تاریخچه و نقشه جامع شهر مهاباد در ویکی آنا
تاریخ انتشار: ۸ فروردین ۱۳۹۹ | کد خبر: ۲۷۳۹۱۶۷۱
نقشه جامع شهر مهاباد را میتوانید در این گزارش مشاهده کنید.
به گزارش خبرنگار حوزه سفر و گردشگری گروه اجتماعی خبرگزاری آنا, مَهاباد، مرکز شهرستان مهاباد و یکی از شهرهای کُردنشین استان آذربایجان غربی در ایران است. این شهر که در جنوب استان و در منطقه تاریخی مکریان قرار دارد،مرکز حکومت امرای مکری بود، حکومتی که در این شهر اقدام به ضرب سکه کرد.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
مهاباد در ابتدا آبادی کوچکی بودهاست که در سال ۱۰۳۸ قمری و در اواخر حکومت شاه عباس صفوی، بداق سلطان حاکم ایل مکری محل حاکمیت خود را به مهاباد انتقال داد و در اقدامات عمرانی متعدد این شهر را توسعه بخشید.این شهر پایتخت جمهوری مهاباد نیز در سال ۱۹۴۶ میلادی بودهاست.منطقه مهاباد، صحنه درگیریهای مکرر سیاسی در دوران مدرن بود، بهطوریکه پس از جمهوری ۱۱ ماهه مهاباد این شهر مرکز ناسیونالیسم کُرد[نیازمند منبع] قرار گرفت و در دوران انقلاب ۱۳۵۷ ایران به مدت کوتاهی تحت کنترل کردها بودهاست.
مهاباد از شمال با میاندواب، از غرب با پیرانشهر و نقده، از شرق با بوکان و از جنوب با سردشت هممرز است.
پیش از اسلام
ساوجبلاغ دیروز یا مهاباد امروز به دلیل داشتن موقعیت جغرافیایی ممتاز با وجود دشتها و جلگههای حاصلخیز در شمار قدیمترین سکونتگاههای بشری بهشمار میرود. بررسیهای علمی، شواهدی را از وجود مردمی با تمدن کشاورزی و دارای «سفالهای منقوش» که همزمان با تمدنهای سیلک ۳ و شوش بودهاند نشان میدهد. مردمان این تمدنها در ۳٬۵۰۰ پیش از میلاد با تمدنهای فلات ایران و میانرودان رابطه داشتهاند. بررسیهای باستانشناسی شهر ویران و یوسفکندی این موضوع را ثابت میکند. این تمدنها تا پیش از هجوم آشوریان در هزاره اول پیش از میلاد دارای ثباتی نسبی بودهاند.
پس از هجوم آشوریان و نابودی تمدنهای اورارتو و مانا، مردمان آنها به سوی نواحی جنوب و جنوب غربی استان آذربایجان غربی فعلی مهاجرت کردند. آنان برای محافظت از خود در مناطق کوهستانی این نواحی دژهایی ساختند که بقایای این دژها مانند قلات شاه هنوز در منطقه وجود دارند.
در دوران آرامش این منطقه مادها شروع به سکونت در آن کردند. آرامگاه فقریکای (فخریکا) گواه حضور آنان در این منطقه است؛ [نیازمند منبع]ولی با هجوم آشوریان، آرامش از این منطقه رخت میبندد؛ بهطوریکه تا دوره هخامنشیان زندگی در این منطقه تنها در دژها و مناطق کوهستانی، با حکمرانیهای قبیلهای و اقتصاد شبانی ادامه یافت. در دوران هخامنشیان، امنیتی نسبی در منطقه برقرار شد ولی به دلیل اینکه این منطقه یکی از گذرگاههای یونانیان برای حمله به ایران بود دوباره امنیت از منطقه رخت بربست. این منطقه به دلیل تهاجمات مکرر یونانیان صدمات فراوانی دید. برای همین یکی از مجربترین شاخههای پارتیزانی ارتش اشکانیان در این منطقه استقرار یافت. تا دوره ساسانیان نیز منطقه، موقعیت حساس استراتژیک خود را حفظ کرد.
بطلیموس نیز مهاباد را داروشاه و راولینوس به نام دارایاس نامیدهاست و امروزه در سه فرسنخی شهر فعلی قریهای به نام دریاز (دریاس) مشهود است که از قرار معلوم شهر دارایاس آنجا بودهاست.
پس از اسلام
جمعی از سران مهاباد، سال ۱۹۲۹
فرد سمت راست: سعیدخان بهادر حاکم وقت ساوجبلاغ (مهاباد)
مهاباد (ساوجبلاغ مکری) شهریست قدیمی که در ازمنه پیشین مرکز نواحی کردنشین (مکریان) بودهاست. دیرینگی این شهر دست کم به دوران صفوی بازمیگردد.
شهر مهاباد در کالبد کنونی توسط صارمبگ از ملوک کُرد ساوجبلاغ مُکری در اوایل سدهٔ ۱۱ هجری در بخش شمال نزدیک به خم رودخانه مهاباد محله باغ سیسه فعلی بنا گردید.
امپراتوری صفویه به نام اسلام شیعه و علیه کردهای سنی، داریاز مهاباد را ویران کرد.
معاصر
جمهوری مهاباد در سال ۱۹۴۶
برافراشتن پرچم این جمهوری بر بالای ساختمانی در اطراف میدان چوارچرای سابق یا شهرداری کنونی
این شهر در دهههای گذشته آشوبهای سیاسی نیز بهخود دیدهاست. مقر جمهوری مهاباد که در سال ۱۹۴۶ برابر با سال ۱۳۲۵ تشکیل شدهبود، در شهر مهاباد بود. پس از انقلاب، حزب دمکرات کردستان ایران در اسفند ۱۳۵۷در جریان میتینگی بزرگ فعالیتهای علنی خود را پس از ۳۲ سال از سر گرفت. اندکی بعد دفتر سیاسی حزب دمکرات در محل خانهٔ جوانان مستقر شد. علاوه بر این کومله نیز با گشایش دفتر در این شهر به فعالیت پرداخت. در اواخر سال ۱۳۵۸ بیش از ۲۵ حزب سیاسی در این شهر فعالیت میکردند. اندکی بعد، گروههای چپ ایرانی قانون اساسی جمهوری اسلامی را غیردمکراتیک و واپسگرایانه خواندند. این گروهها پس از مدتها مذاکره تصمیم گرفتند تا یک قانون اساسی جدید را به تصویب برسانند. از آنجا که عمده مذاکرات و هماهنگیهای این قانون اساسی در مهاباد انجام شده بود، به میثاق مهاباد شهرت یافت. اما درست در روزی که قرار بود این مذاکرات با حضور دهها گروه نهایی شود، ارتش از دو محور به مهاباد حمله کرد.
مهاباد تا پاییز ۱۳۵۹ دو بار میان جمهوری اسلامی و پیشمرگان دمکرات -کومله دست به دست شد. تنها در هفتهٔ آخر شهریور ۱۳۵۹ بیش از ۶۵۰ نفر از ساکنان شهر بر اثر گلولهباران ارتش در این شهر کشته شدند.
تقسیمات سابق مهاباد و حومه و توابع تا سال ۱۳۲۲ خورشیدی بدین شرح بودهاست:
بخش مرکزی مهاباد، بخش بوکان، بخش نقده، بخش اشنویه، بخش مرحمتآباد (که بعداً میاندوآب نامیده شد)، بخش شاهیندژ، بخش تکاب، بخش سقز، بخش بانه، بخش سردشت، بخش پیرانشهر.
بخشهای پیرانشهر، نقده و اشنویه از سال ۱۳۲۲ بهعلت عدم وجود ارتش ایران در مهاباد موقتاً تا اعادهٔ وضع عادی ضمیمه شهرستان ارومیه شدند. بخشهای سقز، بانه و سردشت نیز از همان تاریخ و به همان دلیل ضمیمه شهرستان سنندج شدند.
بخشهای میاندوآب، شاهین دژ و تکاب نیز ضمیمه سنندج گردیدند. تنها بوکان همراه مهاباد ماند. اما از بعد از ورود مجدد ارتش در ۲۱ آذر سال ۱۳۲۵ شمسی بخشهای مذکور نه تنها به مهاباد ضمیمه نشدند بلکه هر یک از بخشهای: میاندوآب، نقده، تکاب، پیرانشهر، سقز، بانه و سردشت خود تبدیل به شهرستان شدند. بوکان نیز در ۲۸ اسفند سال ۱۳۶۸ از مهاباد جدا شد و تبدیل به شهرستان شد.
انتهای پیام/
منبع: آنا
کلیدواژه: مهاباد شهر مهاباد شهر مهاباد تمدن ها
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت ana.press دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «آنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۷۳۹۱۶۷۱ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
افت ۱۳هزار واحدی شاخص بورس +نقشه
شاخص بورس امروز ۴ اردیبهشت ۱۴۰۳ با اُفت بیش از ۱۳ هزار و ۴۲۰ واحدی در پله ۲ میلیون و ۳۰۳ هزار و ۳۸۲ واحدی قرار گرفت.
به گزارش مشرق، شاخص بورس و اوراق بهادار امروز ۴ اردیبهشت ۱۴۰۳ با اُفت بیش از ۱۳ هزار و ۴۲۰ واحدی در پله ۲ میلیون و ۳۰۳ هزار و ۳۸۲ واحدی ایستاد.
بررسیها نشان میدهد شاخص هموزن، نیز با روند مثبت همراه بوده و با یک هزار ۳۲۱ واحد افزایش در سطح ۷۵۹ هزار و ۲۲ واحدی قرار گرفته است.
در روند معاملات امروز نمادهای «فولاد»، «فملی»، «شپنا»، «نوری»، «شبندر»، «وغدیر» و «وبملت» بیشترین تاثیر منفی را بر روی شاخص کل داشتند.
شاخص کل فرابورس نیز امروز با روند نزولی و اُفت ۴۷ واحدی به رقم ۲۵ هزار و ۴۸۸ واحدی رسید.