به نقل از «خبرگزاری دانشجو»

نرخ رشد منفی خودرو تک رقمی شد

تاریخ انتشار: ۹ دی ۱۳۹۸ | کد خبر: ۲۶۳۰۰۶۳۱

تیراژ ۹ ماه امسال خودرو‌های سواری در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته حدود ۸ درصد کاهش داشته است. به گزارش گروه اقتصادی خبرگزاری دانشجو، در غیاب آمار‌های رسمی وزارت صنعت، معدن و تجارت، صورت‌های مالی ارائه شده از سوی خودروسازان به بورس نشان می‌دهد تیراژ ۹ ماه امسال خودرو‌های سواری در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته حدود ۸ درصد کاهش داشته است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

با توجه به نرخ رشد‌های منفی بازه‌های زمانی قبل، مشخص می‌شود روند افت تولید خودروسازان بزرگ کشور، در پایان آذر کند شده است. به عبارت بهتر، نرخ رشد منفی محصولات سواری ایران خودرو، سایپا و پارس خودرو به‌عنوان سه تولیدکننده اصلی خودرو در کشور، رو به کاهش بوده و تک رقمی شده است.

این اتفاق دو ریشه دارد؛ نخست اینکه عدد پایه تولید در سال ۹۷ و نسبت به ۹۶، افت داشته و دوم آنکه خودروسازان توانسته‌اند طی سال جاری تا حد قابل توجهی از شوک‌های اولیه تحریم خارج و به یک ثبات نسبی در تیراژ برسند. در سال ۹۷ و به دلیل اختلاف شدید تیراژ در مقایسه با سال قبل از آن، نرخ رشد منفی تولید خودروسازان اعداد و ارقام بالایی را ثبت کرد، اما طی سال جاری با توجه به هضم شوک‌های ابتدایی تحریم و کاهش عدد پایه تولید (در سال ۹۷) این نرخ تک رقمی شده است. اما تک رقمی شدن نرخ رشد منفی تولید خودروسازان چند پرسش را نیز ایجاد کرده است که مهم‌ترین آن‌ها به مسائل کیفی و نحوه تامین قطعات مربوط می‌شود. به‌عنوان مثال، این پرسش برای افکار عمومی ایجاد شده که خودروسازان در این شرایط سخت تحریم، قطعات خارجی موردنیاز خود را چگونه و با چه هزینه‌ای تامین می‌کنند؟ پرسش دیگر اینکه کیفیت قطعات تامینی در چه سطحی قرار دارد؟ آیا کیفیت فدای تیراژ شده است؟ و در نهایت اینکه قطعه‌سازان داخلی با توجه به طلب بیش از ۲۰ هزار میلیارد تومانی شان از خودروسازان و اوضاع مالی نامناسب، چگونه و با چه کیفیتی قطعات را تامین می‌کنند؟ در حال حاضر قطعه‌سازی کشور اوضاع چندان مناسبی به لحاظ مالی ندارد و حتی برخی از به کما رفتن آن صحبت به میان می‌آورند، بنابراین نحوه تامین قطعات داخلی محل پرسش قرار دارد. قطعه‌سازان ماه‌هاست به دنبال دریافت تسهیلات از دولت هستند و هرچند وقت یک‌بار بابت پرداخت نشدن ۸۴۴ میلیون یورو تسهیلات ارزی وعده داده شده (از سوی دولت) گلایه می‌کنند. آن‌ها چندین بار بابت تعطیلی خطوط تولید و بیکاری کارگران‌شان نیز هشدار داده‌اند، بنابراین در چنین وضعی، چگونگی تامین قطعات و کیفیت آنها، به محل پرسش افکار عمومی و کارشناسان تبدیل شده است.

تداوم رشد تولید ماهانه خودرو

طبق آمار‌های منتشره در صورت‌های مالی خودروسازان، آن‌ها توانسته‌اند در ۹ ماه امسال ۶۰۲ هزار و ۴۵۸ دستگاه انواع محصول سواری را به تولید برسانند. این آمار سبب شده تیراژ خودرو‌های سواری حدود ۸ درصد کاهش پیدا کند. در این بین، سایپا ضمن آنکه بیشترین تیراژ را در ۹ ماه سال جاری به خود اختصاص داده، توانسته پس از مدت‌ها نرخ رشدش را مثبت کند. طبق آمار، نارنجی‌های جاده مخصوص تا پایان آذر امسال ۲۶۸ هزار و ۴۱۲ دستگاه انواع محصول سواری را به تولید رسانده‌اند که نشان از افزایش تیراژ ۳/ ۹ درصدی آن‌ها در مقایسه با ۹ ماه سال گذشته دارد. پارس‌خودرو، اما به‌عنوان زیرمجموعه سایپا و سومین خودروساز بزرگ کشور، تنها ۷۲ هزار و ۷۴۰ دستگاه محصول سواری را در ۹ ماه امسال تولید کرده که در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته، ۶/ ۳۲ درصد افت را نشان می‌دهد. در نهایت ایران‌خودرویی‌ها نیز با توجه به تیراژ ۲۵۸ هزار و ۱۸۶ دستگاهی‌شان در ۹ ماه امسال، با ۲/ ۱۶ درصد افت نسبت به مدت مشابه سال گذشته مواجه شده‌اند. صورت‌های مالی خودروسازان، اما حکایت از تداوم بهبود رشد ماهانه تولید آن‌ها دارد. بر این اساس، ایران‌خودرویی‌ها توانسته‌اند در آذر امسال ۴۷ هزار و ۸۳۶ دستگاه انواع محصول سواری را به تولید برسانند و در مقایسه با آبان بیش از ۲۷ درصد افزایش تیراژ داشته باشند. سایپا نیز تیراژی ۳۶ هزار و ۷۱۳ دستگاهی در سومین ماه پاییز امسال داشته که در مقایسه با ماه قبل از آن، بالای ۵/ ۳۶ درصد رشد را به خود می‌بیند. از آن سو پارس‌خودرویی‌ها نیز ۱۱ هزار و ۲۳ دستگاه محصول سواری را در آذر به تولید رسانده‌اند تا در مقایسه با آبان، حدود ۵/ ۵۷ درصد رشد کنند. در مجموع، تیراژ آذرماه خودروسازان ۹۵ هزار و ۵۲۷ دستگاه بوده که از رشد ۷/ ۳۳ درصدی در مقایسه با آبان‌ماه حکایت دارد.

اما نگاهی به جزئیات آمار تولید خودرو‌های سواری در ۹ ماه امسال بیندازیم تا مشخص شود سه خودروساز بزرگ کشور چه افت‌وخیزی در این بازه زمانی داشته‌اند. در بین محصولات ایران‌خودرو، گروه پژو (به جز پژو ۲۰۰۸) تیراژی ۱۸۲ هزار و ۸۸۱ دستگاهی طی ۹ ماه امسال داشته که این آمار نشان از کاهش ۶/ ۳ درصدی تیراژ پژویی‌ها در مقایسه با ۹ ماه سال گذشته دارد. آمار موردنظر، پژو ۲۰۶، ۴۰۵، پارس و ۲۰۷ را شامل می‌شود و به نظر می‌رسد در این بین، بیشترین سهم تولید از آن ۲۰۶ باشد. ایران‌خودرویی‌ها، اما آمار پژو ۲۰۰۸ را خارج از خانواده پژو منتشر می‌کنند و صورت‌های مالی آن‌ها نشان می‌دهد خودروی موردنظر روندی نزولی در ۹ ماه امسال داشته است. طبق آمار، تا پایان آذر امسال ۵هزار و ۱۴۰ دستگاه پژو ۲۰۰۸ در ایران خودرو به تولید رسیده که نسبت به بازه زمانی مشابه سال گذشته کاهش ۱/ ۷ درصدی را نشان می‌دهد. از پژو که بگذریم، ایران‌خودرو در تولید سمند با افزایش تولید مواجه شده است. بنابر آمار منتشره، این شرکت طی ۹ ماه امسال، ۳۶هزار و ۳۹۸ دستگاه سمند را به تولید رسانده و این آمار سبب افزایش ۵/ ۶ درصدی تولید محصول موردنظر نسبت به مدت مشابه سال گذشته شده است. آن‌طور که آمار تولید منتشره در صورت‌های مالی ایران خودرو روایت می‌کند، این شرکت همچنان در تولید دنا روندی نزولی دارد. ایران خودرویی‌ها تا پایان آذر امسال، ۲۰ هزار و ۴۲۵ دستگاه دنا را به تولید رسانده‌اند تا نسبت به بازه زمانی مشابه سال گذشته ۲/ ۲۸ درصد کاهش تولید در این محصول را تجربه کنند.

نزولی شدن تولید دنا در حالی است که دیگر محصول ایران‌خودرو یعنی رانا توانسته رشد را در کارنامه‌اش به ثبت برساند. طبق گزارش ارائه‌شده به بورس، در ۹ ماه امسال پنج هزار و ۲۵۳ دستگاه رانا در ایران‌خودرو به تولید رسیده که در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته رشد ۸۹ درصدی را نشان می‌دهد. در بین محصولات مونتاژی ایران خودرو، اما دانگ‌فنگ در آذر ماه به خطوط تولید این شرکت بازگشته است. آمار تولید ایران‌خودرو نشان می‌دهد در سومین ماه پاییز هشت دستگاه دانگ فنگ در این شرکت مونتاژ شده و این در حالی است که ماه قبل از آن خبری از دانگ فنگ نبود. در مجموع تا پایان آذر ماه ۲ هزار و ۱۳۹ دستگاه دانگ فنگ در ایران خودرو مونتاژ شده که نسبت به مدت مشابه سال گذشته، از افت ۸۷ درصدی حکایت دارد. در بین دیگر مونتاژی‌های ایران‌خودرو، اما هایمای چینی تیراژی چهار هزار و ۵۴۳ دستگاهی در ۹ ماه امسال از خود به جا گذاشته که در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته، ۵۷ درصد افت تولید داشته است.

سراتو برگشت؟

به سایپا برویم و ببینیم این شرکت چه آماری در تولید محصولات خود طی ۹ ماه امسال به‌جا گذاشته است. بنابر آمار ارائه‌شده به بورس، سایپایی‌ها در تولید سراتو که محصولی مونتاژی و تحت‌لیسانس کیاموتورز کره است، با افت تولید مواجه شده‌اند. بر این اساس تا پایان آذر امسال، سه هزار و ۶۷۰ دستگاه سراتو در سایپا مونتاژ شده که در مقایسه با بازه زمانی مشابه سال گذشته، بیش از ۷۰ درصد افت را نشان می‌دهد. با وجود آنکه سایپایی‌ها چند ماه پیش رسما پایان مونتاژ سراتو را اعلام کردند، در آمار تولید آذرماه آن‌ها تولید ۴۰ دستگاه از این خودرو به ثبت رسیده است. مشخص نیست آیا تولید این ۴۰ دستگاه به معنای بازگشت سراتو به سایپا بوده یا اینکه تولیدی موقتی به حساب می‌آید. در بین دیگر محصولات سایپا، تیبا تیراژی ۱۲۰ هزار و ۹۳۲ دستگاهی را طی ۹ ماه امسال از خود به‌جا گذاشته و بنابراین نسبت به بازه زمانی مشابه سال گذشته ۵/ ۱۳ درصد افزایش تولید را به خود می‌بیند. با وجود برنامه‌ریزی سایپا برای حذف پراید، اما تیراژ این محصول در ۹ماه امسال و نسبت به مدت مشابه سال گذشته صعود کرده است. طبق صورت‌های مالی ارائه شده به بورس، پراید در ۹ ماه امسال تیراژی ۱۳۸ هزار و ۵۰۰ دستگاهی را از خود به‌جا گذاشته و بنابراین در مقایسه با بازه زمانی مشابه سال گذشته ۶/ ۲۲ درصد افزایش تولید را تجربه کرده است.

از تیبا و پراید بگذریم و نگاهی هم به محصولات مونتاژی چینی سایپا در ۹ ماه امسال بیندازیم. طبق آمار، پارس‌خودرو به‌عنوان زیرمجموعه سایپا، توانسته تنها ۱۹۳ دستگاه برلیانس را تا پایان آذر امسال به تولید برساند. با توجه به این آمار، برلیانس در مقایسه با ۹ ماه سال گذشته بیش از ۹۸ درصد افت تولید را تجربه کرده است. پارس خودرویی‌ها، اما توانسته‌اند در بازه زمانی تحت بررسی، یک هزار و ۷۷۱ دستگاه کوئیک را به تولید برسانند. همچنین ۱۶ دستگاه ساینا نیز در این شرکت به تولید رسیده که البته به‌صورت حق‌العمل کاری برای سایپا است.

همچنین آمار تولید آذر پارس‌خودرو نشان می‌دهد این شرکت در این ماه حتی یک دستگاه برلیانس را نیز تولید نکرده است. سایپایی‌ها، اما تا پایان آذر امسال ۴۲۳ دستگاه آریو را مونتاژ کرده‌اند و این آمار نشان می‌دهد خودروی موردنظر با افت تیراژ ۵/ ۹۲ درصدی در ۹ ماه امسال و نسبت به مدت مشابه سال گذشته مواجه شده است. آریو در آذر امسال هیچ تولیدی نداشته و مشخص نیست غیبت آن دائم است یا دوباره به جمع سایپایی‌ها باز خواهد گشت. در نهایت، اما چانگان دیگر محصول چینی سایپا، تیراژی چهار هزار و ۸۸۷ دستگاهی در ۹ ماه امسال داشته که در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته، ۴۵ درصد افت تولید را نشان می‌دهد.

اما نگاهی هم به اوضاع تولید خانواده ال۹۰ تا پایان آذر امسال بیندازیم و ببینیم این محصول فرانسوی چه شرایطی در تولید داشته است. طبق اطلاعات ارائه‌شده به بورس، در مجموع تیراژ خانواده تندر۹۰ (شامل تندر معمولی، پارس‌تندر، تندر اتومات و ساندرو) طی بازه زمانی تحت‌بررسی به چهار هزار و ۲۰۷ دستگاه رسیده است. با این حساب، تیراژ این خانواده در مقایسه با ۹ ماه سال گذشته ۹۰ درصد افت داشته است. اگر آمار تولید خانواده تندر۹۰ را به‌صورت جداگانه بررسی کنیم، مشخص می‌شود هر دو شرکت ایران‌خودرو و پارس‌خودرو با کاهش تولید این محصول در بازه زمانی تحت بررسی مواجه شده‌اند. بر این اساس، ایران‌خودرویی‌ها با توجه به تیراژ یک‌هزار و ۲۸۷ دستگاهی خود، افتی بیش از ۸۸ درصد را در تولید محصولات رنو طی ۹ ماه امسال و در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته به ثبت رسانده‌اند. در پارس‌خودرو نیز تولید محصولات خانواده رنو طی ۹ ماه امسال به ۲هزار و ۹۲۰ دستگاه رسیده تا نسبت به مدت مشابه سال گذشته، افتی ۹۱ درصدی دامان آن را بگیرد. صورت‌های مالی ارائه شده به بورس نشان می‌دهد تولید محصولات رنو در پارس‌خودرو به‌طور کامل متوقف شده است. منبع: روزنامه دنیای اقتصاد

منبع: خبرگزاری دانشجو

کلیدواژه: خودرو سراتو

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت snn.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «خبرگزاری دانشجو» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۶۳۰۰۶۳۱ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

خودروسازان به ازای هر ۱ میلیون دلار ارز تخصیصی، چه تعداد خودروی نو تولید کردند؟

در سال ۱۴۰۲، حدود ۵.۴۵ میلیارد دلار ارز برای تولید ۱.۲۰ میلیون دستگاه خودروی سواری استفاده شده است؛ ارقامی که نشان می‌دهند هر خودروی تولیدی در ایران در این سال، به طور متوسط به حدود ۴،۹۰۰ دلار ارز نیاز داشته است.

به گزارش پرشین خودرو، بهار هر سال فصل انتشار آمار و ارقام مرتبط با عملکرد اقتصادی و صنعتی کشور است و امسال نیز از این قاعده مستثنی نبود؛ اما انتشار لیست ۱۰۰ واردکننده نخست کشور از طرف گمرک در اوایل اردیبهشت ۱۴۰۳، بازار تحلیل این آمار را داغ کرده و در این میان، توجهات زیادی به ارزبری خودروسازان، مخصوصا خصوصی‌ها جلب شده است. از دلایل این موضوع می‌توان به حاشیه‌های تامین ارز تولید خودرو در پایان سال ۱۴۰۲ و همچنین بازگشایی دوباره مرز‌های کشور به روی خودرو‌های وارداتی اشاره کرد.

در این مطلب سعی شده که نگاهی به این آمار و ارقام انداخته شود و با استفاده از داده‌های مربوط به ارزبری خودرو‌های مختلف که توسط وزارت صمت گزارش شده، تصویر بهتر و شفاف‌تری از این موضوع ترسیم شود؛ اما پیش از آن، مناسب است که آمار کلی صادرات و واردات کشور و همچنین عملکرد صنعت خودرو در سال ۱۴۰۲ را مرور کنیم.

صادرات و واردات ایران در سال ۱۴۰۲، به ترتیب معادل ۸۶.۹ و ۶۶.۲ میلیارد دلار بوده است. بر این اساس، متوسط ارزش صادراتی و وارداتی هر تن کالا، به ترتیب ۳۶۲ و ۱۶۹۷ دلار بدست می‌آید که می‌تواند نشان‌دهنده این موضوع باشد که به طور کلی، اقلام صادراتی ایران به مواد خام نزدیک‌ترند و ارزش افزوده کمتری دارند؛ درحالیکه ارزش افزوده اقلام وارداتی بسیار بیشتر است.

از میان ۶۶.۲ میلیارد دلار واردات ایران در سال ۱۴۰۲، حدود ۶ میلیارد دلار مربوط به اجزا و قطعات خودرو، ۷۸۲ میلیون دلار مربوط به اجزا و قطعات موتورسیکلت، ۸۵۰ میلیون دلار مربوط به واردات کشنده (کامیون) و ۲۲۴ میلیون دلار نیز مربوط به واردات ۱۱،۲۳۶ دستگاه خودرو سواری نو بوده است.

خودروسازان ایرانی در سال ۱۴۰۲ موفق به تولید یک میلیون و ۱۳۲ هزار دستگاه خودروی سواری، ۱۶۶ هزار دستگاه وانت و در مجموع، یک میلیون و ۳۳۹ هزار دستگاه وسیله نقلیه شدند. از این میزان، سهم خودروسازان خصوصی از تولید سواری ۲۵۱ هزار دستگاه، وانت ۳۲ هزار دستگاه و مجموع وسایل نقلیه ۳۰۷ هزار دستگاه بوده است.

در صورتی که قیمت کارخانه خودرو‌های سواری و وانت مبنای محاسبه قرار گیرد، میزان فروش این خودرو‌ها در سال گذشته به ۷۶۰ هزار میلیارد تومان می‌رسد که با در نظرگرفتن ۵۱،۵۰۰ تومان به عنوان متوسط قیمت دلار آزاد در این سال، این رقم معادل ۱۴.۷۵ میلیارد دلار خواهد شد.

در صورتی که به این مقدار، ارزش خودرو‌های وارداتی را نیز اضافه کنیم، فروش خودرو‌های سواری و وانت در سال ۱۴۰۲ در ایران به بیش از ۱۵ میلیارد دلار خواهد رسید که با در نظر گرفتن تولید ناخالص داخلی ۴۰۳.۵ میلیارد دلاری براساس گزارش صندوق بین‌المللی پول، این رقم حدودا معادل ۳.۷ درصد از تولید ناخالص داخلی ایران می‌شود.

بر همین اساس، متوسط قیمت خودرو در سال ۱۴۰۲ در ایران، رقمی در حدود ۶۰۰ میلیون تومان، معادل تقریبا ۱۱،۵۰۰ دلار تخمین زده می‌شود.

با بررسی لیست ۱۰۰ واردکننده نخست کشور در سال ۱۴۰۲، نام ۲۱ شرکت فعال در زمینه صنعت خودرو، موتورسیکلت و قطعه به چشم می‌خورد. این ۲۱ شرکت شامل ۸ شرکت سازنده خودروی سواری (صنایع خودروسازی مدیران، کرمان موتور، بهمن موتور، سایپا، مجتمع صنعتی آرین پارس موتور [مشترکا سازنده خودروی سواری و تجاری]، ایران خودرو خراسان، ایران خودرو و صنایع اتومبیل‌سازی فردا)، ۵ سازنده خودروی تجاری (ایران خودرو دیزل، بهمن دیزل، گروه خودروسازی مایان، آریا اورست ماشین و مجتمع صنعتی پیلسان)، ۲ سازنده موتورسیکلت (کویر موتور اوراسیا و نیرو موتور سامان) و ۶ شرکت فعال در زمینه تامین قطعات (کوروش موتور آریا، صنایع تولیدی کروز، ایران خودرو ساپکو، دنیای قطعات پارتیان صنعت بم، گیربکس و اکسل سایپا و گروه صنعتی بارز) است.

ارزش واردات این ۲۱ شرکت در سال ۱۴۰۲ معادل ۵.۸۵ میلیارد دلار (۸.۸ درصد از کل ارزش واردات) بوده که از این میزان، ارزش واردات سازندگان خودروی سبک ۳.۳۲ میلیارد دلار، سازندگان خودروی سنگین ۸۸۰ میلیون دلار، سازندگان موتورسیکلت ۱۸۰ میلیون دلار و شرکت‌های فعال در زمینه تامین قطعات ۱.۴۶ میلیارد دلار بوده است.

با توجه به اینکه در این لیست، ارزش واردات براساس شرکت دسته‌بندی شده است و در این میان ارقام مربوط به خودروساز و تامین‌کننده به تفکیک وجود دارد، نمی‌توان آن را تنها مبنای محاسبه ارزبری هر دستگاه خودرو قرار داد؛ به علاوه اینکه این لیست صرفا شامل ۱۰۰ واردکننده نخست کشور است و قطعا سایر شرکت‌های فعال در صنعت خودرو، موتورسیکلت و قطعه در ادامه لیست حضور دارند.

برای محاسبه متوسط ارزبری خودرو‌های هر شرکت (با احتساب ارزبری در خودروساز و قطعه‌ساز)، بهتر است از اطلاعات منتشره توسط وزارت صمت نیز کمک گرفته شود.

با بررسی اطلاعات منتشره از ارزبری محصولات خودروسازان کشور در کنار آمار تولید سال ۱۴۰۲ و اطلاعات منتشره توسط گمرک، می‌توان به تخمینی از کل ارزبری این محصولات دست یافت. بر این اساس، در سال ۱۴۰۲، حدود ۵.۴۵ میلیارد دلار ارز برای تولید ۱.۲۰ میلیون دستگاه خودروی سواری استفاده شده است؛ ارقامی که نشان می‌دهند هر خودروی تولیدی در ایران در این سال، به طور متوسط به حدود ۴،۹۰۰ دلار ارز نیاز داشته است. از این بین، ۲.۵۲ میلیارد دلار به محصولات خودروسازان خصولتی و ۲.۹۳ میلیارد دلار به محصولات خودروسازان خصوصی اختصاص یافته است.

از ۲.۵۲ میلیارد دلار اختصاص یافته به خصولتی‌ها، ۱.۷۱ میلیارد دلار صرف محصولات ایران خودرو و ۸۱۰ میلیون دلار نیز صرف محصولات سایپا شده است.

برهمین اساس، به طور متوسط، هر خودروی ایران خودرو ۳،۳۲۷ دلار و هر خودروی سایپا ۲،۲۲۶ دلار ارزبری داشته است. به عبارت دیگر، هر یک میلیون دلار تخصیص ارز به سایپا، توانسته ۴۴۹ دستگاه خودروی نو به ناوگان خودروی کشور بیافزاید. این رقم در مورد ایران خودرو معادل ۳۰۱ دستگاه بوده است.

این محاسبات برای خصوصی‌ها نشان می‌دهد که از ۲.۹۳ میلیارد دلار اختصاص داده شده، ۱.۷۹ میلیارد دلار به مدیران خودرو، ۵۴۰ میلیون دلار به کرمان موتور، ۳۰۰ میلیون دلار به بهمن، ۱۴۰ میلیون دلار به آرین پارس موتور، ۱۱۰ میلیون دلار به فردا موتورز و ۷۰ میلیون دلار به ماموت خودرو اختصاص یافته است که اگر متوسط ارز تخصیص یافته به هر دستگاه محاسبه شود، برای خودرو‌های مدیران خودرو این رقم معادل ۱۲،۸۲۳ دلار، کرمان موتور ۹،۲۰۷ دلار، بهمن ۱۳،۰۹۳ دلار، آرین پارس موتور ۱۴،۵۶۰ دلار، فردا موتورز ۱۳،۰۵۰ دلار و ماموت خودرو ۱۷،۲۴۱ دلار بدست می‌آید؛ ارقامی که می‌توان آن‌ها را به این صورت نیز تفسیر کرد که هر یک میلیون دلار ارز تخصیص یافته به کرمان موتور، معادل افزوده شدن ۱۰۹ دستگاه خودروی نو به ناوگان خودروی کشور است و این مقدار برای مدیران خودرو برابر با ۷۸ دستگاه، بهمن ۷۶ دستگاه، فردا موتورز ۷۷ دستگاه، آرین پارس موتور ۶۹ دستگاه و ماموت خودرو ۵۸ دستگاه بوده است.

 

مجموع ارزبری خودروسازان در سال ۱۴۰۲

در پایان، ذکر ۵ نکته زیر برای جمع‌بندی این مطلب می‌تواند مفید باشد:

- ۵.۴۵ میلیارد دلار اختصاص یافته محصولات خودروسازان داخلی در سال ۱۴۰۲ معادل بیش از ۸۰ میلیون بشکه نفت خام ۷۰ دلاری و یا به عبارتی صادرات روزانه بیش از  ۲۱۳ هزار بشکه نفت خام است.

- صرف ۲۲۴ میلیون دلار برای واردات ۱۱،۲۳۶ دستگاه خودروی سواری نو نشان می‌دهد که متوسط ارزش گمرکی این خودرو‌ها بیش از ۱۹،۹۰۰ دلار بوده است؛ به عبارت دیگر، هر یک میلیون دلار ارز اختصاص یافته به واردات خودروی نو، منجر به افزوده شدن ۵۰ دستگاه خودرو به ناوگان خودروی کشور شده است. برهمین اساس، اگر تمام ۵.۴۵ میلیارد دلار اختصاص یافته به محصولات خودروسازان داخلی، به واردات خودروی نو اختصاص می‌یافت، واردات ۲۷۴ هزار دستگاه ممکن می‌شد و برای واردات ۱.۲۰ میلیون دستگاه خودرو (معادل تولیدات خودروی سواری و وانت در سال ۱۴۰۲) به بیش از ۲۲ میلیارد دلار (حدود ۳۱۹ میلیون بشکه نفت خام ۷۰ دلاری – صادرات روزانه حدود ۸۷۰ هزار بشکه) نیاز بود.

- مقایسه ۳ سدان رقیب با ابعاد متوسط و مجهز به گیربکس اتوماتیک، یعنی تارای اتوماتیک، شاهین اتوماتیک و جک جی۴ نشان می‌دهد که ارزبری خودروی جی۴ (۴،۷۷۳ دلار) کمتر از شاهین اتوماتیک (۴،۷۹۲ دلار) و تارای اتوماتیک (۵،۱۲۷ دلار) است؛ درحالی که دو خودروی شاهین و تارا، خودرو‌های طراحی شده توسط خودروسازان ایرانی برای تولید در ایران هستند، ولی خودروی جک جی۴ توسط چینی‌ها طراحی شده است. این نکته می‌تواند نشانه‌ای از خیز کرمان موتور برای ورود به سگمنت‌های پرتیراژ بازار کشور با تکیه بر پلتفرم اختصاصی‌اش (که برپایه جی۴ است) و زیرساخت داخلی تامین‌اش باشد؛ سگمنت‌هایی که به طور سنتی در اختیار دو خودروساز خصولتی یعنی ایران خودرو و سایپا بوده‌اند و حالا مدعی جدیدی به سراغ آن‌ها آمده است.

- نگاهی به ترکیب هیات مدیره شرکت‌های کوروش موتور آریا و دنیای قطعات پارتیان صنعت بم نشان می‌دهد که این شرکت‌ها با مدیران خودرو در ارتباط و واردکننده بخشی از قطعات مورد نیاز مونتاژ خودرو‌های چری در ایران هستند. اگر با استفاده از داده‌های منتشره توسط گمرک، میزان ارزش واردات این دو شرکت به ارزش واردات صنایع خودروسازی مدیران افزوده شود، ارزش واردات خودرو‌های چری توسط مدیران خودرو به رقم ۱.۷۹ میلیارد دلار می‌رسد که معادل بیش از ۳۰ درصد از کل ارزش گمرکی واردات مربوط به شرکت‌های فعال در صنعت خودرو، موتورسیکلت و قطعه و همچنین معادل بیش از ۲.۵ درصد از کل ارزش گمرکی واردات ایران در سال ۱۴۰۲ است. اعداد محاسبه شده براساس داده‌های وزارت صمت نیز نتایج مشابهی دارند. این درحالی‌ست که مدیران خودرو با فروش کمتر از ۱۴۰ هزار دستگاه خودرو در سال ۱۴۰۲، رقمی حدود ۱۰ درصد از مجموع خودرو‌های تولید شده در ایران را به خود اختصاص داده است. در صورتی که فیدلیتی‌های تولیدی توسط بهمن را به تولیدات چری در ایران اضافه کنیم، سهم ارزبری خودرو‌های چری از مجموع ارزبری خودرو‌های تولیدی در ایران به ۳۴ درصد نزدیک می‌شود، درحالیکه کمتر از ۱۱.۵ درصد مجموع خودرو‌های تولیدی ایران را محصولات چری تشکیل می‌دهند. این موضوع نشان‌دهنده کم بودن میزان داخلی‌سازی محصولات چری و رویکرد خاص این شرکت چینی به مونتاژ در ایران و به طور کلی بازار ایران دارد.

- حداقل ارزبری در میان مدل‌های بررسی شده مربوط به خودروی پراید ۱۵۱ با حدود ۱،۱۰۰ دلار است. توجه به این عدد در کنار اینکه بازار ۱۵ میلیارد دلاری خودرو ایران نیازمند ۶ میلیارد دلار واردات (معادل ۴۰ درصد از فروش) است این نکته را بار دیگر گوشزد می‌کند که صنعت خودرو یک صنعت جهانی است و قدیمی‌ترین پلتفرم‌های کشور که سابقه تولید چندین دهه‌ای دارند، همچنان به تکنولوژی خارج از مرز‌های کشور وابسته هستند و کاهش سطح روابط اقتصادی بین‌المللی به ضرر صنعت و بازار خودروی ایران خواهد بود.