جهیزیه، متعلق به زن است و می تواند آن را پس بگیرد

به‌تازگی در فضای مجازی مطلبی منتشر شده است درباره این که برخلاف تصور عموم از نظر قانون جهیزیه بر عهده زن نیست و مرد باید جهیزیه را تهیه کند.

به گزارش «تابناک» به نقل از روزنامه خراسان، در ادامه این مطلب تذکر داده شده که بر همین اساس خانواده داماد نباید از جهیزیه‌ای که آوردنش لطف خانواده عروس به حساب می‌آید عیب و ایرادی بگیرند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

جهیزیه از نظر قانون

جهیزیه در قانون، یکی از حقوق مادی زن به حساب می‌آید که هر زمانی بخواهد، می‎تواند آن را از همسرش مطالبه کند. در کشور ما، جهیزیه به رسم امانت و بنا بر عرف از سوی زوجه در اختیار زوج قرار می‌گیرد و زوج فقط می‌تواند از منافع آن استفاده کند.

در ماده ۱۱۰۶ قانون مدنی تهیه نفقه زن بر عهده مرد است و در ماده ۱۱۰۷ قانون مدنی نفقه این گونه تعریف می‌شود: «همه نیاز‌های متعارف و متناسب با وضعیت زن از قبیل: مسکن، البسه، غذا، اثاث منزل و هزینه‌های درمانی و بهداشتی و خادم در صورت عادت یا احتیاج به واسطه نقصان یا مرض»

این عبارت به این معناست که وظیفه تهیه جهیزیه از نظر قانون بر عهده مرد است؛ بنابراین وقتی جهیزیه را خانم به خانه آقا می‌آورد عاریه دهنده می‌تواند هر زمانی که اراده کرد، مورد عاریه را از عاریه گیرنده پس بگیرد. زوج نیز به عنوان امین زوجه، فقط تا زمانی که از آن درست استفاده کند و صدمه‌ای به آن وارد نیاورد می‎تواند از جهیزیه استفاده کند.

جهیزیه از نگاه شرع

همان طور که ذکر شد جهیزیه که همان لوازم خانگی است از اجزای نفقه محسوب می‌شود و از نظر شرع اصولا بر عهده مرد است.

به طور کلی در شرع اسلام شوهر دو تکلیف مالی نسبت به زن دارد؛ یکی مهریه است که مقدار آن در حین عقد یا توافق زوجین تعیین می‌شود و دیگری نفقه است که برخلاف مهریه، فقط یک حق و دین مالی است که زن می‌تواند آن را مطالبه کند. نفقه یک حکم تکلیفی است که حتی اگر زن استطاعت مالی داشته باشد از گردن مرد ساقط نمی‌شود. بنابراین، از نظر فقهی تردیدی وجود ندارد که تأمین کلیه وسایل زندگی بر عهده شوهر است و از ابتدای تشکیل خانواده شوهر باید وسایل مورد نیاز زندگی را تأمین کند، در ضمن اگر شوهر هم توانایی خرید و تأمین وسایل مورد نیاز زندگی را ندارد همسرش باید به حداقل امکانات شوهر قناعت کند.

جهیزیه از نظر عرف

جهیزیه از پدیده‌هایی است که در مناطق و قومیت‌های مختلف کشورمان طبق آداب و فرهنگ خاص آن منطقه تعیین می‌شود و بین طرف‌های ازدواج بر سر آن توافق می‌شود. البته در بسیاری از نقاط کشورمان به خصوص در شهر‌های بزرگ جهیزیه بر عهده خانواده عروس است و طی توافقی دوجانبه فقط چند وسیله بزرگ مانند یخچال، ماشین لباس شویی و سرویس چوب توسط داماد تهیه می‌شود. اما بعضی قومیت‌ها هم عرف خاص خودشان را دارند. به عنوان مثال بنا بر رسم قوم بختیاری، عروس در طول دوره نامزدی خودش شروع به بافتن قالی می‌کند و تمام تلاشش را به خرج می‌دهد، چون این قالی نشان دهنده ذوق و سلیقه اوست. عروس بختیاری از خانه پدر با خود مقداری وسایل زنانه و لوازم زندگی می‌برد و از پدر خود یک راس قاطر یا مادیان می‌گیرد و برخی ماده گاوی نیز به دخترشان می‌دهند. از لوازمی که عروس همراه خود می‌برد یک عدد بادیه مسی است برای استحمام.

طبق رسوم مردم عرب ساکن خوزستان در صورتی که ازدواج فامیلی باشد، مبلغ مهریه، مخارج عروسی و تهیه جهیزیه بسیار کمتر از ازدواج با دختر غریبه است. مبلغی نیز خانواده پسر به عنوان حق زن به خانواده دختر می‌دهند تا با آن وسایل و جهیزیه خریداری شود. در بین قوم آذری، جهیزیه را عروس تهیه می‌کند و به خانه داماد می‌آورد. بعد از تهیه جهیزیه و یک یا دو هفته مانده به عروسی مراسم جهازبران انجام می‌شود.

هنوز در بین اقوام آذری مرسوم است که همه فامیل در تهیه وسایل داخل یخچال مانند ترشی و سبزیجات مشارکت کنند. همچنین بعد از چیده شدن وسایل به تهیه «سیاهه جهیزیه» نیز اقدام می‌کنند. این فهرست به این علت تهیه می‌شود که اگر خدای نکرده عروس و داماد تصمیم به جدایی گرفتند عروس بتواند جهیزیه‌اش را پس بگیرد.

در برخی از شهر‌های کشورمان هم مانند شهر‌های استان خراسان شمالی جهیزیه بر عهده مرد است و او لوازم را تهیه می‌کند.

استرداد جهیزیه

فهرست اقلام جهیزیه یا همان سیاهه از دیرباز در کشورمان رایج بوده و نمونه‌های خطی قدیمی به کرات دیده شده است. بهتر است اگر قرار بر نوشتن سیاهه است فهرستی کامل از جهیزیه با جزئیات آن تهیه و پس از استقرار در خانه شوهر از مرد امضا گرفته شود که این اقلام به منزل وی آورده شده است. جزئیات اقلام به ویژه وسایل گران باید نوشته شود مثلا یخچال از چه کارخانه‌ای است و چه مشخصاتی دارد یا فرش ماشینی است یا دست‌باف و با چه مشخصاتی. البته لزومی به امضای شاهد ذیل سیاهه نیست اگر چه بودن امضای شهود امین خالی از فایده نیست.

استرداد جهیزیه یا بردن جهیزیه آسان است و معمولا مشکلی در این خصوص وجود ندارد. زن می‌تواند از طریق دادگاه خانواده یا شورای حل اختلاف برای استرداد جهیزیه به استناد سیاهه دادخواست تقدیم کند.

نکته حائز اهمیت این است که اگر هنگام استرداد ثابت شود که چند وسیله توسط مرد خریده شده، زن دیگر نمی‌تواند آن‌ها را جزو فهرست جهیزیه مسترد کند. نکته دوم که دارای اهمیت است این که در بعضی سیاهه‌ها مشاهده شده است طلا‌های عروس را با قید گرم به عنوان بخشی از جهیزیه گنجانده‌اند.

همان طور که می‌دانید جهیزیه اموال و وسایلی است که در زندگی مشترک استفاده می‌شود بنابراین طلا‌های زوجه متعلق به او و در تصرف اوست و عرفا جزو جهیزیه محسوب نمی‌شود. باید توجه داشت که اگر هم زوجه طلا‌ها را با خود به منزل شوهر آورده باشد در تصرف خود او بوده است، زیرا در مجالس و مهمانی‌های روزمره استفاده می‌کرده است مگر این که مدعی باشد در طول زندگی زوج آن‌ها را برداشته است که از مقوله استرداد جهیزیه خارج است.

منبع: تابناک

کلیدواژه: کردستان سوریه اعتراضات لبنان آمدنیوز روح الله زم آذرآب اراک محمد حسین رستمی حسین فریدون شبنم نعمت زاده جهیزیه تهیه جهیزیه عرف زوجه قانون ازدواج کردستان سوریه اعتراضات لبنان آمدنیوز روح الله زم آذرآب اراک محمد حسین رستمی حسین فریدون شبنم نعمت زاده

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.tabnak.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «تابناک» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۵۵۵۰۳۸۹ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

توقیف ۱۰ هزارخودرو در پارکینگ/خودروهای توقیفی تعیین تکلیف شود

به گزارش خبرگزاری مهر، ناصر عتباتی عصر چهارشنبه در جلسه پیگیری تعیین تکلیف خودروهای رسوبی توقیفی در پارکینگ‌های آذربایجان غربی افزود: بحث پیگیری تعیین تکلیف خودروهای رسوبی وسایل نقلیه توقیفی به عنوان یک بخش از برنامه روزمره دستگاه قضائی و مجموعه‌های دخیل استان است ولی با وجود برگزاری جلسات و مصوبات، در مقام اجرا رضایت بخش نیست و همچنان وسایل نقلیه زیادی تعیین تکلیف نشده‌اند.

وی اضافه کرد: یکی از علت‌هایی که باعث انباشت خودرو در پارکینگ‌ها می‌شود، توقیف خودروها در قالب طرح‌های مختلف است که پیوست قضائی ندارند و بدون دستور دادستانی صورت می‌گیرد.

عتباتی اظهار کرد: تمامی توقیف‌ها باید پیوست قضائی داشته باشند و از توقیف‌های فله‌ای که نه تنها موجب انباشت خودروها در پارکینگ‌ها می‌شود، بلکه نارضایتی مردم را به دنبال دارد، پرهیز شود.

رئیس کل دادگستری آذربایجان غربی ادامه داد: خودروهایی که در پارکینگ هاست، بیت المال و حق الناس هستند و همه در برابر آن مسئولیت اخروی و قانونی داریم و اگر امکان ترخیص و تحویل وجود دارد، چرا باید در پارکینگ‌ها بماند.

عتباتی گفت: دستگاه قضائی وظیفه خود می‌داند به عنوان حق الناس و حقوق بیت المال این امر را مطالبه کند و اگر از طرف هر شخصی ترک فعلی و عدم اجرای دستورات قضائی را شاهد باشیم، مورد پیگرد و برخورد قضائی قرار خواهد گرفت.

وی به دادستان‌های حوزه‌های قضائی دستور داد تا بر توقیف و انتقال قاعده مند وسایل نقلیه به پارکینگ‌ها نظارت کنند و کار ضربتی، فوق العاده و ویژه در تعیین تکلیف اموال مردم و بیت المال انجام دهند و خروجی این جلسه اقدامات فوق‌العاده و اورژانسی در تعیین تکلیف وسایل نقلیه رسوبی توقیفی در پارکینگ‌های استان باشد.

دادستان عمومی و انقلاب ارومیه هم در این جلسه گفت: بر اساس آخرین آمار بیش از ۱۰ هزار خودرو در پارکینگ‌های استان توقیف هستند که باید تعیین تکلیف شوند.

حسین مجیدی ادامه داد: باید در روند توقیف، انتقال و ترخیص وسایل نقلیه طبق بخشنامه رئیس قوه قضائیه اقدام شود.

همچنین رئیس کل دادگستری آذربایجان غربی از محل پارکینگ این خودروها بازدید کرد.

عتباتی در این بازدید بر سرعت بخشیدن به تعیین تکلیف خودروهای توقیفی رسوبی تاکید کرد و دستور داد تا تمامی خودروهای توقیفی موجود در پارکینگ‌های استان و علت و مرجع توقیف آنها حوزه به حوزه استخراج و به مسئولان دادگستری شهرستان‌ها اعلام تا اقدامات قانونی در تعیین تکلیف این خودروها صورت پذیرد.

مقرر شد خودروهای اوراقی توسط بنیاد تعاون فراجا و خودروهای قابل شماره گذاری توسط ستاد اجرایی فرمان امام خمینی (ره) تا بازدید مجدد از این پارکینگ‌ها در اوایل خرداد ماه سال جاری تعیین تکلیف شوند.

کد خبر 6100840