به نقل از «ایران آنلاین»

ملاحظات سیدجواد طباطبایی درباره دانشگاه

تاریخ انتشار: ۲۱ مهر ۱۳۹۸ | کد خبر: ۲۵۴۴۳۱۱۷

کتاب «ملاحظات درباره دانشگاه» نوشته سیدجواد طباطبایی، به نوعی صریح‌ترین موضع درباره سرشت و سرنوشت نهاد دانشگاه پس از انقلاب سال ۱۳۵۷ را از سوی او شامل می‌شود. کتاب درواقع صور بنیادینی از نگاه این فلیسوف سیاسی به مسائل فرهنگی و آموزشی از دریچه پروژه تأملی درباره ایران را روایت می‌کند. گروه اندیشه:   ملاحظات درباره دانشگاه سید جواد طباطبایی  انتشارات مینوی خرد --- سیدجواد طباطبایی در کتاب «ملاحظات درباره دانشگاه» تاکید می‌کند که یک دانشگاه ملی ناظر بر حوزه مصالح عمومی کشور است و هیچ عملی برای کشور و حتی گروه‌‏های سیاسی ـ اجتماعی کشور بدعاقبت‏‌تر از تصرف در حسن جریان امور نیست.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

طباطبایی از همان بخش درآمد کتاب، بی‌‏اعتباری وافرش به نهاد دانشگاه از منظری علمی در چهل سال را عیان می‌کند و در فصل اول نیز با مروری بر سیر تکوین دانشگاه در ایران، به انقلاب فرهنگی و تصرفات و مداخلات چهار دهه اخیر در دانشگاه می‌پردازد و نهایتا نتیجه می‌گیرد که: «این وضع، این مداخله‌‏های بی‌‏رویه‏‌ای که در چند دهه اخیر مکرر شده است، در شرایطی چنین بحرانی در داخل و پرمخاطره در مناسبات خارجی نمی‌‏تواند ادامه پیدا کند. دانشگاه امری ملی است و ملک طلق هیچ گروه خاصی در کشور نیست که از هر جا بخواهند در آن درآیند. این دانشگاه ملی نیز ناظر بر حوزه مصالح عمومی کشور است و هیچ عملی برای کشور و حتی گروه‌‏های سیاسی ـ اجتماعی کشور بدعاقبت‏‌تر از تصرف در حسن جریان امور نیست.»

در جستار «دانشگاه بومی و دانشگاه ایرانشهر» نیز نویسنده شاگرد پیشین خود یعنی «داود فیرحی» که اکنون استاد دانشگاه تهران را به چالش می‌کشد و با نقد و رد سخنان او در برنامه‏‌ای با عنوان «نگاهی به آورده‌‏ها و بایسته‌‏های داود فیرحی در دانش سیاست» به نوعی به حمله سخت فیرحی به اندیشه ایرانشهری پاسخ می‌دهد.

فصول دیگر کتاب نیز شامل مقالاتی انتقادی هستند که پیش از این در نشریات «سیاست‌نامه» و «فرهنگ امروز» منتشر شده‌ بودند. طباطبایی در فصل سوم کتاب به مبحث نظریه‌پردازی در دانشگاه وارد شده و همان ابتدای فصل درباره وسوسه نظریه‌پردازی می‌نویسد: «وسوسه نظریه‌پردازی یکی از واپسین خوره‌هایی است که بر جان عامه دانشگاهیان به‌ویژه اهل تاریخ افتاده است. داستان دانشگاه ایرانی، در علوم انسانی، بی‌شباهت به «فیل در تاریکی» مثنوی مولانا نیست. در سطح بسیار نازلی که علوم انسانی به دنبال سوء مدیریت‌های دهه‌های اخیر سقوط کرده، استادانی که بسیاری از آنان از استادی در رشته خود جز حکم وزارتی ندارند، به مناسبت‌هایی با دست‌مالیدن به یکی از اعضای فیل علم رشته خود در تاریکی وسوسه‌هایی پیدا می‌کنند و این توهم به آنان دست می‌دهد که با تصوری که از آن بخش از رشته خود پیدا کرده‌اند، انقلابی در آن خواهند کرد....»

در ادامه هم نویسنده نقد‌های بعضا تند و بی‌ارفاقی بر کتاب‌هایی همچون «تغییرات اجتماعی ایران از نگاه مورخان پارسی‌نویس از بلعمی تا جوینی» نوشته مریم کمالی، «اندیشه اجتماعی متفکران مسلمان» نوشته تقی آزادارمکی با موضوع ضرورت بومی‌سازی علوم‌اجتماعی، «فضیلت و سیاست: فلسفه سیاسی فارابی» با ترجمه حاتم قادری با موضوع تولید علم بومی و زبان ملی، «اندیشه‌های سیاسی در ایران و اسلام» از مجموعه انتشارات سمت، «اندیشه‌های سیاسی در قرن بیستم» نوشته حاتم قادری و .... داشته است.

مثلا در نقد و بررسی ترجمه کتاب «فضیلت و سیاست: فلسفه سیاسی فارابی»  طباطبایی صراحتا تاکید می‌کند که ترجمه فارسی «سیاست و فضیلت» آیتی در یاوه‌نویسی است و هیچ صفحه‌ای از آن نیست که عبارت‌های بی‌معنا و انباشته از غلط‌های بسیار نداشته باشد که با توجه به فراوانی چنین عبارت‌هایی می‌توان گفت که نشانه‌ای از دانشی سخت ناچیز و ذهنی آشفته است. یا درباره کتاب «اندیشه‌های سیاسی در ایران و اسلام» می‌نویسد: «از آنجا که از سویی، بحث درباره همه مطالب آن اتلاف وقتی بیش نیست و، از سوی دیگر، شیوه نگارشی آن چندان آشفته است که اگر کسی بخواهد به همه اشکالات آن بپردازد باید کتابی بنویسد، من تنها اشکالات یکی دو فصل را مورد بررسی قرار می‌دهم».

طباطبایی همچنین درباره کتاب «اندیشه‌های سیاسی در قرن بیستم» نوشته حاتم قادری منتشرشده از سوی انتشارات سمت معتقد است این کتاب که برای تحقق بخشیدن به «اهداف انقلاب فرهنگی» منتشر شده، مانند همه آثار دیگر حاتم قادری، به لحاظ مضمون علمی آن، اثری سخت بی‌ارزش، به لحاظ انسجام مطالب، سخت سخیف و از نظر شیوه نوشتن، بس گسیخته و انباشته از عبارت‌های بی‌معنایی است که با انشانویسی‌های دبیرستانی پهلو می‌زند.

علاوه بر این‌ها نویسنده در فصل هشتم کتاب روی نقد ترجمه‌های مختلفی که از رساله «درباره حکومت» جان لاک در ایران صورت گرفته متمرکز شده و در فصل نهم و دهم نیز کتاب «افکار هگل» اثر کریم مجتهدی و ترجمه منوچهر صانعی از کتاب «آموزه حقوقی کانت» را زیر تیغ نقد خود قرار داده است. 

در نگاه طباطبایی در نظام‌هایی که آزادی علمی پذیرفته شده است، علم و دانشگاه از این حیث بویی ندارد که دانشگاه حوزه نیست که متولی تولید علم دینی باشد. در تشریح این گزاره او توضیح می‌دهد که هیچ مدرسی در حوزه نمی‌تواند غیرملتزم به دیانت آن حوزه باشد، یعنی او «متعهد» است، اما خاستگاه این این تعهد او ایدئولوژی سیاسی او نیست، بلکه آن مدرس ملتزم به دیانت آن حوزه از این حیث متعهد است که به عقل و منطق آن را بهترین یافته و له آن اعتقاد پیدا کرده است و این اعتقاد او نیز باب تحقیق و تفحص را بر او نمی‌بندد.
او همچنین متذکر می‌شود که مورد انتحال استاد، فاقد کوچکترین اهمیت است و برعکس مسئله اصلی نظام دانشگاهی است که اجازه داده چنین افراد و گروه‌هایی که از تعهد آنان جز تفنن باقی نمانده، نظام دانشگاهی را به تیول خود تبدیل کنند.
سرفصل‌های کتاب نیز عبارتند از: نکته‌هایی درباره انتحال، دانشگاه ایرانشهر، دانشگاه بومی و دانشگاه ایرانشهر: تحلیل یک مورد، خواهشاً نظریه‌پردازی نکنید!، نمونه‌ای از «بومی‌سازی» در علوم اجتماعی، «تولید» علم بومی و زبان ملی به یاد دکتر علی اکبر، کوشش‌های بی‌سابقه برای نابودی فرهنگ ملی، نعش بی‌جان جان لاک در دستان غسالان، اندر مناقب هگل به روایت کریم مجتهدی، سوءتفاهم یا جهل، دکان دونبش در نشر بومی، ملاحظاتی درباره ترجمه اندیشه سیاسی، جهل دلیل نیست! و یک کلمه: یادداشتی درباره رشته‌های پنبه‌شده./ ایبنا
 

منبع: ایران آنلاین

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت ion.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایران آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۵۴۴۳۱۱۷ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

لزوم تقویت خلاقیت و اندیشه ورزی دانشجویان

به گزارش خبرنگار جام جم آنلاین یزد، آیت‌الله محمدرضا ناصری در دیدار با رئیس و معاونان دانشگاه پیام نور استان یزد با بیان اینکه دانشجویان امروز، مدیران فردای کشور هستند، اظهار داشت: با توجه به مسئولیتی که در آینده متوجه این دانشجویان است، نیاز به تربیت دانشجویانی خلاق، متفکر، متدین و مسئولیت پذیر داریم.

امام جمعه یزد با تاکید بر اینکه خداشناسی و شناخت حق اصلی‌ترین نیاز برای تربیت انسانهاست، عنوان کرد: باید در مدارس و دانشگاه ها به خداشناسی و تربیت انسانها توجه جدی‌تری صورت گیرد.

آیت الله ناصری همچنین با تاکید بر اینکه باید دانشجویان را از سطحی نگری دور کنیم و با نحوه تدریس، آنها را افرادی عمیق و متفکر بار بیاوریم، افزود: این مسئولیتی است که بر عهده دانشگاه هاست و باید خلاقیت را در دانشجویان بارور کنند.

وی ادامه داد: استاد باید دانشجو را وادار به تفکر و اندیشه کند همچنانکه در کتاب خدا نیز بر اندیشه و تفکر تاکید شده و بزرگان دین ما نیز تاکید کرده اند که یک ساعت تفکر از 70 سال عبادت ارزشمندتر است.

نماینده ولی فقیه در استان یزد تصریح کرد: اگر دانشجو خلاق نباشد، در آینده به مدیر بخشنامه ای تبدیل می شود همچنانکه امروز نیز می بینیم که برخی مدیران قدرت حل مسئله ندارند و هر چه به آنها دیکته شود، همان را انجام می دهند.

وی تاکید کرد: اینکه برخی مدیران، نمایندگان مجلس و کارشناسان متوجه برخی فرمایشات رهبری نمی شوند، حاصل همین تحصیل و تربیت معیوب است همچنانکه می بینیم رهبری سالهاست بر اقتصاد مقاومتی تاکید دارند اما برخی مدیران ما نتوانسته اند هیچ برنامه ای در این زمینه ارائه دهند.

آیت الله ناصری همچنین بر لزوم تقویت قدرت تشخیص در دانشجویان تاکید کرد و گفت: متاسفانه امروز بسیاری از دانشجویان ما قدرت تشخیص حق از باطل را ندارند.

وی با تاکید بر اینکه جوانان و فرزندان این مرز و بوم خلاقیت، استعداد و توانایی بیشتر از جوانان سایر کشورها دارند، اظهار داشت: لازم است شرایط شکوفایی و تبلور این ویژگی ها در جوانان ما فراهم شود تا به تولید علم به عنوان دغدغه رهبری بپردازند.

رئیس دانشگاه پیام نور استان یزد نیز در این دیدار با بیان اینکه دانشگاه پیام نور در استان یزد دارای 10 مرکز و واحد است، افزود: واحدهای این دانشگاه در شهرهای یزد، زارچ، رضوانشهر، میبد، اردکان، تفت، ابرکوه، مهریز، مروست و بافق در سطح استان فعالیت دارند.

حمیدزاده عنوان کرد: در این واحدها در حال حاضر 8 هزار و 500 دانشجو به صورت حضوری و مجازی در حال تحصیل هستند.