به نقل از «اقتصاد آنلاین»

گیاهخواری، از رژیم غذایی تا سبک زندگی

تاریخ انتشار: ۹ مهر ۱۳۹۸ | کد خبر: ۲۵۳۰۸۵۲۵

در کنار مثال‌هایی فراوان از شوخی‌های اغلب تکراری و گاه تلاش از سوی برخی دیگر برای تقابل و قانع کردنشان به اینکه اشتباه می‌کنند. اغلب گیاهخواران معتقدند که گیاهخواری، فراتر از یک رژیم غذایی، یک سبک زندگی و نوعی تفکر و نگاه به زندگی است. گیاهخواری در سال‌های اخیر در ایران هم طرفدارانی داشته که هر روز به تعدادشان افزوده می‌شود.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

با این حال همچنان بسیاری درباره آن ابهام دارند و کمتر می‌دانند.

به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از ابتکار، اول اکتبر هر سال، مترادف با نهم مهر ماه، به عنوان روز جهانی گیاهخواری شناخته شده است. این نامگذاری که از سال 1977 انجام شده، در‌واقع آغاز ماه اکتبر را به عنوان ماه گیاهخواری اعلام می‌کند که با اول نوامبر، به عنوان روز جهانی وگانیسم – گونه‌ای از گیاهخواری که در آن علاوه بر گوشت، از خوردن محصولات حیوانی مثل لبنیات، عسل، تخم‌مرغ و ... نیز خودداری می‌شود – که البته از سال 1994 نامگذاری شده، پایان می‌یابد و به این ترتیب، این ماه، ماه آگاهی‌بخشی درباره گیاهخواری نام گرفته است.

گیاهخواری انواع گوناگونی دارد. علاوه بر وجترین‌ها و وگان‌ها، خام گیاهخواران – تنها گیاهانی را مصرف می‌کنند که حرارت ندیده باشد بنابراین حتی از مصرف چای و قهوه یا سبزیجات پخته هم خودداری می‌کنند – یا فروگنیست‌ها – که علاوه بر حیات حیوان، به حیات گیاه هم احترام گذاشته و تنها میوه‌ها و سبزیجاتی را مصرف می‌کنند که مصرف آن‌ها منجر به مردن یا آسیب رساندن به گیاهان هم نشود – از جمله این گروه‌ها هستند. گروه‌های گیاهخواری‌ای هم وجود دارد که از بخشی محصولات حیوانی استفاده می‌کنند؛ مثلا تنها تخم‌مرغ یا تنها گوشت غیرپستانداران یا فقط گوشت سفید می‌خورند. علاوه بر این‌ها، گیاهخوارانی هم هستند که دلایل گیاهخواری‌شان مسائل مورد نظر سایر گیاهخواران نیست و برای آن دلایل سلامتی و رژیم غذایی یا حتی اقتصادی قائل هستند.

فراتر از یک رژیم غذایی

لادن که پنجمین سال گیاهخواری خود را می‌گذراند، می‌گوید: «گیاهخواری اهداف گوناگونی را مد نظر دارد. اول از همه نشانه این است که اگر به چیزی اعتراض داری یا می‌خواهی چیزی را تغییر دهی، باید از خود شروع کنی. گیاهخواری، با پرهیز از خوردن گوشت یا در‌مورد وگان‌ها، هر‌گونه محصول حیوانی، تلاشی برای رعایت حقوق حیوانات است؛ به ویژه در شرایطی که زندگی صنعتی امروز باعث شده است حیوانات در شرایط صنعتی و گاه حتی سخت، بدون طی کردن روند طبیعی زندگی‌شان، تنها به نیت بهره بردن از گوشت و محصولات‌شان و با همین هدف پرورش یابند و رفتار با آن‌ها بدون اثری از انسانیت باشد». وی اضافه می‌کند: «فارغ از بحث‌های دینی درباره حرمت خوردن برخی گوشت‌ها، از نگاه گیاهخواران، در احترام به زندگی حیوانات، میان حیوانات خانگی مثل سگ، گربه و پرنده‌های تزئینی یا حیوانات حیات وحش از جمله آن‌ها که در معرض خطر هستند، همچون روباه، ببر یا یوزپلنگ با حیواناتی همچون گاو، گوسفند و مرغ تفاوتی نیست. همه حیوانات حق دارند زندگی طبیعی خود را داشته باشند». لادن با بیان اینکه این موضوع تنها شامل خوردن حیوانات نمی‌شود، اضافه می‌کند: «استفاده از پوست و استخوان حیواناتی که به منظور استفاده از پوست و مویشان شکار شده یا پرورش داده می‌شوند نیز از دید گیاهخواران نادرست دانسته می‌شود و آن‌ها از محصولات چرم یا خز طبیعی استفاده نمی‌کنند». او در پاسخ به این سوال که در این صورت تکلیف استفاده از اعضای حیوانات در عمل‌های پزشکی انسانی یا آزمایش‌ها و تحقیقات پزشکی و دارویی چیست، می‌گوید: «به طور کلی وجترین‌ها با پرورش هر حیوانی به نیت کشته شدن مخالفند. به همین دلیل بسیاری از آن‌ها حتی از مصرف محصولاتی که روی حیوانات آزمایش شده‌اند خودداری می‌کنند و حتی این موضوع که در تهیه یک محصول به هیچ حیوانی آسیب نرسیده است، جزو استانداردها و تبلیغات برخی محصولات است. با این حال از نظر من مثلا در‌مورد تشریح باید تا جایی که ممکن است کار روی مولاژ انجام شود یا مثلا تا حد امکان از تعداد حیوانات استفاده شده در تشریح با تشریح یک حیوان برای تعداد بیشتری از دانشجویان یا مصارف پزشکی دیگر انجام شود. در‌مورد آزمایش‌ها هم‌ باید از تست محصولات غیرضروری مثل لوازم آرایشی روی حیوانات خودداری شود و در‌مورد داروها هم فعلا تا زمانی که علم راهکاری برای تست روی مکانیزم‌های غیرزنده پیدا کند، مرز آن تا جایی است که آزمایش روی انسان خطرناک دانسته شود». او تاکید می‌کند که به هر حال انسان‌ها باید در جست‌وجوی راهکاری برای جلوگیری از کشتن حیوانات حتی در این شرایط باشند. لادن اضافه می‌کند: «گیاهخواری به طور مستقیم و غیرمستقیم اهداف زیست محیطی هم دارد. مثلا گاوداری‌ها به عنوان یکی از منابع اصلی تولید گاز متان در زمین شناخته می‌شوند و کاهش مصرف گوشت که منجر به کاهش تولید گوشت شود، می‌تواند به کاهش تولید گاز متان هم منجر شود. تخریب جنگل‌ها و مراتع برای پرورش دام به منظور استفاده از گوشت و سایر محصولات آن‌ها هم به همین شکل کاهش می‌یابد و این به سود محیط زیست خواهد بود. غذای حیوانات اهلی مثل گاو و گوسفند هم اغلب به مقدار فراوانی آب نیاز دارد و کاهش مصرف گوشت، به کاهش مصرف آب هم خواهد انجامید». او یادآور می‌شود: «میزان گیاهان و غلاتی که می‌تواند یک گاو را سیر کند نسبت به میزان گوشتی که تولید می‌کند و تعداد انسان‌هایی که با این گوشت سیر می‌شوند، با تعداد انسان‌هایی که با همان میزان گیاه و غلاتی که گاو خورده سیر می‌شوند قابل مقایسه نیست. درواقع تولید گوشت از این نظر اصلا بهره‌وری مناسبی هم ندارد. شاید به همین دلیل است که برخی حتی گیاهخواری را دارای تاثیرات اقتصادی هم می‌دانند. به ویژه اینکه در کنار این بحث راندمان تولید، از هزینه‌های ثانویه‌ای مثل درمان هم به دلیل بهبود تندرستی می‌کاهد».

سرآشپز؛ گیاهخوار!

گیاهخواری را بسیاری رژیم سلامتی می‌دانند. با این حال همین رژیم هم با استفاده از روغن، نمک یا قند فراوان، همچنان مضر است و به صرف گیاهخواری نمی‌توان آن را سلامت هم دانست. وجود فیبر فراوان، اثرات ضد چربی، آنتی اکسیدان‌ها و ... از جمله مواردی هستند که باعث می‌شوند مصرف گیاهان برای بدن سلامتی بیشتر را به ارمغان بیاورند. امروزه در درمان یا کنترل بیماری‌های بسیاری از جمله سرطان، ام‌اس، دیابت و ... رژیم‌های گیاهخواری نیز به عنوان بخشی از درمان یا فرآیند کنترل بیماری توصیه می‌شوند. پژوهش‌هایی نیز وجود دارند که بر تاثیر رژیم‌های گیاهخواری بر طول عمر انسان صحه می‌گذارند. اما آیا تامین و تنوع غذاهای گیاهی آنقدر هست که انسان را راضی کند؟ بسیاری در مواجهه با گیاهخواران سوال می‌کنند که آیا برایت سخت نیست غذاهای متنوعی بدون گوشت درست کنی؟

سحر که 11 سال است گیاهخواری می‌کند، می‌گوید: «وقتی عادت کرده‌ای که در همه چیز گوشت باشد، اولش یک مقدار سخت است، اما کم کم جست‌وجو می‌کنی، آزمایش می‌کنی، از دیگران می‌پرسی و طعم‌ها و دستور پخت‌های جدیدی پیدا می‌کنی». او ادامه می‌دهد: «برای من بعد از چند سال کار به جایی رسیده است که حتی آشپزی با گوشت سخت است!». او در پاسخ به اینکه آیا غذای گوشتی بوده که دوست داشته و دل کندن از آن سخت باشد و اینکه آیا دلش برای غذاهای گوشتی تنگ می‌شود، می‌گوید: «من به ماهی و کلا غذاهای دریایی علاقه زیادی داشتم. اوایل دلم هم می‌خواست، اما الان مدت‌هاست که حتی بدم هم می‌آید. به طور کلی باید بگویم که غذا خوردن و ذائقه غذایی، یک موضوع مبتنی بر عادت است و هر چند تغییر عادت‌ها سخت است، اما ناشدنی نیست و می‌توان عادت‌های جدید را جایگزین عادت‌های قدیمی کرد». او می‌گوید که برای برخی افراد، منشا حیوانی برخی غذاها فراموش می‌شود. مثلا نمی‌دانند که روغن حیوانی چطور تهیه می‌شود یا ماده اصلی تهیه ژله و پاستیل، ژلاتین تهیه شده از استخوان گاو است و باید در این باره مطالعه هم داشت. سحر یادآور می‌شود: «گاهی اوقات حضور در مهمانی‌ها و یا رفتن به همراه دوستان به رستوران‌هایی که منوی گیاهی یا وگانی خوبی ندارند، سخت می‌شود، اما اگر اطرافیان به عقیده‌ات احترام بگذارند، ماجرا آسان می‌شود. البته تعداد رستوران‌هایی که غذای وجترینی و وگانی به منوی خود اضافه کرده‌اند، با افزایش جمعیت گیاهخواران بیشتر می‌شود و حتی رستوران‌های اختصاصی گیاهی و وگانی هم داریم. شخصا هم اگر جای مدیران رستوران‌ها بودم، سعی می‌کردم از نظر اقتصادی هم شده، دایره غذاهای گیاهی منویم را بیشتر کنم». او تاکید می‌کند: «من سعی نمی‌کنم به زور دیگران را تغییر بدهم و بگویم آن‌ها هم مثل من باید خوردن گوشت و محصولات حیوانی را کنار بگذارند، اما انتظار دارم آن‌ها هم به انتخاب من احترام بگذارند. البته اگر کسی اطلاعاتی نیاز داشته باشد، به او می‌دهم، اما واقعیت این جاست که گیاهخواری پیش از آن که یک وظیفه عمومی باشد، یک انتخاب شخصی است و تا زمانی که کسی به فلسفه آن باور نداشته باشد، نمی‌توان کسی را به آن مجبور کرد».

آن روی سکه گیاهخواری

اما آیا گیاهخواری می‌تواند ضرر هم داشته باشد؟ نیما وارسته، پزشک تغذیه در‌این‌باره می‌گوید: «هر رژیم غذایی اگر با افراط و تفریط همراه باشد، می‌تواند به سلامت انسان ضرر بزند. به طور کلی هدف از غذا خوردن تامین نیازهای بدن به اندازه کافی است و در عین حال باید از رسیدن مواد مضر به آن جلوگیری کرد. رژیم گیاهخواری به طور کلی رژیم سالمی به نظر می‌رسد، اما باید دقت کرد که تمام ویتامین‌ها، پروتئین‌ها و مواد لازم بدن در این رژیم غذایی به میزان کافی گنجانده شود». وی اضافه می‌کند: «گیاهخواران ممکن است از نظر تامین ویتامین ب12 یا برخی آمینواسیدها دچار کمبود شوند. در عین حال باید دقت کنند که کمبود عنصری مثل آهن را از طریق مصرف حبوبات یا گیاهانی مثل اسفناج جبران کنند». وارسته یادآور می‌شود: «انسان با توجه به فیزیولوژی‌اش موجودی همه‌چیزخوار است. این را از شکل دندان‌ها، آرواره‌ها، طول مری و مکانیزم معده و روده‌اش می‌توان فهمید. پژوهش‌هایی انجام شده است که نشان می‌دهد گیاهخواری ممکن است بر ژنتیک نسل‌های آتی انسان اثر منفی بگذارد. همچنین در حال نیز ممکن است رژیم‌های گیاهخواری دستگاه گوارش برخی افراد را اذیت کند که درصورت مشاهده هرگونه درد یا حالت غیرعادی، باید برای تصمیم به ادامه رژیم خود به پزشک مراجعه کنند». او اضافه می‌کند: «به طور کلی به گیاهخواران و علاقه‌مندان رژیم گیاهخواری توصیه می‌شود که ضمن انجام چکاپ‌های دوره‌ای درباره تامین مواد مورد نیاز بدن، با پزشکان و متخصصان تغذیه نیز مشورت کنند تا این رژیم غذایی به سلامت آن‌ها آسیب نزند».

به هر ترتیب، ماه اکتبر – مصادف با نهم مهر ماه تا دهم آبان ماه – به عنوان ماه گیاهخواری، فرصت خوبی است که اگر مایل هستید، رژیم گیاهخواری را تجربه کنید. شاید شما هم بعد از آن یک گیاهخوار شدید.

منبع: اقتصاد آنلاین

کلیدواژه: رژیم غذایی سبک زندگی گیاهخواری

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.eghtesadonline.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «اقتصاد آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۵۳۰۸۵۲۵ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

با عوارض ناشی از گازگرفتگی حیوانات چه باید کرد؟

 

به گزارش تابناک، بعضی از گازگرفتگی‌ها، خصوصاً از سوی گربه‌ها، می‌توانند به‌واسطه باکتری‌های دهان حیوان منجر به عفونت شوند. بیماری خراش گربه یا چنگ گربه یک عفونت باکتریایی است که ناشی از خراشیدگی توسط گربه می‌باشد، حتی اگر ناحیه خراشیده شده عفونی به نظر نرسد.
بعضی از حیوانات مثل خفاش، راکون و روباه می‌توانند هاری را انتقال دهند.

افرادی که واکسن کزازشان به‌روز نشده نیاز به پروفیلاکسی کزاز بعد از گازگرفتگی دارند تا از عفونت کزاز یا تتانوس پیشگیری شود.

اگر پزشک مشکوک شود حیوانی که گاز گرفته ممکن است هاری را منتشر کند، نیاز به یک سری کامل واکسیناسیون هاری و آنتی‌بیوتیک وجود دارد.

عوارض ناشی از گازگرفتگی حیوانات
. آسیب بافت

. پریشانی روانی

. عفونت

تحقیقات نشان می‌دهند تقریباً یک‌دوم افراد بعد از گاز گرفته‌شدن توسط سگ به‌خاطر ترس جان خود را از دست می‌دهند.

علت عفونت بعد از گاز گرفته‌شدن چیست؟
عفونت ناشی از گازگرفتگی حیوان ناشی از باکتری‌هاست. این باکتری‌ها در دهان یا بزاق حیوان وجود دارند و بعد از اینکه روی پوست قرار می‌گیرند وارد زخم می‌شوند. این باکتری‌ها در محیط هم می‌توانند وجود داشته باشند.

گازگرفتگی حیوان اغلب چند میکروبی است، یعنی انواع متعددی از باکتری‌ها در عفونت دخیل‌اند.

کزاز یک بیماری باکتریایی است که بر سیستم عصبی اثر می‌گذارد و یک عارضه خطرناک است. زخم‌های سوراخ‌دار در اثر گازگرفتگی بیشترین احتمال کزاز را دارند.

کزاز
کزاز یک عفونت جدی است که در اثر زخم‌های عمیقی که باکتری کزاز را وارد بدن می‌کنند به وجود می‌آید. این بیماری بر سیستم عصبی اثر می‌گذارد و موارد شدید آن منجر به فلجی و مرگ می‌شوند.

علائم بیماری عفونی کزاز:

. مشکل در بلع

. سفت‌شدن عضلات فک

. سفت‌شدن عضلات گردن

. سفت‌شدن عضلات شکم

. اسپاسم‌های دردناک بدنی

واکسیناسیون کزاز باعث شده که عفونت کزاز در خیلی از کشورها شایع نباشد. کودکان باید تا رسیدن به ۶ سالگی هر سال واکسن کزاز بگیرند. نوجوانان و بزرگسالان نیز باید هر ۱۰ سال در برابر کزاز واکسینه شوند. برای عفونت کزاز هیچ درمانی وجود ندارد.

افرادی که توسط سگ مبتلا به هاری گاز گرفته یا خراشیده می‌شوند ممکن است از طریق بزاق حیوان به این بیماری نورولوژیکی دچار شوند. چیزی که هاری را خطرناک می‌کند این است که باعث التهاب پیش‌رونده مغز شده و در صورت عدم درمان فوری کُشنده خواهد بود.

علائم هاری می‌توانند چند روز یا حتی چند ماه بعد از گازگرفتگی ظاهر شوند. اما وقتی ظاهر شوند معمولاً دیگر برای درمان دیر است. علائم هاری می‌توانند با سردرد، تب و ضعف شروع شده و تدریجاً شدت گرفته و منجر به بی‌خوابی تشنج، تهوع، فلج نسبی و توهم شوند.

وقتی علائم هاری ظاهر می‌شوند این بیماری می‌تواند باعث مرگ شود. به همین دلیل پزشکان می‌گویند اگر توسط یک حیوان واکسینه نشده گاز گرفته شدید (وحشی یا خانگی) هرچند این حیوان هیچ علامتی از بیماری ندارد، باید درمان هاری را شروع کنید. اگر حیوان خانگی شما را گاز بگیرد، پزشک باید ابتدا پرونده واکسیناسیون حیوان را بررسی کند و شاید لازم باشد این حیوان برای مدتی تحت‌نظر گرفته شود.

پاستورلا
به گفته مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌ها (CDC) این نوع باکتری در دهان بیش از نیمی از سگ‌ها وجود دارد. وقتی پاستورلا به بدن فرد قربانی وارد می‌شود می‌توانند عفونت خطرناکی به نام سلولیت (عفونت عمیق باکتریایی پوستی) ایجاد کند. سلولیت می‌تواند موجب تورم غدد و مفاصل شده و حرکت را برای فرد سخت کند.

علائم پاستورلا معمولاً ۲۴ ساعت بعد از گازگرفتگی ظاهر می‌شود. این علائم شامل تورم، قرمزی و ترشح از زخم می‌شوند. سلولیت به‌سرعت منتشر می‌شود و در صورت عدم درمان فوری علائم بدتر شده و فرد به‌سرعت دچار عفونت خون، پنومونی، مننژیت و دیگر عوارض جدی خواهد شد.

عفونت‌های استاف و استرپتوکوک
عفونت‌های استاف مانند MRSA در افرادی که دچار گازگرفتگی سگ می‌شوند شایع است. وقتی یک عفونت باکتریایی وارد خون و ریه‌ها می‌شود، بسیار خطرناک است. عفونت‌های استاف و استرپتوکوک نسبت به انواعی از آنتی‌بیوتیک‌ها مقاوم‌اند.

علائم عفونت استاف و استرپتوکوک طیف گسترده‌ای دارند و بسته به محل گاز گرفته شده می‌توانند شامل تب، سلولیت و جوش‌های بزرگ شوند. این عفونت‌ها می‌توانند کشنده باشند.

کاپنوسیتوفاژ
گازگرفتگی سگ می‌تواند باعث عفونت کاپنوسیتوفاژ شود که باکتری‌های آن از طریق دهان سگ به قربانی منتقل می‌شوند. هر چند این عفونت نادر است اما می‌تواند به‌سرعت منتشر شده و منجر به آسیب ارگان‌ها و مننژیت شود. افرادی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند معمولاً در معرض خطر این عفونت هستند. اگر خون فرد دچار عفونت شود بسیار خطرناک و کشنده است. عفونت شدید حتی می‌تواند باعث شود چاره‌ای جز قطع عضو وجود نداشته باشد.

علائم عفونت کاپنوسیتوفاژ شامل تب، تاول در اطراف زخم، قرمزی، درد مفصل، تورم، سردرد و استفراغ و علائمی مشابه علائم آنفلوانزا می‌شود.

درمان گازگرفتگی توسط سگ و پیشگیری از عفونت
به گزارش وب گاه تبیان، اگر دچار گازگرفتگی توسط حیوان شدید باید هر چه سریع‌تر زخم را تمیز کنید. اگر زخم گزیدگی یا خراش خونریزی دارد، با یک باند یا حوله تمیز به آن ناحیه فشار وارد کنید تا خونریزی متوقف شود. در صورت وجود، از دستکش‌های لاتکس یا لاستیکی تمیز برای محافظت از خود و جلوگیری از عفونی شدن زخم استفاده کنید. اگر زخم به شدت خونریزی نمی‌کند، آن را با آب و صابون به‌خوبی بشویید و چند دقیقه زیر آب جاری نگه دارید، سپس زخم را خشک کنید، پماد آنتی‌بیوتیک بزنید و روی آن را با گاز استریل یا پارچه تمیز بپوشانید و حواستان به علائم عفونت مثل قرمزی، تورم، بدتر شدن درد، چرک و ترشح از زخم یا ازدست‌دادن حس در ناحیه آسیب باشد.

با عوارض ناشی از گازگرفتگی حیوانات چه باید کرد؟

هر چه سریع‌تر به مرکز درمانی مراجعه کنید تا درمان مناسب فوراً شروع شود. حتی یک گازگرفتگی ظاهراً جزئی هم باید جدی گرفته شود چون می‌تواند منجر به عوارض جدی شود. گاهی علائم عفونت فوراً ظاهر نمی‌شوند؛ اما بعداً خود را نشان می‌دهند.

پزشک ممکن است آنتی‌بیوتیک تجویز کند یا دستور واکسیناسیون به‌منظور درمان یک سری از عفونت‌ها را بدهد. مثلاً کسی که توسط سگ گاز گرفته شده و وضعیت واکسیناسیونش به‌روز نیست احتمالاً به واکسن نیاز دارد تا ریسک بیماری کمتر شود.

در نهایت این که به فرزندانتان بیاموزید که از حیوانات وحشی دوری کنند و هیچ حیوانی، حتی حیوانات خانگی خانوادگی را مورد آزار و اذیت قرار ندهند و تحریک نکنند. حیوانات هنگام غذا خوردن یا خواب اصلا قابل پیش‌بینی نیستند و ممکن است بسیار خطرناک باشند.