجتماعی دیگر. ما نمی‌توانیم افراد را دعوت کنیم به مذهبی بودن بدون اینکه ساختار مناسب فراهم شود. در جوامع مدرن بیش از آنکه به افراد آموزش دهیم و افراد را تعلیم دهیم باید به فکر ساختار‌ها باشیم. از نظر من مهمترین چالش همین است.
صادق نیا بیان کرد: نکته دیگر هم این است که در جامعه امروز سودمندی گزاره‌ها خیلی مهمتر از درستی گزاره‌ها هستند. تعلیم دین در جامعه امروز بیشتر مبتنی بر درستی گزاره هاست. یعنی ما مدام داریم جوان‌ها و مردم را قانع می‌کنیم که این باورداشت درست است. مثلاً برای عقیده به حجاب، امامت، ولایت و ... ده‌ها دلیل منطقی می‌آوریم. جامعه امروز بیشتر به دنبال سودمندی باورداشت هاست. نگاه اجتماعی امروز خیلی کارکردگرایانه است.
این کارشناس علوم قرآنی اظهار کرد: برخی اعتقاد دارند که یکی از اشتباهات ما این است که از ابتدا می‌خواهیم باید‌ها و نباید‌های فقهی را برای جوانان بگوییم. در حالی که اگر ابتدا زیبایی‌های عرفانی و معرفتی که در آیین ما وجود دارد را بیان کنیم و فقه را برای مرحله آخر بگذاریم بهتر نتیجه می‌گیریم.
وی فقه را یک دانش دانست و افزود: فقه یک دانش است. اگر منظور شما از فقه به معنای اصطلاحی آن باشد شاید من با شما هم عقیده باشم. اما اگر منظور از فقه مشارکت در مناسک و تجربه دینداری باشد شاید بشود با فرمایش شما و یا دیدگاه این دسته از دوستان مخالفت کرد. بله من هم معتقدم اگر کسی به لحاظ نظری از حیث اعتقادی با دین ارتباطی برقرار نکند به دلیل این که زیبایی‌های دین را نداند و سازگاری‌های دین با فطرت و به فرمایش امام رضا محاسن کلام اهل بیت را نداند، این آدم را خیلی سخت‌تر بشود وادار کرد به حرف یک فقیه گوش دهد. این را قبول دارم.
صادق نیا خاطرنشان کرد: اما از آن طرف هم باید بدانیم که برای رسیدن به معارف کلام اهل بیت و زیبایی‌های دین و به آنچه که شما محاسن معارف دینی و شیعی از آن یاد می‌کنید تجربه دینی هم لازم است. به این معنا که من باید قرآن بخوانم و با قرآن مأنوس باشم تا بتوانم آن زیبایی‌هایی که در قرآن است را بفهمم. باید تجربه‌های عرفانی و طهارت درون و مبارزه با نفس و پرهیز از گناه را داشته باشم تا بتوانم به آن محاسن برسم. از این منظر اگر بخواهیم نگاه کنیم به نظر من تجربه عملی دینی و التزام و باور به محاسن معارف شیعی یک نوع رابطه دیالکتیک با هم دارند. آن زیبایی‌ها را ما وقتی می‌فهمیم که یک تجربه‌ای داشته باشیم. از طرفی هر چه آن زیبایی‌ها را بفهمیم تجربه‌های دینی ما عمیق‌تر و فراگیر خواهد بود.
انتهای پیام /
منبع: خبرگزاری میزان
کلیدواژه: مذهب
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.mizan.news دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «خبرگزاری میزان» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۵۱۸۲۵۷۹ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
توسعه گردشگری نیازمند توجه به آموزش اصولی است/نبود برنامه ریزی چالش بزرگ گردشگری
به گزارش قدس خراسان، ششمین نشست نوروزی پژوهشکده گردشگری با محوریت "مقاصد نورورزی" صبح امروز در محل پژوهشکده گردشگری جهاد دانشگاهی خراسان رضوی برگزار شد. در این نشست پژوهشگر گروه اقتصاد گردشگری این پژوهشکده درباره الگوی اسکان زائران در مشهد در سال‌های اخیر عنوان کرد: براساس اطلاعات جمع آوری شده در نوروز سال‌های ۱۴۰۱,۱۴۰۲,۱۴۰۳ که از سرپرست سفر یا گردشگر مطلع از کمیت و کیفیت سفر به صورت تصادفی در اطراف حرم جمع آوری شده است به داده‌هایی رسیده‌ایم که تحلیل آن‌ها کمک کننده است.
علی رهنما ادامه داد: این نتایج براساس پرسش از ۳۹۹ نفر در سال ۱۴۰۱ و ۴۵۰ نفر در سال ۱۴۰۲ و همین تعداد در سال ۱۴۰۳ گردشگر و زائر اطراف حرم به صورت تصادفی جمع آوری شده و این نکته قابل توجه است که در سه سال بعد از کرونا شاهد افزایش سفرها هستیم و این سوال ایجاد می‌شود که میزان ماندگاری زائر و مسافر چه میزان است؟
وی افزود: میانگین ماندگاری در ۱۴۰۱ تقریباً ۵ ممیز صفر ۷ صدم درصدو در ۱۴۰۲ برابر با ۴ ممیز ۸۴ و در سال ۱۴۰۳ برابر با ۵ ممیز ۳۲ صدم درصد است و می‌توان گفت الگوی ثابتی در این سه سال داشته ایم و تقریباً همان ۵ روز که در محافل معمولاً بیان می‌شود در داده‌ها هم قابل تأیید است.
رهنما نحوه مسافرت را برای تحلیل‌های بعدی بسیار مهم دانست و گفت: تقریباً ۹۰ درصد افراد علاقمند هستند به صورت مستقل به مشهد سفر کنند و تقریباً ۱۰ درصد به حالت گروهی، تور یا کاروان مذهبی در شهر مشهد سکونت داشته‌اند.
وی ضمن تشریح تمایل نحوه اسکان زائران توضیح داد: تقریباً ۶۰ درصد مردم که به مشهد سفر کرده‌اند در اسکان‌های ارزان قیمت که شامل خانه شخصی، مهمان سرا، خانه دوم، کمپ زائر، حسینیه، منزل اقوام و دوستان است سکونت داشته اند و تقریباً ۴۰ درصد در هتل‌ها و هتل آپارتمان ساکن شده‌اند که این به شرایط اقتصادی افراد برمی‌گردد و مردم متناسب با شرایط اقتصادی اقامت خود را انتخاب کرده‌اند.
پژوهشگر پژوهشکده گردشگری جهاد دانشگاهی خراسان رضوی توضیح داد: سرانه هزینه هر زائر در طول سفر به مشهد در سال ۱۴۰۱ یک میلیون و ۷۰۰ هزار تومان و در سال ۱۴۰۲ تقریباً ۳ میلیون تومان و در سال ۱۴۰۳ سه میلیون و ۴۰۰ هزار تومان بوده که این افزایش با توجه به افزایش تورم در کشور طبیعی است و این شرایط در همه جوانب اثرگذار است. با افزایش هزینه‌ها افراد یا مدت اقامت را کم کرده‌اند و یا کاهش خرید سوغات یا نخریدن سوغات را در برنامه خود قرارداده اند و در کنار آن باید گفت هزینه اسکان و هزینه سوغات در صدر هزینه‌ها قرار داشته است و طی سه سال تقریباً ۳۵٪ مسافران از آنچه فکر می‌کردند، بیشتر هزینه کرده‌اند.
رهنما ضمن اشاره به اینکه بیشتر اقشار با درآمد متوسط به مشهد سفر داشته اند گفت: در سفر به مشهد کمترین درصد مربوط به قشر با درآمدهای بالا بوده و بیشتر زائران امسال با توجه به پرسش نامه مربوط به استانهای تهران، اصفهان، آذربایجان شرقی و کرمان است.
وی ادامه داد: به عنوان مثال در سال ۱۴۰۱ مازندران، یزد و خوزستان در رتبه‌های بالا بودند و امسال استان مازندران حتی در ده استان مبدا سفر مسافران به مشهد نیست و این نشان دهنده این است که حضور زائران براساس الگوی استان‌ها و سلایق و نظرات مردم متغییر است.
تغییر در الگوی شروع سفر از شهرهای دیگر به مشهد
معاون گردشگری اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی خراسان رضوی در این نشست عنوان کرد: تغییرات در مبدا سفر ناشی از اقدامات این اداره کل در شهر یا استان مورد نظر نیست مثلاً ما در شیراز یا استان فارس اقدامات خاصی انجام نداده‌ایم تا مردم بیشتر علاقمند شوند تا به مشهد سفر کنند بیشتر باید دید در آن استان‌ها چه اتفاقاتی افتاده که سفر از این استان‌ها بیشتر شده و دلیل کم شدن استانهای دیگر چیست.
یوسف بیدخوری ادامه داد: براساس آمار میزان ماندگاری تا سال ۹۸ چهار شب بوده و در سال‌های اخیر به ۵ شب رسیده که اتفاق خوبی است.
وی ضمن اشاره به تأثیر کرونا در گردشگری تصریح کرد: در بررسی آمار گردشگری کرونا یک نقطه عطف بود که باید قبل و بعد آن بررسی شود. در سال ۱۴۰۱ به اندازه‌ای در شب سال تحویل مشهد مسافر داشت که تبدیل به بحران و باعث گلایه شد. در سال ۱۴۰۲ سه روز اول فروردین مصادف با ماه رمضان نبود و در این مدت اکثراً به مشهد سفر کردند و باید تحلیل کرد بعد از کرونا چه اتفاقاتی در حوزه گردشگری در حال وقوع است.
در آموزش رسمی و غیر رسمی، گردشگری جایگاهی ندارد
عضو هیأت علمی پژوهشگاه میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری ضمن اشاره به جایگاه مهم برنامه ریزی در ساختار گردشگری تاکید کرد: گردشگری اولویت نیست چون ما متکی به نفت بوده‌ایم، به طور متوسط هر گردشگر در دنیا هزار و دویست دلار هزینه می‌کند که چرخش مالی بسیار بالایی است و ما چرا نباید از این مزیت سهمی داشته باشیم؟
ناصر رضایی ادامه داد: در چرخه گردشگری دنیا ایران قابل حذف نیست چون با توجه به وقایع و وجود وابستگی به تاریخ ایران، کل تاریخ دنیا با مشکل مواجه می‌شود بنابراین ما قابل حذف نیستیم و این را مسئولان ما هم می‌دانند و به عنوان یک مزیت به آن نگاه می‌شود. نه فقط ایران که کل دنیا قطب گردشگری دارد اما نیازمند برنامه ریزی برای استفاده از این مزیت هستیم و براساس برنامه ریزی باید همه ذی نفعان بویژه بخش خصوصی را مشارکت داد.
وی افزود: ما سند راهبردی گردشگری و برنامه ملی گردشگری داریم که سال ۸۲ نوشته شده است و برای بازنگری آن هم اقدام شد اما در حال حاضر چون اولویت نیست روی میز نمی‌آید که بخواهد عملیاتی شود. قدم اول ما یعنی برنامه ریزی چالش بزرگی دارد. در آموزش گردشگری دو بعد اجرایی یعنی بخش آموزش رسمی و غیر رسمی داریم.متولی آموزش رسمی آموزش و پرورش و آموزش عالی است و باید پرسید چقدر به گردشگری در آموزش رسمی پرداخته شده و چقدر محتوای آموزش ما برای گردشگری متناسب شده است. ما آموزش را از دیدگاه مخاطب در چند سطح باید اجرا کنیم که مهمترین سطح مسئولان هستند که باید شناخت کافی درباره گردشگری داشته باشند و ذی نفعان حوزه گردشگری هم باید آموزش لازم را ببینند.
عضو هیأت علمی پژوهشگاه میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری ضمن اشاره به آسیب‌های مهم در ساختار گردشگری ایران تصریح کرد: نگاه هزینه بر به آموزش و پژوهش آسیب وحشتناک این حوزه است، یعنی آموزش و پژوهش به جای سرمایه محور، هزینه بر تصور می‌شود که آسیب بزرگی است و همزمان نباید از تجربه‌های زیسته مردم در سکونتگاه‌های بومی غافل شد. چه بخواهیم و چه نخواهیم تغییر و تحولات در حال وقوع است و برای احیای مقاصد قبلی و ایجاد مقاصد جدید باید از ابزار و برنامه‌های جدید و مدل‌های کارآمد استفاده کرد.
درآمد زایی آفت آموزش در حوزه گردشگری
رئیس کمیسیون گردشگری و صنایع دستی اتاق بازرگانی خراسان رضوی در ادامه ضمن تاکید بر جایگاه بخش خصوصی در گردشگری استان و شهر مشهد در این نشست گفت: ماندگاری بیشتر زائر در مشهد نتیجه سیاست گذاری‌های بخش خصوصی بوده و مثلاً یکی از این سیاست‌ها این بوده که برای اقامت ده روزه ۳۰ درصد تخفیف به مسافر داده شد که به ماندگاری بسیار کمک کرد.
مژگان ثابت تیموری ادامه داد: باید بحث نیاز به جاذبه‌های مکمل را به صورت جدی دنبال کرد. مطالبه بخش خصوصی وجود نیروی کارآمد، آموزش دیده و متخصص در این حوزه است تا برای افزایش بهره وری در سیستم بتواند نیروی کارآمد جذب کند.
وی ضمن اشاره به نقایص سیستم آموزش در حوزه گردشگری خاطر نشان کرد: آموزش حال حاضر مبتنی بر پرداخت هزینه و دریافت مدرک بدون توجه به بار علمی دوره است و مدرک گرایی صرف مد نظر شده و باید یادآور شد که رشته گردشگری در مقطع هنرستان هم در حال حذف شدن است. متأسفانه انجمن‌های علمی ما هم به سمت کسب درآمد رفته اند. امیدواریم این مشکلات برطرف شود تا اعتماد بخش خصوصی به بخش علمی بیشتر شود و اطلاعات مبتنی بر آمار دقیق بتواند یاری رسان برنامه ریزی‌ها در بخش خصوصی هم باشد.
خبرنگار: طاهره فجرداوودلی
تصادف مرگبار در محور دره شهر-بدره ۴ کشته برجای گذاشت