Web Analytics Made Easy - Statcounter

قنبری گفت: برای طراحی ساختمان مرکز «حافظ شناسی» بنا شد گزینه‌ دعوت از ۶ معمار مؤلف معاصر برای ارائه‌ اتودهای مفهومی اولیه اجرا کنیم که در نهایت سه استاد معمار مولف به دعوت ما پاسخ مثبت دادند.

خبرگزاری شبستان - شیراز:

دیرزمانی است که فرهنگوران فارس، به‌ویژه حافظ‌دوستان از نبود پژوهشگاهی با نام حافظ و درخور شأن این شاعرپرآوازه، در شیراز گلایه‌ دارند و این انتقاد، به‌طور رسمی و با صدای بلند مدیر مرکز حافظ‌شناسی در آیین گشایش بیست‌و یکمین یادروز حافظ در تاریخ ۱۹مهرماه ۱۳۹۷ باری دیگر اعلام شد، پس از مدتی و در پی مطرح‌شدن این انتقادها، زمزمه‌ی ساخت بنای مرکز حافظ‌شناسی در جوار آرامگاه حافظیه و موضوع طراحی خاص این بنا از افراد مختلف شنیده شد، برای یافتن آخرین اخبار دقیق در این‌باره، گفت‌وگویی داشتیم با «جاوید قنبری»، مسئول امور طراحی بنای مرکز حافظ‌شناسی، داشتیم که شرح آن را می خوانید:

 

 

 

-برای دستیابی به طرح معماری که در خور شأن حافظ و حافظیه باشد، چه اقداماتی صورت گرفت؟

با توجه به اینکه موضوع طراحی این بنا قبل از آشنایی بنده با مرکز حافظ‌شناسی شکل گرفته بود، افراد متعددی بنابر علاقه و ارادت شخصی‌شان به حضرت حافظ و مرکز حافظ‌شناسی طرح‌هایی را ارائه کرده بودند، اما با توجه به اینکه این بنا 2 وجه عملکردی و معنایی را در یک نسبت مطلوبی می‌بایست پاسخگو باشد، تصمیم بر آن شد تا بر مبنای خرد جمعی تصمیم مناسبی در این زمینه گرفته شود، در این مسیر پیشنهاد بنده بر این بود تا کمیته‌ سیاست‌گذاری متشکل از نماینده‌های نهادهای متنوع، ازجمله مرکز حافظ‌شناسی، استانداری فارس، شهرداری شیراز (به‌ویژه شهرداری منطقه 3)، سازمان میراث فرهنگی، سازمان نوسازی و بهسازی شهری و دانشگاه شیراز شکل بگیرد و در آن کمیته، سیاست‌گذاری مناسبی انجام شود، بنابراین پیشنهاد، چندین جلسه با حضور نمایندگان نهادهای نامبرده شکل گرفت و در نهایت پس از گفت‌وگوهای فراوان در جلسات متعدد، گزینه‌ دعوت از 6 معمار مؤلف معاصر برای ارائه‌ اتودهای مفهومی اولیه در اولویت و مورد وفاق اعضا قرار گرفت؛ پیرو این تصمیم، کمیته‌ی راهبری تخصصی با تعداد اعضای کمتری نیز برای پیشبرد اهداف برنامه تعیین شد.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

 

-مسابقات طراحی معماری برای چنین پروژه‌های شاخصی چه معایب و محاسنی دارد؟

برای برگزاری مسابقات معماری روش‌های متنوعی وجود دارد و قوانین و ضوابط آن‌ها را نیز وزارت راه و شهرسازی تدوین کرده است، هرکدام از این روش‌ها قطعا مزایا و معایبی دارد و می‌تواند از زوایای متنوعی قابل نقد باشد، در جلسات شورای سیاست‌گذاری این پروژه، به‌طور عمده 2 روش مسابقه‌ آزاد و مسابقه‌ محدود (یا دعوتی) مورد مباحثه قرار گرفت، در روش اول که مسابقه‌ی آزاد مدنظر است، امکان شرکت در مسابقه برای همه‌ اعضای جامعه‌ معماران اعم از دانشجو و غیر دانشجو، معماران جوان و معماران پیشکسوت و... وجود دارد؛ از مهم‌ترین مزایای این روش (درخصوص طراحی بنای مرکز حافظ‌شناسی) این بود که یک موج فرهنگی در جامعه‌ معماران و خیال‌پردازی در طیفی گسترده در بین معماران برای طراحی بنای مرکز حافظ‌شناسی را به وجود می‌آورد و باعث می‌شد که طیف وسیعی از اقشار جامعه مدت‌زمانی را به حافظ و مرکز حافظ‌شناسی بیندیشند، اما این نکته را نیز باید دقت داشت که در این روش ممکن است علی‌رغم دریافت تعداد بسیار زیادی طرح (که داوری آن فرایندی زمان‌بر و پیچیده است) معماران باتجربه و معماران مؤلف رغبتی برای ورود به موضوع نشان ندهند که این مسئله باعث می‌شد از عمق برخورد با موضوع کاسته شود. به همین دلیل گزینه‌ دوم که مسابقه‌ محدود یا دعوتی بود برای این طرح مناسب‌تر به نظر می‌رسید، در این مورد نیز نگاه‌های متنوعی در برخورد با موضوع و انتخاب طراحان در شورای سیاست‌گذاری مطرح شد و به تشخیص و مصلحت‌اندیشی شورای سیاست‌گذاری پروژه، این برنامه به‌صورت رسمی به‌عنوان یک مسابقه در وزارت راه و شهرسازی ثبت نشد؛ زیرا ماهیت کار در واقع نوعی سفارش طرح به طراحان مشخص بود.

 

-معماران شرکت‌کننده در مسابقه‌ی طراحی معماری بنای مرکز حافظ‌شناسی و داوران این پروژه چه کسانی بودند و چگونه انتخاب شدند؟

پس از اینکه شورای سیاست‌گذاری مبنا را بر روش مسابقه‌ محدود و دعوتی قرار داد، اعضای مختلف حاضر در جلسات، در یکی 2 جلسه لیست‌هایی از معماران مدنظر خود را به‌صورت مخفی ارائه کردند، پس از بررسی آرای دوستان، در نهایت 6 معمار مولف انتخاب شدند که از آن 6 معمار، سه نفر یعنی آقایان مهندس فرهاد احمدی، دکتر داراب دیبا و مهندس سیف‌الله کاظم‌پور به مکاتبات اینجانب در بازه‌ زمانی مشخص شده پاسخ مثبت دادند؛

 با 2 سه نفر دیگر از معماران شاخص هم برای طراحی گفت‌وگوهایی صورت گرفت، اما به نتیجه‌ نهایی نرسید و بالاخره کار با همین سه معمار دنبال شد.

درباره‌ کمیته‌ داوران که بهتر است بگویم کمیته‌ «ارزیابی» هم سعی کردیم، تیمی مرکب از دیدگاه‌های پخته و در عین حال متنوع در بعد نظری (Theory) و عملی (Practice) و همچنین با حضور حافظ‌شناسان شهیر معاصر شکل گیرد، بدین منظور، پس از بررسی اسامی پیشنهادی و بررسی‌هایی که شکل گرفت، کمیته‌ ارزیابی و بررسی طرح‌ها را آقایان (به ترتیب الفبا) دکتر محمد سعید ایزدی، مهندس سید محمد بهشتی، دکتر کاووس حسن‌لی، دکتر سعید حمیدیان، استاد بهاءالدین خرمشاهی، دکتر محمدمنصور فلامکی و مهندس ایرج کلانتری تشکیل دادند که ترکیبی از استادان معماری و استادان حافظ‌شناسی‌ست.

 

-شیوه‌ برگزاری مسابقه‌ طراحی بنای مرکز حافظ‌شناسی چگونه بوده است؟

پس از اینکه معماران اعلام آمادگی کردند، بسته‌های مربوط به طراحی بنا شامل اطلاعات فنی و کیفی تقدیم آن‌ها شد و سپس مدت 2 ماهه‌ای که از قبل نیز در مورد آن با طراحان هماهنگی شده بود آغاز شد، همچنین مبلغی از طرف مرکز حافظ‌شناسی به‌عنوان کمک‌هزینه‌ طراحی به معماران پرداخت شد که البته هر سه طراح سخاوتمندانه کار را آغاز کرده بودند، در طول این مدت 2 ماهه تماس‌های تلفنی 2 طرفه‌ای با طراحان داشتم که در طی این تماس‌ها معمولا ابهامات احتمالی برطرف و پیشنهادهایی مطرح می‌شد، در نهایت پس از تماس‌های متعدد با طراحان و بررسی و تبادل نظر در مورد روش ارائه‌ طرح‌ها، مقرر شد، در روز 24 دی‌ماه طراحان در محل دفتر دانشگاه شیراز در تهران حضور پیدا کنند و هر معمار (با تیم همراه) اتود طراحی خود را در حضور کمیته‌ ارزیابی در یک فضای تبادل اندیشه و گفت‌وگو ارائه کنند و این اتفاق ارزشمند، خوشبختانه عملی شد.

 

-چقدر نام و مقام حافظ در ترغیب طراحان بزرگ برای مشارکت در این پروژه تأثیرگذار بود؟

خلاصه بگویم! هیچ شکی ندارم که اگر بنا مربوط به حافظ نبود، چنین سطحی از برخورد با مسئله نمی‌توانست شکل بگیرد! این فرایند گرچه مربوط به طراحی یک بنای نسبتا کوچک (با زیربنای کمتر از 2 هزار مترمربع و با ارتفاع بیشینه 6 متر از سطح زمین و در یک زمینی به مساحت تقریبی 650 متر مربع، بود، اما از منظر بنده و بسیاری متخصصان امر در بالاترین سطح کیفی ممکن و با حضور و گفت‌وگوی بزرگانی شکل گرفت که در کنار هم قرار گرفتنشان خود یک اتفاق بزرگ و مبارک در تاریخ معماری معاصر ایران بود؛ تنها نگاهی کوتاه به نام داوران نام‌دار و طراحان شاخص نشان می‌دهد که سطح کیفی کار در چه طرازی بوده است.

 

-در پایان لطفا اگر مطلبی ناگفته مانده است، بفرمایید.

به نظرم فرایندی که تا این لحظه طی شده است را نمی‌توان مسابقه نامید! شأن برخورد با چنین موضوع ظریف و حساسی را نمی‌توان با کلمه‌ «مسابقه» پایین آورد؛ به نظرم هریک از دوستان بزرگوار که تعدادشان نیز کم نیست، در حد توان و با عشق، فقط قدمی برای حافظ، برای شیراز و در غایت برای فرهنگ ایران برداشتند!

حسنت به اتفاق ملاحت جهان گرفت      آری به اتفاق جهان می توان گرفت!

 

پایان پیام/130

منبع: شبستان

کلیدواژه: مرکز حافظ شناسی حافظ شناسی حافظیه شیراز حافظ شیرازی حافظ شیراز شیراز شورای سیاست گذاری برای طراحی قرار گرفت طراحی بنا شکل گرفت ی طراحی تماس ها طرح ها

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت shabestan.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «شبستان» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۶۹۱۲۵۲۵ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

پایان موقت کاوش در محوطه تازه کشف‌شده در اصفهان + عکس

فصل نخست کاوش باستان‌شناسی در گذر «کمر زرین» اصفهان با کشف یک تنور شگفت‌انگیز و تنبوشه‌های بزرگ سفالین و یافته‌های ارزشمندی از دوره اسلامی، تمام شد. فصل دوم این کاوش باستان‌شناسی به‌زودی آغاز خواهد شد. باستان‌شناسان تا عمق ۷ متری زمین را کاوش کرده‌اند و فکر می‌کنند بتوانند به آثاری فراتر از دوره اسلامی دست یابند.

به گزارش ایسنا، جمعه گذشته آخرین روز از فصل نخست کاوش باستان‌شناسی در «کمر زرین» اصفهان با اسکن و نقشه‌برداری از محوطه و یافته‌ها سپری شد. این محوطه تاریخی مثل دیگر پروژه های عمرانی بر اثر اصابت چنگال لودرها، از خاک سر بیرون آورد و به همین خاطر هم بخشی از آن تخریب شد. آنچنان که مسئولان اصفهان گفته‌اند، قرار بود «کفِ این گذر با میدان امام علی (ع) هم سطح شود تا تأسیسات به‌صورت محدود از این گذر عبور کند»، اما مسئولان میراث فرهنگی این شهر گفته‌اند «شهرداری بیش از خط پروژه و بدون نظارت باستان‌شناس خاک‌برداری کرده است». انتقاد به ادامه این پروژه آنجا بالا گرفت که گفته شد «درحالی که یافته‌های باستان‌شناسی در این گذر قابل مشاهده بوده، اما پروژه خاکبرداری و گودبرداری متوقف نشده و به میراث فرهنگی هم اطلاعی داده نشده بود». وقتی این اعتراض‌ها در فضای مجازی و رسانه‌ها علنی شد، پروژه هم متوقف شد.

اکنون پس از ۴۰ روز از آغاز فصل نخست کاوش باستان‌شناسی در این گذر، که پنج ترانشه برای آن باز شد و کاوش آن برای رفع هرگونه شبهه به ویژه گنج‌یابی، به صورت باز و در معرض دید عموم انجام شد، علی شجاعی اصفهانی ـ سرپرست کاوش باستان‌شناسی در گذر کمر زرین ـ مروری داشت بر آنچه بر این فصل گذشت. او در این گفت‌وگو که با ایسنا و جمع دیگری از خبرنگاران انجام داد، اظهار کرد: فصل اول این کاوش بسیار پربار بود و با حمایت سازمان نوسازی و بهسازی شهرداری و دانشگاه هنر و با نظارت اداره کل میراث فرهنگی اصفهان انجام شد و یافته‌های بسیار ارزشمندی به دست آمد، که به ادوار مختلف دوره اسلامی مربوط می‌شود، که فکر می‌کنیم از قرن سوم و چهارم هجری تا قاجار مجموعه آثاری به دست آمد.

علی شجاعی اصفهانی، سرپرست کاوش محوطه کمر زرین اصفهان

این باستان‌شناس ادامه داد: جالب‌ترین نکته کاوش در این بود که تا عمق هفت متری زیر آسفالت، کاوش باستان‌شناسی انجام شد، درحالی که همچنان آثار داریم و هنوز به خاک بکر نرسیده‌ایم و حدس می‌زنم شاید تا چندین متر دیگر در ترانشه‌ای که برای لایه‌نگاری ایجاد کرده‌ایم پیش رویم باز هم به یافته‌های فرهنگی دست خواهیم یافت و امیدوارم شواهدی حتی از قبل از اسلام در این محوطه پیدا کنیم.

سرپرست کاوش باستان‌شناسی کمر زرین گفت: شواهد به‌دست آمده از گذر کمر زرین نشان می‌دهد که احتمالا با مجموعه کارگاه‌های پخت سفال رو به رو هستیم و کوره‌ای به دست آمده است که نمونه مشابه آن در شهر اصفهان تا حالا به دست نیامده است و نمونه‌هایی که تا کنون یافته شده مربوط به چندین دهه پیش است که بیشتر خارج از شهر اصفهان و در کاشان و نقاط دیگر بوده است که تخریب شده‌اند. کوره‌ای که در گذر کمر زرین کشف شده نمونه بسیار خوبی است و در وضعیت مناسبی به سر می‌برد.

کوره کشف‌شده در این محوطه که وضعی سالم دارد و باستان‌شناسان آن را کشفی «شگفت‌انگیز» توصیف کرده‌اند
لوله‌گذاری در این بخش، در فاصله توقف گودبرداری عمرانی و آغاز کاوش‌های باستان‌شناسی انجام شده است!

او با اشاره به تخریب‌هایی که هنگام گودبرداری و خاکبرداری به این کوره و گذر تاریخی وارد شده است، اظهار کرد: متاسفانه با گودبرداری و خاک‌برداری که انجام شد، این گذر پیش از کاوش باستان‌شناسی تخریب زیادی را متحمل شد، ولی در حال حاضر وضعیت آن به گونه‌ای است که می‌توان مطالعات خیلی خوبی روی آن انجام داد.

شجاعی به یافته‌های دیگر این کاوش اشاره کرد و درباره آنها توضیح داد: تنبوشه (لوله) های سفالی در این کاوش به‌دست آمده که به یاد ندارم تا کنون به این ابعاد در محوطه‌های تاریخی یافته شده باشد، که نشان از اهمیت این منطقه دارد؛ منطقه‌ای که کمتر از ۲۰۰ متر با مسجد جامع اصفهان فاصله دارد، مسجد جامعی که  دوره سلجوقی بنا شده و در شکل‌گیری ساخت و سازهای اطراف آن نقش داشته است. هر کجای این منطقه را دست بگذارید می‌توانید یافته‌های ارزشمندی از اصفهان به عنوان مهمترین شهر ایران در ادوار مختلف اسلامی به دست آورید که با بغداد و قاهره رقابت می‌کند و شواهد آن بسیار ارزشمند است.

تنبوشه‌های سفالین کشف‌شده در کمر زرین که تزئینات و ابعاد آن، کنجکاوی باستان‌شناسان را برانگیخته است

سرپرست کاوش باستان‌شناسی کمر زرین درباره لایه‌های باستان‌شناختی به دست آمده در فصل نخست این کاوش، گفت: براساس لایه‌نگاری صورت گرفته تا کنون ۱۰ لایه تاریخی شناسایی شده است. البته لازم است سفال‌هایی که از لایه‌های مختلف هستند در کنار هم قرار گیرند، طراحی و مقایسه شوند و سپس با اطمینان بیشتری درباره لایه‌های تاریخی آن صحبت کرد.

او درباره ضرورت ادامه کاوش‌ها در کمر زرین اصفهان اظهار کرد: در کل مسیری که تا کنون کاوش کرده‌ایم آثار ارزشمندی پیدا کرده‌ایم و نقطه‌ای نبوده است که آثاری از آن به دست نیامده باشد. بر این اساس، بخش دیگری که باقی مانده است باید کاوش شود و حداقل باید یک فصل تمام شود و بعد نظر دهیم، اما به نظر می‌رسد در این محوطه آثار زیاد است و ضرورت دارد کامل مطالعه شود و بعد برای اینکه به سایت موزه گردشگری و یک مسیر دسترسی عابر پیاده به مسجد جامع تصمیم گرفته شود. متاسفانه مسجد جامع از مسیر پیاده‌رو مناسب محروم بوده است.

گذر کمر زرین که قرار بود برای دسترسی به مجتمع تجاری زرین و همچنین برای دسترسی به میدان امام علی (ع) و مسجد جامع همسطح شود

شجاعی در پاسخ به این پرسش که با توجه به این کاوش و یافته‌های آن و طرح مترو که به مسجد عتیق (جامع) نزدیک است، آیا احتمال تجدید نظر در این مسیر وجود دارد، گفت: من به تیم شهری که الان در مدیریت شهری مسئولیت دارد خیلی امیدوارم، نگاهشان به حوزه میراث فرهنگی خیلی مثبت است و برای آنها دغدغه و مساله است. درباره مسیر مترو، خیلی در جریان خطوط آن نیستم، اما اطلاع دارم که از نزدیک مسجد جامع گذر می‌کند و این مسجد با توجه به جایگاه و نقش تاریخی که داشته، شوخی‌بردار نیست. شاید باید اتفاقات دیگری از قبل می‌افتاد که با این پدیده مواجه نشویم.

مسجد جامع اصفهان که گفته شده 200 متر تا گذر کمر زرین فاصله دارد

او در پاسخ به این پرسش که با توجه به ساخت مجتمع تجاری در جوار کمر زرین، آیا احتمال دارد هنگام ساخت آن سازه، لایه‌های باستان‌شناسی از بین برده شده باشد، گفت: فهمیدن این موضوع خیلی پیچیده نیست و احتمالا لایه‌های باستانی با این عمق حفاری از بین رفته باشد. این سازه پاساژ تجاری است که فکر می‌کنم ۱۰ متر زیر زمین دو طبقه پارکینگ دارد و طبیعتا وقتی در این بخش آثار تاریخی یافته شده احتمال دارد در آن بخش هم آثاری بوده باشد، ولی متاسفانه در آن دوره، به میراث فرهنگی توجه نشده است و امیدوارم دیگر از این فجایع تکرار نشود.

شجاعی درباره ادامه کاوش‌ها در گذر کمر زرین، اظهار کرد: فصل اول کاوش که پایان یافت. در پایان فصل اول با لیزر اسکن نقشه‌برداری محوطه انجام شد و تلاش می‌شود تمام جزئیات سایت با دقت بالا اسکن شود. این فصل حدود ۴۰ روز طول کشید و برای فصل بعدی، منتظر مجوز و اعتبار هستیم، که فکر می‌کنم به‌زودی آغاز شود، چون باید وضعیت این گذر روشن شود. امیدواریم فصل دوم به روال فصل گذشته ادامه یابد و کاوش کل گذر را دربر بگیرد و لایه‌نگاری را انجام دهیم، چون متاسفانه برای این منطقه از اصفهان تا کنون لایه‌نگاری انجام نشده است.

کاوش در این محوطه به صورت باز و در معرض دید عموم انجام شده است آماده‌سازی محوطه برای اسکن لیزری تنبوشه‌های سفالین یافته شده در کمر زرین

زیرگذری که به گفته باستان‌شناسان هنگام احداث آن بخش زیادی از آثار تاریخی کاوش‌نشده در اصفهان تخریب شد گذر کمر زرین و مجتمع تجاری که در جوار آن ساخته شده است
عکس‌ها از سمیه حسنلو، خبرنگار ایسنا

انتهای پیام

دیگر خبرها

  • تکریم چهره ماندگار فلسفه و عرفان در شیراز
  • آغاز خروج نیروهای حافظ صلح از قره باغ
  • سایه برج ها از سر باغ گیاه شناسی کوتاه می شود
  • امروز با حافظ : کس ندارد ذوقِ مستی میگساران را چه شد؟
  • پایان موقت کاوش در محوطه تازه کشف‌شده در اصفهان + عکس
  • باید ساختمان‌های باشکوه در ایران ساخته شود
  • نام ماندگار معمارباشی‌ها بر آستان زرافشان جانان
  • خواهر لاتین‌تبار اصفهان؛ شهر میادین و دروازه دنیای جدید
  • مسابقه طراحی قطار در ازبکستان
  • امروز با حافظ: من این حروف نوشتم چنان که غیر ندانست