نقد نظام بودجه‌ریزی خصلت رانتی پیدا کرده است
تاریخ انتشار: ۱۶ آذر ۱۳۹۸ | کد خبر: ۲۵۹۹۸۸۱۸
او در سخنرانی‌اش در موسسه دین و اقتصاد بار دیگر نقدهایش را مطرح کرده است. او گفت: «با شدت گرفتن مناسبات رانتی در اقتصاد سیاسی ایران، شاهد چندین آسیب جدی در نظام بودجه‌ریزی کشور هستیم. به همین دلیل از دلسوزان و علاقه‌مندان باید طلب کمک کرد تا آنها به حداقل برسد. یکی از این آسیب‌ها، بنیه به‌شدت ضعیف اندیشه‌ای است که هم در اسناد و هم در اظهارات مقامات و مسئولان کشور مشاهده می‌کنیم.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از شهروند، او با طرح این نقد که ممکن است انتخابات پیش روی مجلس بر روند نظام بودجه‌ریزی اثر سوء بگذارد؛ گفت: «در دو دهه اخیر نمایندگان مجلس در افزایش هزینه‌ها بدون تمهید درآمدها نقش داشتند. از سویی امسال با سیکل سیاسی یعنی انتخابات مجلس روبه‌رو هستیم و این احتمال وجود دارد که این خطر افزایش چشمگیر داشته باشد. از همین روی نیاز به سازوکاری است که این ملاحظات را در آستانه انتخابات مهار کند.» رئیس موسسه دین و اقتصاد آسیب دیگر به نظام بودجه‌ریزی کشور را انتقادهای غیرکارشناسی دانست و افزود: «متاسفانه بخش قابل اعتنایی از نقدهایی که در مورد نظام بودجه‌ریزی کشور مطرح می‌شود، خصلت رانتی پیدا کرده است و گویی ما با یک مناسبات فراگیر از نظر ذهنیت رانتی روبه‌رو هستیم. اگر بودجه یک سند برنامه‌ای باشد، علی‌الاصول نقدهای کارشناسی باید معطوف به اهداف، نحوه انتخاب استراتژی‌ها و سیاست‌های اجرایی و محقق‌کننده این اهداف باشد. اما آنچه به‌عنوان نقد بودجه مطرح می‌شود و متاسفانه در سال‌های اخیر ابعاد بی‌سابقه‌ای پیدا کرده است، بیشتر شکل و شمایل افشاگری رانتی و شبه‌رانتی داشت، یعنی منتقدان به جای اینکه روی اصول، موازین نهادی و جهت‌گیری‌های سیاسی تمرکز داشته باشند نقدشان بیشتر شکل افشاگری پیدا کرده. مثلاً کدام دستگاه و چه میزان بودجه دریافت کرده است. بنابراین در کادر رانتی شدن نقدها یک ناهنجاری بسیار بزرگ به اسم نقد بودجه به رخ مردم کشیده می‌شود.» این اقتصاددان تصریح کرد: «آسیب دیگر در مورد نظام بودجه‌ریزی کشور این است که گرایش‌های رانتی در آستانه انتخابات وضع وحشتناک پیدا می‌کند و بین دست‌اندرکاران ما مسابقه پول پاشی برگزار می‌شود و این خطر بزرگی است که می‌تواند اوضاع و احوال کشور را بدتر از این نیز کند.» به گفته او در حوادث اخیر مشخص شد که مردم به آثار مخرب پول‌پاشی پی برده‌اند: «بنابراین ساختار قدرت به‌طورکلی و نمایندگان به طور خاص به ازای آن هزینه‌های روحی، جسمی، مادی و انسانی که به کشور وارد آمد حداقل از آن عبرت جدی بگیرند و بدانند که مردم به خوبی می‌فهمند که با سیاست‌های تورم‌زا میزانی که از جیب فقرا کاهش می‌یابد چندین برابر پرداخت‌های رانتی و بدون زحمت است.»
مومنی متذکر شد: «نمایندگان مجلس باید تلاش کنند تا سند لایحه بودجه را براساس موازین علمی ارزیابی کنند و از دولت و مجلس بخواهند گزارش‌ها نیز از این زاویه باشد. پیشنهاد بنده این است که به اعتبار اینکه سند بودجه از زاویه خرد، کلان و توسعه ارزیابی می‌شود، کمک کنیم نظام تصمیم‌گیری ارتقا پیدا کند و گزارش‌ها مبتنی بر کار علمی و کارشناسی باشد. وقتی در سطح خرد به بودجه نگاه می‌کنیم دولت را به مثابه یک ابربنگاه در نظر می‌گیریم که دخل و خرج خود را ارایه می‌کند. بنابراین باید از همه خواسته شود که با معیارهای بهینگی و کارآیی گزارش‌ها را تهیه و ناظر‌هایی مانند مجلس نیز این‌گونه گزارش‌ها را مطالبه کنند.»
این اقتصاددان در تحلیل بودجه از منظر کلان گفت: «بودجه مهم‌ترین ابزار پیگیری اهداف کلان و ملی است. بنابراین گزارش‌های توجیهی و ارزیابی‌های کارشناسی که مرکز پژوهش‌های مجلس ارایه می‌کند باید قابلیت‌های این سند را از نظر تحقق اهداف کلان مورد سنجش قرار دهد. مثلاً لایحه بودجه از نظر ایجاد رشد پایدار و مستمر چه قابلیت‌هایی را نشان می‌دهد یا از نظر توزیع عادلانه درآمدها چگونه است.»
مومنی خاطرنشان کرد: «باید توجه داشت که تمام فیلسوفان اقتصاد توسعه در تقدم مسائل توسعه‌ای بر مسائل کلان و تقدم مسائل کلان بر مسائل خرد اتفاق نظر دارند، بنابراین از این منظر باید در تحلیل‌های توسعه بیشترین مراقبت‌ها و دقت‌ها صورت بگیرد و نمایندگان در ارزیابی سند لایحه بودجه به جای ذهنیت رانتی که آنها را اسیر کرده مبنی بر اینکه به چه کسی چه مقدار رسیده است به این توجه کنند که اگر بودجه طبق خواسته‌های مجلس و دولت اجرا شود در پایان‌سال چه آثاری بر روی رابطه مردم و حکومت خواهد داشت. اگر رابطه متقابل افزایش یابد و اعتماد مردم به آنها بازگردد باید آن جهت‌گیری‌ها را تقویت کنند و اگر تحت هر عنوانی این بدگمانی نسبت به ساختار قدرت بیشتر شود نسبت به آن برحذر باشند.»
منبع: اقتصاد آنلاین
کلیدواژه: اقتصاد ایران بودجه رشد کارشناسی
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.eghtesadonline.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «اقتصاد آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۵۹۹۸۸۱۸ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
منظور: ایران گام‌های مهمی برای کاهش موثر خطر بلایا برداشته است
به گزارش خبرگزاری مهر، بر اساس اعلام سازمان برنامه و بودجه کشور، داوود منظور در «نشست مدیریت نوآورانه برای مقابله با حوادث و سوانح برای دستیابی به توسعه پایدار» که در حاشیه هشتادمین نشست سالیانه اسکاپ در بانکوک انجام شد، اظهار کرد: تعداد و شدت سوانح طبیعی در سال ۲۰۲۳ افزایش یافت و این نشانگر ضرورت استفاده از ابزاری برای سازگاری با این شرایط جدید است.
وی با بیان اینکه گنجاندن مسائل مربوط به کاهش خطر بلایا در برنامه‌ریزی و بودجه‌ریزی توسعه کشورها و ارتقای مدیریت اطلاعات بلایا صرفاً یک تلاش فنی نیست، افزود: این در درجه اول یک موضوع سیاستی و فرآیند حاکمیتی است. دولت‌ها نقشی محوری به عنوان تصمیم‌گیرندگان کلیدی ایفا می‌کنند تا اطمینان حاصل کنند که طرح‌ها و برنامه‌های توسعه ملی، محلی و بخشی نه تنها آسیب‌پذیری و خطر جدیدی ایجاد نمی‌کند، بلکه به طور مهمی به کاهش خطرات موجود و افزایش انعطاف‌پذیری افراد و سیستم‌ها کمک می‌کند.
معاون رئیس‌جمهور ادامه داد: من به عنوان رئیس سازمان برنامه و بودجه جمهوری اسلامی ایران، بر این باورم که گنجاندن بحث کاهش خطر بلایا و مقاوم‌سازی در تمام ابعاد برنامه‌های توسعه ملی، بخشی و محلی و ارتقای مدیریت اطلاعات و داده‌ها مربوط به خطرات بلایا، برای دستیابی به جامعه‌ای امن‌تر و توسعه تاب‌آور، فراگیر و پایدار ضروری است.
رئیس سازمان برنامه و بودجه گفت: برای دستیابی به اهدافمان، چند اقدام حیاتی باید انجام شود. ما باید توانایی‌های خود را برای درک بهتر، ارزیابی و نظارت بر خطرات بلایا به شیوه‌ای سازگار با خطرات متعدد بهبود بخشیم. این امر امکان پیش‌بینی مؤثرتر و هشدار زودهنگام خطرات و بلایا را فراهم می‌کند.
منظور بیان کرد: مایلم ابتکار مهم دبیرکل سازمان ملل متحد در مورد «هشدار اولیه برای همه» و چهار مؤلفه حیاتی آن را برجسته کنم، اما همچنان نیاز به «پیش‌بینی و هشدار اولیه بر اساس تأثیر بلایا» وجود دارد تا ما را قادر سازد که نه‌تنها وقوع خطرات را به‌موقع و دقیق‌تر پیش‌بینی نموده و هشدار دهیم، بلکه اثرات منفی احتمالی و تلفات و خسارات خطرات را نیز پیش‌بینی کنیم.
وی تصریح کرد: انجام اقدامات لازم از قبل برای کاهش تلفات و خسارات احتمالی، مستلزم تعهد و مشارکت همه بخش‌ها و بازیگران توسعه اقتصادی- اجتماعی برای ارائه داده‌ها و اطلاعات لازم در مورد انواع آسیب‌پذیری‌های فیزیکی، اجتماعی، اقتصادی و زیست‌محیطی برای اندازه‌گیری خطرات، زیان‌ها و آسیب‌های احتمالی است.
معاون رئیس‌جمهور گفت: برای دستیابی به چنین دستاوردی، ما باید رویکرد توسعه مبتنی بر ریسک را اتخاذ و به کار ببریم و اطمینان حاصل کنیم که همه ابتکارات توسعه از طریق بررسی دقیق خطرات بالقوه برای محافظت از جوامع، زیرساخت‌های حیاتی و دستاوردهای محیطی طراحی شده‌اند. به‌علاوه، تلاش‌ها باید در جهت برطرف کردن عوامل زیربنایی عامل بلایا باشد. از جمله شهرنشینی سریع و بدون برنامه، تخریب محیط زیست و نابرابری‌های اجتماعی، برای ایجاد جامعه‌ای انعطاف‌پذیرتر.
منظور ادامه داد: در نهایت، گنجاندن مباحث مربوط به خطر بلایا در سیاست‌گذاری کاربری زمین ضروری است تا با ارزیابی ریسک وقوع فاجعه، تدوین و اجرای سیاست‌هایی برای کاهش خطر در مناطق شهری و روستایی ممکن شود.
وی بیان کرد: از طریق این اقدامات هماهنگ، می‌توانیم زمینه توسعه پایدار و مقاوم در برابر تغییرات آب و هوایی را فراهم کنیم و از ایمنی و رفاه جوامع خود برای نسل‌های آینده محافظت کنیم.
معاون رئیس‌جمهور گفت: جمهوری اسلامی ایران گام‌های مهمی برای اطمینان از کاهش مؤثر خطر بلایا و گنجاندن موضوع‌های مرتبط در مباحث مدیریت برنامه‌ریزی و بودجه‌ریزی ملی، محلی و بخشی برداشته است.
منظور تاکید کرد: بدین منظور باید یک گروه کاری دائمی در زمینه علم، سیاست‌گذاری، پیوند اقدام برای مدیریت و کاهش خطر بلایا تحت نظارت سازمان برنامه و بودجه کشور به عنوان عالی‌ترین نهاد برنامه‌ریزی و بودجه‌ریزی در کشور ایجاد شود.
کد خبر 6088876
تیم فوتسال افغانستان نیمی از راه جام جهانی را طی کرد