آیا تابحال به این فکر کرده اید که مشیت الهی چیست؟ + معرفی انواع آن
تاریخ انتشار: ۲۳ دی ۱۳۹۸ | کد خبر: ۲۶۴۹۸۳۴۲
معنای مَشیت الهی معمولا به خواست و اراده خدا و از الفاظ مشترک میان خدا و انسان تعبیر کرده‌اند.
به گزارش گروه رسانه‌های دیگر خبرگزاری آنا، مشیت الهی، خواست و اراده خداوند، قضا و قدر و .. این کلمات معمولا بسیار بر زبان مسلمانان جاری است و هر چیزی را از جانب حق می‌دانند، اما موضوعی که امروز خبرگزاری آنا قصد دارد به آن بپردازد، ماهیت و چیستی آن است.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
معنای مَشیت را به خواست و اراده خدا و از الفاظ مشترک میان خدا و انسان تعبیر کرده‌اند و این واژه در مورد خدا به معنای ایجاد شیء و درباره انسان به معنای طلب و خواستن تعریف شده است.
جالب است بدانید؛ مشیت الهی در میان اندیشمندان مورد اختلاف واقع شده، برخی آن را از صفات فعل، عده‌ای آن را از صفات ذات و برخی دیگر آن را از آثار علم و قدرت خداوند دانسته‌اند.
مشیت الهی به دو قسم تکوینی و تشریعی تقسیم شده است؛ مشیت از ماده «شیء» مصدر «شاء، یشاء» است که در لغت از آن به اراده تعبیر شده؛ و در اصطلاح به معنی تمایل یافتن به سوی چیزی است تا حدّی که به طلب آن چیز منجر شود. از آنجا که این لفظ در نزد متکلمین از الفاظ مشترک بین خدا و خلق است، راغب آن را به معنی «ایجاد کردن شیء» و «اصابت کردن» معنا نموده با این تفصیل که مشیت در مورد خدا به معنی ایجاد و وجود شیء است و در صورتی که برای انسان‌ها استعمال گردد، به معنی اصابت است.
بیشتر بخوانید: حرف‌های شنیده نشده مادر شهید حججی/ شهادت محسن را از خدا خواستم تا اسیر داعش نماند + فیلم دعای خطیب نمازجمعه مسجدالحرام برای قدس باید و نباید‌های استخارهالبته، قرآن از مشیت الهی با تعابیری از قبیل «شاء» و «أراد» و مشتقات آن دو یاد کرده که ماده «شاء» ۲۲۷ بار و ماده «اراده» ۱۴۷بار در قرآن به کار رفته است. این کثرت کاربرد، نشانی از اهمیت ویژه این موضوع از دیدگاه توحیدی اسلام است.
مشیت خدا از منظر قرآنیکی از صفات کمال خداوند که گاه به صورت ضمنی و گاه با صراحت، در قرآن مطرح شده و در طول تاریخ نیز یکی از جنجالی‌ترین مباحث کلامی و تفسیری را به خود اختصاص داده، مسئله مشیت خداوند است.
در قرآن، آیات فراوانی دالّ بر تسلط کامل خداوند بر تمام امورات هستی است که همه اتفاقات عالم را بر اساس مشیت الهی معرفی کرده و انسان را فاقد هیچ‌گونه اختیاری نشان می‌دهند:
«قُلِ اللَّهُمَّ مالِک الْمُلْک تُؤْتِی الْمُلْک مَنْ تَشاءُ وَ تَنْزِعُ الْمُلْک مِمَّنْ تَشاءُ وَ تُعِزُّ مَنْ تَشاءُ وَ تُذِلُّ مَنْ تَشاءُ بِیدِک الْخَیرُ إِنَّک عَلی کلِّ شَیءٍ قَدیر»
«بگو: بار خدایا، تویی دارنده مُلک. به هر که بخواهی مُلک میدهی و از هر که بخواهی مُلک میستانی. هر کس را که بخواهی عزت میدهی و هر کس را که بخواهی ذلت میدهی؛ همه نیکی‌ها به دست توست و تو بر هر کاری توانایی.»
اما در کنار این آیات، آیات دیگری نیز هستند که انسان را صاحب اختیار معرفی کرده و او را عامل تغییر در سرنوشت خود می‌داند و لذا برای انسان مسئولیت‌هایی معین شده و ثواب و عقاب بر آن‌ها گفته شده است:
«وَ قُلِ الْحَقُّ مِنْ رَبِّکمْ فَمَنْ شاءَ فَلْیؤْمِنْ وَ مَنْ شاءَ فَلْیکفُرْ إِنَّا أَعْتَدْنا لِلظَّالِمینَ ناراً أَحاطَ بِهِمْ سُرادِقُها...»
«بگو: این سخن حق از جانب پروردگار شماست. هر که بخواهد ایمان بیاورد و هر که بخواهد کافر شود. ما برای کافران آتشی که لهیب آن همه را دربرمیگیرد، آماده کردهایم...»
جمع این آیات به این صورت است که اختیار انسان، اختیار مطلق و در عرض مشیت خدا نیست؛ چرا که اگر بپذیریم، انسان مختار محض است، باید به این نکته ملتزم شویم که موجودی یافت شده که از دایره حکومت و قدرت خداوند خارج است و این شرک بوده و با توحید افعالی خداوند در تعارض است؛ و از سوی دیگر اگر بپذیریم انسان مجبور محض است، در این صورت نتیجه‌ای جز لغویت تکلیف و جزا نخواهد داشت و این عقیده با حق انتخاب در انسان‌ها که امری بدیهی است، منافات دارد؛ لذا حق این است که نظام آفرینش بر اساس «امر بین الامرین» تدوین شده؛ یعنی قدرت، عقل، شعور، آزادی در انتخاب و اراده ما از اوست و در طول اراده و مشیت الهی بوده و معلول آن است؛ زیرا خداوند تمام مقدمات و لوازم اراده و إعمال آن را در اختیار ما قرار داده و این ما هستیم که تصمیم نهایی را در انجام یا ترک امور إتخاذ می‌کنیم. پس از آن جهت که افعال ما لازمه مقدماتی بوده که خدای رحمن به ما عنایت کرده، هم میتوان این لوازم را به او نسبت داد و هم به کسی که افعال را انجام داده است؛ بنابراین نه تنها بین این دو دسته از آیات هیچ‌گونه تقابل و تعارضی وجود ندارد، بلکه بین آن‌ها همگونی خاصی وجود دارد.
انواع مشیت الهیمشیت الهی را با استناد به برخی روایات به دو قسم تکوینی و تشریعی تقسیم کرده‌اند.
مشیت تکوینیمشیت تکوینی را از مراتب فعل الهی دانسته‌اند که با هستی و موجود بودن اشیا در ارتباط است و همه موجودات و حوادث عالم در برمی‌گیرد. در این مقام خداوند بر اساس علم، حکمت و مصلحت خود اشیا را ایجاد می‌کند و از آنجا که این مقام را عین حق دانسته‌اند که از قدرت الهی سرچشمه می‌گیرد، تخلف از آن را امکان‌پذیر نمی‌دانند و اختیاری برای بندگان در آن قائل نیستند.
آیاتی از قرآن از جمله آیه ۲۷ سوره آل عمران و آیه ۳۵ سوره نحل را شاهد بر این نوع از مشیت الهی گرفته‌اند.
مشیت تشریعیاین نوع از مشیت الهی را با حوزه افعال اختیاری انسان مرتبط دانسته‌اند؛ به همین دلیل فقط افعال و کار‌هایی را که در تحقق سعادت و کمال انسان موثر است، مورد مشیت خداوند می‌دانند. طبق این نظر خداوند با ارسال پیامبران بندگان را از آنچه به مصلحت یا ضرر آن‌ها است، آگاه می‌کند، ولی هیچ‌گونه اجباری بر انجام یا ترک آن وجود نخواهد داشت لذا تخلف از این نوع مشیت امکان‌پذیر خواهد بود و آیه سوم سوره انسان را ناظر بر این مطلب دانسته‌اند.
مشیت گاه تنها به صورت مشیت تکوینی مورد پذیرش قرار گرفته شده و فقط اراده را به دو قسم تکوینی و تشریعی تقسیم می‌کنند. این نظریه معتقد است واژه مشیت در قرآن غالبا در مورد خلقت، آفرینش و تکوین به کار رفته و خیلی کم در مورد تشریع استفاده شده است.
انتهای پیام/
منبع: آنا
کلیدواژه: مشیت الهی تقدیر الهی
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت ana.press دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «آنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۶۴۹۸۳۴۲ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
لزوم کاهش آسیب‌های اجتماعی برای رسیدن انسان به جایگاه خلیفة‌اللهی
به گزارش خبرنگار خبرگزاری علم و فناوری آنا، محمدرضا ولیلو سرپرست دانشگاه آزاد اسلامی استان آذربایجان‌غربی در نخستین همایش منطقه‌ای «حجاب، عفاف و زیست عفیفانه» که به میزبانی واحد ماکو برگزار شد، اظهار کرد: نگاه اسلام به بشریت یک نگاه تعالی‌بخش است که انسان را به عروج می‌رساند.
وی با بیان اینکه گاهی در مسیر حرکت انسان به سعادت، کوتاهی‌هایی وجود دارد که می‌تواند او را دچار لغزش کند، افزود: انسان خلیفة‌الله است، یعنی خداوند بار امانت خود را بر دوش انسان گذاشته و او برای اینکه بتواند بار امانت الهی را به دوش بکشد، باید از لغزش‌ها به دور باشد.
سرپرست دانشگاه آزاد اسلامی استان آذربایجان‌غربی عنوان کرد: اینکه بگوییم حجاب سخت‌گیری است حرف درستی نیست؛ بلکه حجاب یک سهل‌گیری است که طی مسیر برای رسیدن به سعادت دنیوی و اخروی انسان را هموار کرده و او را در برابر لغزش‌ها ایمن می‌کند.
ولیلو با اشاره به تشکیل خانواده و ایجاد محیط امن و سالم برای جوانان به‌عنوان یکی از معیار‌های مفید رسیدن به سعادت، تبیین کرد: تشکیل خانواده به دنبال خود، عشق، محبت، فرزندآوری و امید به زندگی را در انسان تقویت می‌کند.
وی با اشاره به اینکه مسائل جنسی نمی‌تواند محور روابط اجتماعی باشد، بر لزوم مصون ماندن از آسیب‌ها در مسیر رسیدن به سعادت و دستیابی به آرامش روحی و روانی تأکید کرد و ادامه داد: تفاوت جامعه جنسی غربی با جامعه الهی در این است که در جامعه الهی باید مسیررسیدن به سعادت را هموارتر کنیم تا انسان به مقام خلیفة‌اللهی برسد و جامعه برای رسیدن به رشد و تعالی نیاز به سلامت جسمی و روانی دارد.
سرپرست دانشگاه آزاد اسلامی استان آذربایجان‌غربی از برگزارکنندگان نخستین همایش منطقه‌ای «حجاب، عفاف و زیست عفیفانه» تقدیر و ابراز امیدواری کرد که برگزاری این همایش در پاسخ به نیاز‌های جامعه مؤثر واقع شود.
انتهای پیام/
امیدواری ژینولا به کامبک پاری سن ژرمن مقابل دورتموند: آن‌ها از نظر جسمانی، تکنیکی و تاکتیکی آماده هستند