جمالزاده و وصف زندگی اقتصادی مردم در دوران مشروطه
تاریخ انتشار: ۳۰ دی ۱۳۹۸ | کد خبر: ۲۶۵۹۵۶۳۹
رویداد۲۴ محمدعلی جمالزاده، نویسنده و محقق بزرگ معاصر ۲۳ دی ماه ۱۲۷۰ در اصفهان بهدنیا آمد و ۱۷ آبان ۱۳۷۶ در ژنو درگذشت. او صاحب آثار متعدد تالیفی و ترجمهای در زمینههای مختلف است. «گنج شایگان» یکی از آثار قابلتوجه جمالزاده است. او خود درباره این کتاب نوشته است: «جمعآوری اطلاعات صحیح درباره اقتصاد ایران در آن موقع که جنگ عظیمی راهها را مسدود ساخته و روابط مقطوع و مراسله و مکاتبه و مسافرت و آوردن کتاب و رسالهها از خارج کار بسیار مشکل و بلکه غیرممکنی بود، کار مولف این کتاب را بسیار دشوار و خستهکننده ساخته بود، ولی جوانی و علاقه که نام دیگرش عشق است، مدد رسانید و توانستم «گنج شایگان» را (با همه نواقص و کمبودهای بسیار) در ۱۶ فصل و یک ضمیمه و ۴۶ جدول و شش نقشه جغرافیایی و اقتصادی و یک نقشه بزرگ جغرافیایی ایران در ۲۱۹ صفحه بزرگ به چاپ برسانم.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
جمالزاده در گنج شایگان، بخش مبسوطی را به صادرات ایران اختصاص داده و مینویسد: قسمت عمده صادرات ایران عبارت است از محصولات زمینی و حیوانی و در میان صادرات صنعتی و کارخانهای قالی پشمی و انواع دیگر آن، دارای اهمیت مخصوص است. صادرات ایران از چندی به این طرف بسیار ترقی کرده و نسبت صادرات به واردات در سال اودئیل (سال گاو) ۱۳۲۰- ۱۳۱۹ ه. ق، نسبت یک بود به دو، یعنی واردات دوبرابر صادرات بود، ولی کمکم صادرات ترقی کرد تا اینکه در سال پیچیئیل (سال میمون) ۱۳۲۷-۱۳۲۶ قمری، فزونی واردات بر صادرات فقط یکدهم و نیم است (سه در ۲۰ یا ۱۵ درصد).
مهمترین مالالتجارههای صادرات ایران که قیمتشان در سال ایتئیل (سال سگ) ۱۳۲۹- ۱۳۲۸، بیشتر از یک میلیون تومان بوده، عبارتند از: پنبه، میوه، فرش پشمی، مسکوکات طلا و نقره، برنج، ابریشم در پیله، پوست کار شده، تریاک، صمغ و پشم کار نشده (گنج شایگان، ص ۱۶).
گمرکات
تا سال ۱۳۱۷ قمری، تمام گمرکات ایران اجاره داده میشد و در همین سال از ۱۳۱۶ تا ۱۳۱۷ وجه اجاره عبارت از سه کرور تومان است (۳۰۰ هزار لیره انگلیسی).
در ماه ذیالقعده ۱۳۱۷، اصول اجاره منسوخ شد، ولی نه در تمام ایران، بلکه فقط در دو ولایت آذربایجان و کرمانشاه و، چون نتیجه این کار مساعد و خوب شد، سال بعد اصول اجاره گمرک در تمام ایران منسوخ شد و حق گمرک صادرات و واردات که به موجب فصل سوم از عهدنامه تجارتی ترکمانچای، صدی سه از اتباع داخله و صدی پنج از اتباع خارجه بود، مستقیما به حساب دولت واریز شد (گنج شایگان، ص ۳۸). بیشتر بخوانید: ریشههای تاریخی انقلاب مشروطه در ایران کارخانجات
جمالزاده در بخش دیگری از کتاب، پس از ذکر فهرستی مفصل از کارخانجات از کارخانه ریسمانبافی و تفنگسازی گرفته تا چلواربافی و آجرپزی، در سال ۱۲۷۵، معضل کارخانجات دوره خودش را نبود نیروهای خبره میداند و مینویسد:.
ولی از آن همه کارخانه، جز معدودی باقی نمانده و جهات این مساله، علاوه بر نکات مذکوره در ابتدای فصل، یکی هم فقدان اشخاص بصیر و خبیر در امور کارخانه و کارخانهسازی در ایران بود و البته اگر در ایران اشخاصی بودند که قبل از آنکه کارخانهای به ایران آورده شود، میتوانستند صلاحیت یا عدمصلاحیت آن را دریابند و در امور اقتصادی و ملکی و تجارتی مربوطه با کارخانه مزبور، غور و دقت و تتبع بهعمل آورند، این همه کارخانه بیکار و بیحاصل نمیافتاد. مثلا وقتی که کارخانه کاغذگری وارد میکنند، لازم بود مقدمتا رجوع به اشخاصی که در این فن خبره هستند، بشود تا مشارالیه از روی قوانین علمی و اصول فنی ببیند کدام نقطه ایران برای این کار صلاحیت دارد، از کدام نقاط و به چه قیمتی میتوان مواد خام لازم را بهدست آورد و آیا وقتی که قیمت این مواد را با قیمت کرایه حملونقل و انبارداری و مزد عمله و کارگر و مخارج اتفاقی ترمیم و تعمیر کارخانه و مخارج کرایه محل و... جمع کرد، قیمت عملآوردن کاغذ چقدر میشود و در صورتی که فلان مبلغ درصد منفعت را هم به مجموع مصارف و مخارج فوق بیفزاییم، آیا قیمت این کاغذ که از خارج یا از کارخانه داخلی دیگری بیرون میآید، مساوی هست یا نه (گنج شایگان، ص ۹۶).
زندگی در تهران
نمایندگان تجارتی که از اروپا به ایران فرستاده میشوند، اقلا باید مواجبشان صد تومان باشد. در طهران یا در مهمانخانه (ماهی ۳۵ تومان) منزل مینمایند یا باید خانه کرایه کنند (ماهی ۱۲ تا ۲۰ تومان). یک خانه سه تا پنج اطاق دارد، به علاوه آشپزخانه و زیرزمین. هنوز بهطور عموم وسیله روشنایی در طهران، نفت است. در طهران، زبان فرانسه خیلی رواج دارد و در آذربایجان زبان روسی و در جنوب ایران مخصوصا زبان انگلیسی رواج دارد. در آذربایجان زبان ترکی آذری که با ترکی عثمانی بیشباهت نیست، خیلی بهدرد میخورد. گنج شایگان، یک اثر تحقیقی ارزشمند است که آمار دقیقی از اقتصاد ایران عصر مشروطه و اواخر دوران قاجار ارائه میدهد، ارزش کتاب فقط فضل تقدم آن نیست و اینکه زمانی به رشته تحریر درآمده است که نه سازمان آماری وجود داشت و نه دسترسیهای آسان، بلکه این کتاب، هنوز پس از گذشت قریب به یک سده از نگارشاش، یکی از مهمترین منابع تاریخ اقتصادی اواخر دوران قاجار محسوب میشود. منبع: دنیای اقتصاد لینک کوتاه: www.rouydad24.ir/000qSC خبر های مرتبط
منبع: رویداد24
کلیدواژه: رویداد24 محمدعلی جمالزاده مشروطه
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.rouydad24.com دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «رویداد24» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۶۵۹۵۶۳۹ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
رویدادی در جهت تقویت دیپلماسی تجاری و توسعه صادرات رقم خورد
به گزارش خبرنگار گروه اقتصادی خبرگزاری علم و فناوری آنا، مجید تکبیری در جمع خبرنگاران در حاشیه مراسم افتتاحیه ششمین نمایشگاه توانمندیهای صادراتی جمهوری اسلامی ایران (ایران اکسپو ۲۰۲۴) که با حضور سید ابراهیم رئیسی، رئیس جمهوری و دیگر مقامات و مسوولان کشوری در سالن اجلاس سران برگزار شد گفت:با حمد و سپاس به درگاه الهی از افتتاح این دوره، لازم میدانم مراتب تشکر خود را ازملت شریف ایران، رهبر معظم انقلاب اسلامی، شهدای گرامی و جانبازان و خانوادههای آنها ابراز نمایم و فرصت را مغتنم شمرده و به این نکته اشاره کنم که اگر توصیه و تدابیر رهبر معظمانقلاب اسلامی بر امر صادرات نبود اکنون رویدادی این چنین، وجود نداشت.
وی گفت: این رویداد برای بازیگران اقتصادی خارجی یک جذابیت قابل توجه را در جهت توسعه همکاریهای اقتصادی با ایران فراهم میکند.
تکبیری تاکید کرد: با برگزاری رویداد ایران اکسپو که با حمایت همه جانبه دولت و همه بخشهای مرتبط آغاز شد به دنیا ثابت کردیم که کشور عزیزمان تحریم پذیر نیست و بازار تجاری ایران برای کشورهای خارجی بسیار جذاب است.
رئیس ستاد برگزاری نمایشگاه ایران اکسپو ۲۰۲۴ گفت: برای صادرکنندگان برتر کشورمان که با تمام توان خود، پا در میدان نبرد تجارت جهانی نهاده و توانسته اند پرچم اقتدار کشورمان را در این عرصه بالا ببرند آرزوی موفقیت دارم و امید است با حضور پر رنگ در بازارهای بین المللی و ارتقای کمی و کیفی هر چه بیشتر محصولاتشان بتوانند به اهداف مطلوب خود در راستای خدمت به کشور دست یابند و مَقدمِ تجار گرامی از نقاط مختلف جهان که در این رویداد حاضر شده و ایران را که مهد تمدن، فرهنگ و تجارت دیرینه است را به عنوان مقصد تجاری خود انتخاب کرده اند، ارج مینهم.
تکبیری با بیان اینکه تحقق شعار سال، یعنی رشد و جهش تولید مدنظر مقام معظم رهبری، با دانش و تکنولوژی محقق میشود گفت: شعار «جهش تولید با مشارکت مردم»، در واقع تأکید بر نقش محوری مردم در مسیر رشد و پیشرفت اقتصادی است و در همین راستا کشورمان با تقویت روابط با کشورهای هدف و همسایگان خود و به کارگیری دیپلماسی چندجانبه و عضویت در سازمان همکاری شانگهای و بریکس، بهدنبال مشارکت و همکاری در اقتصاد و تجارت جهانی است.
رئیس ستاد برگزاری نمایشگاه ایران اکسپو ۲۰۲۴ افزود: ایران با بهرهگیری از ظرفیتها و تعریف دقیق جایگاه خود، با توجه به رویدادهای نظام بینالمللی، توانسته نقشی مهم، در روندهای کلان منطقهای و بینالمللی برعهده گیرد و همانطور که انتظار میرود، در جهتدهی به تحولات آتیِ جهانی نیز نقشی راهبردی داشته باشد.
وی در عین حال ضمن تشکر و قدردانی از هماهنگی و همکاری همه سازمانها برای برگزاری این رویداد ارزشمند ملی و استقبال ویژه از میهمانان خارجی گفت: در این دوره خوشبختانه حدود ۸۰۰ شرکت برتر صادراتی ایرانی حضور دارند و بیش از ۲۵۰۰ تاجر و بازرگان از بیش از ۱۰۰ کشور دنیا از نمایشگاه بازدید خواهند کرد. این استقبال بی نظیر، بیانگر آن است که دورهی قبل، دورهی موفقی بوده که استقبال به این حد رسیده است، چون اگر این پروژه موفق نبود، میزان استقبال تا این میزان افزایش پیدا نمیکرد..
وی با بیان اینکه از رویکردهای مهم دولت سیزدهم ارتباط گسترده با کشورهای جهان است که نخستین گام در توسعه روابط اقتصادی و تجاری، معرفی ظرفیتها و توانمندیهای داخلی و شناخت متقابل ظرفیتهای کشورهای دیگر است اظهار کرد: رویدادهای مهمی نظیر ایران اکسپو، جدای از معرفی توانمندیهای صادراتی کشورمان در حوزههای مختلف، زمینههای قابل توجهی را برای ایجاد ارتباط میان فعالان اقتصادی ایران و فعالان اقتصادی خارجی که به توانمندیهای کشورمان نیازمند هستند، ایجاد میکند و به تناسب هر پیشرفت و خودکفایی، یأس و ناامیدی در دل دشمنان ایجاد میشود.
وی تاکید کرد: کشور عزیزمان به برکت انقلاب اسلامی از ظرفیتها و دستاوردهای بزرگی در بخشهای مختلف صنعت، کشاورزی، فناوریهای نوین و سایر حوزهها برخوردار است، بنابراین معرفی این توانمندیها در رویدادهای ملی و ارزشمندی همچون ایران اکسپو بسیار مهم و فرصتی مغتنم محسوب میشود.
تکبیری اظهار کرد: قریب به ۶۰ درصد تُجاری که سال گذشته در نمایشگاه حضور پیدا کردند، برای اولین بار بود که در ایران حاضر میشدند و دیدگاههای آنان نسبت به پتانسیلهای تجاری ایران بعد از شرکت در دورِ اول نمایشگاه، تغییر کرد و از همین رو در این دوره با تعداد بیشتری برای حضور اعلام آمادگی کردند.
انتهای پیام/