به نقل از «شبستان»

علوم انسانی؛ زمینه‌ساز ساخت تمدن نوین اسلامی/ توان سیاسی-نظامی مقوم تمدنی است

تاریخ انتشار: ۱۹ بهمن ۱۳۹۸ | کد خبر: ۲۶۸۱۹۹۶۶

حجت‌الاسلام ابوطالبی با اشاره به نقشی که علوم انسانی در اداره هر کشور ایفا می‌کند، گفت: این علوم زمینه‌ساز تحقق تمدن نوین اسلامی هستند. البته اساسا باید توان سیاسی-نظامی وجود داشته باشد تا مقوم یک تمدن شود.

خبرگزاری شبستان، گروه اندیشه: ساخت تمدن نوین اسلامی به عنوان افق پیش بینی شده انقلاب اسلامی در بیانیه گام دوم انقلاب مقام معظم رهبری فرصتی را فراهم آورد تا در ایام الله دهه فجر با حجت الاسلام «مهدی ابوطالبی»، عضو هیات علمی موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) درباره نقش علوم انسانی اسلامی بر ساخت این تمدن، گفت وگویی داشته باشیم که مشروح آن در ادامه می آید:

 

به عنوان نخستین سوال به ظرفیت های تمدنی انقلاب اسلامی اشاره کنید و اینکه اساسا دستاورد انقلاب در این عرصه چه بود؟

 

امام خمینی(ره) بارها بر ابعاد مختلف این انقلاب به ویژه بُعد دینی تاکید داشتند، این انقلاب رویکردی کاملا تمدنی در مواجهه با تمدن غرب بود.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

 آن زمان در کشورهای غربی تمدن از بُعد تکنولوژیک و پیشرفت های مختلف در جریان بود اما این تمدن ذیل یک جریان سکولار بر جهان سایه افکنده بود. در واقع تمدن غربی محصول تلاش های علمی بشری خالص بود. این تمدن به نوعی به تمام نقاط دنیا صادر و فراگیر شده بود.

 

در این میان انقلاب اسلامی به دنبال تمدنی مبتنی بر سیاست اسلامی بود. یعنی همان مسیری که در طول تاریخ اسلام طی شد، لذا بحث تحقق اسلام و حکومت اسلامی، اولین رویکرد تمدنی انقلاب است که می خواهد نظام اجتماعی با رویکرد دینی را محقق کند.
 

نکته دیگر اینکه ادبیات امام راحل و شعارهای انقلاب، حتی به تعبیر اهل سنت و بسیاری از ادیان دیگر، شعارهای فرافرقه ای یا فرادینی است. وقتی که امام(ره) بحث انقلاب را مطرح کردند، تصریح شان این بود که ما به دنبال اسلام و توحید هستیم. همچنین تاکید کردند هدف انقلاب تغییر صرفِ حکومت نیست بلکه ما به دنبال برافراشتن پرچم «لا اله الا الله» در قله های دنیا هستیم.

 

لذا از جنبه تمدنی، نگاه امام راحل توحیدی بود و این امر نَه تنها بین شیعه و سنی که میان ادیان مختلف و انسان های با فطرت پاک و سالم وجود دارد، این ادبیات نَه تنها اهل سنت که به عنوان یک حرکت احیاءکننده دین در عصر مدرن، توجه مسیحیان را جلب کرد لذا رویکردی تمدنی در محتوای این انقلاب موج می زند.

 

در کشورهای آمریکای لاتین که رویکرد مسیحی و حتی کمونیستی دارند، با توجه به شعارهای فرافرقه ای انقلاب ایران، بسیاری به آن جذب شدند.

 

بعد از تثبیت انقلاب اسلامی، این رویکرد تمدنی چگونه دنبال شد؟

 

پس از انقلاب نهادهایی که امام راحل دستور تشکیل آن را دادند نهادهایی تمدنی و زمینه‌ساز تحقق نام های اجتماعی بودند. برای مثال نهاد بسیج که امام (ره) تعبیر بسیج بیست میلیونی را در موردش به کار بردند، این نهاد متعلق به همه اقشار بود و است. از سوی دیگر، این رویکرد همگانی و مردمی خود زمینه ساز تداوم نگرش تمدنی در انقلاب اسلامی بود.

 

این تنوع کارکردها در یک نهاد و گسترده بودن آن ویژگی های یک نهاد تمدنی است و در نتیجه نهادهایی از این سنخ که امام راحل تاسیس کردند سبب شد تا ظرفیت صدور انقلاب اسلامی ذیل توسعه این تفکر افزایش یابد.  

 

آیا در راستای گسترش ابعاد تمدنی انقلاب، در حوزه علوم انسانی موفق عمل کردیم؟ 

 

به هر صورت آنچه که اکنون از علوم انسانی در دست داریم بسیار متفاوت از چیزی است که قبل از انقلاب ارائه می شد. اکنون بسیاری از پژوهش ها و کتاب هایی که منتشر می‌شود از سوی اندیشمندان داخلی نوشته شده اند و صرفا مباحث ترجمه ای را ارایه نکرده‌ایم و اگر هم ترجمه هایی انجام می شود از بهروزترین منابع است.

 

با این مقدمه می خواهم بگویم که پایه های هر تمدنی نظام هایی است که آن تمدن را شکل می دهد و محتوا و علومی که آن را پشتیبانی می کند که اصلی ترین آن نظام سیاسی است. اساسا باید توان سیاسی-نظامی وجود داشته باشد تا مقوم یک تمدن شود. پس از آن نظام‌های اجتماعی حقوقی. این نظام ها مجموعه تمدن را شکل می دهد. در نگاه امام خمینی(ره) تمدن قالبی برخاسته از اسلام ناب داشت.

 

در نگاه مقام معظم رهبری این تمدن سازی چه کیفیتی دارد؟

 

از سوی دیگر وقتی مقام معظم رهبری(مدظله العالی) از تمدن نوین سخن می گویند به این نکته اشاره دارند که انقلاب اسلامی و نظام سیاسی باید به تمدن نوین اسلامی برسد. طبیعتا تحقق این مولفه ها با تولید علوم انسانی اسلامی محقق می شود، علومی نظیر اقتصاد اسلامی، سیاست اسلامی، ما پس از انقلاب در حوزه نظام سیاسی اسلامی موفق عمل کردیم. اندیشمندان نیز آن را توسعه دادند و الگوی مردم سالاری دینی و مدل نظام سیاسی اسلامی شکل گرفت.

بنابر این، کارهای فراوانی صورت گرفته است هم در حوزه و هم در دانشگاه اما با وجود تمامی این تلاش ها باز هم ظرفیت واقعی محقق نشده است. کنگره های مختلفی برگزار می شود اما تا احقاق تمدن نوین اسلامی و بهره مندی تام از ظرفیت های علوم انسانی اسلامی هنوز راهی طولانی در پیش داریم.

 

پایان پیام/248

منبع: شبستان

کلیدواژه: تمدن نوین اسلامی انقلاب اسلامی علوم انسانی علوم انسانی اسلامی توان سیاسی نظامی تمدن نوین اسلامی مقام معظم رهبری انقلاب اسلامی امام خمینی ره تمدنی انقلاب نظام سیاسی زمینه ساز امام راحل نظام ها

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت shabestan.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «شبستان» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۶۸۱۹۹۶۶ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

تجلی اقتدار نظامی ایران در عملیات موشکی علیه رژیم صهیونیستی

به گزارش خبرگزاری صداوسیمای استان آذربایجان غربی،  ماموستا مامد کلشی‌نژاد امروز در آیین عبادی سیاسی نماز جمعه اهل سنت ارومیه، نمازگزاران را به رعایت تقوای الهی دعوت کرد و با اشاره به اینکه در هفته‌ای که گذشت شاهد اتفاقات سرنوشت‌سازی در تاریخ جمهوری اسلامی ایران بود‌ه‌ایم اظهار داشت: این اتفاقات، تغییر و تحول عجیب و عظیمی در ساختار نظامی و امنیتی و مسائل فرهنگی کشور به وجود آورد.

وی در ادامه با اشاره به سالروز تأسیس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی به فرمان امام خمینی(ره) در سال 59 تصریح کرد: این نیروی مردمی از متن و بطن جامعه و فرزندان جان برکف کشور بوده که برای رسیدن به اهداف والای کشور وارد میدان شدند و به منظور دفاع از میهن خود در برابر یکی از شقی‌ترین و بی‌رحم‌ترین حکام کشورهای عربی مثل «صدام»، جان خود را بر کف دست گذاشته و وارد جبهه‌ها شدند.

امام جمعه اهل‌سنت ارومیه بیان کرد: امام خمینی(ره) در آن زمان با تیزبینی خویش تشخیص درستی داده و دستور تأسیس سپاه پاسداران انقلب اسلامی را داد چون مردم در آن زمان باید از میهن و ارزش‌ها و همچنین منابع و ایمان و شرف و ناموس خود دفاع می‌کردند پس بنابراین سپاه پاسداران متولد شد.

وی افزود: پس از پیروزی انقلاب اسلامی، باید نیروی مردمی و مخلص برای کمک به نیروهای مسلح تشکیل می‌شد بنابراین تأسیس سپاه لازم و ضروری بود و این در حالی بود که در آن زمان، کشورمان در یک محرومیت بسیاری به سر می‌برد و حتی هیچ سلاحی برای دفاع از خود در برابر دشمن نداشت و با دستان خالی در برابر چندین کشور ایستاد که برای از بین بردن انقلاب نوپای اسلامی نقشه کشیده بودند.

ماموستا کلشی‌نژاد ادامه داد: اما اخیرا حرکت اقتدارآمیز موشکی ایران در برابر رژیم صهیونیستی نشان از صلابت و هیمنه جمهوری اسلامی دارد که آن را به رخ جهانیان کشید تا جایی که با تمام توان و قدرت بالای نظامی نشان داد می‌تواند در برابر تمامی ایادی استکبار جهانی بایستد.

وی در ادامه با اشاره به سالروز اعلام انقلاب فرهنگی اظهار داشت: یکی از مسائل مهمی که برای رشد و توسعه و پیشرفت کشور لازم است، پاکسازی موضوعات فرهنگی بوده و با توجه به اینکه در آن زمان در دانشگاه‌های کشور یک جریان سکولاری و بی‌دینی توسط جریان‌های خاصی که در بلوک شرق و غرب فعالیت می‌کردند، وجود داشت، همه آنها بسان دو لبه شمشیر بودند که بر پیکر اسلام فرود آمده و یکی اسلام را افیون جامعه می‌دانست و دیگری انسان را به عنوان یک عقب‌مانده تلقی می‌کرد بنابراین انقلاب فرهنگی با هدف پاکسازی استادان و دانشجویانی که از دید نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران غرب‌زده به شمار رفتند، نامگذاری شد.

امام جمعه اهل سنت ارومیه گفت: هدف انقلاب فرهنگی، اسلامی‌سازی دانشگاه‌های پیشرفته و از بین بردن فاصله دو آموزش حوزوی و دانشگاهی بود که با پیروزی انقلاب اسلامی، انقلاب فرهنگی برای اینکه بتواند آن پاکسازی را به وجود آورد و نزدیکی و قرابت بین وحدت حوزه و دانشگاه را تشکیل دهد، اعلام شد و خوشبختانه در دانشگاه شکل گرفت؛ بنابراین باید روحانیان و اساتید دانشگاهی باید بیشتر به این موضوع بنگرند.

وی افزود: بی‌تردید نباید دانشگاه را تنها به عنوان جولانگاه مسائل سیاسی نگریسته بلکه برای پیشرفت و دین‌سازی و اسلامی‌سازی دانشگاه‌ها باید با یک دید بالاتری بر این مسئله نگاه کرده و برنامه‌ریزی های لازم برای این مسئله انجام شود.

ماموستا کلشی‌نژاد تصریح کرد: با توجه به اینکه در جریان اغتشاشات سال گذشته برخی در دانشگاه‌ها شعارهای ضددینی سر دادند پس اساتید دانشگاه باید با آن دید اسلامی وسیعی که نسبت به مسائل دارند، دانشجویان را تربیت کنند تا این مسائل دینی و فرهنگی جامعه حفظ شود.

وی در ادامه با اشاره به روز معماری اظهار داشت: یکی از مسائلی که کشور را با آن اصالت خود به جامعه بین‌الملل معرفی می‌کند، معماری‌های آن کشور است و زمانی که معماری با آن سبک و سیاقی که فرهنگ و آداب و رسوم آن کشور، آن را می‌خواند، هماهنگ باشد دلیل بر تاریخی و سوابق دیرینه آن کشور است، پس لازم است آن معماری اسلامی که از صدر اسلام وارد کشور شده، حفظ شود چون بیانگر این است که مردم کشورمان همواره تمام آداب و رسوم و فرهنگ خود را بر مبنای یک فرهنگی پایه‌ریزی کرده‌اند که فرهنگ غنی بوده و نشات گرفته از دین مبین اسلام است پس این معماری باید نگهداری شود و کارشناسان معماری به جای توسعه و پیشرفت معماری غربی و وارداتی که معماری سنتی و دینی کشور را از بین می‌برد، با بصیرت به موضوع نگاه کنند.

امام جمعه اهل سنت ارومیه در ادامه با اشاره به سالروز شکست مفتضحانه آمریکا در صحرای طبس گفت: با وجود تلاش دشمنان که از اول انقلاب تاکنون با هزاران دسیسه و مکر و حیله وارد شده و به غیر از حملات موشکی، سعی کردند تا دانشمندان و نیروگاه‌های هسته‌ای را از بین ببرند اما روز به روز کشور، مورد غفران خداوند متعال قرار گرفته و باید خدا را شاکر بود که خداوند دشمن را با بلایای طبیعی از بین می‌برد.