به نقل از «خبرگزاری برنا»

وقفی که در آن نگاهی به فرهنگ وجود داشته باشد، می‌تواند پررنگ‌تر در حوزه بنیادی فرهنگ تجلی یابد

تاریخ انتشار: ۴ آبان ۱۳۹۸ | کد خبر: ۲۵۵۸۶۷۳۹

وقف دیر زمانی در کشور ما وجود دارد و حالا دیگر با فرهنگ ایران عجین شده است. اختصاص تمام یا بخشی از دارایی برای مصارف عام المنفعه شاید یک تعریف دو دستی برای وقف باشد ولی قطعا ابعاد آن بسیار گسترده است.

به گزارش خبرگزاری برنا، در همین زمینه و به مناسبت روز وقف، گفتگوی با دکتر علی اصغر شعردوست، نماینده ادوار مجلس شورای اسلامی اجام شده با محوریت وقف در مقوله فرهنکی که می خوانید.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

مقوله وقف در شرایط امروزی چگونه می‌تواند در مقوله‌های فرهنگی موضوعیت پیداکند؟

 وقف به معنای اعطای تام منفعت دارایی شخصی اعم از مادی یا معنوی برای منفعت عمومی،بدون دریافت عوض است که مصادیق مصارف آن در گذشته به تناسب نیازهای اجتماعی غالباً در حوزه‌‌های صرفاً دینی تعریف شده است. اما با توجه به شرایط امروزین جامعه باید راه هایی اندیشید که از این منبع بسیار کارآمد برای پاسخگویی به نیازهای روزآمد بهره‌مند شد. از آنجا که وقف در فقه اسلامی، آموزه‌های دینی و سلوک اسلامی موضوعیت و جایگاه مهمی دارد، باید فقهای شیعه و متفکرین اسلامی برای بهره‌گیری از این منبع مهم و ماندگار راههای نو بگشایند.

روزگارانی در این کشور، کتابها و مجلات در تیراژهای انبوه به چاپ می‌رسید، لیکن متأسفانه امروز تیراژ بسیاری از کتابها کمتر از 500 نسخه شده است.اگرچه دیجیتالی‌شدن بسیاری از محتواهای فرهنگی نیز بر این موضوع مؤثر بوده است، لیکن ناتوانی مردم در خرید کتابهای مورد علاقه‌شان به عنوان مانعی در جهت توسعه فرهنگی جلوه‌گر شده است. در سالها و روزها اخیر، در روزگار سختی و تنگنای معیشت و سفره مردم،اصولاً سبد کالاهای فرهنگی به تناسب کاهش عمومی قدرت خرید جامعه یا کوچکتر شده است و یا اصولاً موضوعیتی در هزینه‌های خانوار ندارد. برای حل این معضل می‌توان از وقف بهره جست؛ به این صورت که افراد علاقمند به ایجاد باقیات‌ صالحات فرهنگی را برای بهره‌گیری از سنت حسنة وقف تشویق کرد. اینجاست که وقف، به ویژه وقفی که در آن نگاهی به فرهنگ وجود داشته باشد، می‌تواند پررنگ‌تر در حوزه بنیادی فرهنگ تجلی یابد. طبق آمارها سرانه مطالعه در کشور ما کمتر از 15 دقیقه در روز است. وقف فرهنگی می‌تواند فرهنگ را بارور سازد که یکی از نتایج آن افزایش مطالعه در جامعه خواهد بود.

آیا وقف تنها در فرهنگ اسلامی ما موضوعیت دارد؟ تجارب مشابه جهانی در این زمینه چیست؟

در برخی کشورهای جهان که حتی از آموزه‌های اسلامی بهره‌مند نیستند، بنیادهای وقفی منشأ آثار مهمی هستند. در این کشورها محتوای وقف، در نهادها، مؤسسات و بنیادهای خیریه عام‌المنفعه آشکار می‌شود که هر یک در حوزه مشخص و به شکل هدفمند و تخصصی فعالیت می‌کنند. مهمترین ویژگی آنها نگاه علمی و ساختارهای اجرایی شفاف است که در تمامی مراحل به یاری‌کنندگان گزارش می‌دهند و در مقابل اقدامات خود پاسخگو هستند. در این میان، نهادهای عام‌المنفعه فرهنگی که با بودجةغالباً مردمی فعالیت می‌کنند در حوزه‌هایی مانند ترویج و تدقیق در امر زبان رسمی، شناسایی ادیان، تاریخ، اندیشه‌ها، رسوم و هنرهای مختص به آن فرهنگ فعالیت می‌کنند و همگی توسعه و بهبود شرایط فرهنگی را جستجو می‌کنند.

اگر وقف فرهنگی بتواند در جامعة ما رایج شود، چه مصادیقی را می‌توان برای آن برشمرد؟

در فرهنگ اسلامی، وقف یکی از مهمترین مصادیق باقیات صالحات است که در زمان حیات و بعد از وفات انسان فواید آن، جامعه و واقف را متمتع می‌سازد. امام صادق(علیه السلام) فرمودند: هرکسازاین جهان درگذرد پس از مرگ، چیزی به او نمی‌رسد، جز این که پیش تر سه چیز از خود باقی گذاشته باشد: ۱- کارنیکی که اثرش پس از او باقی باشد؛2- سنتحسنه‌ای که در میان مردم رواج داده باشد و بعد از او مردم به آن روش عمل کنند؛3- فرزندصالحی که برای او دعا کند (وسائل الشیعه، ج ۱۳، ص۲۹۲).بر این اساسوقف در عرصه‌های فرهنگ و هنر نیز می‌تواند گسترش روزآمد داشته و برکات فرهنگی متعددی برای جامعه داشته باشد. برخی از مصادیق وقف فرهنگی از نظر اینجانب بدین شرح است:‌

با توجه به اینکه بخش مهمی از پیام‌ها از طریق فضای مجازی مبادله می‌شوند و از سوی دیگر آسیب‌های اجتماعی از این طریق دامن‌گیر جامعه ما هستند، بهره‌گیری از منابع وقف و یا عوائد حاصل از اوقاف برای پاسخگویی به نیازهای فضای مجازی در قالب محتواسازی، مفهوم‌سازی، فرهنگ‌سازی و... یکی از مصادیق مهم و هوشمندانه مصرف وقف در عرصة فرهنگ در روزگار ماست.

وقف بناهای شخصی برای مقاصد فرهنگی و هنری (ایجاد مرکز فرهنگی و هنری، مرکز آموزشی و...).

وقف یک دارایی فرهنگی و هنری برای استفادة عموم (آثار هنری به موزه‌ها، اعطای کتاب و کتابخانه شخصی به کتابخانه‌های عمومیو...).

اعطای امکان مادی تحصیل و کمک هزینة پروژه‌های تحقیقاتی و علمی (نمونة زنده ایرانی چنین وقف فرهنگی، موقوفة افشار است که از عوائد موقوفات آن مرحوم،به دانشجویان شبه قارة هند بورس تحصیلی برای تحصیل در رشته‌های زبان فارسی اعطا می‌شود که به نظر من یکی از دلایل ماندگاری زبان فارسی در این حوزة جغرافیایی، دانشجویان فارغ‌التحصیل مقطع دکترایی هستند که از محل موقوفات افشار در ایران تحصیل کرده‌اند).

وقف مال برای تأمین سرمایة لازم برای پروژه‌های فرهنگی و هنری خلاقانه (مانند تهیه‌کنندگی یک اثر هنری با مقصود مشخص فرهنگی و یا حمایت مالی از یک هنرمند برای ساخت اثر هنری).

وقف آثار هنری ایرانی به خارج و آثار خارجی به داخل به مثابه امکانی برای گفتگوی فرهنگی و دیپلماسی فرهنگی.

وقف اثر هنری توسط خود هنرمند (مانند وقف استاد فرشچیان به آستان قدس رضوی)

در تمامی موارد بالا، وقف فرهنگی خود را به شکل اختصاص آگاهانه و هدفمند سرمایة شخصی واقف به منفعت مشخص عمومینشان می‌دهد که وقف بهبود شرایط فرهنگی و توسعة‌ شاخص‌های فرهنگیجامعه شده است. این شکل از وقف، به وقف‌کننده کمک می‌کند تا درک دقیق‌تری از سرنوشت سرمایه‌گذاری خود داشته باشد، زیرا یک نتیجة ملموس و محسوس در آن تعریف شده است.

علاوه بر این موارد که خود واقف اقدام به وقف فرهنگی می‌کند، تخصیص منابع و سرمایة وقف عام در امور فرهنگی توسط نهادهای متولی وقف نیز می‌تواند ظرفیت این سنت حسنه را در امور فرهنگی و هنری و بهبود شرایط فرهنگی جامعه سبب شود.

بیشتر بخوانید: جبهه پایداری به مناسبت هفته دفاع مقدس بیانیه‌ای صادر کرد آرشیو مرکزی اسناد سازمان اوقاف ساماندهی و تجهیز می شود

منبع: خبرگزاری برنا

کلیدواژه: آستان قدس رضوی ایران سرمایه شیعه مجلس شورای اسلامی

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.borna.news دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «خبرگزاری برنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۵۵۸۶۷۳۹ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

شکست حمله نظامی آمریکا در صحرای طبس تجلی حقانیت جمهوری اسلامی بود

علیرضا عزیزی سرپرست دانشگاه آزاد اسلامی استان خراسان‌جنوبی در گفت‌و‌گو با خبرنگار خبرگزاری علم و فناوری آنا اعلام کرد: اردوی زیارتی فرهنگی دانشجویان برادر اتحادیه شرق دانشگاه آزاد اسلامی خراسان، کرمان و سیستان بلوچستان همزمان با سالروز شکست حمله نظامی امریکا به صحرای طبس در شهرستان طبس برگزار شد.

وی، برگزاری اردوی راهیان مقاومت درشهرستان طبس با حضور جمع کثیری از دانشجویان و مسئولان دانشگاه آزاد اسلامی استان‌های شرق کشور را رویدادی بزرگ فرهنگی و دارای آثار و برکات ارزشمند توصیف کرد.

سرپرست دانشگاه آزاد اسلامی استان خراسان‌جنوبی اضافه کرد: اینگونه اردو‌های فرهنگی فاخر علاوه بر بصیرت‌افزایی زمینه‌ساز تقویت و ترویج فرهنگ ایثار و شهادت و آشنایی نسل جوان با دستاورد‌های نظام جمهوری اسلامی است.

عزیزی با بیان اینکه شکست حمله نظامی امریکا در صحرای طبس تجلی امداد‌های غیبی و حقانیت نظام جمهوری اسلامی بود، ادامه داد: در شرایط فعلی که دشمنان و استکبار جهانی همه ابزار‌های تبلیغی و هجمه‌ها و هیاهوی رسانه‌ای را علیه کشور و اسلامی به‌کار گرفته‌اند.

وی یادآور شد: ایجاد دبیرخانه دائمی مقاومت و استکبارستیزی دردانشگاه آزاد اسلامی خراسان‌جنوبی برای برگزاری اینگونه اردو‌ها و محافل فرهنگی در چنین مناسبت‌هایی فرصت تبلیغی و تبیینی ارزشمندی برای ترویج آموزه‌های معنوی و اسلامی و دستاورد‌های انقلاب و ارتقای معنویت و تعمیق فرهنگ ایثار و شهادت است.

سرپرست دانشگاه آزاد اسلامی استان خراسان‌جنوبی یادآور شد: رئیس دانشگاه آزاد اسلامی در راستای جهاد تبیین و تحقق اهداف متعالی سند تحول و تعالی دانشگاه آزاد اسلامی همواره تأکید ویژه‌ای دارند و بدین لحاظ برنامه‌های متعدد و متنوع فرهنگی تدارک دیده شده است.

عزیزی تشریح کرد: در اردوی زیارتی راهیان مقاومت هم زمینه آشنایی دانشجویان با ابعاد شکست سنگین آمریکا در صحرای طبس مهیا شد و هم زیارت امامزاده حضرت حسین ابن موسی الکاظم(ع) با شهدای گرانقدر و گمنام واحد طبس تجدیدمیثاق کردند.

وی ضمن قدردانی از عنایت دکتر طهرانچی و دکتر سروری مجد و رؤسای واحدهای دانشگاه آزاد اسلامی استان‌های خراسان‌شمالی و رضوی، کرمان و سیستان و بلوچستان از مسئولان، برگزاری مراسم پنجم اردیبهشت‌ماه را مهم برشمرد.

شکست مفتضحانه آمریکا در صحرای طبس معجزه الهی بود

مسئول نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه آزاد اسلامی استان خراسان‌جنوبی هم در جمع دانشجویان شرکت‌کننده در اردوی فرهنگی راهیان مقاومت ضمن قدردانی از برگزارکنندگان اردو، اهمیت حادثه طبس را با اهمیت برشمرد.

حجت‌الاسلام محمد حاجی‌زاده با اشاره به پیام امام خمینی(ره) به مناسبت شکست مفتضحانه آمریکا در صحرای طبس آن را معجزه الهی شمرد که خداوند شن‌ها را مامور کرد و گفت: در ابتدای تشکیل انقلاب اسلامی حضرت امام(ره) در پیام‌شان این نکته را خاطرنشان ساختند که دولت وقت آمریکا به ریاست جیمی کارتر حتی توانایی اداره کشورشان را هم ندارند و چه بسا اگر به تهران هم حمله می‌کردند تمام تیم اعزامی شان از بین می‌رفت.

وی در ادامه به اعتراضات دانشگاه‌های غربی علیه رژیم غاصب صهیونیستی را نشانه مظلومیت مردم فلسطین دانست که دل هر آزاده‌ای را به درد می‌آورد و ادامه داد: آزادی بیان در دانشگاه‌های غرب یک دروغ است و نشانه آن دستگیری استادان معترض به کشتار بیگناه مردم مظلوم غزه توسط رژیم سفاک صهیونیستی است.

به گزارش آنا، سخنرانی سردارغلامرضا سلیمانی رئیس سازمان بسیج مستضعفین، مسئولان استان خراسان‌جنوبی و امام جمعه طبس و روایتگری یکی از شاهدان عینی این حادثه و سخنرانی همسر شهید منتظر قائم از برنامه‌های دیگر این مراسم بود.

همچنین دانشجویان شرکت‌کننده در اردوی راهیان مقاومت علاوه بر شرکت در مراسم ویژه صحرای طبس در مراسم غبارروبی حرم مطهر حضرت حسین ابن موسی الکاظم(ع) و تجدیدمیثاق با شهدای گمنام واحد طبس حضور یافتند.

حضور در مناطق گردشگری و بازدید از موزه جهانی ژئوپارک از برنامه‌های جانبی این اردو بود.

انتهای پیام/