مدیریت تهدید از تهدید کرونا مهمتر است
تاریخ انتشار: ۱۴ اسفند ۱۳۹۸ | کد خبر: ۲۷۱۳۶۹۶۳
روزنامه آرمان ملی در گفت و گو با محمد خوش‌چهره اقتصاددان و مدرس مدیریت استراتژیک، آورده است: در بحران‌های گذشته مانند وقوع سیل و زلزله انتقادات زیادی به متولیان وارد می‌شد، اما در بحران اخیر به‌نظر می‌رسد یک اجماع نسبی بین همه ارکان تصمیم‌گیری جامعه برای حل این بحران به‌وجود آمده است. اجماعی که می‌تواند نقطه امیدبخشی برای زندگی سخت مردم در این روزها شود.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
آیا اقتصاد ایران با شوک کرونا مواجه شده است؟ بازار شب عید به چه میزان تحت‌تاثیر این ویروس قرار گرفته است؟
کشور در سال‌های اخیر با پدیده‌های مختلف اقتصادی، سیاسی و نظامی مواجه بوده اما در شرایط کنونی با یک پدیده بهداشتی مواجه شده است. این پدیده نیز روی امنیت ملی، اقتصاد ملی، حوزه‌های اجتماعی و فرهنگی و سلامت مردم تاثیرگذاشته است. به همین دلیل ما با یک «ابرپدیده» مواجه هستیم که دارای ابعاد مختلف است. نکته دارای اهمیت این است که ویژگی‌های ابرپدیدگی به ذات این پدیده باز می‌شود و یا به محیطی که بر آن عارض شده است. آیا جامعه ما توانسته این پدیده را مدیریت کند؟ بسیاری از این پدیده در نگاه اول ساده انگاشته می‌شوند و به‌عنوان یک تهدید شناخته می‌شود. این در حالی است که از منظر مدیریت استراتژیک صرف تهدید تلقی کردن چنین پدیده‌هایی کافی نیست و نمی‌توان به‌صورت منفی به آن بار منفی داد. آنچه در این زمینه اهمیت دارد ماهیت تهدید نیست و بلکه مدیریت تهدید است. آیا مدیریت تهدید قبل از وقوع تهدید آن را رصد کرده و پیش‌بینی‌های لازم را انجام داده است؟ بدون‌شک رصدکردن و درک تهدید دارای اهمیت زیادی است. مدیریت تهدید زمانی معنا پیدا می‌کند که اگر تهدید اتفاق افتاد برنامه خود را برای از بین بردن تهدید و یا تبدیل تهدید به فرصت نشان بدهد. در سوانحی مانند سیل، زلزله و آتش‌سوزی اولین سخنی که مدیریت تهدید عنوان می‌کند این است که بحران تحت کنترل است. این سخن به معنای این است که مدیریت تهدید با تدابیری که اندیشیده اجازه گسترش و پیشروی تهدید را نخواهد داد. به‌عنوان مثال اگر یک جنگل آتش گرفته است در اطراف جنگل حائلی ایجاد می‌کنند تا آتش از محدوده آتش‌سوزی فراتر نرود. در مورد بیماری‌هایی مانند کرونا شاید این حائل به وسیله قرنطینه‌کردن شکل بگیرد. در مرحله بعدی مدیریت تهدید به سمت کم‌اثرکردن و در نهایت بی‌اصرکردن تهدید حرکت می‌کند.
آیا مدیریت تهدید کرونا در ایران به‌خوبی عمل کرده است؟ آیا این تهدید به فرصت تبدیل شده است؟
هنگامی که یک جامعه با تهدید مواجه می‌شود برخی از روی جهل با آن برخورد می‌کنند و در مقابل برخی از موضع توانایی با تهدید برخورد می‌کنند و تلاش می‌کنند تهدید را به فرصت تبدیل کنند. تبدیل کردن تهدید به فرصت عبارتی است که از زبان مسئولان جامعه ما زیاد عنوان می‌شود. با این وجود هنگامی که در مواقع بحرانی این عبارت از زبان مسئولان بیان می‌شود باید با تردید و شک به آن نگاه کرد. مسئولی که چنین عبارتی را به کار می‌برد باید در مرحله نخست برنامه و پلن خود را مطرح کند و پس از آن به‌جایی برسد که تهدید را به فرصت تبدیل کند. برخی با بیان چنین جملاتی مساله و تهدید را ساده می‌گیرند. بدون‌شک ساده‌گرفتن یک پدیده یک آفت است و اولین ضربه از همین نقطه خورده می‌شود. به‌عنوان مثال در موضوع سیل در مرحله نخست باید مسیر حرکت‌های سیل را از منظر تاریخی بررسی کرد و براساس تجربه‌های تاریخی به یک مدل از مدیریت بحران دست پیدا کرد. در این پدیده «مسیل» (محل حرکت سیل) بسیار مهم است. آسیب‌دیدگی ما از سیل‌های اخیر به‌دلیل عدم درک صحیح تاریخی از مسیلی بود که آب در آن حرکت می‌کرد. این مساله درباره زلزله و خطوط گسل نیز وجود دارد. این در حالی است که در برخی از کلانشهرها ساخت و سازهای گسترده‌ای روی گسل‌ها صورت گرفته و به همین دلیل باید منتظر فاجعه‌های احتمالی در آینده باشیم. این وضعیت در مورد بحران کرونا نیز وجود دارد. در شرایط کنونی رگه‌هایی از فرصت‌های ناشی از تهدید کرونا در جامعه ایران مشاهده می‌شود. به‌عنوان مثال برخی از این شرایط به فرصتی برای نزدیک‌تر شدن اعضای خانواده به یکدیگر نام می‌برند.
آیا بحران کرونا مدیریت استراتژیک جامعه را در معرض یک محک جدی قرار داده است؟
اگر بخواهیم ظرفیت مدیریت یک سازمان را محک بزنیم در شرایط عادی چنین امکانی وجود ندارد و بلکه باید در شرایط بحرانی این ظرفیت خود را نشان بدهد. تحملات، تعقلات و صبر و شکیبایی همگی در وضعیت بحرانی خود را نشان می‌دهد. از سوی دیگر دستپاچگی‌ها، ناهماهنگی‌ها، عدم تعادل در گفتار و عمل نیز در چنین وضعیتی بروز و ظهور می‌کند. در بحران اخیر نیز ما با جلوه‌هایی از این قضیه مانند ساده‌انگاری مواجه بودیم. این نقیصه نیز در برخی از سطوح مدیریت ما وجود داشته و در شرایط کنونی نیز وجود دارد. به همین دلیل مدیریت ظرفیت‌ها در بحران‌ها دارای اهمیت است. این موضوع در میلیتاریسم نظامی‌گری وجود دارد. در میلیتاریسم تهدید را حتی اگر کوچک باشد جدی می‌گیرند و براساس آن تاکتیک‌ها، تجهیزات و امکانات خود را ساماندهی می‌کنند. در چنین شرایطی اگر تهدید عملی شد هرگونه آمادگی برای مقابله با آن وجود دارد. با این وجود در صورتی که تهدید عملی نشد ظرفیت‌سازی بالاتری به‌وجود آمده که می‌تواند در مقابل تهدیدها و بحران‌های احتمالی آینده کاربرد داشته باشد. فرض اصلی میلیتاریسم این است که نیروهای نظامی همواره باید در آمادگی کامل قرار داشته باشند. امروز حتی این رویکرد به فضای امنیتی و اجتماعی جوامع نیز وارد شده که مفهوم غافلگیری نباید معنا داشته باشد. به همین دلیل بحران کرونا یک آزمایش بزرگ برای مدیریت استراتژیک کشور در حوزه‌های مختلف بوده است. البته بنده در این زمینه قضاوت نمی‌کنم که آیا تاکنون این مدیریت قابل قبول بوده ویا خیر. به هر حال اهل فن و حتی مردم در شرایط کنونی بهترین قضاوت را خواهند کرد. متعاقب اینکه آمادگی برای مقابله با بحران به‌وجود می‌آید نقص‌های موجود نیز خود را نشان می‌دهد. در مرحله نخست نیز هسته مرکزی مدیریت بحران مورد آزمایش قرار می‌گیرد. در چنین شرایطی از تقابل‌ها، تعارض‌ها و پراکنده‌گویی‌های استراتژیک باید جلوگیری شود که ما شاهد هستیم این اتفاق در حال رخ‌دادن در کشور است. هر چند این اتفاق با تاخیر رخ داد. با این وجود تناقض‌هایی در مدیریت این بحران وجود داشت اما در مجموع روند مدیریت بحران با توجه به مدیریت‌های بحران‌های قبلی مانند جنگ روند قبال قبولی بوده است.
بحران کرونا یک بحران داخلی نبوده و بلکه از کشوری دیگر وارد ایران شده است. در چنین مواقعی که بحران برون‌زاست مدیریت استراتژیک باید چه تدابیری را در دستور کار قرار بدهد؟
به‌دلیل تقابل‌ها و تخاصم‌هایی که ایران با نظام سلطه و در رأس آن آمریکا دارد همواره بخش‌هایی از بحران‌های کشور، داخلی و بخش‌های دیگر آن خارجی است و از بیرون نشأت می‌گیرد. به همین دلیل نیز اگر به ظاهر مدیریت کشور درگیر مسائل داخلی است اما اگر به بیرون توجه نشود می‌تواند مدیریت بحران را به‌صورت جدی تحت‌تاثیر قرار بدهد. بحران کرونا یک موقعیت خوب برای محافل علمی منصف ایجاد کرده است. در چنین شرایطی است که مشاهده می‌شود نوعی تبعیض خبری درباره بحران کرونا در ایران به‌وجود آمده است و برخی از رسانه‌ها بدون توجه به پیامدهای اخباری که منتشر می‌کنند به‌دنبال سوءاستفاده سیاسی از این بحران هستند. به همین دلیل نیز امنیت و سلامت مردم را هدف قرار داده‌اند. این رسانه‌ها با بزرگنمایی‌ها و ترویج شایعات به بحران دامن می‌زنند. البته در چنین شرایطی غفلت و جهالت برخی از دست‌اندرکاران نیز وجود دارد. با این وجود با اغماض نسبت به این موضوع شینطت نظام سلطه در این زمینه خود را به‌صورت برجسته نشان می‌دهد. بنده برخی از رسانه‌ها مانند «بی. بی. سی» را مشاهده کردم که به‌صورت هدفمند در این زمینه اخبار منتشر می‌کند که به‌نظر می‌رسد به قصد تخریب و برهم‌زدن آرامش روانی جامعه است. این مساله نشان می‌دهد که ایران و مردم ایران برای آنها دارای اهمیت نیست و بلکه بغضی که دارند برای آنها اهمیت دارد. البته بنده منکر کاستی‌های رسانه‌های داخل کشور نیستم. از سوی دیگر اگر برای رئیس‌جمهور آمریکا امکان داشت قطعا منشأ این بیماری را ایران قلمداد می‌کرد. با این وجود به اندازه‌ای منشأ این بیماری مشخص است که از شرق آسیا و چین و کره‌جنوبی آغاز شده که وی ایران را مقصر شیوع این بیماری معرفی نمی‌کند. هر چند هنوز این بحران به‌صورت چند وجهی مورد بررسی قرار نگرفته که از کجا آغاز شده و آیا یک بحران بهداشتی است و یا یک بحران امنیتی و اقتصادی برای برخی از کشورهای جهان؟ در شرایط کنونی گمانه‌زنی‌های برخی تحلیلگران بیانگر نوعی جنگ بیلوژیک بین برخی از کشورها از جمله چین و آمریکا است که هنوز در حد فرضیه است و باید تعمق و تأمل بیشتری روی آن صورت بگیرد که آیا صحت دارد و یا خیر.
بسیاری از بنگاه‌های خرد و متوسط امید زیادی به این مقطع سال داشتند و به‌دنبال جبران رکود در ماه‌های گذشته بودند. بحران کرونا به چه اندازه به بنگاه‌های خرد و متوسط اقتصادی آسیب‌زده است؟
اقتصاد به‌صورت کلی به دو جنبه خرد و کلان تقسیم‌بندی می‌شود. پدیده‌های بهداشتی مانند بحران کرونا پدیده‌هایی نیست که بشر نسبت به آن بی‌تجربه و ناآگاه باشد. تاریخ بشر از تجربه‌های به‌شدت تلخ تا تجربه‌های موفقیت‌آمیز زیادی در این زمینه داشته است. به‌خصوص سازمان بهداشت جهانی پس از پایان جنگ جهانی دوم تجربه‌های موفقی در این زمینه داشته است. با این وجود آنچه بحران کرونا را پیچیده کرده احتمال دخالت رویکردهای نظامی و امنیتی به حوزه سلامت مردم و یک نوع جنگ بیولوژیک بین برخی از قدرت‌های جهانی است. این موضوعی است که سازمان‌های بین المللی باید به آن رسیدگی کند. اگر این بحران را از منظر اقتصادی مورد تحلیل قرار بدهیم متوجه می‌شویم جنگ اقتصادی بین آمریکا و چین آغاز شده است. آمریکا عنوان می‌کند در مقابله با چین گزینه‌های مختلفی را روی میز دارد که یکی از آنها فشل‌کردن اقتصاد ملی چین است. در زمانی که بیماری «سارس» در چین وجود داشت بزرگنمایی‌های مختلفی از سوی آمریکا درباره این بیماری انجام می‌شد. اینکه این بحران آیا با هدف جنگ اقتصادی صورت گرفته یا خیر می‌تواند موضوع بررسی تحقیقات آینده باشد. در سطح ملی نیز بحران کرونا در کوتاه‌مدت و بلندمدت دارای پیامدهای مختلفی خواهد بود. در کوتاه‌مدت این بحران عرضه و تقاضا را تحت‌تأثیر قرار می‌دهد. به همین دلیل نیز سطح تولید را کاهش می‌دهد. مهمتر از همه اینکه این بحران فشارهای درآمدی روی اقشار پایین و ضعیف جامعه را افزایش خواهد داد.
بحران کرونا پیامدهای مثبت اقتصادی نیز به‌همراه دارد؟
پیامدهای مثبت بحران کرونا به رویکردهای بلندمدت و کلان اقتصاد ملی ارتباط پیدا می‌کند. یکی از مشکلات مهم اقتصاد ایران این است که این اقتصاد یک اقتصاد مصرفی است. به‌صورت متوسط مصرف هر ایرانی بالاتر از نرخ تولید آن است. در نتیجه جامعه ما یک جامعه مصرفی است. خلأ موجود نیز به وسیله خام‌فروشی نفت پر می‌شود. در چنین جامعه‌ای تعطیلی‌هایی که صورت می‌گیرد به‌صورت طبیعی هزینه‌ها را نیز کاهش می‌دهد. به‌عنوان مثال اگر میزان حضور آموزش و پرورش به‌جای شش روز در هفته به چهار روز مولد در هفته کاهش پیدا می‌کرد هزینه‌هایی که در این زمینه کم می‌شد به بخش تولید داده شود تا تولید رونق بیشتری بگیرد. این وضعیت درباره اداره‌های دولتی نیز وجود دارد و به‌جای اینکه یک کارمند هشت ساعت در محل کار حضور داشته باشد و تنها دو ساعت راندمان کاری داشته باشد می‌توان با تعطیلی‌های سازمان یافته هزینه‌ها را کاهش داد. از سوی دیگر با کاهش رفت و آمد شهری و کاهش استفاده از سوخت صرفه‌جویی‌هایی نیز صورت می‌گیرد که می‌تواند از جمله پیامدهای این بحران قلمداد شود. به همین دلیل اگر این بحران را در شرایط هزینه و فایده در نظر بگیرم شرایط به شکلی نیست که جامعه ما تنها از این بحران متضرر شده باشد. به هر حال بحران کرونا یک فرصت صرفه‌جویی برای دولت بوده است.
منبع: روزنامه آرمان امروز برچسب‌ها ویروس کرونا اقتصاد مقاومتی مشارکت های مردمی کارآمدی دولت وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی پروندهٔ خبری کرونا و معضل بازار لوازم پیشگیری از آنمنبع: ایرنا
کلیدواژه: ویروس کرونا اقتصاد مقاومتی مشارکت های مردمی کارآمدی دولت وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی آمریکا آمریکا آمریکا آمریکا آمریکا آمریکا ویروس کرونا اقتصاد مقاومتی مشارکت های مردمی کارآمدی دولت وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی مدیریت استراتژیک چنین شرایطی بحران کرونا یک شرایط کنونی نیز وجود عنوان مثال مرحله نخست مدیریت تهدید مدیریت بحران همین دلیل دارای اهمیت نشان می دهد خود را نشان بحران ها رسانه ها جامعه ما
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.irna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایرنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۷۱۳۶۹۶۳ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
اتمام عملیات بازسازی و تعویض خط لوله در خیابان علامه مجلسی
مدیرکل مدیریت بحران استانداری اصفهان از اتمام عملیات بازسازی و تعویض خط لوله در خیابان علامه مجلسی خبر داد.
منصور شیشه فروش در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا اظهار کرد: عملیات بازسای و تعویض خط لوله چدنی آب شرب در خیابان علامه مجلسی انجام شد.
وی افزود: پس از اتمام عملیات، پرسازی و ایمن‌سازی محل نیز اجرا شد.
مدیرکل مدیریت بحران استانداری اصفهان گفت: پس از اصلاح نشست خیابان و آسفالت مسیر، خیابان باز خواهد شد.
به بهانه تقابل بایرن مونیخ و رئال مادرید؛ گل های کریستیانو رونالدو در آلیانز آرنا / فیلم