بررسی کاربرد واژه «تأویل» در فصلنامه «علوم حدیث»
تاریخ انتشار: ۱۰ دی ۱۳۹۸ | کد خبر: ۲۶۳۲۰۱۱۵
گروه اندیشه ــ سومین شماره بیست و چهارمین سال فصلنامه علمی پژوهشی «علوم حدیث» شامل 7 مقاله منتشر شد.
به گزارش ایکنا؛ سومین شماره بیست و چهارمین سال فصلنامه علمی پژوهشی «علوم حدیث» ویژه پاییز 98 منتشر شد.
عناوین مقالات این شماره بدین قرار است: «معناشناسی و موارد کاربرد واژه «تأویل» در روایات»، «مبالغه و گزافه‌آرایی در قرآن و احادیث»، «تحلیل مفهوم واژه ثقه نزد محدثان و رجالیان متقدم شیعه و جایگاه مذهب در آن»، «بررسی تحلیلی مفاد روایت «یلهی عنهم» با رویکرد رفع تعارض ظاهری آن با آیات و دیگر روایات»، «تحلیل مؤلفههای زیباییشناختی انسجام در کلام دعای ابوحمزه ثمالی با تکیه بر رویکرد هلیدی و حسن»، «رواییها و نارواییهای نقل به معنا؛ کاوشی در چند و چون نقل به معنا و نسبتش با تحریف و تغییر کلام»، «روایت «لا یُقاتل معی، مَن علیه دَین»، در ترازوی نقد».
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
کاربرد واژه «تأویل» در روایات
در چکیده مقاله «معناشناسی و موارد کاربرد واژه «تأویل» در روایات» میخوانیم: «مسأله اصلی این مقاله، بررسی کاربردهای واژه «تأویل» در روایات اهل بیت(ع) است و از باب مقدمه و برای تسهیل در مقایسه اصطلاحات مختلف این واژه، معنای لغوی آن و همچنین معانی اصطلاحی آن در تفسیر، کلام و عرفان نیز مورد توجه قرار گرفته است. روش مورد استفاده در آن، توصیفی – تحلیلی است و هدف، رهیابی به معانی دقیق واژگان قرآنی و روایی. «تأویل» در روایات به معنای رویا، برخی از افعال همچون نماز و ... و همچنین درباره قرآن به کار رفته است. از جمله یافتههای مهم این پژوهش آن است که اولاً واژه «تأویل» در روایات، در بسیاری از موارد، در برابر «تنزیل» استفاده می‌شود؛ ثانیاً هرگز به معنای «معنای مخالف ظاهر» - که در السنه متأخران شیوع یافته - استفاده نشده است؛ ثالثاً «معانی باطنی آیات» و همچنین «مصادیق دیگری غیر از مصادیق شأن نزولی» از جمله مهمترین کاربردهای روایی واژه «تأویل» محسوب میشوند.»
مبالغه و گزافه‌آرایی در قرآن
در طلیعه مقاله «مبالغه و گزافه‌آرایی در قرآن و احادیث» آمده است: «صنعت مبالغه به عنوان یک آرایه ادبی به شیوه‌های مختلف در کلام خدای متعال و امامان معصوم به کار رفته و شیوع فراوانی دارد. این اسلوب بیانی گاهی همراه با اراده معنای ظاهری است و گاهی بدون اراده معنای ظاهری؛ اما حتی در صورت عدم ارادۀ معنای ظاهری به معنای دروغ و گزاف و به هدف فریب نیست. برای اثبات این مدعا دو راه موازی طی شده‌است. از یک سو ثابت کرده‌ایم که استفاده از صنعت مبالغه با مقام عصمت و مرتبه معصوم منافات ندارد؛ بنا بر این مانعی از آن وجود ندارد. از سوی دیگر به روش استقرایی و با ارائه نمونه‌های متعدد وقوع این پدیده در سخن خدای متعال و ائمه معصوم را نمایانده‌ایم. با شناخت این موضوع در فهم آیات و احادیث، به معنای پشت پرده و حقیقی کلام توجه می‌کنیم و از اصرار بر معنای ظاهری چشم می‌پوشیم. این آگاهی ما را از تکلف مدلول مطابقی کلام نجات می‌بخشد و تفسیر روان، طبیعی، متین و معقولی را از سخن معصوم ارائه می‌دهد.»
نقد روایت «لا یُقاتل معی، مَن علیه دَین»
در چکیده مقاله «روایت «لا یُقاتل معی، مَن علیه دَین»، در ترازوی نقد» میخوانیم: «در منابع اهل سنت خبری از سیّدالشهداء نقل شده که در آستانه روز عاشورا خطاب به یارانش فرمود: «لایُقاتل معی، مَن علیه دَین». طبق این خبر، امام کسانی را که بدهکاری مالی داشتهاند، از همراهیِ با خود در جهاد و شهادت منع کرده و خواستار خروج آنان از جمع دیگر یاران خود شده است. این خبر، اهمیّت حقالناس و لزوم ادای آن را مورد تأکید قرار داده و فراوان، مورد استناد واقع می‌شود. مقاله پیشرو ضمن بررسی محتوایی این خبر، تلاش دارد به درستی یا نادرستی آن دست یابد. یافتههای تاریخی، حکایت از آن دارد که گزارش مورد نظر، ضعیف و غیرقابل اعتماد است. گویا چنین خبری ساخته شده تا از زبان سیّدالشهداء، اهمیت فوقالعاده پرداخت «دَین» نسبت به تکالیف دیگر، حتی در بالاترین سطح آن، یعنی جهاد و نبرد با دشمنان فرزند رسول خدا و محافظت از جان ایشان را دستکم در میان پیروان و شیعیان آن حضرت نهادینه نماید.»
انتهای پیاممنبع: ایکنا
کلیدواژه: ایکنا فصلنامه تاویل حدیث
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت iqna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایکنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۶۳۲۰۱۱۵ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
حدیث روز | با اخباری که می‌شنویم چگونه برخورد کنیم؟
روایت زیر از کتاب «نهج البلاغه» منتشر می‌شود.
أمیرالمؤمنین علی علیه السلام:
اعـْقِلُوا الْخـَبَرَ إِذا سَمِعْتُـمُوهُ عَقْـلَ رِعایـَةٍ لاَ عَقْـلَ رِوایـَةٍ، فَإِنَّ رُوَاةَ الْعِلْمِ کَثِیرٌ، وَ رُعَاتَهُ قَلِیلٌ
چون خبری را شنیدید ـ همانند ژرف اندیشان و نه چون ظاهر بینان ـ ژرف در آن بیندیشید و تنها به شنیده خود بسنده نکنید؛ زیرا که روایت‌گران دانش بسیارند و رعایت کنندگانش اندک.
نهج البلاغه، الکلمات: ۹۸
علت فوت پزشک متخصص در استان فارس در دست بررسی است