فناوری‌های ایرانی از ۸ هزارسال قبل میلاد
تاریخ انتشار: ۳ آذر ۱۳۹۸ | کد خبر: ۲۵۸۷۱۹۱۳
به گزارش اقتصادآنلاین، خراسان نوشت: ایران همواره یکی از مناطق نابغه‌خیز و تأثیرگذار بر تاریخ جهان بوده است؛ ایرانیان، خواه اقوام اولیه‌ای که در این فلات می‌زیستند و خواه، اقوام آریایی که بعد‌ها و حدود دو هزار سال قبل از میلاد به این سرزمین کوچیدند، در خاک زرخیز آن، به فعالیت‌های مختلفی روی آوردند که زمینه‌ساز رشد علوم و فنون مختلف در این مرز و بوم شد؛ فنونی که بسیاری از آن ها، در ایران نضج گرفت، بالید و در نهایت، جهانیان را از برکات خود برخوردار کرد.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
در این نوشتار، به برخی از عرصه‌های علم و فن که ایرانیان باستان در آن ها، جهانیان را وامدار خود کرده‌اند، می‌پردازیم؛ عرصه‌هایی که شاید در میان هیاهوی امروزی دانش و فناوری‌های مغرب زمین، به چشم آنان که مفتون زرق و برق بیگانگان هستند، نیاید؛ اما واقعیتی است غرورآمیز بر تارک تاریخ این کهن بوم و بر.
پزشکی
پزشکی در ایران باستان، پیشه‌ای مقدس بوده است. زرتشت، خود پزشکی توانمند و ماهر بود و در متون اوستایی، نامی از «ثریته»، به عنوان پزشک حاذق ایران باستان، به میان آمده است. مُغ‌ها در این دوره، هم کسوت روحانی داشتند و هم مقام طبیب. آنها افزون بر شناسایی گیاهان متعدد دارویی، شیوه‌های نوینی را برای نجات انسان‌ها از درد و رنج، کشف و به جهانیان عرضه کردند. به روایت شاهنامه حکیم توس، نخستین «سزارین» تاریخ، توسط ایرانیان و هنگام تولد رستم، اتفاق افتاد؛ آن‌گونه که پژوهشگران منصف، معادل فارسی «سزارین» را، «رستمینه» دانسته‌اند.
بقایای تمدن درخشان شهر سوخته در نزدیکی زابل، سندی زنده از توانمندی پزشکان ساکن فلات ایران، در ده هزار سال قبل است؛ چشم مصنوعی کشف شده در این منطقه که در جمجمه بانویی حدوداً 35 ساله جا خوش کرده بود، مدرکی انکارناپذیر در توانمندی ایرانی‌ها برای تولید پروتز‌های مختلف پزشکی است. در قرن‌های بعد، خاندان‌هایی مانند بختیشوع، در غرب ایران زندگی می‌کردند و توانمندی آنها در طبابت و تأثیرشان بر دانش پزشکی، حتی مرز‌های کینه و حسادت غربی را در نوردید و در تاریخ علم جهان ماندگار شد.
حمل و نقل
ساکنان فلات ایران، عموماً به دام پروری مشغول بودند و از همین رو، نیاز مبرمی به مسیر و ابزارآلات مناسب برای جابه‌جایی در مراتع و کوهستان‌ها داشتند. به همین دلیل، نخستین جاده‌های مدرن در ایران متولد شد و هنگامی که هخامنشیان خواستند با سرعت حمل و نقل خود بر گستره قلمرو پهناورشان تسلط داشته باشند، جاده‌های سنگفرش شاهی، تخت جمشید را به شوش و شوش را به سارد در شبه جزیره آناتولی، به طول 2500 کیلومتر، متصل کرد تا نیاکان ما، نخستین کسانی باشند که دست به احداث بزرگراه‌های بین‌المللی می‌زنند.
برخی معتقدند که اختراع چرخ، در جنوب غربی فلات ایران، حدود هفت هزار سال قبل و زمانی که سومری‌ها نخستین پادشاهی خود را تأسیس کردند، اتفاق افتاد. قدیمی‌ترین چرخ ساخته دست بشر، در شوش، پایتخت باستانی ایلام، یافت شده است. ایرانی‌ها برای نخستین بار از فلزات برای استحکام چرخ استفاده و آن را از حالت توپُر به حالت توخالی تبدیل کردند تا وزنش کاهش یابد و توانایی بهتر جابه‌جا شدن را داشته باشد. به این ترتیب، فناوری تولید و استفاده از چرخ در ایران پنج هزار سال قبل از میلاد رایج شد و به کمک رونق اقتصادی آمد.
معماری
جلوه‌های توانمندی نیاکان ما در عرصه معماری، بیش از دیگر عرصه‌ها خودنمایی می‌کند. ایرانیان برای نخستین بار در تزیین بناها، از شیشه‌های رنگی استفاده کردند. در زیگورات چغازنبیل، شاهکار معماری دوره ایلام، می‌توان جلوه‌هایی از این هنر را دید. پخت آجر و استفاده از لاجورد برای تزیین آن نیز، ابتکار ایرانی‌ها بود. آنها در هوای متغیر و فصل‌های چهارگانه فلات ایران، دست به اختراع سبکی از معماری زدند که بعد‌ها در تمام جهان گسترش یافت و آن، طراحی گنبد برای سقف خانه بود؛ گنبد به عنوان یک اختراع فوق‌العاده، میراث اجداد ایرانی ماست که با آن می‌شود زمستان‌های سرد و تابستان‌های گرم را به راحتی از سر گذراند.
نام برخی مهندسان ایرانی دوره هخامنشی، مانند اسکیلاکس، ستاسپه و آرتاخه، به دلیل ابداعاتشان در این عرصه، در تاریخ معماری دنیا باقی است. اسکیلاکس، تبحر فراوانی در حفر قنات، انتقال آب و ایجاد شبکه‌های بزرگ آبیاری در ایران باستان داشت؛ ابداعاتی که آثاری از نمونه‌های آن در حوالی گرگان و برخی نواحی خوزستان به دست آمده است.
صنایع غذایی
ظاهراً ایرانیان باستان، برای نخستین بار، به تولید روشمند و انبوه گندم رو آوردند. شواهدی در نزدیکی دریاچه ارومیه کشف شده است که نشان می‌دهد از پنج هزار سال قبل از میلاد، ما در سرزمینمان، مزارع بزرگ گندم داشته‌ایم و به تدریج، دیگر اقوام، از ایرانیان کشت این محصول را فرا گرفته‌اند. نیاکان ما، برای اولین بار، یونجه را بومی کردند و در زمین‌های این سرزمین کاشتند تا آن‌جا که بابِلی‌ها از نام ایرانی «اسپاستی» برای اسم بردن از یونجه استفاده می‌کردند. ایرانی‌ها به دانش پرورش پسته، بادام، انار و هلو پی بردند و برای نخستین‌بار در جهان، طعم این میوه‌های پرورش یافته را چشیدند و به عالم هدیه کردند.
دانش‌های تجربی
ایرانیان در دانش‌های تجربی، سرآمد دیگر اقوام در دوران باستان بوده‌اند؛ اما از آن‌جا که اهتمامی به نگارش گزارش نداشتند، غربی‌ها امروزه مدعی اختراع بخش مهمی از دستاوردهای ایرانیان هستند. شاید باور نکنید، اما برای نخستین‌بار، ایرانیان دوره اشکانی بودند که بیش از 2500 سال قبل، باتری الکتریکی را اختراع کردند و در فن فلزکاری از آن بهره بردند. اُستانس، شیمی‌دان برجسته ایرانی، در هزاره اول قبل از میلاد، بسیاری از شیوه‌های ذوب فلزات را به جهانیان معرفی کرد و برجسته‌ترین طبیعی‌دان‌های یونانی و مصری، خود را از شاگردان و پیروان او می‌دانستند.
با این حال، تبحر در شیمی و ابداعات مربوط به آن در ایران، بسیار قدیمی‌تر از دوره هخامنشی است. طبق روایت اوستا، جاماسب، داماد و وزیر زرتشت، کیمیاگری توانا بود که برای نخستین بار، توانست به آلیاژ‌هایی از فلز آهن دست یابد. ایرانیان نخستین کسانی بودند که آهن را به صورت خالص، احتمالاً از درون شهاب سنگ‌ها، یافتند و از این فلز راهبردی در ساخت زیورآلات استفاده کردند.
منبع: اقتصاد آنلاین
کلیدواژه: معماری شوش شهر تاریخی ایران باستان پزشکی سنتی
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.eghtesadonline.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «اقتصاد آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۵۸۷۱۹۱۳ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
آغاز فعالیت نخستین ماهواره اندازه‌گیری باران
به گزارش خبرگزاری علم و فناوری آنا به نقل از سی‌جی‌تی‌ان، به گفته اداره هواشناسی چین، نخستین ماهواره این کشور دز حوزه اندازه گیری بارش که در مدار کم ارتفاع زمین مستقر شده، روز چهارشنبه رسماً مورد بهره برداری قرار گرفت.
ماهواره مذکور که با نام فنگیون۳جی شناخته می‌شود، آورییل سال گذشته به مدار پرتاب شد و هدف از ارسال آن تحقیقات اقلیم شناسی، بارش و پایش سیستماتیک بارش باران و وضعیت آب و هوا مطرح شد. این ماهواره می‌تواند اطلاعات ساختاری سه بعدی از بارش در مناطق با عرض‌های جغرافیایی متوسط و پایین ارائه دهد.
پرتاب موفقیت‌آمیز این ماهواره، چین را به تنها کشوری تبدیل کرد که به طور همزمان چهار ماهواره هواشناسی غیرنظامی را در مدار نزدیک زمین، صبح، ظهر، بعدظهر و مسیر‌های شیبدار مداری را پوشش می‌دهد.
چن لین، معاون طراح سیستم زمینی این ماهواره در مصاحبه با گروه رسانه‌ای چین گفت: مشاهده جهانی بارش، به ویژه مشاهده ساختار سه بعدی، همیشه یک مشکل دشوار در تشخیص هواشناسی بوده که اکنون این معضل با ارسال ماهواره اندازه‌گیری بارش برطرف شده است.
این ماهواره شش ماه پیش، در اکتبر سال گذشته میلادی عملیات آزمایشی خود را به پایان رساند. به گفته دانشمندان، در طول عملیات آزمایشی، سیستم ماهواره به طور پایدار فعال بوده و سکوی ماهواره، بار حمل و نقل و اندازه گیری و کنترل ماهواره همگی در شرایط عادی خود قرار داشتند و چهار شاخص ارزیابی، یعنی دریافت داده‌ها، پردازش داده‌ها، توزیع محصول و بایگانی داده‌ها، همه استاندارد‌ها را به طور کامل اجرا کرده‌اند.
به گفته چین، ماهواره مذکور نه تنها پشتیبانی قوی و قدرتمندی برای تضمین خدمات آب و هوا و رویدادهای دیگر ارائه کرده، بلکه برای نظارت بر بلایای جهانی مانند سیل در پاکستان، بارندگی شدید در برزیل و حتی بارندگی‌سیل‌آسای اخیر یمن کاربرد داشته است.
این ماهواره و سایر ماهواره‌های با این مشخصه و به طورکلی سیستم ماهواره هواشناسی فنگیون، به طور مستقل توسط چین توسعه یافته و از زمان پرتاب نهستین ماهواره هواشناسی در سال ۱۹۸۸، در مجموع ۲۱ ماهواره هواشناسی فنگیون از دو نسل و چهار نوع با موفقیت ارسال شده است که هنوز ۹ فروند از آنها در مدار هستند.
برهمین اساس، با سال‌ها تلاش، ماهواره‌های هواشناسی فنگیون به سطح پیشرفته بین المللی رسیده‌اند و برخی از فناوری‌های آنها در جهان پیشرو هستند.
چین درواقع نخستین ماهواره اندازه گیری باران را به عنوان بخشی ازفعالیت در حوزه سیستم ماهواره‌های پایش به مدار زمین ارسال کرده و این ماهواره با استفاده از دو تکنولوژی اصلی که در آن به کار گرفته شده می‌تواند دفتی که برای سنجش میزان بارش باران احتیاج دارد را تامین و رقم آن را ارائه کند. استفاده از تکنولوژی‌های راداری امکان اندازه گیری مستقل از فصل، نوع باران و نوع بافت زمین را فراهم می‌کند.
این ماهواره طی مدتی که در مدار کم‌ارتفاع زمین مسنقر است، داده‌های مرتبط با باران را طی مجموعه‌ای پایدار از برنامه‌های ماهواره‌های ارتباطی و تکامل تصویرسازی زمین ارائه می‌دهد. این اطلاعات در شناسایی و پیش بینی سیلاب، خشکسالی‌ها و دیگر آسیب‌های زیست محیطی که مربوط به باران هستند، بسیار موثر است و اهمیت دارند. چین با ارتقاء روشهای اندازه گیری باران و توسعه فناوری‌های مرتبط، چین به دنبال بهبود عملکرد پیش بینی باران و افزایش کارایی منابع آبی است و بدین طریق یک قدم مهم در توسعه فضای ماهواره‌ای و پیشرفت‌های علمی و فناوری خود در زمینه اندازه گیری و پیش بینی باران برداشته است. این اقدام نشان از تعهد چین به حفظ محیط زیست و توسعه پایدار است و می‌توان از آن برای جامعه بین‌المللی نمونه‌ای از همکاری و تعهد به مقوله محیط زیست و تغییرات آب یاد کرد.
انتهای پیام/
تیراندازی، مراسم عروسی در ونایی بروجرد را به عزا تبدیل کرد