به نقل از «ایسکانیوز»

بی‌توجهی به بیماری‌های واگیر و مدیریت بحران در پژوهش‌های محققان ایرانی؛

تاریخ انتشار: ۱۱ اسفند ۱۳۹۸ | کد خبر: ۲۷۰۹۳۹۵۲

به گزارش خبرنگار گروه دانشگاه ایسکانیوز، «آشفتگی و تغییر حالت ناگهانی» معنایی است که محمد معین، محقق برجسته ایرانی سال‌ها پیش در فرهنگ‌نامه مشهور خود برای تعریف «بحران» در نظر گرفت؛ معنایی که پیش از هر نکته‌ای، ماهیت غافلگیرکننده بحران را تصویر می‌کند؛ اما سال‌ها و شاید دهه‌هاست کشورهای توسعه‌یافته با بهره‌گیری از دانش و تکنولوژی، تدابیر لازم را برای آمادگی در مقابل بحران‌های مختلف در نظر می‌گیرند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

متأسفانه در ایران، مدیران و متولیان مواجهه با بحران در بسیاری از مواقع مانند مردم عادی از وقوع بحران، غافلگیر می‌شوند و بعد از درگیری جامعه با تنش و تلاطم، برای چاره‌اندیشی اقدام می‌کنند. کرونا آخرین بحرانی است که ایران را دربرگرفته و بعد از گذشت 11 روز از تأیید رسمی شیوع ویروس کووید-19، هنوز دولتمردان نتوانسته‌اند موج اضطراب و نگرانی گسترده در جامعه را کنترل کنند.

وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی روز گذشته 9 اسفندماه 1398 از به اوج رسیدن شیوع ویروس کرونا در هفته پیش رو خبر داد تا وعده رئیس جمهور برای بازگشت جامعه به روال عادی از روز شنبه به‌طور کامل فراموش شود. در روزهای پرالتهابی که کرونا به صدرنشین بلامنازع فهرست خبرها تبدیل شده و فضای مجازی و رسانه‌های رسمی را تسخیر کرده، نیاز به حضور دانشگاهیان برای آرامش‌بخشی به جامعه از مسیر علم بیش از پیش احساس می‌شود؛ اتفاقی که متأسفانه در سال‌های گذشته از سوی محققان و پژوهشگران به‌صورت جدی دنبال نشده است.

جای خالی مدیریت بحران در پژوهش‌های محققان ایرانی

مروری بر مقالات، پروپوزال‌ها، پایان‌نامه‌ها و رساله‌ها نشان می‌دهد بحران برای جامعه دانشگاهی در بلایای طبیعی مانند سیل و زلزله خلاصه شده و متأسفانه «مدیریت بحران» درصد بسیار اندکی از تحقیقات را به خود اختصاص داده است. البته مواجهه با بحران‌هایی مانند شیوع بیماری واگیردار، سهم بسیار کمتری از پژوهش‌ها را در اختیار دارد.

جست‌وجو در سایت پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران (ایرانداک) نشان می‌دهد سیاست‌گذاری و برنامه مدونی از سوی دولت برای بررسی علمی عمیق روی «مدیریت بحران» شکل نگرفته و فقط نگارش تعداد محدودی مقاله و پایان‌نامه به‌صورت پراکنده و خودجوش از سوی دانشجویان و پژوهشگران انجام شده است. 9 هزار و 801 پیشنهاده (پروپوزال) و پایان‌نامه مقطع کارشناسی ارشد با محوریت «بحران» در سایت ایرانداک ثبت شده؛ اما گستردگی زیادی دارد و شامل موضوعات متنوعی مانند بحران سیاسی، مالی، اقتصادی و هویت می‌شود.

جست‌وجو برای پژوهش‌هایی با درون‌مایه «شیوع» نیز هرچند به آماری هشت هزار و 801 عددی می‌رسد؛ اما مسائلی مثل «شیوع طلاق عاطفی در خانواده‌ها»، «کودک‌آزاری» و بیماری‌های غیرواگیری مانند «سندروم داون» را نیز دربرمی‌گیرد. محدود کردن جست‌وجو به «شیوع بیماری»، هرچند آمار را به چهار هزار و 412 تحقیق کاهش می‌دهد؛ اما حجم عظیمی از بیماری‌های غیرویروسی را شامل می‌شود که ارثی هستند یا به دلایل مختلف محیطی ایجاد می‌شوند و طبیعتاً مخاطبان را با بحرانی همانند کرونا مواجه نمی‌کنند.

نکته مهم و البته قابل تأمل، نتیجه 258 عددی برای جست‌وجوی «بیماری واگیر» است که حکایت از مغفول ماندن بحران شیوع بیماری واگیر حتی در بین دانشگاهیان دارد. شاید مرتبط‌ترین تحقیقی که در این زمینه انجام شده و بتواند تطابق زمانی و محتوایی با شرایط فعلی داشته باشد، پژوهشی با عنوان «یک رویکرد پویا بر مبنای نظریه آشوب برای پیش‌بینی بحران در فراگیری بیماری‌های واگیر» باشد که سال 1397 انجام شده؛ اما بیشتر پژوهش‌ها به تحقیقاتی منطقه‌ای با جمعیت آماری بسیار محدود در حد مدرسه یا دانشگاهی در شهرهایی مانند یزد و مشهد خلاصه می‌شود.

غافلگیری پژوهشگران مانند مردم عادی!

جست‌وجو برای «مدیریت بحران» در سایت ایرانداک نیز روی عدد 3 هزار و 87 متوقف می‌شود که آمار بدی محسوب نمی‌شود؛ اما بیشتر پژوهش‌ها و تحقیق‌ها منحصر به بررسی بلایای طبیعی مانند سیل و زلزله در ایران یا تأثیر ارتباطات سازمانی بر مدیریت بحران است که نشان می‌دهد جامعه علمی کشور تا وقتی با بحرانی جدید روبرو نشود، دست به پژوهش نمی‌زند و به‌همین دلیل مانند مردم عادی از وقع بحران، غافلگیر می‌شود.

طبیعی است در بین پژوهش‌های دانشجویان و محققان ایرانی، کمتر اثری از پایان‌نامه‌ای با محوریت گردباد پیدا شود؛ چون ایران برخلاف کشوری مانند آمریکا به‌ندرت با چنین پدیده‌ای برخورد می‌کند؛ اما کم‌توجهی به بحران شیوع بیماری‌های ویروسی که فارغ از جغرافیا، رنگ و نژاد ممکن است هر کشوری را درگیر کند، نقد بزرگی بوده که به جامعه دانشگاهی ایران وارد است.

برای اجرایی‌سازی تصمیمی در سطح کلان، نیاز به صرف صدها و هزاران ساعت تحقیق و پژوهش و انجام کار کارشناسی توسط متخصصان است. کشورهای پیشرفته برای اتخاذ چنین تصمیماتی، دست یاری به سوی دانشگاه و مراکز تحقیقاتی دراز کرده و بخشی از کار را به دانشگاه می‌سپارند؛ اتفاقی که دانشگاه نسل چهارم؛ دانشگاه جامعه‌محور را به‌شکل ملموس معنا می‌کند.

بیشتر مدیران و مسئولان ایرانی در مواقع بحرانی به‌دنبال اجرای تصمیمات خلق‌الساعه هستند، در حالی که باید به پشتوانه دانشگاه، آماده وقوع هر بحرانی باشند؛ چراکه در دل بحران، زمانی برای برنامه‌ریزی بلندمدت نیست و باید هرچه سریع‌تر بحران را متوقف کرد. رئیس مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور چندی پیش از رتبه 16 ایران در تولید مقالات علمی در جهان صحبت کرد؛ اما با وجود وعده‌ها و شعارها همچنان تعداد قابل توجهی از مقالات پژوهشگران ایرانی، سازمان‌یافته و در مسیر کمک به جامعه نیستند؛ بلکه حکم نوشته‌هایی تزئینی و بی‌استفاده را دارند.

وزارت آموزش و پرورش و وزارت علوم، تحقیقات و فناوری به‌عنوان دو متولی آموزش در کشور حتی در اعلام تعطیلی مدارس و دانشگاه‌ها بارها صحبت‌های ضد و نقیضی را مطرح کردند و هنوز هم به جمع‌بندی قاطعی نرسیده‌اند، طبیعی است چنین مدیرانی نه خود توانایی مدیریت بحران را دارند و نه می‌توانند مدیرانی برای کنترل بحران در آینده تربیت کنند.

انتهای پیام/

168 / 320 بحران مدیریت بحران دانشگاه تحقیق پژوهش پروپوزال پایان نامه رساله شیوع بیماری واگیر کرونا ویروس کرونا

منبع: ایسکانیوز

کلیدواژه: بحران مدیریت بحران دانشگاه تحقیق پژوهش پروپوزال پایان نامه رساله شیوع بیماری واگیر کرونا ویروس کرونا مدیریت بحران بیماری واگیر شیوع بیماری پایان نامه پژوهش ها جست وجو

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.iscanews.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایسکانیوز» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۷۰۹۳۹۵۲ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

ثبت ۱۶ هزار زلزله در سال گذشته

رئیس سازمان مدیریت بحران کشور، گفت: سال گذشته در کشور ۱۶ هزار زلزله به ثبت رسیده است. - اخبار استانها -

به گزارش خبرگزاری تسنیم از کرمانشاه، محمدحسن نامی امروز در نشست ستاد پیشگیری، هماهنگی و فرماندهی عملیات پاسخ به بحران استان که در استانداری برگزار شد، با اشاره به اینکه یک میلیون و 200 هزار شرکت صنعتی بالای 500 نفر و 150 هزار شرکت معدنی وجود دارد، اظهار داشت: این کارکنان می‌توانند در قالب تیم‌هایی تحت آموزش قرار بگیرند و در بحران‌ها در کنار دستگاه‌های امدادرسان باشند.

وی با بیان اینکه در صنعت بیمه باید از روش‌های نوین استفاده شود که سبب جذب مشتری شود افزود: براساس آمار اعلام شده تکرار وقوع زلزله در کرمانشاه حدود 40 تا 45 سال بوده و در آخرین زلزله 37 هزار واحد تخریب شده است و نسبت به میزان دریافتی بیمه این تعداد بسیار ناچیز است.

نامی گفت: باید مردم به بیمه اطمینان داشته باشند و ظرفیت آن افزایش یابد که در صورت تخریب منزل، فرد اطمینان داشته باشد که با خسارت بیمه منزل او تا انتها ساخته می‌شود و دغدغه دیگری نداشته باشد. 

رئیس سازمان مدیریت بحران کشور با اشاره به اینکه در سیل خرداد ماه سال گذشته 179 هزار هکتار خسارت دید که کمتر از 10 درصد بیمه بودند افزود: 1961 خودرو گرفتار سیل شدند که هیچکدام بیمه نبودند و این هنر بیمه‌گران است که مردم را ترغیب کنند.

نامی با بیان اینکه 8000 کیلومتر شبکه برق، آب و گاز در کشور وجود دارد که باید بیمه شود عنوان کرد: ساختمان‌های دولتی نیز باید بیمه شوند و در صورت تخریب مکانی بالاترین فرد در دستگاه مسئول است و این موضوع به همه دستگاه‌ها ابلاغ شده است.

وی با اشاره به اینکه از 66 مخاطره‌ای که تاکنون در دنیا شناسایی شده 44 مورد ان در کشور ما به وقوع پیوسته است گفت: مهمترین مخاطرات کشور ما به ترتیب سیلاب، زلزله، فرونشست، آتش سوزی، سرمازدگی و خشکسالی و غیره است و دو مورد اول از اهمیت بسیاری برخوردار هستند.

رئیس سازمان مدیریت بحران کشور با بیان اینکه برای زلزله باید عزم عمومی وجود داشته باشد که مقاومت سازه را به هشت ریشتر و برای اماکن حساس به 10 ریشتر برسانیم افزود: سالانه در کشور حدود 15 هزار زلزله رخ می‌دهد که یک پنجم آن بالای چهار ریشتر است.

نامی گفت: در سال‌هایی که زلزله‌های مهم در کشور رخ داده همچون زلزله کرمانشاه 19 هزار و 300 زلزله به ثبت رسید و در زلزله بم 18 هزار و زلزله منجیل نیز به بیش از 20 هزار زلزله رسیده بود و این نشانگر مهمی محسوب می‌شود.

وی با اشاره به اینکه سال گذشته 16 هزار زلزله به ثبت رسید افزود: صفحه ایران از چهار صفحه از بیرون تحت فشار است که خطرناک‌ترین آن شبه جزیره عربستان است و در نیمه اول سال گذشته در حرکتی غیرقابل انتظار حدود 21 میلی‌متر حرکت کرد در حالی که سال‌های قبل کمتر از یک میلی‌متر حرکت داشت و در یک منطقه در مدت پنج ماه و 10 روز بیش از 2400 زلزله رخ داد.

رئیس سازمان مدیریت بحران کشور بیان کرد: وضعیت 220 سال گذشته مورد مطالعه قرار گرفت و متوجه شدیم در این مدت 12 زلزله بالای هفت ریشتر رخ داده که آخرین آن 7.7 ریشتر بوده است و این نشان داد اگر مقاومت سازه به استاندارد 7 ریشتر برسد زلزله به یک پدیده تبدیل می‌رسد.

نامی با اشاره به اینکه این فرهنگ بین مردم تقویت و نسبت به مقاوم سازی منازل خود حساس باشند گفت: 33 وزارتخانه، سازمان و نهادهای زیر نظر مقام معظم رهبری نسبت به مدیریت بحران وظیفه دارند و همه ما باید احساس مسئولیت کنیم.

وی با بیان اینکه سیلاب یکی از خطرناک‌ترین مخاطره‌های امروز است افزود: با توجه به اینکه نظم آب و هوایی در دنیا به هم خورده باید هر روز منتظر این مخاطره باشیم و یکی از 34 چالش موجود در دنیا است.

رئیس سازمان مدیریت بحران کشور با اشاره به اینکه برای در امان بودن از سیلاب‌ها راهی جز آبخیزداری و آبخوان‌داری نداریم گفت: آبخیزداری در بالادست بسیار مهم است و علاوه بر حفظ خاک مانع از بروز سیلاب می‌شود.

نامی با بیان اینکه باید از ساخت و سازهای غیرمجاز و غیراصولی به طور جدی جلوگیری شود، عنوان کرد: از دادستان‌ها درخواست شده این موضوع را کنترل کنند، زیرا این موضوع بدهکار کردن جامعه به آینده است و این سبب حفظ جان و دارایی مردم می‌شود.

وی با بیان اینکه 144 هزار و 610 کیلومتر رودخانه در کشور وجود دارد که 6820 کیلومتر ان از مناطق مسکونی شهری و روستایی عبور می‌کند، گفت: باید با احداث سیل‌بند عرضی، اصلاح مسیر رودخانه‌ها و برخورد جدی با ساخت و سازهای غیرمجاز از وقوع اتفاقات ناگوار پیشگیری کرد.

انتهای پیام/