عکاسی زنان و زنان عکاس
تاریخ انتشار: ۲۴ مهر ۱۳۹۸ | کد خبر: ۲۵۴۷۸۱۱۳
به گزارش گروه تحلیل، تفسیر و پژوهش‌های خبری، عکاسی، به صورت تخصصی حرفه‌ای، مدت زیادی نیست که تحصیلات آکادمیک را همراه خود دارد؛ از این کوتاه‌تر حتی نقش و حضور زنان در آن است. عکاسی هم مانند بسیاری از مهارت‌های نوپدید در قرن حاضر، در ابتدای ورود به ایران کمتر زنانه بوده و از سوی زنان ارائه شده است.
دوربین عکاسی و پدیده عکس در ایران پس از آن که از حالت کالایی در انحصار طبقات برتر خارج شد و به صورت وسیله‌ای عمومی درآمد، در اختیار اهداف اجتماعی قرار گرفت و بیشتر با سویه‌های روز جامعه همراه شد؛ چنانچه می‌بنیم پس از انقلاب اسلامی اولین نمودهای عکاسی در ایران، عکاسی مستند و جنگی است.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
عکس: آینه شرایط اجتماعی
«حسین چنعانی» مدرس عکاسی و کارشناس تاریخ عکاسی ایران در دانشگاه هنر در گفت وگو با پژوهشگر ایرنا ضمن تاکید براهمیت نقش دیروز و امروز زنان در عکاسی، بیان داشت: کسی به این نکته توجه نمی‌کند اما این موضوع خود دارای جنبه‌های مهم فراوانی است. علت اصلی حضور خانم‌ها در این حرفه تدریس عکاسی در دانشگاه‌ها است. پس از آن دانشجویان یاد گرفتند به چه نوعی از عکاسی علاقمند هستند یا از کدام نوع از عکاسی، می‌شود درآمد کسب کرد. در دهه ۶۰ و ۷۰ که زمان جنگ و پس از آن بوده است، کمتر به این موضوع توجه شد چون در آن دوره محوریت و موضوعیت با عکاسی مستند، اجتماعی و جنگ بود. در دوره بعد (دهه ۷۰ و پس از آن)، خانم ها به این حرفه جذب شدند و به ویژه به عکاسی خبرنگاری و فوتوژورنالیزم در روزنامه ها روی آوردند (افرادی مانند خانم «نیوشا توکلیان» با ۱۷ سال سن در این دوره جذب بازار کار می‌شود یا بسیاری دیگر از افراد).
ایرنا: در دهه ۶۰ زنان را در عکاسی نداشتیم؟
داشتیم.
ایرنا: ولی آنها در عکاسی جنگ حضور نداشتند؟
تقریبا نه. «لاله شرکت» جزو معدود عکاسان در این دوره بود. بیشتر فعالیت عکاسی و حضور زنان در این زمان به مثابه بازدیدی از جنگ بود و این که مشخصا بروند عکاسی جنگ کنند، هرگز چنین چیزی نبود.
علت حضور خانم شرکت هم که در ایلام عکاسی می‌کرد، این بود که خانواده‌اش آنجا بود و این که در آن محیط زندگی می‌کرد و بر این اساس عکس می‌گرفت اما اینگونه نبود که طرف درس بخواند و بعد برود عکاس جنگ شود؛ یعنی عکاسی در این زمان (دهه ۶۰) هدفمند نبود اما پس از آن و در دوره عکاسی خبری، کسانی مانند «زهره سلیمانی»، «آذین زنجانی» و... در دهه ۷۰ شروع به فعالیت کردند. در واقع، در دهه ۷۰ تا ۸۰ فارغ التحصیلان رشته‌ی تازه پا گرفته عکاسی جذب مطبوعات در دوره‌ای می‌شوند که به واسطه روی کار آمدن آقای «خاتمی»، مطبوعات گسترش یافته است. در این دوره ( سال های بین ۷۶ تا ۸۴) دبیری عکس به وجود می‌آید، عکاسی برای مطبوعات تعریف می‌شود و عکاسان جذب مطبوعات می‌شوند.
پس از آن، این جریان منقطع می‌شود و خانم‌ها گرایش به عکاسی پورتره پیدا کرده، اقدام به راه‌اندازی استودیو می‌کنند و یا وارد عکاسی مجالس و یا جذب عکاسی صنعتی و تبلیغاتی می‌شوند. نکته‌ای که در دهه ۸۰ و ۹۰ گسترش پیدا می‌کند این است که مثلا در بعضی از دانشگاه‌های علمی-کابردی با مطرح شدن بحث تفکیک عکاسی صنعتی تبلیغاتی از سایرشاخه‌های عکاسی، گرایشاتی در دانشجویان مبنی بر تمایل به جذب بازار کار شکل می‌گیرد.
ایرنا: بر این اساس حضور در رشته عکاسی و گرایش‌های آن، به شدت متاثر از فضای اجتماعی هر دوره بوده است.
دقیقا. شرایط اجتماعی و اقتصادی در این مساله تعیین کننده بوده است.در دوره‌ای که شرایط اجتماعی اجازه می‌داد، زنان جذب می‌شدند و اگر شرایط این اجازه را نمی‌داد، جذب نمی‌شدند؛ موضوعی که در مورد شرایط اقتصادی هم حکم می‌کند. جامعه ما جامعه‌ای مردسالار است و مثلا در سازمان‌های تبلیغاتی کار بیشتر با مردان است تا خانم‌ها. به طبع طراحان گرافیک هم مرد بودند و اگر از خانم‌ها استفاده می‌کردند به عنوان «اجراکار» بود. مگر این که خانم‌ها می‌رفتند برای خودشان شرکت بزنند و دفتری را باز کنند.
ایرنا: اجراکار به چه معناست؟
مجری ایده‌ای از یک طراح در آن سازمان گرافیکی. اجرا یا کامپیوتری بود و یا دستی.
ایرنا: یعنی مهارت نیاز نداشت؟
مهارت دستی نیاز داشت و نه مهارت فکری. ایده و فکر برای کسی دیگر بود.
ایرنا: یعنی یک کار درجه پایین تر؟
یعنی زنان به نوعی پیاده کننده ایده‌های کسی دیگر بودند و تایید ایده با مدیر و رده بالاتری بود که مردان بودند. در دهه ۸۰ و ۹۰ زنان بیشتر وارد این حرفه شدند و کسانی که خیلی در مجامع آکادمیک شناخته شده نبودند و بیشتر عکاس مجالس و استودیوها بودند. البته در این دوران هم باز ورود کردن به بازارها جنسیتی بود چراکه شرکت‌های تبلیغاتی یا کارفرمایان، بیشتر مردان را می‌شناختند تا زنان.
تبعیض جنسیتی در حرفه عکاسی
تفاوت عمده عکاسی صنعتی و تبلیغاتی در چه چیزی است؟
عکاسی صنعتی حول محور کارخانه یا شرکت‌های بزرگ مثلا اسکله سازی، پالایشگاه سازی و مانند آن می‌چرخد ولی عکاسی تبلیغاتی این است که شما در یک استودیو و حتی روی یک میز هم می‌توانید کار خودتان را انجام دهید و لزوما نیازی نیست که شما سر آن واحد تولیدی (مثلا خط تولید مترو یا ساخت یک پالایشگاه یا سدسازی) بروید.
ایرنا: یعنی این دو گرایش در عکاسی ماهیتا فرقی ندارند و تنها تفاوت در ابعاد اجرای آنها است؟
عکاسی صنعتی مهارت بیشتری می خواهد؛ یعنی وقتی در جایی مانند سد حاضر می‌شوید، تفاوت دارد تا زمانی که در آتلیه هستید. بر این مباحث عکاسی هوایی را هم بیفزایید؛ وقتی عکاس سوار هلی کوپتر می‌شود و عکس صنعتی از بالای سد یا روی میدانی که دارند برج می‌سازند و ... گرفته می‌شود. استودیو چون حیطه‌ای کوچکتر دارد و عکاس می‌تواند در یک آتلیه، حتی خانه یا دفتر یک فروشگاه و رستوران عکاسی کند، کارش به مراتب ساده‌تر است.
ایرنا: هرکاری که مردان بتوانند انجام بدهند را زنان هم می‌توانند و صرفا بحث مهارت در اینجا مطرح است.
بحث مهارت و البته دعوت کارفرما است که عمدتا زنان دعوت نمی‌شوند؛ اگر زنان بتوانند مهارت‌هایشان را نشان دهند، تفاوت جنسیتی مطرح نیست. دوربین همان دوربین است اما کمتر دیده‌ام که برای عکاسی صنعتی، خانم‌ها دعوت شوند و بحث مهم در اینجا کارفرمایی است که کار را ارجاع می‌دهد. خانم ها باید خودشان در این حوزه پیش قدم شوند و با کارفرمایان بزرگی که کارهای صنعتی و تولیدی روی خط تولید انجام می دهند، ارتباط برقرار کنند تا بتوانند کارهای بزرگ انجام دهند؛ وگرنه دوربین همان است و صرفا مقیاس بزرگتر است.
به نظر شما عکاسی یک هنر مردانه است؟
به هیچ وجه. در تمام دنیا، در تاریخ عکاسی زنان هم حضور داشته اند و گاهی پیشروتر از مردان بوده اند؛ مانند خانم مارگارت برک وایت (عکاس خبری و مستندگرای آمریکایی) .
ایرنا: نه به لحاظ آنچه که باید باشد بلکه به لحاظ آنچه که امروز در ایران هست، وضعیت چگونه است؟
امروز تعریف گذشته را نداریم، مگر این که کارفرمایان ما این تعریف را داشته باشند. چنانچه امروز در دانشگاه‌های ما می‌بینیم که هم خانم‌ها درس می‌خوانند و هم آقایان و عملا هم خانم‌ها می‌توانند وارد بازار کار شوند.
ایرنا: و چقدر این زنان وارد بازار کار می شوند؟
این موضوع چنانچه بیان شد بستگی به فرهنگ کارفرمایان دارد. درست است که بهای بیشتری به آقایان داده می‌شود و تصور می‌کنیم که توانمندتر هستند اما زنان باید به نوعی خود را به اثبات برسانند. من در دانشکده خبر کار می‌کنم و در آنجا رشته‌ای به نام عکاسی صنعتی و تبلیغاتی هست که خانم‌های زیادی در این رشته جذب شده‌اند. این که زنان چطور وارد تعامل با بازار کار شوند، خیلی مهم است.
ایرنا: چه چیز باعث توجه شما در عین بی‌توجهی بقیه به بحث اهمیت حضور زنان می‌شود؟
اولا این که خانم ها این جسارت را یافته اند که وارد این حیطه شوند؛ حیطه‌ای که سابق بر این مردانه بوده است و مساله بعد این است که وقتی تاریخ را می‌خوانم، می‌بینیم که جامعه بهایی به این مساله نداده است. نگاه نکنید که بعد از انقلاب خانم ها اذیت نمی‌شوند و کمتر مورد آزار هستند؛ قبل از انقلاب این اذیت بییشتر بود . از این باب که جامعه در سطح اجتماعی و محیط بیرونی، با نمودهایی چون تمسخر و متلک و ... با آنها برخورد می‌کرد؛ به همین دلیل در محیط اجتماعی کار کردن و مثلا عکس خبری گرفتن، باعث اذیت شدن زنان بود. بودند زنانی که این کار را به همین دلیل رها کردند ولی کسی مانند «سودابه قاسملو» که خبرنگار و عکاس موسسه اطلاعات بود، ادامه داد و خیلی هم موفق بود؛ یعنی از جامعه ای که دید بسته داشت، گذر کرد. امروز دیگر مشکلی وجود ندارد و خانم ها هم می‌توانند هم پای آقایان و حتی در جاهایی فراتر از مردان خودشان را اثبات کنند که کرده‌اند.
منبع: ایرنا
کلیدواژه: دوسالانه عکاسی عکاس عکس جشنواره فیلم و عکس فناوری و صنعتی صنعت انجمن عکاسان سینمای ایران عکاسی مستند
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.irna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایرنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۵۴۷۸۱۱۳ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
دومین جشنواره ملی و بین‌المللی عکاسی در سنندج پایان یافت
دومین جشنواره ملی و بین‌المللی عکاسی که به مناسبت هفته سنه برگزار شد، امروز با معرفی برترین‌ها به ایستگاه آخر رسید.
به گزارش خبرگزاری ایمنا از کردستان و به نقل از روابط عمومی شهرداری سنندج، برگزاری دومین جشنواره ملی عکاسی در سنندج یکی از برنامه‌های شاخص هفته سنه بود که با حضور ۵۰ نفر از عکاسان برجسته از استان‌های مختلف کشور به صورت اردو محور در یک بخش با موضوع بناهای تاریخی سنندج، مستندنگاری و طبیعت و فضای گردشگری سنندج برگزار شد و امروز به کار خود پایان داد.
عکاسان مطرح ملی و بین‌المللی برای شرکت در این جشنواره رزومه خود را از بیست‌وهفتم فرودین تا سوم اردیبهشت جاری به دبیرخانه جشنواره ارسال کردند و در نهایت این جشنواره در روز ششم اردیبهشت ماه کار خود را آغاز کرد که امروز با معرفی برترین‌ها به ایستگاه آخر رسید.
در مجموع ۲۴۷ نفر از عکاسان مطرح در کل کشور رزومه خود را برای شرکت در این جشنواره ارسال کرده بودند و براساس تصمیم‌گیری تیم داوری متشکل از پنج داوران بومی و غیربومی مطرح کشور ۵۰ نفر از عکاسان شرکت کننده که بهترین و بالاترین رزومه را ارائه کرده بودند انتخاب و در این فستیوال یک هفته‌ای با هم به رقابت کردند.
۳۵ نفر از شرکت کنندگان در این جشنواره از استان های مختلف، آذربایجان شرقی، ارومیه، سیستان و بلوچستان، تهران، همدان، خوزستان، اراک، مشهد، مازندران بودند که دارای رزومه ملی و بین‌المللی هستند.
کد خبر 749405
استرداد ۸۵ میلیون ریال به حساب زائران حج تمتع ۱۴۰۲