به نقل از «خبرگزاری میزان»

سه اثر از «انتشارات امیرکبیر» تجدید چاپ و راهی بازار نشر شد

تاریخ انتشار: ۳ بهمن ۱۳۹۸ | کد خبر: ۲۶۶۲۷۳۹۱

خبرگزاری میزان- چاپ مجدد کتاب‌های «جستجو در تصوف» تالیف عبدالحسین زرین‌کوب، «حماسه‌سرایی در ایران» تالیف ذبیح‌الله صفا و «شرق‌شناسی» تالیف ادوارد سعید به ترجمه لطفعلی خنجی توسط انتشارات امیرکبیر راهی بازار نشر شد. تاریخ انتشار: 04:00 - 03 بهمن 1398 - کد خبر: ۵۸۹۳۴۴ به گزارش خبرنگار گروه فرهنگی خبرگزاری میزان، چاپ مجدد کتاب‌های «جستجو در تصوف» تالیف عبدالحسین زرین‌کوب، «حماسه‌سرایی در ایران» تالیف ذبیح‌الله صفا و «شرق‌شناسی» تالیف ادوارد سعید به ترجمه لطفعلی خنجی توسط انتشارات امیرکبیر راهی بازار نشر شد.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

***ادوارد سعید شانه به شانه زرین‌کوب و ذبیح‌الله صفا
بیشتر بخوانید: برای مطالعه آخرین خبرین کتب منتشره اینجا کلیک کنید
چاپ یازدهم کتاب «حماسه‌سرایی در ایران» تالیف ذبیح‌الله صفا در ۶۷۵ صفحه و قیمت ۹۵ هزار تومان در حالی صورت گرفته است که چاپ اول این کتاب ۵۵ سال قبل در سال ۱۳۳۳ منتشر شده بود.   صفا در بخشی از مقدمه این کتاب ذکر کرده که نیت و انگیزه اصلی نگارش «حماسه‌سرایی در ایران» به نیت سال‌ها قبل او باز می‌گردد و تصمیمی که برای مطالعه تطبیقی داستان‌های شاهنامه و اوستا گرفته است.
کتاب شامل چهار گفتار به این شرح است: تکوین حماسه و روایات و افکار حماسی در ایران از قدیمی‎‌ترین ایام تاریخ، آثار حماسی پیش از اسلام، منظومه‌های حماسی ایران در عهد اسلامی به عنوان مهم‌ترین دوره ادوار حماسی و تحقیق در داستان شاهان و پهلوانان و منشاء روایت‌ها و افسانه‌های ملی.   «حماسه‌سرایی در ایران» که بر اساس رساله دکتری صفا نوشته شده هنوز هم بعد از نیم قرن یک منبع معتبر در شاهنامه‌شناسی و اسطوره‌شناسی است.

***پای درس مرحوم زرین‌کوب
اثر دیگر تجدید چاپی این روز‌های انتشارات امیرکبیر چاپ پانزدهم کتاب «جستجو در تصوف ایران» تالیف عبدالحسین زرین‌کوب است. این کتاب در ۴۴۶ صفحه و قیمت ۵۹ هزار تومان منتشر شده است. چاپ نخست این اثر ۴۱ سال قبل و در سال ۱۳۵۷ روانه بازار شده بود.   مرحوم زرین‌کوب در این اثر معتقد است نفوذ تصوف در میراث ادب و هنر فارسی بیش از آن است که امتداد تاریخ توانسته باشد تمام آن را به بیغوله گذشته واپس رانده باشد. به اعتقاد او به رغم پاره‌ای عناصر منحط آمیخته به خرافات که در بعضی تعالیم صوفیه به چشم می‌خورد، اما نمی‌توان نقش آن را در زمینه اخلاق و تربیت انسانی و بینش‌های انسان‌دوستانه‌ای که دارد نادیده گرفت.
***رد پای مغرب‌زمینی‌ها در شناخت مشرق‌زمینی‌ها   «شرق شناسی» اثر مهم ادوارد سعید هم از دیگر آثاری است که چاپ پنجم آن با جلد شومیز و قطع وزیری در ۵۳۸ صفحه و قیمت ۸۰ هزار تومان به ترجمه لطفعلی خنجی راهی بازار شده است. چاپ پیشین این کتاب با جلد گالینگور و قیمت ۹۲ هزار تومان منتشر شده بود. چاپ پنجم این اثر هم در حالی صورت می‌پذیرد که چاپ نخست آن در سال ۱۳۸۶ منتشر شده بود.   ادوارد سعید استاد دانشگاه کلمبیا متولد ۱۹۳۵ بیت‌المقدس و متوفی به سال ۲۰۰۳ در ایالات متحده امریکا در عین پایبندی به آرمان‌های مردم فلسطین، ولی یکی از محققان جهان غرب به شمار می‌رود. او با آنکه مسیحی بود، اما برای اسلام همان اندازه احترام قائل بود که مسلمانان برای دین خود قائل هستند.   به عقیده ادوارد سعید، سخن گفتن از شرق‌شناسی در درجه نخست در حکم سخن گفتن از پهنه فرهنگی گسترده‌ای است که توسط فرانسه و انگلیس در شرق صورت گرفته است. به اعتقاد او، شرق‌شناسی به گونه‌ای کاملا مداوم برای استراتژی خود نیازمند برتری انعطاف‌پذیر موضعی بود که غرب در رشته کاملی از روابط امکان‌پذیر با شرق قرار داده بود بی آنکه هیچگاه موضع برتر خود را سلب کند.   با همه اینها، اما سعید شرق‌شناسی را صرفا یک موضوع سیاسی هم نمی‌داند که به نحوی غیرفعال در فرهنگ‌ها و پژوهش‌ها متجلی شده و صرفا نمادی از یک توطئه امپریالیسنی غربی برای حقیر نگاه داشتن جهان شرق باشد. او شرق‌شناسی را به عنوان یک تبادل دارای جنبش و تحرک مورد مطالعه قرار داده است. جنبشی که یک طرف آن نویسندگان منفرد علاقه‌مند هستند و طرف دیگر هم نهاد‌ها و علائق سیاسی ذی‌نفع که سه امپراطوری بزرگ بریتانیا، فرانسه و امریکا پدید آورده‌اند.   انتهای پیام/

منبع: خبرگزاری میزان

کلیدواژه: اینجا اخبار ادبیات

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.mizan.news دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «خبرگزاری میزان» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۶۶۲۷۳۹۱ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

چرا کاربست‌های پژوهشی در جامعۀ ایران زمینه زدوده هستند؟

به گزارش گروه پژوهش خبرگزاری علم و فناوری آنا، بومی‌سازی نظریه‌های جامعه‌شناسی از مباحث چالش‌زا و مهم در قلمرو رشته علوم انسانی، به‌ویژه جامعه شناسی است.

سیدحسین نبوی (استادیار جامعه‌شناسی دانشگاه خوارزمی) در مقاله‌ای به عنوان «بومی نبودن نظریه‌های غربی و مدرن‌نبودن تفکرات اجتماعی ایرانی و اسلامی» به این موضوع می‌پردازد که در میدان مطالعات جامعه‌شناسی کشور ما با مسأله و چالشی به نام مفاهیم و نظریه‌هایی که برساختۀ پژوهشگران و جامعه‌شناسان بومی نیست مواجه‌ایم و این وضعیت، آنقدر عادی و طبیعی شده است که مسأله‌بودن آن را درنمی‌یابیم.

* تعریف زمینه در نظریه‌های جامعه‌شناختی 

به زعم این پژوهشگر یکی از نکاتی که باعث می‌شود نظریه‌ها در پژوهش شکل حادتری به خود بگیرد آن نامشخص بودن و ابهام بر سر تعریف و مصداق زمینه است. آیا منظور از زمینه همان جامعه و فرهنگ بومی ایران است یا نظریه‌های جامعه‌شناختی غربی؟ اگر جامعە بومی زمینه محسوب می‌شود، نظریه‌های جامعه‌شناسی برای کاربست‌های پژوهشی در جامعۀ ایران زمینه‌ زدوده هستند.

زمینه‌مند بودن یا زمینه‌زدوده بودن نظریه‌ها، بسته به مصداق و تعریف زمینه معنا پیدا می‌کند

این استاد جامعه‌شناسی در ادامه می‌نویسد؛ اگر نظریه‌ها و تبیین‌های تئوریک جامعه‌شناختی زمینه در نظر گرفته شوند، افکار، ایده‌ها و اندیشه‌های فلسفی و ادبی، خارج از زمینه خواهند بود؛ بنابراین زمینه‌مند بودن یا زمینه‌زدوده بودن نظریه‌ها، بسته به مصداق و تعریف زمینه معنا پیدا می‌کند. اما به نظر می‌رسد اگر زمینه همان جامعه و فرهنگ ایران در نظر گرفته شود بیشتر کافی به مقصود باشد و در اینجا نیز تقریباً همین تلقی، در نظر گرفته شده است.

* کاربست غیرانتقادی نظریه‌های جامعه‌شناسی غربی

این پژوهشگر توضیح می‌دهد که در اثر کثرت استعمال و فراوانی کاربست مفاهیم و نظریه‌های برآمده از جوامع غربی، پژوهشگر بومی رفته رفته دچار خطای شناختی می‌شود.

به نظر وی می‌رسد که تبیین‌های حاصل آمده از نظریۀ جامعه‌شناسان مشهور غربی مثلا دورکیم، وبر، مارکس، زیمل، پارسونز، هابرماس، فوکو، گیدنز و... تفاوت‌های ناشی از تاریخ، فرهنگ، طبیعت، سیاست و اقتصاد متفاوت دو نوع جامعه را لحاظ می‌کند و یا اساساً تفاوت دو نوع جامعه آنقدر حائز اهمیت یا تعیین کننده نیستند و در شیوه پوزیتیویستی و علمی پژوهش، تفاوت‌های کیفی دو نوع جامعه محلی از اعراب ندارند و ازاین‌رو نظریه‌های جامعه‌شناسی مدرن، مسائل گوناگون جامعۀ ایران را به طور دقیق و معتبر توضیح می‌دهند و جای نگرانی ندارد.

در اثر کثرت استعمال و فراوانی کاربست مفاهیم و نظریه‌های برآمده از جوامع غربی، پژوهشگر بومی رفته رفته دچار خطای شناختی می‌شود

نبوی ادامه می‌دهد که با عینک نظریه‌های غربی؛ مسائل جامعۀ ما دیده نمی‌شوند، بلکه مسائلی که خاص جامعۀ غربی است و نظریه‌پرداز برای همان مسأله اقدام به برساخت نظریه کرده، مطابق با نظریه‌های مدرن، دیده می‌شوند. به نظر می‌رسد حجم مسائل کشف و صید نشده، بسیار بسیار فراوان‌تر باشند، مسائلی که خاص جامعۀ ایران هستند و نظریه‌های غربی، امکان دست یافتن به آنها را برای پژوهشگران بومی فراهم نمی‌سازند.

*تفاوت جامعه ایرانی با جوامع غربی 

نبوی در این مقاله می‌نویسد: نه‌تنها با دیدگاه هرمنوتیکی، بلکه با دیدگاه پوزیتیویستی نیز قابل اثبات است که جامعۀ ایرانی با جوامع غربی تفاوت‌های ژرف و بارزی دارد و جغرافیا و طبیعت متفاوت در ایران، سبب شکل‌گیری تاریخی متفاوت، اقوامی متفاوت، دین و فرهنگی متفاوت، توزیع قدرت و توزیع ثروتی متفاوت، احساساتی متفاوت، عقلانیتی متفاوت، فلسفه و علم و هنری متفاوت، و ازاین‌رو باعث کنش‌های فردی و جمعی متفاوتی در جامعۀ ایران شده است.

این پژوهش بیان می‌کند که  نظریۀ جامعه‌شناسی به‌عنوان ابزاری علمی که در جامعه‌ای متفاوت با ایران پدید آمده و شکل گرفته و در واقع توسط نظریه‌پرداز با امکانات محدود علمی به‌ویژه معلومات محدود درباره جامعۀ ایران برساخته شده است، توانایی کمی را دارد که این همه تفاوت‌های عمیق را در نظریۀ خود لحاظ کند.

به زعم این پژوهشگر لازم است که در عین قدرشناسی از قابلیت‌ها و توانایی‌های نظریه‌های مدرن جامعه‌شناختی، با نگاهی انتقادی به کاستی‌های آنها در ارتباط با مسائل خاص جامعۀ ایران، توجه نمود و همانند برخی جامعه‌شناسان که دست به بازسازی مارکسیسم یا دیگر نظریه‌ها زدند، به بازسازی یا برساخت نظریه با هدف کاربست برای مسائل بومی پرداخت.

*  پارادایم مسلّط در اجتماعات علمی

نبوی در ادامه این پژوهش توضیح می‌دهد که آن چه در جامعە علمی و پژوهشی ایران روی می‌دهد بیشتر از آن که دست یافتن به تبیین جدیدتری باشد، گنجاندن رویداد‌ها و امر واقعه‌ها در قالب‌های ازپیش طراحی شده مفاهیم و نظریه‌های رسمیت یافتە غربی است. غافل از آن که رویداد‌ها و واقعیت‌های جامعە ایرانی احتمالا تبیین دیگری را اقتضاء می‌کند و پژوهشگر و جامعه‌شناس به نقد و بازاندیشی مفاهیم موجود و نظریۀ موجود اقدام نمی‌کند.

این پژوهش به این مهم اشاره می‌کند که کوهن تحت عنوان پارادایم مسلّط توضیح می‌دهد، در اجتماعات علمی جوامع غربی هم صدق می‌کند؛ بنابراین، لازم می‌آید که پژوهشگران و جامعه‌شناسان و به‌ویژه صاحب‌نظران و نظریه‌شناسان و روشنفکران، بخشی از تلاش‌های فکری خود را معطوف به نقد مفاهیم و نظریه‌های رایج و بازآفرینی نظریه‌های بدیع برای تبیین‌های کا‌رآمدتر مسائل بومی نمایند.

* شکل‌گیری جنبش‌های اجتماعی

دلایل و استدلال‌هایی که جنبش‌های اجتماعی برای خود دارند، به تدریج مرام و ایدئولوژی آنها را شکل می‌دهد

به زعم نبوی جامعۀ ایران در طول تاریخ، از پیش از اسلام تاکنون، همواره جامعه‌ای دینی بوده است. شاید به دلیل ایالتی بودن سلسله‌های پادشاهی و سلطۀ فرهنگ ایلاتی توزیع انحصاری قدرت وجود داشته و توزیع انحصاری قدرت به نوبۀ خود، سبب شکل‌گیری جنبش‌هایی برای رفع ظلم و ستم می‌شده است.

این پژوهشگر می‌نویسد دلایل و استدلال‌هایی که جنبش‌های اجتماعی برای خود داشتند، به تدریج مرام و ایدئولوژی آنها را شکل می‌دهد و این مرام‌ها، چه درصورت موفقیت جنبش‌ها و چه درصورت شکست، گاهی رفته رفته مبدل به باور و عقیده دینی و معنوی می‌گردید.

این استاد جامعه‌شناسی در ادامه می‌نویسد؛ مطابق با همین سازوکار، در طول تاریخ فِرَق متعددی در جامعۀ ایران و به مقیاس وسیع‌تر در جوامع اسلامی شکل گرفته‌اند. جامعۀ ایران با چنین سابقۀ نیرومند در شکل‌دادن به انواع فرق و مذاهب، بعید است با دانش و علم جدید، چنین برخوردی نداشته باشد. غرض اینکه فرهنگ ایرانی با چنان ماهیتی، ممکن است نظریه‌های علمی جدید را مبدل به مذهب یا شبه‌مذهب کند.

نبوی بیان می‌کند که مارکسیسم در دوره پهلوی به‌طور ملموس چنین سرنوشتی پیدا کرده بود و اکنون به نظر می‌رسد وفاداری و تعهد به دیگر نظریه‌های جامعه‌شناختی، گرچه کمی خفیف‌تر، اما چنین سرنوشتی را یافته باشد. مطابق با همین رویه، به‌جز مواردی معدود، هیچ اقدام مؤثری برای نقد و بازاندیشی نظریه‌های غیربومی و نظریه‌سازی بومی عملا صورت نمی‌گیرد.

این پژوهشگر اینگونه جمع‌بندی می‌کند که طی دهه‌های اخیر معدود کسانی اقدام به برساخت یا بازسازی نظریه‌ها و تبیین‌های بومی اقدام کرده‌اند. در نهایت به طور کلی جامعۀ ایران، نَه به دلایل ایدئولوژیک، بلکه بنا به دلایل مطلقاً علمی به برساختن تبیین‌های بومی از مسائل خود احتیاج مبرم دارد. 

انتهای پیام/