کدام جاسوس‌ها مانند روح الله زم دستگیر شدند؟ + تصاویر

به گزارش گروه وبگردی باشگاه خبرنگاران جوان، بدون شک عملیات دستگیری روح الله زم (رئیس کانال و سایت معاند آمد نیوز) یکی از بزرگترین و ماهرانه‌ترین عملیات اطلاعاتی خارجی بوده است. برخی خبر‌های غیررسمی حاکی از این است که بین سفر برخی مقامات امنیتی امارات به تهران و دستگیری زم در پرواز دوبی ارتباط وجود دارد.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

این افراد معتقدند زم در جریان فرود اضطراری یک هواپیما در شیراز دستگیر شده است.

به همین مناسبت در این گزارش مروری داریم بر فعالیت سازمان‌های اطلاعاتی جهان در کشور‌های خارجی و سعی داریم مهمترین نمونه‌های این فعالیت‌ها را بیان کنیم.

ساختار فعالیت‌های اطلاعاتی

به طور کلی، فرآیند عملیات برون مرزی سخت و چند لایه هستند. عمده فعالیت برون مرزی هم معطوف به شناسایی، هدایت و دستگیری جاسوس‌ها می‌شود.

به طور کلی ۴ روش و اصل کلی وجود دارد که سازمان‌های اطلاعاتی از طریق آنها، جاسوس‌ها را دستگیر می‌کنند:

۱. خبر‌هایی که جاسوس‌های سرویس‌های اطلاعاتی در خارج از کشور به دست می‌آورند.

۲. رصد‌های سازمان ضد جاسوسی کشور‌ها

۳. گاف دوستان و نزدیکان جاسوس

۴. اشتباه خود جاسوس‌ها

در این میان حلقه سوم شاید کلیدی‌ترین حلقه باشد. عموما سازمان‌های اطلاعاتی از طریق ارتباط با نزدیکان فرد است که او را به تله می‌اندازند. شاهد این نظریه می‌تواند رابرت لیپکا و جان والکر باشند. این دو از جاسوس‌های مشهوری بودند که در اوج جنگ سرد به فعالیت پرداخته و برای شوروی جاسوسی می‌کردند و هر دو هم توسط همسر سابقشان به FBI فروخته شدند.

عملیات‌های برون مرزی اطلاعاتی ایران

عبدالمالک ریگی

یکی از نمونه های مهم و معروف عملیات برون مرزی تیم اطلاعاتی ایران دستگیری "عبدالمالک ریگی" بوده است. بر اساس برخی گزارش‌ها، ریگی با نام جعلی و گذرنامهٔ افغانی در یک فروند هواپیمای بوئینگ ۷۳۷ خطوط هواپیمایی قرقیزستان در مسیر دوبی به بیشکک در حال پرواز بوده‌است، که در آسمان ایران سه فروند جنگنده نهاجا که از پایگاه هوایی بندرعباس برخاسته بودند، هواپیما را مجبور به فرود در فرودگاه بندرعباس کردند.

 بلافاصله پس از فرود هواپیما، نیروهای امنیتی ایران مستقیماً به سمت صندلی ریگی و همراهش رفته و آن‌ها را دستگیر کردند و هواپیمای قرقیزی، پس از سه ساعت توقف و دریافت سوخت رایگان، ایران را ترک کرد.

امیر میرزای حکمتی

دستگیری امیر میرزای حکمتی نیز یکی دیگر از پروژه‌های مهم وزارت اطلاعات در سال‌های اخیر بود. این جاسوس سیا در سال ۲۰۰۱ تحصیلات دوره دبیرستان را تمام کرد و تصمیم گرفت در ارتش آمریکا فعالیت کند. وی در آگوست ۲۰۰۱ لباس ارتش امریکا را پوشیده و اموزش‌های مختلف نظامی و اطلاعاتی را گذراند.

پس از گذشت مدت زمانی که متوجه شدند تا حدودی به زبان عربی و فارسی تسلط دارد، از وی خواسته شد تا برای ارتقا زبان عربی آموزش بیشتری را ببیند و به دنبال آن به وی ماموریتی دادند و مطرح کردند که اگر در این کار موفق شود می‌تواند به گونه‌ای در ارتش مشهور شود. از جمله مزایای این کار سفر به کشور‌های دیگر بود. بعد از مدتی از حکمتی خواسته شد تا به ایران مسافرت کند. قرار بر این بود که برای ۳ هفته در ایران حضور داشته و در وب سایت‌ها بررسی و تجسس کند و اطلاعاتی را در خصوص ایران بررسی کند.

به دنبال آن، دستگاه امنیتی ایران با شناسایی مسیر‌های اطلاعاتی که حکمتی از آن‌ها عبور کرده بود پروژه نفوذ و جاسوسی را کنترل و مهار کرد. امیرمیرزای حکمتی سابقه یک دهه آموزش‌های فشرده اطلاعاتی را در رزومه خود دارد، او بار‌ها تست دروغ سنجی و روانشناسی و معاینات پزشکی را با موفقیت پشت سر گذاشته بود.

او از پایگاهی در افغانستان وارد ایران می‌شود. قرار بود خود را به عنوان یک دلایل اطلاعاتی به ایران معرفی کند. به این ترتیب که او اجازه دسترسی به سری‌ترین سیستم‌های اطلاعاتی را پیدا می‌کند، برای جمع اوری اطلاعات مورد نیاز پروژه نفوذ، به پادگان بگرام افغانستان فرستاده می‌شود. حجم اطلاعاتی که حکمتی اورده، به گونه‌ای است که هر سرویس اطلاعاتی در مواجهه با آن خود را در مقابل متبعی مهم می‌بیند و سعی می‌کند تا هر طور شده این منبع را از دست ندهد و نیاز اطلاعاتی اش را به وسیله آن بر آورده کند و این همان دامی است که برای ایران پهن شده بود.

اما دستگاه اطلاعاتی ایران با ارزیابی درست اطلاعاتی، به فرعی بودن کار پی می‌برد و با شناسایی مسیر‌ها و راه‌های اعزام فرستاده که حکمتی از آن‌ها عبور کرده بود پروژه نفوذ را کنترل و مهار می‌کند.

انواع فعالیتهای اطلاعاتی خارجی

به طور کلی سیستمهای اطلاعاتی  وامنیتی برون مرزی سه فعالیت اصلی دارند. یکی مربوط به دستگیری جاسوسهای دشمن در خارج از قلمرو داخلی خودشان است. دیگری مربوط به آزادی افراد مورد نظر خود از دست دشمن است و فعالیت دیگر هم مربوط به قتل افراد لو رفته یا دشمنان مهم و سرشناس می‌شود. در این قسمت در مورد هر کدام توضیحاتی می‌دهیم.

عملیات آزادی؛ چگونه نازی‌ها رهبر فاشیستهای ایتالیا را دزدیدند

بدون شک حیرت انگیز ترین عملیات فرار خارجی عملیات لانه عقاب(یا بلوط ) است. این عملیات مربوط به آزادی و فرار بنیتو موسولینی (دیکتاتور فاشیستهای عراق) از دست نیروهای چپ ایتالیا بود. این عملیات  در منطقه دست نیافتنی لانه عقاب در کوه گران ساسو توسط یک گروه کماندویی اس اس به فرماندهی سروان اوتو اسکورزنی (یک افسر نازی) رخ داد.

 بنیتو موسولینی ، دیکتاتور سابق ایتالیا از سوی پادشاه ایتالیا ویکتور امانوئل سوم و شورای عالی فاشیست از کار برکنار شده بود و به دستور دولت در یک مکان دست نیافتنی موسوم به لانه عقاب در کوه گران ساسو به ارتفاع 2912 متر در رشته کوه های آبروز در بازداشت خانگی به سر می برد.

موسولینی به دستور آدولف هیتلر، رهبر آلمان نازی در یک عملیات حیرت آور توسط یک گروه کماندویی اس اس و چتربازان آلمانی به فرماندهی سروان اوتو اسکورزنی آزاد شده و به آلمان منتقل می شود.

اسکورتسینی حدود دو ماه به عکس‌برداری هوایی از مناطق مختلفی که احتمال می‌داد موسولینی در آن مکان‌ها نگهداری شود، پرداخت. سرانجام مکان قطعی نگهداری موسولینی که در یک هتل در کوهستان آپنینه ایتالیا بود، برای آلمان‌ها فاش شد. این مکان فقط از طریق تله کابین قابل دسترسی بود و از آنهم به شدت مراقبت می‌شد. سرانجام در تاریخ ۱۲ سپتامبر ۱۹۴۳ عملیات بلوط به اجرا درآمد و تعدادی از چتربازهای لوفت وافه و تعدادی از تکاوران وافن اس اس به رهبری اسکورتسینی، توسط گلایدر روی شیبی نزدیک به هتل فرود آمدند و با غافلگیر کردن محافظان بدون شلیک یک گلوله هتل را تصرف کردند. اسکورتسینی وقتی به محل نگهداری موسولینی رسید، خبردار ایستاد و به موسولینی گفت:

"دوچه، پیشوا مرا به اینجا فرستاده تا شما را آزاد کنم!"

موسولینی به همراه اسکورتسینی بلافاصله با یک هواپیمای سبک لوفت وافه (نیروی هوایی نازی‌ها)  که بعد از تصرف هتل در کنار آن فرود آمده بود به پایگاه هوایی آلمان در جنوب شهر رم منتقل شد و از آنجا با هواپیمای دیگری به مقر فرماندهی پیشوا در برلین منتقل شد تا با هیتلر دیدار کند. اسکورتسینی به خاطر این عملیات از هیتلر مدال صلیب شوالیه آهنین دریافت کرد و به درجه سرگردی ارتقا یافت. این عملیات توسط نیروی هوایی آلمان به‌طور کامل فیلمبرداری و در یک برنامه مستند در تلویزیون آلمان پخش شد.

عملیات سکوت؛ جاسوس‌ها باید ساکت بمانند

بسیاری از فعالیتهای جاسوسی و اطلاعاتی برون مرزی مربوط به خاموش کردن صدای جاسوسان گرفتار شده است تا به تیم امنیتی کشور رقیب اطلاعات ندهند. در اینجا بد نیست به دو نمونه مهم اشاره کنیم.

رابرت لی جانسون یکی از جاسوسانی بود که در زندان کشته شد. او بین سال‌های ۱۹۵۳ تا ۱۹۶۴ برای KGB کار می‌کرد. او مدت‌ها در اروپا فعالیت می‌کرد واطلاعات مربوط به اروپای غربی را به روس‌ها می‌داد. جانسون سرانجام در پاریس دستگیر و به زندان فرستاده شد. او پس از برگزاری دادگاهش به ۲۵ سال حبس محکوم گردید. چند سالی از حبس جانسون نگذشته بود که در سال ۱۹۷۲ جنازه او را در سلولش پیدا کردند. او را با بیش از ۱۰ ضربه چاقو از پا انداخته بودند.

بسیاری معتقد بودند عناصر شوروی به علت اطلاعات این فرد او را به قتل رساندند اما شوروی هرگز این اتهام را نپذیرفت.

سرگئی اسکریپال هم یکی دیگر از جاسوسانی بود که در زندان به طور مشکوکی کشته شد.

اسکریپال مامور نظامی سابق اطلاعات روسی بود که به عنوان مأمور برای سرویس‌های اطلاعاتی بریتانیا در طول دهه ۱۹۹۰ و اوائل ۲۰۰۰ کار کرد. او در دسامبر ۲۰۰۴ توسط سرویس امنیت فدرال روسیه (FSB) دستگیر و به عنوان خائن مجرم شناخته شده، و زندانی شد. وی در سال ۲۰۱۰ پیرو تبادل زندانیها در بریتانیا ساکن شد. بعد از این بود که اسکریپال به عنوان جاسوس برای روسیه فعالیت کرد و مجددا دستگیر شد. در همین زندان بود که او به طرز مشکوکی با خوردن نوعی سم کشته شد. ماجرای اسکریپال باعث شکرآب شدن روابط روسیه و انگلیس شد.

 به جز اینها می‌شود از ترور چهره‌هایی چون بن‌لادن در حاک پاکستان نیز نام برد. یا قتل جاسوسانی که اخیرا روابط روسیه و اروپا را تیره کرد.

بسیاری از دولت‌ها، کشاندن یک جاسوس یا چهره دردسرساز اپوزسیون و دستگیری او را نشانه اشراف اطلاعاتی معنا می‌کنند. اشرافی که پیامی مهم برای دیگر مخالفان خارج‌نشین دارد: هیچ‌کجا برای شما امن نیست..

منبع: خبر فوری

انتهای پیام/

منبع: باشگاه خبرنگاران

کلیدواژه: حاشیه های سیاسی روسیه

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.yjc.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «باشگاه خبرنگاران» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۵۴۸۹۲۴۲ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

روح جاسوسان شوروی بازگشته؛ افزایش عملیات خرابکارانه روسیه در اروپا

سازمان‌های اطلاعاتی اروپا به دولت‌های خود هشدار داده‌اند که روسیه در حال برنامه‌ریزی اقدامات خشونت‌آمیز خرابکارانه در سراسر این قاره است.

به گزارش اکوایران، سازمان‌های اطلاعاتی اروپا به دولت‌های خود هشدار داده‌اند که روسیه در حال برنامه‌ریزی اقدامات خشونت‌آمیز خرابکارانه در سراسر این قاره است.

مقامات اطلاعاتی بر این باورند که روسیه از قبل شروع به آماده‌سازی فعال‌تر بمباران‌های مخفی، حملات آتش‌سوزی و آسیب به زیرساخت‌ها، به‌طور مستقیم و از طریق نیروهای نیابتی، بدون نگرانی ظاهری در مورد ایجاد تلفات غیرنظامیان در خاک اروپا کرده است.

بر اساس ارزیابی‌های سه کشور اروپایی که با فایننشال‌تایمز به اشتراک گذاشته شده است، در حالی که عوامل کرملین سابقه طولانی در چنین عملیات‌هایی دارند - و در سال‌های اخیر به طور پراکنده در اروپا حملاتی را انجام داده‌اند - شواهدی از تلاش تهاجمی‌تر و هماهنگ‌تر آن‌ها در حال افزایش است.

مقامات اطلاعاتی در تلاش برای ارتقای آمادگی به طور فزاینده‌ای در مورد این تهدید صحبت می‌کنند.

توماس هالدن وانگ، رئیس اطلاعات داخلی آلمان گفت: «ما ارزیابی می‌کنیم که خطر خرابکاری‌های تحت کنترل دولت به میزان قابل توجهی افزایش یافته است.»

او در یک کنفرانس امنیتی ماه گذشته که به میزبانی آژانسش، اداره فدرال حفاظت از قانون اساسی، برگزار شد، گفت اکنون روسیه در انجام عملیات در خاک اروپا «با پتانسیل بالایی برای آسیب» راحت به نظر می‌رسد.

هالدن وانگ تنها چند روز پس از دستگیری دو شهروند آلمانی-روسی در بایروث، بایرن، به اتهام برنامه ریزی برای حمله به سایت‌های نظامی و لجستیکی در آلمان به نمایندگی از روسیه، صحبت می‌کرد.

دو مرد در اواخر آوریل در بریتانیا به ایجاد آتش سوزی در یک انبار حاوی محموله‌های کمک برای اوکراین متهم شدند. دادستان‌های انگلیسی آن‌ها را به همکاری برای دولت روسیه متهم می‌کنند.

وزیر حمل و نقل چک ماه گذشته به فایننشال تایمز گفت: «روسیه تلاش کرده است تا سیستم‌های سیگنال دهی در راه آهن چک را از بین ببرد.»

در استونی، سرویس امنیت داخلی این کشور اعلام کرد حمله به خودروی وزیر کشور در ماه فوریه و حمله به خبرنگاران توسط عوامل اطلاعاتی روسیه انجام شده است. وزارت دفاع فرانسه نیز در سال جاری نسبت به حملات خرابکارانه احتمالی روسیه به اماکن نظامی هشدار داد.

کر گیلز، مشاور ارشد در اندیشکده چتم هاوس گفت: «نتیجه‌گیری واضح این است که فعالیت روسیه افزایش یافته است.»

او در ادامه افزود: «نمی‌توان گفت که آیا این بازتابی از این واقعیت است که روس‌ها منابع بیشتری را به این سمت روانه کرده‌اند یا این که بی‌دقت‌تر عملیات را انجام می‌دهند و گرفتار می‌شوند. و یا اینکه آیا ضد اطلاعات غربی به سادگی در شناسایی و متوقف کردن آن‌ها بهتر شده است. هر چه که باشد، چیزهای زیادی در جریان است.»

یکی از مقامات ارشد دولت اروپا گفت که اطلاعاتی از طریق سرویس‌های امنیتی ناتو در مورد «شیطنت آشکار و متقاعد کننده روسیه» که هماهنگ و برنامه‌ریزی شده بودند، به اشتراک گذاشته شده است.

او افزود که زمان «افزایش آگاهی و تمرکز» در مورد تهدید خشونت روسیه در خاک اروپا فرا رسیده است.

ناتو روز پنجشنبه با صدور بیانیه‌ای نگرانی عمیق خود را در مورد افزایش «فعالیت‌های مخرب روسیه در قلمرو متحدان» اعلام کرد و به آن اشاره کرد که این «یک کارزار در حال تشدید در سراسر منطقه یورو آتلانتیک است.»

نگرانی‌های فزاینده از تمایل روسیه به آسیب‌های فیزیکی علیه دشمنانش به دنبال موجی از اتهامات علیه روسیه به دلیل انتشار اطلاعات دروغ و کمپین‌های هکری رخ می‌دهد.

روز جمعه، آلمان در بیانیه‌ای با حمایت اتحادیه اروپا و ناتو متعهد شد حمله هکری سال ۲۰۲۳ به حزب سوسیال دموکرات صدراعظم اولاف شولز، برای مسکو عواقبی را به دنبال خواهد داشت.

این در حالی است که رسوایی افشای تلاش‌های روسیه برای همدستی با سیاستمداران راست افراطی اروپایی در آستانه انتخابات آینده اروپا هنوز در حال آشکار شدن است.

یکی از مقامات اطلاعاتی گفت که تلاش‌های خرابکارانه مسکو نباید متمایز از سایر عملیات‌ها تلقی شود و گفت که افزایش فعالیت‌ها منعکس‌کننده هدف روسیه برای اعمال حداکثر فشار در سراسر منطقه است.

او گفت که پوتین در حال حاضر احساس «جسارت» می‌کند و به دنبال آن است که تا آنجا که می‌تواند در اروپا، در چندین جبهه، چه از طریق اطلاعات نادرست، خرابکاری یا هک، هدف خود را پیش ببرد.

افزایش تجاوزات اطلاعاتی روسیه همچنین نشان دهنده تمایل جاسوسان این کشور برای تثبیت مجدد خود پس از جدی‌ترین شکست از زمان فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی است.

در هفته‌های پس از تهاجم تمام عیار روسیه به اوکراین، بیش از ۶۰۰ افسر اطلاعاتی روسیه که با پوشش دیپلماتیک در اروپا فعالیت می‌کردند، اخراج شدند و به شبکه جاسوسی کرملین در سراسر قاره آسیب جدی وارد شد.

در گزارش اخیر، تحلیلگران مؤسسه خدمات متحد سلطنتی بریتانیا تلاش‌هایی را که روسیه برای بازسازی حضور خود در اروپا انجام داده است، اغلب با استفاده از نیروهای نیابتی، برجسته کردند. این افراد شامل اعضای دیاسپورای روسیه و همچنین گروه‌های جنایتکار سازمان یافته است که کرملین با آن‌ها روابط دیرینه‌ای دارد.

یک تغییر استراتژیک کلیدی نیز رخ داده است. «کمیته‌های نفوذ ویژه» عملیات‌های اطلاعاتی کشور به کشور را برای کرملین هماهنگ می‌کنند، و تلاش‌هایی را که قبلاً توسط سرویس‌های امنیتی سرسخت این کشور و دیگر بازیگران کرملین انجام می‌شد، گرد هم می‌آورند.

با تشدید عملیات روسیه، سرویس‌های امنیتی نسبت به تهدیدات در حالت آماده باش قرار گرفته‌اند و به دنبال شناسایی اهدافی هستند که ممکن است از دست داده باشند.

به عنوان مثال، در مورد یک انفجار غیرقابل توضیح تا کنون در کارخانه مهمات بی‌ای‌ای سیستم در ولز که گلوله‌های مورد استفاده اوکراین را تامین می‌کند، سوالاتی مطرح شده است. در اکتبر ۲۰۱۴ یک انبار تسلیحات چک که در آن اسلحه برای کیف نگهداری می‌شد، نابود شد. بعدها مشخص شد که ماموران اطلاعاتی ارتش روسیه مواد منفجره را در این مکان کار گذاشته‌اند.

آتش سوزی بزرگی در روز جمعه در یک کارخانه در برلین متعلق به شرکت تسلیحاتی دیل که همچنین تامین‌کننده اوکراین است، رخ داد. بیش از ۱۶۰ آتش نشان متخصص برای مهار آتش فراخوانده شدند و به ساکنان بخش وسیعی از غرب پایتخت گفته شد که پنجره‌ها را به دلیل بخارهای سمی احتمالی بسته نگه دارند.

به گفته گیلز «مانند همیشه در مورد روسیه عاقلانه است که به دنبال یک توضیح واحد برای اینکه چرا آن‌ها کاری را انجام می‌دهند نباشیم، همیشه ترکیبی از چیزها در جریان است.»

«این حملات جزئی که تاکنون دیده‌ایم البته برای ایجاد اختلال هستند، اما می‌توانند برای اطلاعات نادرست نیز استفاده شوند. و سپس مسئله‌ای که وجود دارد این است که روسیه از این حملات می‌آموزد، اگر بخواهد به اروپا آسیب جدی وارد کند. این‌ها عملیات تمرینی هستند.»