حافظ امیدبخشی می‌کند/ زندگی را با حافظ می‌توان شناخت
تاریخ انتشار: ۲۰ مهر ۱۳۹۸ | کد خبر: ۲۵۴۲۷۸۰۸
خواجه شمس‌الدین محمد حافظ شیرازی، از نوابغ تاریخ ایران زمین است، زیرا که شخصیتی چندبعدی و جامعالاطراف داشت، نه تنها شاعر بود، بلکه چهره خود را در قامت یک مفسر و قرآن‌شناس، متکلم، مصلح و آسیب‌شناس اجتماعی و به تعبیر دیگری همچون یک معلم اخلاق و روشنفکر دینی که درد دین دارد، در شعر زیبایش که خود نیز به زیبایی آن اعتراف می‌کند، به نمایش می‌گذارد.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
حافظ زندگی اندیشی می‌کند
حافظ نه تنها به مسائل ادبی، بلکه به مسائل ابدی هم می‌پردازد
زندگی را با حافظ بهتر می‌توان شناخت
حافظ شادی می‌بخشد
کار حافظ امیدبخشی است
حافظ فلسفه اندیشی ندارد، اما ژرف اندیش است
اگر سعدی نبود حافظ اینگونه در اوج و عظمت نبود
حافظ به ذهن جوان ظرافت می‌آموزد
حافظ عاشق حقیقت است
حافظ اهل خوشگذرانی نیست، اهل گذران خوش است
نباید اخلاقی‌نما باشیم
بدترین سم حیات طیبه انسان، ریاکاری است
شعر مهم‌ترین رسانه زندگی مردم ما است
روزی 100 یا 200 بیت شعر و یا شعر نو می‌خوانم
دعوای شعر نو و قدیم را قبول ندارم
ایکنا - با توجه به اینکه امروز در عصر گذار از سنت به تجدد، با بحران‌ها و خلأهایی مثل بحران هویت، معنویت و اخلاق مواجهیم، اندیشه حافظ چقدر می‌تواند پاسخگوی این بحران‌ها در جامعه مدرن باشد و چه دستاوردی برای انسان مدرن امروز دارد؟
حافظ امروز برای جوانان ما جاذبه زیادی دارد، اگرچه برخلاف این همه شهرت و نفوذ دیوان حافظ باز هم شعرهایش برای جوان امروز دشواری دارد. منظور از جوان، انسانی از 20 تا حدود 45 سال است. حافظ برای کمتر از 20 سال کم مفهوم است. البته من و آقای دکتر مهرداد نیکنام، کتابی در خصوص حافظ برای افراد ده ساله تا بیست ساله با عنوان «برگزیده شرح حافظ» نوشته‌ایم. تاثیر حافظ چه برای نوجوانان و چه برای بزرگسالان یکی است، نوجوان شادگویی‌ها و شادزیستی‌های حافظ را بیشتر دوست دارد و افراد مسن اشعار حکمی‌تر او را. حافظ فلسفی حرف نمی‌زند، حافظ اندیشه می‌کند. هر اندیشه‌ای که فلسفی نیست. حافظ زندگی اندیشی می‌کند. حافظ در یکی از غزل‌های خود می‌گوید: «حدیث از مطرب و می گو و راز دهر کمتر جو/ که کس نگشود و نگشاید به حکمت این معما را» و یا گفته است: «خرابم کن و گنج حکمت ببین» البته لغت «خراب» در اینجا به معنی ویرانی نیست، بلکه به معنای سرمست است.
ما جوان دیروز و آرمان‌ها، آرزوها، سطح سوادش و یا انس او با ادب فارسی و با خود حافظ را نمی‌دانیم، حتی از جوان امروز هم تصویر روشنی نداریم. اصلا خود کلمه «جوان» کلمه‌ای مبهم است که ما آن را میان سنین 20 تا 45 سالگی محدود کرده‌ایم. فردی در این سنین معمولا دوره کارشناسی را گذرانده است و لزوما نباید ادبیات فارسی خوانده باشد تا کلام حافظ را بفهمد. اگر کسی تجربه‌های زیسته بیشتری داشته باشد، حافظ را بهتر می‌فهمد تا کسی که لیسانس ادبیات فارسی دارد. حافظ نه تنها به مسائل ادبی، بلکه به مسائل ابدی هم می‌پردازد، به همین خاطر برای شناخت حافظ باید زندگی‌شناس‌تر باشیم. البته با حافظ زندگی را هم بهتر می‌توان شناخت. ملک‌الشعرای بهار می‌گوید: «حافظ فرد عجیبی است، وقتی ما نوجوان هستیم او هم با ما نوجوان است، وقتی جوان هستیم او هم جوان است و وقتی پیر شویم با ما پیر می‌شود».
شادی که در شعر حافظ موج می‌زند یاری رسان جوانان امروز است که شادی بسیار کمی دارند. ما امروز روزگار سختی را می‌گذرانیم و به شادی بیشتری نیاز داریم. نمی‌خواهم وارد مسائل سیاسی شوم، ولی با این تحریم‌هایی که به سردمداری آمریکا بر کشور ما اعمال شده، ما در سختی به سر می‌بریم و سایه جنگ هنوز به طور کامل برطرف نشده است. اما مردم ما نجابت دارند. انشاءالله به حق جاودانگی روح و روان و شعر و زبان حافظ این سایه شوم از سر کشور ما برطرف شده و ما از این پیچ‌های دشوار تاریخی بگذریم.
حافظ شادی می‌بخشد، با شعرهای او فال می‌گیرند و فال‌هایش امیدبخش است. اصلا کار حافظ امیدبخشی است. شبلی نعمانی، گفته است: حافظ شرح و حالشیه خیام است، با این تفاوت که خیام مقداری عبوسی فکری فلسفی دارد، اما حافظ نه. حافظ زیبا اندیش است، حافظ فلسفه اندیشی ندارد، اما ژرف اندیش است. باید این تناقض را کنار بگذاریم که هر فکر عمیقی فلسفی است و هر فکر فلسفی عمیق است. هیچکدام درست نیست. سعدی هم مانند حافظ به فلسفه علاقه‌ای ندارد، اما اندیشه‌های ژرف و تجربه‌های زیبایی دارد. سعدی زندگی دوست و زندگی‌گرا است. حافظ هم اندیشه‌های زیبایی دارد و زندگی دوست است. این وجه اشتراک این دو است. پیشنهاد می‌کنم سعدی را دست کم نگیرید، اگر سعدی نبود حافظ اینگونه در اوج و عظمت نبود.
حافظ مسائل اخلاقی را مطرح می‌کند، اینکه دم و رفتن آن را حساس باشیم و گذر حتی یک دهه دیگر به ما آموزش می‌دهد. خوبی حافظ این است که پندهایش تلخ نیست، اصلا حافظ خیلی کم پند می‌گوید، بلکه بیشتر نکات اخلاقی را مطرح می‌کند. مثلا حافظ از بخل می‌گوید. «بخل» به معنای دریغ داشتن نعمتی از دیگری است که ما امروزه به آن خست می‌گوییم. حافظ ازخست و تلف کردن عمر بد می‌گوید، از مغتنم شمردن روزها و شب‌ها به نیکی به ما تذکر می‌دهد، اصلا زندگی دوستی را در ما زنده می‌کند. من مقاله‌ای در خصوص «از حافظ چه می‌توان آموخت» نوشته‌ام که حتی چند سالی هم در کتاب‌های درسی چاپ شد و بعد فکر کردند من بی‌پروا حرف می‌زنم، ولی من با پروا و حساب شده صحبت می‌کنم. حافظ به ذهن جوان ظرافت می‌آموزد. حافظ اغتنام فرصت می‌آموزد، حافظ دست شستن از رذایل و آذین بستن دل و جانمان به فضائل را می‌آموزد. بسیاری از فیلسوفان هنر گفته‌اند هر اثری که زیباتر و ظریف‌تر باشد کمتر به کار زندگی عملی می‌آید، مثلا فرشی با حدی از ظرافت را در اتاق می‌اندازیم و روی آن راه می‌رویم. اما اگر این فرش ابریشمین باشد، کمتر فایده عملی دارد. اگر ابریشم بسیار ظریف‌بافی هم باشد که دیگر باید به دیوار وصل شده و قاب گرفته شود. اما فرش ماشینی را می‌توان زیر پا انداخت و خسارت مادی هم متحمل نشد.
حافظ از جهان فراسوی مرگ نیز با انواع کلمات یاد و ما را آگاه می‌کند: «دریاب کار ما که نه پیداست کار عمر». حافظ از قیامت به عنوان «فردا» یاد می‌کند: «فردا که پیشگاه حقیقت شود پدید/ شرمنده ره روی که عمل بر مجاز کرد»، پس عمل بر مجاز نکنید، حقیقت دوست باشید، حافظ عاشق حقیقت است، حافظ اهل خوشگذرانی نیست، چندانی که اهل گذران خوش است. تامل کنید و فرق خوشگذرانی و گذران خوش را دریابید.
ایکنا - اگر حافظ را یک مصلح اجتماعی بدانیم، از منظر او چه خطرات و آفت‌هایی سلامت جامعه ما را تهدید می‌کند؟ حافظ به عنوان یک مصلح اجتماعی چه راهکارهایی برای برون رفت از بحران‌ها و نابسامانی‌ها پیشنهاد می‌کند؟
فقط گرایش به اخلاق. ما نباید اخلاقی‌نما باشیم، بدترین سم حیات طیبه انسان، ریاکاری است. مثلا فردی وانمود کند که شریعتمدار است و اینگونه نباشد. اصلا فردی که به صورت واقعی و خالصانه اهل شریعت باشد، دیگران متوجه نمی‌شوند او چقدر شریعتمدار است. این رابطه ما با حضرت حق و این در کنه وجود ماست.
من حدود 10 کتاب درباره حافظانه نوشته‌ام و کتاب دیگری نیز با نام «دانشنامه حافظ و حافظ پژوهی» در دست چاپ دارم که سرویراستار آن هستم و 150 نویسنده در نوشتن آن همکاری می‌کنند.
ایکنا - به نظر شما چرا حس شاعرانگی ایرانی‌ها در مقایسه با جوامع اروپایی بسیار قوی‌تر است؟
هیچ جامعه‌شناسی نمی‌تواند توضیح دهد که چرا ما ایرانی‌ها اینقدر ظرافت طبع و یا تمایل به افسردگی داریم. ما همیشه در طول تاریخ علاقه زیادی به شعر داشته‌ایم. این علاقه مربوط به یک سال و چند سال، یک نسل و چند نسل و یک قرن نیست، بیش از یک هزاره است که شعر مهم‌ترین رسانه زندگی مردم ما بوده است، به صورتی که موسیقی و سایر هنرها پس از شعر قرار دارند. شعر در جهان ما خانه دارد. مثلا من بهاءالدین خرمشاهی، به استثنا روزهایی که در مسافرت هستم، حتما باید هر روزی 100 یا 200 بیت شعر و یا شعر نو بخوانم. البته من این دعوای شعر نو و قدیم را قبول ندارم و به نظر من این تقسیم‌بندی، یک اشتباه تاریخی بود. امروز جوان‌های ما غرل‌های خوب و زیبایی می‌گویند از جمله فاضل نظری.
انتهای پیاممنبع: ایکنا
کلیدواژه: حافظ سعدی شعر جوان جوانان شادی و نشاط امید بهاءالدین خرمشاهی
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت iqna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایکنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۵۴۲۷۸۰۸ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
شوراها حافظ منافع مردم و نظام هستند
به گزارش خبرنگار مهر، اسدالله عباسی بعد از ظهر پنجشنبه در همایش روز ملی شوراها با تبریک این روز اظهار کرد: وظایف شوراها در قانون کاملاً روشن است لذا اعضای شورا منتخب مردم در پارلمان محلی بوده و مردم به آنان اعتماد کردند تا اهداف قانون اساسی را اجرایی کنند.
استاندار گیلان با اشاره به اینکه ۱۸۰۰ دهیاری، بیش از ۲۰۲۰ روستا و ۵۶ شهر در گیلان با داشتن شورا فعالیت می‌کنند، افزود: انتقال مطالبات مردم به مسئولین اجرایی در رفع مشکلات اثرگذار است و باعث رونق و آبادانی می‌شود.
وی با اشاره به و تعامل و وحدت شورای اسلامی با شهرداری رشت ادامه داد: در ۶ دوره اخیر شورای شهر رشت، این دوره شورا نشان داد که پای کار و تعهدی که به مردم داده ایستاد و همین امر سبب شده که شهردار با انگیزه پروژه‌های بزرگی را اجرایی کند و نشان دهنده همدلی و تعامل شورا و شهرداری است.
عباسی با بیان اینکه شوراها حافظ منافع مردم و نظام هستند، ادامه داد: شوراها نماینده دولت در شهر یا روستا است چرا که مدیریت را در شهر و روستا پارلمان محلی انجام می‌دهد، انتقال مطالبات مردم به مسؤولان اجرایی در رفع مشکلات اثرگذار است و سبب رونق و آبادانی می‌شود.
استاندار گیلان عملیات وعده صادق را حرکت بازدارنده دانست و تصریح کرد: با اجرای این عملیات قدرت بلامنازع جمهوری اسلامی ایران در دنیا به اثبات رسید و این حکایت از به ثمر نشستن خون شهدای ما دارد.
وی با بیان اینکه اگر به عنوان استاندار خیلی مورد هجمه قرار می‌گیرم به این دلیل است کار می‌کنیم و این مطابق میل جریان غیر همسو نیست، تأکید کرد: کار و تلاش کنید و فقط هدفتان خدمت صادقانه به مردم باشد؛ تاکنون در هر حوزه‌ای قول دادیم، صادق الوعد بودیم رفع چالش‌های بخش کشاورزی، تعهد اشتغالزایی و کاهش بیکاری، آغاز سرمایه گذاری بیش از ۱۰۰ همت در بخش اقتصادی، ایجاد زنجیره ارزش در تولیدات از جمله اقداماتی انجام گرفته است.
استاندار گیلان بیان کرد: از شما انتظار دارم در بحث پسماند و تفکیک از مبدا جدی‌تر ورود کنید، از شهرداران و دهیاران موفق در این بخش قدردانی می‌کنیم. پهنه پسماند سراوان به اندازه ۴۰ سال کار دارد و متأسفانه تا پیش از این به علت عدم ثبات مدیریت شهری ساماندهی آن پیشرفتی نداشت اما ساماندهی پهنه سراوان به ۸۵ درصد رسیده است، اکنون ساماندهی شیرآبه در سراوان مانده که بعد از تعیین پیمانکار آغاز می‌شود، کارها در حال انجام است پیگیر زباله سوز هم هستیم.
وی با بیان اینکه همه شهرها در بحث ساماندهی پسماند دست به کار شوند و معضل زباله را جدی بگیرند، ادامه داد: تصفیه خانه شهر صنعتی ۲۵ درصد پیشرفت دارد که ۱۴۰ میلیارد تومان اعتبار تاکنون تخصیص یافته است.
تداوم بارندگیها در کشور / دمای هوا در بعضی مناطق کاهش مییابد