فضای مجازی چگونه جایگزین روابط خانوادگی شده است؟
تاریخ انتشار: ۱۰ دی ۱۳۹۸ | کد خبر: ۲۶۳۲۲۱۵۰
امروزه فضای مجازی بخشی از زندگی افراد شده است؛ در این میان خانواده‌ها در ارتباط‌گیری با فرزندان و وابستگی آنان به این فضا بیش از همه آسیب می‌بینند، اما راه‌حل مواجهه با آسیب‌های این فضا چیست؟
به گزارش گروه رسانه‌های دیگر خبرگزاری آنا از آن روزها که جمع‌های خانوادگی رنگ و بوی متفاوتی داشت زمان زیادی نمی‌گذرد، اما وقتی پای صحبت‌های مادران و مادربزرگ‌هایمان می‌نشینیم؛ احساس می‌کنیم چنین دورانی وجود نداشته است و یا به سال‌های خیلی دور باز می‌گردد.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
از روز‌هایی که جوانان دهه ۵۰ و ۶۰ در کنار خانواده‌هایشان اوقات فراغت می‌گذرانند و بهانه‌های زیادی برای جمع شدن بچه‌های فامیل کنار یکدیگر بود زمان زیادی نمی‌گذرد، بهانه‌هایی مثل عید نوروز، شب یلدا و تابستان روز‌هایی که پر از همدلی و هم‌زبانی بود؛ اما با ورود به دهه ۷۰ همه چیز تغییر کرد با ورود تکنولوژی دیگر خبری از دورهمی‌های فامیل نبود و همه برای باخبر شدن از حال یکدیگر اقدام به درست کردن یک گروه خانوادگی در فضای مجازی کرده و از طریق آن از حال یکدیگر باخبر می‌شوند. خانواده‌ها از فرزندان فاصله گرفتند و رفته‌رفته در نوع ارتباط‌گیری هم مشکل پیدا کردند به شکلی که این روزها فرزندان برای بیان مشکلات و مسائل خود به جای خانواده‌ها به فضای مجازی پناه می‌برند.
در حال حاضر فضای مجازی به نوعی بخشی از زندگی افراد شده است. در روزگار نه چندان دور کودکان و نوجوانان به‌دلیل محدودیت‌های آن زمان به جای اینکه از همان دوران کودکی با گوشی‌های موبایل و اینترنت آشنا باشند با دورهمی‌های خانوادگی آشنا می‌شدند؛ این در حالی است که این روزها زندگی بدون فضای مجازی و اینترنت تقریباً برای کودکان و نوجوانان امکان‌پذیر نیست و نسبت به این فضا وابستگی و اعتیاد دارند. اما زنگ خطر نسبت به این آسیب باید به صدا در بیاید آن‌هم نه به دلیل مخرب بودن اینترنت و فضای مجازی که تقریباً به اثبات رسیده است، بلکه به دلیل وابستگی کودکان و نوجوانان به این فضا و قرارگیری در بستر انواع مختلفی از آسیب‌های اجتماعی.
فرهنگسازی لازمه استفاده از فضای مجازی
مجید ابهری، آسیب‌شناس و رفتارشناس اجتماعی درخصوص آسیب‌های فضای مجازی بر خانواده‌ها معتقد است: «اعتیاد به فضای مجازی باعث تضعیف شدن ارکان خانواده می‌شود؛ برای حل این مشکلات باید قبل از ورود هر فناوری به جامعه فرهنگسازی و بسترسازی شود؛ در غیر این صورت عوارض و آسیب‌های آن بسیار بیشتر از محاسن و امتیازات آن خواهند بود. امروزه فضای مجازی آفت روابط گفتاری و عاطفی در خانواده‌ها شده است و این در حالی است که متوسط زمان گفتاری در بین خانواده‌های ما ۱۷ دقیقه برآورد می‌شد، فضای مجازی این فرصت کوتاه را از ما گرفته است و همان‌طور که مشاهده می‌کنید در بسیاری از جمع‌های خانوادگی هر کس به دنبال هدف خود در این فضا است.»
فضای مجازی جایگزین روابط خانوادگی
ابهری با اشاره به اینکه فرزندان ما سبک استفاده از این فضا را نیاموخته‌اند اظهار داشت: «امروزه مشاهده می‌شود که پدر و مادر هر یک در گوشه‌ای از خانه مشغول استفاده از تلفن همراه هستند و فرزندان نیز در حد اعتیاد در این فضا و در چت روم‌های مختلف به گفتگو می‌پردازند و می‌توان گفت فضای مجازی جایگزین روابط خانوادگی شده است؛ در حال حاضر ۴۰ میلیون از هموطنان ما عضو شبکه‌های اجتماعی مثل تلگرام و اینستاگرام هستند.»
وی بیان کرد: «به طور متوسط روزانه ۴ تا ۹ ساعت از وقت فرزندان ما به وب‌گردی و اتلاف وقت می‌گذرد این در حالی است که حضور جوانان ژاپنی در فضای مجازی ۱۵ تا ۴۵ دقیقه در روز است.»
این آسیب‌شناس و رفتارشناس اجتماعی با اشاره به اینکه فضای مجازی روابط خانوادگی را تبدیل به روابط موزائیکی کرده است، گفت: «گاه دیده می‌شود خانواده‌ها با اینکه در کنار یکدیگر زندگی می‌کنند هیچ ارتباطی با یکدیگر نداشته و حتی برای دعوت یکدیگر بر سر میز شام از پیامک استفاده می‌کنند؛ بدین ترتیب عاقبت روابط عاطفی در خانواده‌های ایرانی با وجود فضای مجازی مشخص نیست.»
آسیب‌های فضای مجازی بی‌شمارند
ابهری در ادامه به بیان آسیب‌های فضای مجازی پرداخت و اظهار داشت: «دوستی‌های ناخواسته، هویت‌های جعلی و دروغین، آموزش تولید و مصرف انواع مواد مخدر، قمار‌ها و شرط‌بندی‌های عجیب و غریب، میهمانی و مراسم مختلف غیراخلاقی از کوچک‌ترین آسیب‌های بی‌شمار این فضاست که فرزندان ما در معرض آن قرار دارند.»
وی با اشاره به وابستگی افراد به فضای مجازی عنوان کرد: «متاسفانه اعتیاد به تلفن همراه و فضای مجازی باعث بروز وابستگی افراد نسبت به این فضا شده است به شکلی که در صورت عدم دسترسی به تلفن همراه یا نقص فنی آن فرد دچار اضطراب و دلهره می‌شود.»
گفتگو راه‌حل کاهش آسیب‌های فضای مجازی
این آسیب‌شناس اجتماعی به ارائه راهکار‌هایی برای جلوگیری از آسیب‌های فضای مجازی به خانواده‌ها پرداخت و بیان کرد: «خانواده‌ها باید تا دیرتر از این نشده است به سبک زندگی اسلامی برگردند. در حال حاضر گفتگو در خانواده یکی از اصلی‌ترین روش‌های ایجاد صمیمیت و رفع مشکلات است. در جایگاه دوم رسانه‌ها به خصوص صدا و سیما باید در قالب برنامه‌های جذاب و متنوع زیان‌های این مشکل را بیان نمایند، دولت و نهاد‌های متولی نیز باید وسایل و ابزار رفاهی و تفریحی رایگان و ارزان برای جوانان فراهم کند تا مسیر آنها از فضای مجازی به فضای حقیقی تغییر کند.
نقش والدین در جلوگیری از آسیب‌های فضای مجازی
سید محمود میرزمانی، استاد روانشناسی نیز درخصوص نحوه ارتباط گیری والدین با فرزندان به منظور جلوگیری از آسیب‌های فضای مجازی بر آنها گفت: «برای بهبود روابط والدین با فرزندان ابتدا باید شرایط خانواده‌ها را درک کرد؛ متاسفانه در حال حاضر درگیری‌هایی از قبیل اشتغال و مشکلات اقتصادی به حدی است که والدین از فرزندان غافل باشند؛ اما همواره باید به این نکته توجه کرد که خانواده یکی از ارکان مهم زندگی است و باید نسبت به فرزندان توجه نمود و از فرصت‌های کوتاه خود با تمرکز در امر تعلیم و تربیت و فرزندپروری بیشتر نقش داشته باشند.»
میرزمانی درخصوص تفاوت‌های ارتباط والدین در گذشته و امروز نسبت به فرزندان اظهار داشت: «بیشتر والدین در گذشته فرزندان را از انجام کار‌هایی که خلاف نظر آنها بود منع می‌کردند، اما در جامعه امروزی این رفتار مؤثر نیست و رابطه‌ها باید به شکل عاطفی و مثبت و پر جاذبه برای فرزندان باشد.»
رابطه‌های خانوادگی با توجه و تمرکز بالا
وی درباره کیفیت ارتباط والدین با فرزندان نیز عنوان کرد: «والدین باید همواره در جهت بالا بردن کیفیت ارتباطات با فرزندان خود بکوشند و از همان فرصت‌های کم نهایت استفاده را برده و رابطه‌ای با گیرایی بالا، محبت فراوان، توجه و تمرکز ایجاد کنند.»
این استاد روانشناسی با اشاره به اینکه امروزه متاسفانه شاهد وابستگی والدین به فضای مجازی نیز هستیم بیان کرد: «رابطه والدین باید به شکلی باشد که نهایت اثر بخشی را بر فرزندان داشته باشد به شکلی که این رابطه خوب خانوادگی به فضای مجازی غلبه کرده. لازم به ذکر است؛ در شرایط فعلی جامعه باید برای ایجاد این رابطه خوب تلاش بسیاری انجام داد و فقط محدود به تذکر‌های لسانی نباشیم.»
میرزمانی درخصوص درگیری‌های اجتماعی و اقتصادی که والدین با آن مواجه هستند گفت: «خانواده‌ها امروزه به دلیل بالا بودن دغدغه‌های ذهنی خود علاوه بر ارتباط خوب فیزیکی که با فرزندان خود دارند متاسفانه از نظر روحی با آنها فاصله بسیاری دارند و فرزندان فقط حضور آنها را کنار خود حس می‌کنند.»
وی درباره نحوه بهبود ارتباطات والدین با فرزندان افزود: «امروزه شاهد آن هستیم که ارزش‌های والدین نسبت به گذشته تفاوت‌های بسیاری پیدا کرده است و به همین دلیل با فرزندان نمی‌توانند ارتباط خوبی داشته باشند. گفتنی است، فرزندان نمی‌توانند از ارزش‌های خود کم کنند و این کار به عهده والدین است که بتوانند این فاصله را که خود تاثیری بر روابط عاطفی روانی و کیفی ارتباطات دارد را کم کنند لازم به ذکر است که والدین باید تفاوت ارزش‌های خود نسبت به ارزش‌های کودکان را درک کرده تا بتوانند رابطه منطقی در جهت رشد و بالندگی فرزندان ایجاد کنند.»
منبع: کیهان
انتهای پیام/4127/
منبع: آنا
کلیدواژه: فضای مجازی آسیب های فضای مجازی روابط خانوادگی
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت ana.press دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «آنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۶۳۲۲۱۵۰ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
تسهیل واگذاری کودکان در شیرخوارگاه مشهد به خانواده‌های متقاضی
معاون امور اجتماعی اداره کل بهزیستی خراسان‌رضوی گفت: با افزایش تعداد خانواده‌های میزبان، شیرخوارگاه خالی شد،اما باید توجه کرد که خالی‌شدن شیرخوارگاه به معنای قطع و پایان خدمات این مجموعه به کودکان نیست.
به گزارش خبرگزاری ایمنا از خراسان‌رضوی، حمیده محدث درباره خالی‌شدن شیرخوارگاه حضرت علی‌اصغر (ع) مشهد اظهارکرد: پس از اعلام شیوه‌نامه «خانواده میزبان» که شهریور ۱۴۰۲ ابلاغ شد، قسمت جدیدی در سامانه «فرزندخواندگی»، به خانواده‌های میزبان اختصاص یافت.
وی در تشریح طرح خانواده‌میزبان بیان کرد: ممکن است خانواده‌ها قصد و شرایط دریافت فرزندخوانده را نداشته باشند، اما برای میزبانی از فرزندان، تمایل داشته باشند، این خانواده‌ها از طریق موسسات خانواده‌محور شناسایی می‌شوند یا افراد متقاضی در درگاه خانواده میزبان ثبت‌نام می‌کنند، پس از آن، فرایند ارزیابی خانواده‌ها، مصاحبه با متقاضیان، ارزیابی روانی-اجتماعی انجام می‌شود و در صورت تایید موارد فوق، افراد می‌توانند عضو طرح خانواده‌میزبان شده و از کودکان میزبانی کنند.
محدث افزود: برای فرزندخواندگی تا سن ۱۶ سالگی و برای خانواده میزبان تا سن ۱۸ سالگی امکان درخواست کودک وجود دارد، در طرح خانواده‌میزبان، خانواده‌ها و فرزندان، هر دو آگاه هستند که این شرایط موقت است، اگرچه در شیوه‌نامه‌های ابلاغ‌شده برای طرح «خانواده‌میزبان» محدودیت زمانی ذکر نشده است؛ ولی به محض انتقال فرزندان به خانواده‌ها، تیم‌های مددکاری ما تلاش می‌کنند تا امکان بازپیوند فرزند به خانواده زیستی یا خانواده فرزندپذیر فراهم شود، اولویت بهزیستی، بازپیوند فرزندان به خانواده‌های زیستی است؛ مثلاً ممکن است کودک به دلیل اینکه پدرش در زندان بوده یا مادربزرگ مسکن مناسبی نداشته، در مراکز ما حضور داشته باشد و حالا که مسکن تهیه شده است، فرزند می‌تواند در خانواده خودش حضور یابد، چنانچه شرایط خانواده زیستی فرزندان مهیا و آماده پذیرش نباشد، کودکان به خانواده‌هایی که در صف پذیرش فرزندخواندگی هستند، منتقل می‌شوند.
معاون امور اجتماعی اداره کل بهزیستی خراسان‌رضوی در پاسخ به سوالی درباره چالش‌های وابستگی نوزادان و کودکان به خانواده‌های موقت در طرح خانواده‌میزبان، اظهار کرد: در شیرخوارگاه هم این وابستگی برای کودکان ایجاد می‌شود، نوزاد به مربی خود که آنها را در آغوش می‌گیرد، کودکان به مربیانی که همراه آنها هستند، ممکن است وابسته شوند اما قطعاً فضای یک خانواده از محیط‌های اردوگاهی و شیرخوارگاهی بهتر است، فرزندان در خانواده با مفاهیم بیشتر وارتباطات موثر آشنا می‌شوند، ضمن اینکه زمانی که قرار است کودک از خانواده میزبان به خانواده دائمی بازپیوند شود، این مراحل در یک فضای کارشناسی‌شده اتفاق می‌افتد که مشکلات روانی برای آنها ایجاد نشود؛ به‌عنوان مثال خانواده میزبان و خانواده فرزندپذیر در جلسات متعدد با یکدیگر ملاقات خواهند داشت، فرزند از روی پای مادر میزبان به مادر فرزندپذیر منتقل می‌شود، گفت‌وگوهای اخلاقی و رفتاری مختلف انجام می‌شود تا فرزند به خانواده جدید وارد شود.
محدث ادامه داد: پیش از سال ۱۴۰۲ نیز طرح میزبان به صورت استانی و در هماهنگی با دادسرا در حال اجرا بود، اما در آن زمان یک شیوه‌نامه مدون و کشوری وجود نداشت. ایرادات در مدت معین گرفته شد، همکاران ما تجربه کسب کردند، موسسات خانواده‌محور مشخص شدند و اکنون ذیل شیوه‌نامه‌ای که وزارت دادگستری ابلاغ کرده است، فرایند و اجزای مختلف در هماهنگی با یکدیگر کار را انجام می‌دهند.
وی با اشاره به خالی‌شدن شیرخوارگاه مشهد خاطرنشان کرد: با افزایش تعداد خانواده‌های میزبان، شیرخوارگاه خالی شد ولی باید توجه کرد که خالی‌شدن شیرخوارگاه به معنای قطع و پایان خدمات این مجموعه به کودکان نیست. شیرخوارگاه همچنان به کودکانی که در خانواده‌های میزبان حضور دارند، خدمات پزشکی و پرستاری، لباس، پوشک ارائه می‌کند.
معاون امور اجتماعی اداره کل بهزیستی خراسان‌رضوی با تاکید بر اینکه نباید با پذیرش فرزندان در خانواده‌های میزبان، باری بر دوش خانواده‌ها افزوده شود، خاطرنشان کرد: در شرایطی هستیم که فشار اقتصادی روی خانواده‌ها زیاد است؛ مثلاً درآمد یک خانواده کارمند با سطح حقوق متوسط، مشخص است و زمانی که فرزندی را پذیرش می‌کنند، باید برخی از نیازهای کودک توسط مراکز ما تامین شود تا خانواده‌ها با مشکل مواجه نشوند، هدف ما این است که فرهنگ زیبای میزبانی از فرزندان گسترش یابد و با توجه به محدودیت‌های اقتصادی، فقط به یک طبقه اجتماعی جامعه و اقشاری که تمکن مالی دارند محدود نشود.
محدث افزود: بنابراین با انتقال نوزادان و کودکان به خانواده‌های میزبان، فقط محل زندگی کودک تغییر می‌کند. اگر بچه احساس کسالت و بیماری یا نیاز به دارو و آزمایش داشته باشد، توسط شیرخوارگاه حمایت می‌شود، لباس و پوشک کودکان نیز در اختیار خانواده‌ها قرار می‌گیرد. همچنین وضعیت کودکان به صورت مرتب توسط پرستارهای ما بررسی می‌شود.
معاون بهزیستی خراسان‌رضوی با بیان اینکه همچنان به همکاری مردم نیاز داریم، گفت: بنابراین با خالی‌شدن موقتی شیرخوارگاه از نوزادان، این‌طور نیست که مجموعه تعطیل شود، به شدت به حمایت‌های خیرین نیازمندیم، به جز این خدماتی که به خانواده‌های میزبان ارائه می‌شود، شیرخوارگاه‌ها همچنان پذیرش دارند، اما ما سعی می‌کنیم چرخه خانواده‌میزبان، بازپیوند و پذیرش مجدد در خانواده میزبان را حفظ کنیم، کمیته‌های فرزندخواندگی و تیم‌های مددکاری ما به شدت فعال هستند و به صورت شبانه‌روزی فعالیت می‌کنند تا پس از پذیرش فرزندان در شیرخوارگاه، آنها به خانواده‌های میزبان منتقل شوند و سپس شرایط بازپیوند آنها به خانواده‌های زیستی یا فرزندپذیر فراهم شود.
کد خبر 749433
گزارشگر قديمى راديو دار فانى را وداع گفت