به نقل از «همشهری آنلاین»

یلدا پایان سکوت شب تا طلوع روشنایی

تاریخ انتشار: ۳۰ آذر ۱۳۹۸ | کد خبر: ۲۶۱۹۰۵۰۱

قرن‌هاست ایرانیان، آغاز زمستان را که برابر با شامگاه سی‌ام آذرماه و بامداد یکم دی‌ماه است، به نام «شب یلدا» یا «شب چله بزرگ» می‌شناسند. شب یلدا از دید مردم روزگار کهن مظهر غلبه بر تاریکی و تباهی بر روشنایی بود چراکه فردای آن، خورشید به عنوان نماد روشنایی، دوباره متولد می‌شود. فردای شب یلدا برای مردم بسیار عزیز به حساب می‌آمد تا آن‌جا که سعی می‌کردند کار خطایی نکنند و برای آن که در امور کاسبی‌شان مجبور به تقلب و نیرنگ نشوند در دکان‌های خود را می‌بستند و در کل آن روز را تعطیل می‌کردند؛ رسمی که امروزه حتی نشانه‌های کم‌رنگی از آن را نمی‌توان دید.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

شب یلدا از ایران باستان گرفته شده است تا آن‌جا که قدمت آن را بیش از ۳ هزار سال می‌دانند. قدما آن را برعکس این دوران شبی شوم و نامبارک می‌دانستند که علتش مشخص نیست. شعرا روز هجران و زلف یار را از حیث سیاهی و درازی به آن تشبیه می‌کردند.

علی‌اکبر دهخدا مراسم شب یلدا را این گونه تعریف می‌کند: «شب چله بلندترین شب سال است که ایرانیان آن را از دیرباز مبارک می‌دانستند و با گرد آمدن دور آتش با رقص و پایکوبی این شب را جشن می‌گرفتند. آن‌گاه سفره‌ای بزرگ پهن می‌کردند و روی آن آتشدان، عطردان و خوراکی‌های گوناگون از جمله میوه و خوراکی‌های فصلی، نان، شیرینی، حلوا و گوشت قربانی می‌گذاشتند.»

در این شب مردم تهران و سایر شهرستان‌ها به تفریح و سرگرمی‌های مختلفی می‌پرداختند. اکثرا به قهوه‌خانه‌ها می‌رفتند و با گفته نقالان و تردستی شعبده‌بازان و تردستی‌ها خود را سرگرم می‌کردند. قهوه‌خانه‌ها در این شب تا دیرگاه و حتی تا صبح باز بودند و از مشتریان خود پذیرایی می‌کردند. مردها همان‌جا شام می‌خوردند و به تماشای بر آمدن آفتاب می‌نشستند و قصه‌ها می‌گفتند و از دیوان سعدی، حافظ، مولانا و شاهنامه روخوانی می‌کردند. اما اکثر ایرانیان در خانه‌های دوستان و خویشان گرد می‌آمدند و در آن‌جا مجالس مشاعره و معماگویی تشکیل می‌دادند.

طبقات اعیان و اشراف طهران نیز برای خود مجالسی داشتند. آن‌ها چراغ‌های لاله خود را روشن می‌کردند و به خانه یکدیگر می‌رفتند و افراد دلقک و شعبده‌باز را دعوت می‌کردند تا آن‌ها را سرگرم کنند. در واقع این شب نزد ایرانیان نمادی از برکت، تندرستی و شادمانی بود که خویشان و همسایه‌های خود را دعوت می‌کردند و بساط سور و سات از شیرینی و میوه‌هایی چون هندوانه، انار وخربزه فراهم می‌کردند و به خوش‌گذرانی و شب‌زنده‌داری می‌پرداختند.

هندوانه را از این جهت بر سفره می‌گذاشتند که به دلیل کروی بودن این میوه نمادی از خورشید باشد و انار نیز سمبلی از زایش به حساب می‌آمد که با شکستن آن شادی را برای زندگی افرادی که دور سفره نشسته بودند، به ارمغان می‌آورد. ناگفته نماند که اکثر میوه‌های شب چله پردانه بودند که به نوعی از آن به نام جادوی سرایتی نام می‌بردند که انسان‌ها با توسل به برکت‌خیزی و پردانه بودن آن‌ها، خودشان را مانند آن‌ها برکت‌خیز می‌کنند. همچنین انار و هندوانه با رنگ سرخشان نمایندگانی از خورشیدند در تاریکی شب.

ناصر نجمی در کتاب «طهران عهد ناصری» می‌نویسد: «در این شب مردان مذهبی و روحانیون بر فراز بام‌های خانه‌ها می‌رفتند و تا دمیدن سپیده‌دم اشعار مذهبی می‌خواندند و دعا می‌کردند و دست به مناجات برمی‌داشتند. در بسیاری از محلات بر روی بام‌ها و چهارطاقی مخصوص، شب‌خوان‌ها وجود داشتند و همگی نماز می‌خواندند و فارغ از آب و جاروی جلوی خانه که می‌گفتند هر کس چهل روز پیش از طلوع آفتاب این کار را بکند خدمت حضرت خضر می‌رسد و هر حاجتی از او بخواهد جامه عمل خواهد پوشید، به خانه برمی‌گشتند و بعد به صرف صبحانه که عبارت بود از چای، چای دارچین، شیرچای، کله‌پاچه، عدس پخته، حلیم، آب لبو و لبو می‌پرداختند.»

منبع: شهرنوشت

کد خبر 471894 برچسب‌ها شب یلدا تاریخ عمومی ایران

منبع: همشهری آنلاین

کلیدواژه: شب یلدا تاریخ عمومی ایران

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.hamshahrionline.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «همشهری آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۶۱۹۰۵۰۱ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

ضرورت تامین روشنایی محله های بی دفاع شهری

به گزارش خبرنگار مهر، مجتبی عبداللهی صبح پنجشنبه در پنجاه و هشتمین جلسه قرارگاه اجتماعی استان البرز که در سالن شهدای دولت استانداری برگزار شد، ضمن اخذ گزارش از شهرداری فردیس در خصوص ۶ محله هدف عنوان کرد: در مجموع ۹ محله در فردیس و مشکین دشت مورد هدف این قرارگاه قرار دارند.

وی افزود: از این رو انتظار می‌رود شهرداران مربوطه در خصوص برنامه‌های ویژه برای سال ۱۴۰۳، طرح ارائه دهند. شهرداری‌ها باید رضایتمندی مردم را ارتقا دهند چراکه در مراجعات مردمی، بیشترین گله‌مندی از مدیریت شهری است، از این رو با توانمندسازی محله‌های هدف، می‌توان اعتماد و رضایت آنها را جلب کرد.

عبداللهی مطرح کرد: شهرداران و مدیران دستگاه‌ها به ویژه در بخش خدمات روی محله‌ها متمرکز شوند و با همپوشانی نسبت به حل موانع اقدام کنند. شهرداران طی هماهنگی با شرکت برق، روشنایی محله‌های بی دفاع شهری را تأمین کنند چراکه از این طریق علاوه بر تأمین روشنایی، امنیت محله‌ها نیز ارتقا می‌یابد.

استاندار البرز پس از استماع گزارش شهردار چهارباغ در خصوص اقدامات انجام شده در چهار محله هدف بیان کرد: چهارباغ هفت محله شامل چهار محله در بافت شهری و سه روستا مورد توجه این قرارگاه دارد. باید طی تعامل با مدیران خانه محله‌ها، نیازمندی‌ها بر اساس اولویت‌های مردم احصا و در جهت اجرای برنامه‌ها اقدام شود.

وی در خصوص پنج محله هدف شهرداری نظرآباد گفت: پروژه‌های بزرگ تعریف شده می‌توانند تأثیر بسزایی در ارتقای رضایتمندی و رفاه مردم داشته باشد، از این رو ضرورت دارد اجرای آنها تسریع شود. احداث و راه اندازی فرهنگسرا و ایجاد کتابخانه و برگزاری برنامه‌های فرهنگی و هنری در محله‌ها از اهمیت بالایی برخوردار است.

عبداللهی پس از گزارش شهردار طالقان در خصوص دو محله هدف افزود: شهرداری طالقان باید تعامل بیشتری با این محله‌ها داشته باشد و در ارتباط سازنده با مدیران خانه محله‌ها نسبت به حل مشکلات اقدام کند.

استاندار البرز با اشاره به برگزاری دور دوم انتخابات مجلس شورای اسلامی در ۲۱ اردیبهشت ماه از تمامی مردم و مسؤولان خواست تا بار دیگر با حضور پرشور خود، دشمنان را از تحقق اهداف و برنامه‌های شوم برای این مرز و بوم ناامید کنند.

کد خبر 6088365