به نقل از «خبرگزاری آریا»

علل هرزه خواری در کودکان و راههای درمان آن

تاریخ انتشار: ۲۰ آبان ۱۳۹۸ | کد خبر: ۲۵۷۵۲۶۴۱

خبرگزاری آریا -

به اختلال هرزه خواری در کودکان پیکا نیز گفته می شود
از نشانه‌های بارز اختلال هرزه خواری در کودکان می‌توان به خوردن مواد غیر خوراکی در طول یک ماه به صورت مکرر اشاره کرد.
اختلال هرزه خواری یا بیماری پیکا در کودکان
اختلال هرزه خواری که به آن پیکا نیز گفته می‌شود، شاید از ذهن شما به دور باشد اما تقریباً هر کودکی به آن مبتلا است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

وقتی کودکان در خردسالی اقدام به خوردن خاک، گچ و مو می‌کنند، اصطلاحاً می‌گوییم به هرزه خواری مبتلاست.
این که کودکان هر چیزی را در دهانشان می‌گذارند، به دلیل کنجکاویشان است. آن‌ها می‌توانند مواد را از طریق مزه، دسته بندی کنند؛ زیرا مزه کردن، اولین معیار تشخیص برای آن‌ها است. اما اگر کودک به طور مکرر اقدام به خوردن مواد غیر خوراکی و غیرمفید کند، از اختلالی به نام پیکا رنج می‌برد. پیکا می‌تواند در طولانی مدت عارضه‌های فیزیکی، عاطفی و سلامتی برای کودک ایجاد کند. به همین دلیل، پیشگیری یا تلاش برای درمان زود هنگام می‌تواند برای کودک بسیار مفید باشد. دلایل متعددی برای بروز رفتار هرزه خواری در کودک وجود دارد. در برخی مناطق، وجود چنین رفتارهایی به دلیل سندرم ریشه فرهنگی است؛ در صورتی که پیکا، بیشتر به دلیل کمبود مواد معدنی، ویتامین ها و مسائل بهداشت روان ناشی می‌شود.

شن خوردن از علائم هرزه خواری کودکان است
هرزه خواری یا پیکا نوعی اختلال تغذیه‌ای است که در آن بیشتر کودکان در روز به صورت مکرر اقدام به خوردن مواد غیر خوراکی می‌کنند. بارزترین نمونه در این بیماری، خوردن شن توسط کودکان است. قطع به یقین، بیشتر والدین این مورد را تجربه کرده‌اند.
نمونه‌های مصرفی غیر خوراکی می‌توانند شامل کثیفی‌ها، شن، کاغذ، رنگ، گچ، مو، چوب و... باشند. اگر برای این اختلال، راه‌حلی اندیشیده نشود، ممکن است مشکلات جدی در سیستم‌های گوارشی و تأخیر در رشد کودک به وجود آورد و از آن جا که ممکن است کودک به مدت طولانی در چنین وضعیتی قرار بگیرد، می‌تواند به رشد کودک آسیب‌های جدی وارد کند.

بارزترین نمونه هرزه خواری در کودکان تمایل آنها به خوردن شن می باشد
هرزه خواری یا پیکا به چه میزان در کودکان رایج است؟
چشیدن دنیا برای کودکان بسیار لذت بخش و جالب است. زمانی که کودکان دندان‌ در می‌آورند، این لذت برایشان چند برابر می‌شود و دوست دارند چیزهای جدیدتری را برای جویدن پیدا کنند. البته باید توجه داشته باشید اگر کودک چیز غیر قابل خوردن را در دهان بگذارد، به این معنی نیست که حتماً اختلال پیکا دارد.
اختلال هرزه خواری شاید، چندان وحشتناک نیز تلقی نشود؛ پس بهتر است آن را اکتشافات نرمالی بدانید که کودک در دوره طبیعی کنجکاوی خود انجام می‌دهد. نام پیکا یا هرزه خواری زمانی می‌تواند به صورت رسمی به فرد داده شود که در دوره 8 ماهگی تا 24 ماهگی، تمایلات ثابت و بادوامی به خوردن چیزهای غیر خوراکی در بازه زمانی بیش از یک ماه نشان دهد. البته در موارد محدودی نیز، پیکا نشان دهنده اوتیسم در کودکان است. همچنین، در کودکان دارای معلولیت‌های رشدی و ذهنی به وفور مشاهده می شود.

یکی از علل هرزه خواری در کودکان جلب توجه می باشد
علل هرزه خواری در کودکان
علت‌های پیکا در کودکان را می‌توان به این موارد نسبت داد:
• طعم خاص وسیله‌ها
• فقدان مواد معدنی بدن نظیر روی یا آهن (کرم قلاب یا بیماری سلیاک نیز می‌تواند دلیل این امر باشد.)
• اختلالی که به OCD یا عادت وسواس اجباری مشهور است.
• عدم تعادل مواد شیمیایی مغز
• جراحت یا آسیب در مغز
• جلب توجه
• بی توجهی یا محرومیت مادر
چگونه می‌توان هرزه خواری (پیکا) را در کودکان تشخیص داد؟
گفتنی است هیچ تست خاص و مشخصی برای تعیین این اختلال وجود ندارد و پزشک متخصص تنها از طریق سابقه پزشکی می تواند وجود این اختلال را تشخیص دهد. البته باید در این زمینه با پزشک بسیار صادق بود و تمامی مواد غیر خوراکی مصرفی توسط کودک از زمانی که عادت خود را شروع کرده، صادقانه گفته شود تا پزشک تشخیص درستی دهد. اگر این عادت بیشتر از یک ماه طول کشد، می‌توان آن را پیکا نامید. اگر قبل از تبدیل این اختلال به عادت، از پیشرفت کامل جلوگیری شود، جای هیچ نگرانی وجود ندارد.
معمولاً پزشکان در چنین موقعیتی یک تست خون تجویز می‌کنند تا سطح روی و آهن کودک مشخص شود. بسیاری از پزشکان معتقدند کمبود آهن موجب چنین اختلالی می‌شود. پس همواره با پزشک خود برنامه‌ غذایی مناسبی را هماهنگ کنید تا از سوء تغذیه، جلوگیری شود وگرنه اختلال پیکا را به همراه خواهد داشت.
مشکلات ناشی از هرزه خواری در کودکان
این اختلال هرزه خواری در کودکان می‌تواند آسیب‌های جدی به آنها وارد کند. از جمله این آسیب‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره داشت:
• سمیت سرب (که منجر به مشکلات خونی، کلیوی، عروقی، غدد درون ریز و نقص‌های عصبی می‌شود.)
• مشکلاتی در دستگاه گوارش (از موارد خفیف مانند: یبوست گرفته تا موارد شدید و مضر مانند: خونریزی)
• کمبود مواد مغذی (به خصوص روی و آهن)
• مشکلات دندانی (مانند دندان‌های پوک و شکسته)

هرزه خواری کودکان قابل درمان است
راهکارهای مؤثر برای درمان اختلال هرزه خواری در کودکان
معمولاً زمانی که پیکا از تعادل میان مواد غذایی خارج شود، پزشکان مکمل‌های معدنی و ویتامین‌ها را تجویز می‌کنند. اما علاوه بر این موارد، راهکارهای دیگری نیز وجود دارد که معمولاً برای درمان هرزه خواری در کودکان مورد استفاده قرار می‌گیرد. این موارد عبارتند از:
1. معمولاً زمانی که پیکا یا اختلال هرزه خواری از مشکلات بهداشت روانی ایجاد می‌شود، پزشکان، تراپی یا دارو یا هر دو را تجویز می‌کنند.
2. از آن جا که پیکا بیشتر در بی توجهی به کودک یا غفلت از آن به وجود می‌آید، پس توصیه می شود بیشتر بر روی مهارت‌های ارتباطی و اجتماعی او کار کنید و سعی در افزایش آن‌ها کنید.
3. سعی کنید با پر کردن یک جعبه از خوراکی‌های متنوع، کودک را از هرزه خواری بیاندازید. در این صورت، کودک جعبه را جایگزین می‌کند.
4. زمانی که کودک چنین رفتاری را از خود نشان می دهد، هرگز با او با خشونت رفتار نکنید؛ چون همان‌طور که گفتیم، مراحل طبیعی کنجکاوی او است. برای جلوگیری از چنین رفتاری در کودکتان، سعی کنید از اقدامات تقویت کننده مثبت استفاده کنید.
اقدامات پیشگیرانه بیماری هرزه خواری در کودکان
پیشگیری از چنین اختلالی قبل از به وجود آمدن آن امکان ندارد؛ پس سخت‌گیری نکرده و اجازه دهید کودک مراحل رشد خود را به طور طبیعی طی کند و اصلاً در این مراحل دخالت نکنید. بهترین کار برای پیشگیری یا تشخیص چنین اختلالی، آن هم در مراحل بسیار اولیه و مبتدی، کارهای زیر است:
1. گسترش آگاهی: باید آموزش‌های صحیحی از این اختلال، عادت‌های غذایی سالم کودکان در اختیار زوج‌ها قرار گیرد.
2. توجه به رژیم غذایی کودک: برای کودک یک رژیم غذایی استاندارد و سالم مهیا کرده و به آن توجه کنید.
3. ارتباط، کلید حل مشکل: به کودک خود توجه کرده و همواره با او ارتباط برقرار کنید.
4. ارزیابی معمولی: برای مشخص شدن هرگونه مشکلات سلامتی که منجر به اختلال هرزه خواری می‌شود می‌توانید به طور مرتب با پزشک خود همراه شوید.
5. سلامت بمانید: به کودک بیاموزید همواره مواد غذایی سالم مصرف کند و از آیتم‌های غیر خوراکی خودداری کرده و در مقابل آن‌ها مقاومت کند. شما می‌توانید از طریق روانشناسی شرطی‌سازی، به خوبی این تشویق یا پرهیز را به کودک ارائه دهید.
6. بدانید چه کاری باید انجام دهید:
گر یک لحظه هم در سلامت روان کودک شک داشتید، حتماً باید در رفع و حصول اطمینان از آن قدم بردارید، در غیر این صورت منجر به عواقب بسیار بدی از جمله پیکا خواهد شد
علائم هرزه خواری
همان‌طور که گفتیم، کودکان مبتلا به پیکا به مدت یک ماه مواد غذایی غیر خوراکی را مصرف می‌کنند. معمولاً کسی که به پیکا مبتلا است، مواد زیر را به طور مکرر مصرف می‌کند:
• یخ
• صابون
• دکمه
• خاک رس یا شن
• مو
• ته سیگار
• خاکستر سیگار
• خاک
• رنگ
• چسب
• کاغذ
• گچ
• مدفوع
عوارض جانبی هرزه خواری چیست؟
خوردن چنین مواد غذایی ناسالمی می‌تواند باعث بروز شرایط خطرناک زیر برای کودکان شود:
• مسمومیت‌های مختلف مانند: مسمومیت از سرب
• عفونت‌های انگلی
• انسداد روده
• خفگی
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
با اولین شک به کودک باید به پزشک متخصص مراجعه کنید. پیکا می‌تواند باعث مشکلات دندانی، عفونتی، مشکلات هاضمه و مسمومیت شود. به محض اینکه از این مشکل اطمینان حاصل کردید، برای رفع آن هر چه در توان دارید، انجام داده تا مشکلات جبران ناپذیری رخ ندهد.
در برخی موارد، مبارزه با پیکا و رفع آن می‌تواند بسیار راحت باشد اما در مقابل مواردی نیز وجود دارد که باید با روش‌های حرفه‌ای و پیشرفته به کاهش پیکا در کودکان اقدام شود.
صبر، از جمله معیارهای اساسی در جلوگیری و رفع این اختلال است که باید بتوان آن را به خوبی در خود و کودک تقویت کرد. در طول دوره بهبود باید همواره مثبت باشید و به طور مؤثر به فرآیند درمان کمک کنید.
گردآوری: بخش کودکان بیتوته


منبع: خبرگزاری آریا

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.aryanews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «خبرگزاری آریا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۵۷۵۲۶۴۱ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

بهترین و بدترین خاطره معلم کودکان کار

خبرگزاری مهر_ گروه جامعه؛ روز معلم که می شود همه ما به یاد معلمانمان می افتیم؛ خانواده‌ها از معلمان فرزندانشان تقدیر می کنند؛ مدیران مدارس برای معلمان خود هدایایی در نظر می گیرند و آموزش و پرورش در هر استان و شهر هم سعی دارد هر ساله به مناسبت روز معلم از معلمان نمونه خود تقدیر کند.

در این میان اما معلمانی هستند که بدون چشم داشتی، بدون آنکه از تدریس و زحماتشان کسی تقدیری داشته باشد؛ همچنان معلمی را با شوق و علاقه ادامه می دهند.

به بهانه روز زیبای معلم تلاش می کنیم در چند مصاحبه با تعدادی از این معلمان گفت‌وگو داشته باشیم.

یکی از این دسته از معلمان که کمتر به آنها پرداخته و از آنان تقدیر می شود معلمان مدارس کودکان کار و کودکان اتباع است؛ کودکانی که شناسنامه یا خانواده ندارند؛ کودکانی که ناچارند چند روز در هفته کار کنند و یا کودکان اتباع؛ همگی از جمله کودکانی هستند که مدارس معمولی از ثبت نام آنها سرباز می زنند.

در چنین شرایطی مراکز و یا مدارسی با مجوز از وزارت کشور یا سازمان بهزیستی اقدام به ثبت نام این کودکان می کنند تا علاوه بر سواد آموزی این کودکان، از افتادن آنان به دام آسیب های اجتماعی هم تا آنجا که می توانند جلوگیری کنند.

شقایق راد یکی از این معلمان است که ده سالی است در مدرسه کودکان کار ارفک فعالیت دارد. او مدتی تدریس و سواد آموزی به زنان سرپرست خانوار را برعهده داشت و حالا چند سالی است به صورت ویژه معلم ابتدایی کودکان است.

معلمی کودکان در مقطع ابتدایی به تنهایی خیلی سخت است؛ آیا آموزش به کودکان کار سخت تر نیست؟

معلمی شغل سختی است اما من هیچ‌گاه معلمی را به عنوان شغل نگاه نمی‌کنم؛ معلمی مسیری است که باید معلمان آن را انتخاب کنند. البته مسیری بسیار سخت است که چالش‌های زیادی هم دارد اما در کنار همه سختی‌هایش لذت‌هایی دارد که تا معلم نباشید نمی‌توانید لذت‌های معلمی را لمس و تجربه کنید.

آیا تفاوتی بین معلمی برای کودکان تحت آسیب با کودکان معمولی وجود دارد؟

بله آموزش به کودکان تحت آسیب متفاوت است؛ با توجه به شرایط زیستی که این کودکان دارند درس‌ها متفاوت است. در بسیاری از کتب درسی از نقش خانواده، محل سکونت و تاریخ تولد گفته می‌شود در حالی که کودک آسیب دیده حتی ممکن است شناسنامه نداشته باشد. ممکن است خانواده خوبی نداشته باشد و یا نداند حتی کجا به دنیا آمده است. ما با توجه به شرایط این کودکان کار و یا کودکان اتباع طرح درس‌های منسجمی بر طبق کتب درسی رسمی کشور طراحی کردیم؛ هیچ مطلبی حذف نشده اما روش تدریس متفاوت از سایر مدارس است تا کودک با دیدن تصاویر و مطالب کتاب‌های درسی به فکر چیزهایی که ندارد نیفتد. کودکان باید بدون حسرت خوردن مفاهیمی همچون خانواده و هرم غذایی را بدانند. به عنوان مثال در کتب درسی هرم غذایی آموزش داده شده است؛ متاسفانه برخی از این کودکان بسیار کمتر از کودکان معمولی پروتئین مصرف می کنند؛ تلاش می‌کنیم به آنان بیاموزیم که از چه مواد غذایی استفاده کنند تا جایگزین گوشت بوده و منبع پروتئین باشد.

آیا شرایط حضور غیاب دانش آموزان مدارس عادی با مدارس کودکان کار متفاوت است؟

شرایط حضور غیاب دانش آموزان مدارس عادی با مدارس کودکان کار هم متفاوت است؛ مدارس عادی با هماهنگی خانواده‌ها بر حضور و غیاب کودکان در مدرسه نظارت دارند اما ما در مدارس کودکان کار با خانواده یا بستگانی از کودک مواجهیم که اصرار می کند که کودک بتواند کارش را هم ادامه دهد. ما ناچاریم با خانواده این کودکان به نوعی یک تفاهمنامه در روز ثبت نام امضا کنیم تا کودک سه روز در هفته بتواند در کلاس‌های درس حاضر شود و سه روز دیگر را کار کند. دختران سه روز و پسران سه روز دیگر هفته در مدرسه حضور دارند و روزهایی که در مدرسه نیستند به سر کار می‌روند.

کودکان کار دانش آموز در مدرسه ارفک معمولاً چه کارهایی می‌کنند؟

بیشتر این کودکان دست فروش هستند و چیزهایی را می‌فروشند که متاسفانه خودمان هم در خیابان این دستفروشی را مشاهده می‌کنیم؛ تعدادی از این کودکان در کارگاه‌هایی کار می‌کنند که چندان در دید عموم نیستند؛ کارگاه‌های خیاطی، تولیدی کیف و کفش و کارگاه های بسته‌بندی از جمله مهم‌ترین این کارگاه‌ها هستند؛ پسرهای بزرگتر هم در تعمیرگاه‌ها مثل تعمیرگاه‌های ماشین یا کارگاه های صنعتی فعالیت می‌کنند. برخی از دختران هم در منزل مشاغل خانگی دارند. مشاغل خانگی سود کمی دارند و برای اینکه یک خانواده بتواند امرار معاش داشته باشد لازم است همه اعضای خانواده یک شغل خانگی مثل بسته بندی را انجام دهند.

چه طور خانواده یا بستگان کودک کار را مجاب می‌کنید که کودکشان تحصیل را ادامه دهد؟

در روز ثبت نام ما از خانواده یا بستگان این کودکان با یک فرم تفاهم نامه قول می‌گیریم که سه روز در هفته کودک حتماً به مدرسه بیاید و او را به کار نفرستند. البته این موضوعی است که برای کودکان اتباع متفاوت است زیرا کودکان اتباع ممکن است در یک زمانی ناچار شوند همراه خانواده مهاجرت کنند.

آموزش به کودکان کار اتباع چه تفاوتی با کودک کار ایرانی دارد؟

خوشبختانه بین آموزش به کودکان کار ایرانی و اتباع در ارفک تفاوتی وجود ندارد؛ این دوستی و همدلی بین کودکان را خود بچه ها یاد گرفتند و این دوستی بین آنها وجود دارد دانش آموزان کوچکتر از بزرگترها یاد می‌گیرند که این دوستی‌ها را حفظ کنند. تنها موضوعی که ما معلمان و مربیان آن را در نظر می‌گیریم این است که کودکان اتباع مهاجر هستند؛ نحوه آموزش به کودکان مهاجر بدین صورت است که دوره‌های آموزشی فشرده و خلاصه است. مشخص نیست که این کودکان تا چه زمانی در کنار ما در مدرسه هستند. ما در هنگام ثبت نام به کودک و بستگانش می‌گوییم که یک سال لازم است که کودک به مدرسه بیاید؛ اما با توجه به شرایط این مهاجرین ممکن است کودک از ایران برود برای همین ما به گونه‌ای طرح درس‌ها را برنامه‌ریزی کردیم و به معلم‌ها ارائه دادیم که این طرح درس‌ها خلاصه‌ای از پایه‌های مورد نیاز کودکان باشد. در طرح آموزشی توسعه‌ای، دو طرح الف و ب طراحی شده، در طرح الف دو پایه اول و دوم ابتدایی و در طرح ب سه پایه سوم چهارم و پنجم ابتدایی گنجانده شده است.

طوری برنامه‌ریزی شده است که کودک به صورت خلاصه مطالب اصلی را فرا بگیرد و ضمناً به مسائل فرهنگی هم ورود نکردیم؛ تلاش کردیم تا مسائل فرهنگی تداخلی در مسائل آموزشی ایجاد نکند.

بهترین و بدترین خاطره شما از ده سال معلمی کودکان کار چه بوده است؟

بهترین خاطره برای من توانایی خواندن و نوشتن نوجوانی است که پس از ۱۴ سال بی‌سوادی توانست بخواند و متنی را با گریه برایم بخواند که عنوان اش این بود: من دیگر باسواد شدم.

بدترین خاطره ما معلمان کودکان کار هم ترک تحصیل اجباری کودکان است که بسیاری از آنها مجبور می‌شوند درس خواندنشان را ترک کنند. گاهی به خاطر تغییر محل کارشان ناچار می شوند تحصیل را رها کنند. علی رغم اینکه ما با سرکارگر یا کارفرما یا صاحب کارگاهشان صحبت میکنیم که کودک را جا به جا نکند اما باز هم گاهی اصرار ما بی فایده است و کودک برای کار اجباری به منطقه دیگری می رود و دیگر نمی‌تواند برای ادامه تحصیل به این مدرسه بیاد؛ البته امیدواریم این تغییر محل کار به ترک تحصیل دائمی کودک منجر نشود.گاهی هم مهاجرت موجب می شود کودک مجبور شود درس را رها کند.

کد خبر 6092574 علی قدمی