به نقل از «پارس نیوز»

ویروس‌های کشنده و مرگبار چگونه کشف شدند؟

تاریخ انتشار: ۱۷ فروردین ۱۳۹۹ | کد خبر: ۲۷۴۸۶۰۹۰

ویروس ها قدمتی به اندازه عمر کره زمین دارند اما میلیون ها سال است مخفیانه موجودات نگون بخت را آلوده کرده و از پا در می آوردند. این موجودات پیچیده و عجیب تا اواخر قرن ۱۹ ناشناخته بودند اما پس از شیوع آفتی که گیاهان تنباکو را نابود می کرد، محققان به وجود آن‌ها پی بردند.

اواسط قرن ۱۹ شیوع نوعی بیماری موزاییکی مزارع تنباکوی اروپا را با تهدید جدی مواجه کرده بود و گیاه شناسان در پی اطلاع از دلیل آن بودند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

تا دهه های متمادی دلایل مختلفی برای این آفات ارائه می شد اما تنها یک گیاه شناس هلندی پیشرو به نام «مارتینوس بایرینک» متوجه شد که منبع این آفت نه عفونت قارچ یا باکتری بلکه عامل ناشناخته ای است که بعدها ویروس نام گرفت.

امروزه همه ما می دانیم که ویروس ها تقریبا در همه جا از هوا و اقیانوس گرفته تا کف خیابان پیدا می شوند. خوشبختانه تنها بخش اندکی از این پاتوژن های خطرناک باعث بیماری می شوند اما مشکل اینجاست که همین موارد اندک به بیماری های مهلکی نظیر ایدز، ابولا و جدیدتر از همه کووید-۱۹ منجر می شوند.

کشف و مطالعه ویروس نه در علوم پزشکی یا زیست شناسی بلکه از گیاه شناسی کلید خورد. این موجودات آنقدر ریز و عجیب بودند که متخصصان پس از دهه ها بحث و مجادله سرانجام بر سر وجود آنها به توافق رسیدند.

در سال ۱۸۵۷ کشاورزان هلندی از شیوع آفتی خبر دادند که باعث می شد برگ های گیاه تنباکو دچار لکه های سبز، زرد یا خاکستری تیره شود. این آفت زمانی که به یک مزرعه سرایت می کرد، به سرعت شیوع پیدا کرده و باعث نابودی ۸۰ درصد از کل محصول می شد.

«آدولف می‌یر»، گیاه شناس در سال ۱۸۷۹ تحقیقاتی را در مورد بیماری صورت داده و آن را بیماری موزاییکی تنباکو نامید. وی سعی کرد از طریق دستورالعمل کخ در مورد ایزوله سازی میکروب ها و عفونی سازی مجدد دلیل را پیدا کند، اما علی رغم اثبات مسری بودن آفت میان برگ های یک گیاه، در شناسایی ریشه اصلی ناکام ماند. «سابرینا شالتس»، متخصص انسان شناسی زیستی دلیل ناکامی وی را کوچکتر بودن ویروس نسبت به باکتری می داند که مشاهده آن را با استفاده از ابزارهای آن زمان ناممکن می ساخت.

مدت زیادی طول نکشید که پای آفت مذکور به جنوب روسیه و اکراین باز شده و خسارت های سنگینی را به کشاورزان تحمیل کرد. در ۱۸۸۷ گیاه شناس دیگری به نام «دیمیتری ایوانفسکی»، با رویکرد جدیدی مطالعات پیرامون بیماری موزاییکی را در کریمه شروع کرد. وی عصاره گیاهان آفت زده را از فیلتر پرسلان غیر قابل نفوذ برای باکتری ها عبور داده و روی برگ های سالم تنباکو ریخت. در صورتی که عامل بیماری باکتری بود نباید گیاه جدید بیمار می شد اما آثار آفت رفته رفته در آن ظاهر شد.

علی رغم این شواهد باور به وجود میکروارگانیسم های ریزتر از باکتری آنقدر برایش دور از انتظار بود که در مقاله سال ۱۹۸۲ یکی از دلایل بالقوه را عبور باکتری ها از یک منفذ یا مواد سمی عنوان کرد.

در همان دوران «مارتینوس بایرینک»، میکروبیولوژیست و گیاه شناس هلندی به صورت مستقل مطالعاتی مشابه را انجام داد اما به نتایجی متفاوتی رسید.

وی در کنار صافی پرسلان نوع دیگری از فیلتر با ژلاتینی به نام آگار را هم بکار برد تا امکان عبور میکروارگانیسم های شناخته شده در آن زمان را به صفر برساند. علی رغم تمام این تدابیر عامل بیماری گیاه تنباکو از تمام فیلترها عبور کرده و گیاه سالم را هم آلوده کرد.

بایرینک شواهدی را ارائه کرد که نشان می داد عامل بیماری برای انتشار به برگ ها اتکا داشته و حین سرایت از قدرت بیماری زایی آن کاسته نمی شود. عجیب ترین نتیجه مشاهدات وی این بود که عامل تنها در برگ امکان حیات داشته و بدون آن‌ها امکان تولید مثل ندارد.

وی در مقاله سال ۱۸۹۸ خود این عفونت را «مایع زنده مسری» نامید که از آن به عنوان کشف ویروس یاد می شود. در واقع بایرینک واژه ویروس را از زبان لاتین برای اشاره به پاتوژنی جدید به عنوان سم مایع به کار برد. کارن شلثوف، ویروس شناس دانشگاه تگزاس بر این باور است که ایوانفسکی به ارزش اکتشافش پی نبرده بود، اما بایرینک قدر آن را به خوبی دانست. بایرینک آزمایش را انجام داده و به مشاهداتش اعتماد داشت. وی نخستین کسی بود که ویروس را در بستری مدرن پیش چشم ما آورد و به همین خاطر بسیاری معتقدند او نقطه آغاز علم ویروس شناسی است.

نظریات بایرینک خالی از نقص هم نبود. وی این میکروارگانیسم ها را مایع می پنداشت در صورتی که آنها ذره هستند. دیدگاه های انقلابی وی چندان با استقبال مواجه نشد؛ چرا که باور به وجود پاتوژنی بدون سلول با نظریه بیماری زایی میکروبی ابتدایی در تضاد بود. سنگ بنای این نظریه را می توان اکتشافات کخ و پاستور دانست که بر اساس آن پاتوژن ها توانایی بیمارسازی ما را دارند. رابرت کخ، پاتولوژیست آلمانی با پی بردن به باکتری عامل سل در سال ۱۸۸۲ گام بزرگی را در راستای شناسایی بیماری های ناشی از میکروارگانیسم ها ایفا کرد.

از طرف دیگر ایوانفسکی کماکان در پی یافتن ریشه باکتریایی برای بیماری موزاییک تنباکو بود و ادعا داشت که این مشکل بدون نیاز به نظریه جسورانه بایرینک به زودی حل خواهد شد. این ادعا راه به جایی نبرد و شواهد وجود ویروس یکی پس از دیگری از راه می رسید.

در همان سال انتشار مقاله بایرینک تب برفکی در گاوها به نخستین بیماری جانوری تبدیل شد که متهم ردیف اول آن همان عامل بیماری زای بسیار کوچک بود. سه سال بعد محققان آمریکایی با مطالعه تب زرد در کوبا به این نتیجه رسیدند که دلیل اصلی عفونت در حشرات ناقل بیماری آنقدر کوچک است که از فیلتر عبور می کند.

البته این محققان به جای اشاره به ویروس به عنوان عامل تب زرد معتقد به وجود باکتری های بسیار ریز بودند و به ندرت در نقد و بررسی های آن سال ها به احتمال وجود ویروس در کنار باکتری اشاره شده است. شلثوف می گوید: در آن دوران محققان دچار سردرگمی شدیدی بودند؛ چرا که توان مشاهده ویروس ها را نداشتند. این مشکل تا زمان ابداع میکروسکوپ الکترونی و مشاهده عامل اصلی به قوت خود باقی ماند.

در سال ۱۹۲۹ زیست شناسی به نام «فرانسیس هولمز» با تحلیل بیماری موزاییکی تنباکو نشان داد که ویروس ها نه مایع بلکه ذراتی جداگانه هستند که هر چه تراکم آنها بیشتر باشد، تاثیر بیشتری روی میزبان خواهند داشت. هفت سال بعد «وندل استنلی» شیمیدان ویروس ها را از گیاه تنباکو استخراج کرده و در قالب بلور درآورد. این ویروس از طریق اشعه ایکس قابل به تصویر کشیدن بود و در نهایت جایزه نوبل ۱۹۴۶ را برای هولمز به ارمغان آورد. با این حال عمر بایرنیک به این دوران قد نداد چرا که وی ۱۰ سال قبل از دنیا رفته بود.

نخستین تصاویر دقیق و واضح از ویروس موزاییک تنباکو در سال ۱۹۴۱ و به لطف میکروسکوپ انتقال الکترونی منتشر شده و ظاهر لاغر و چوب مانند این موجودات عجیب را به جهانیان نشان داد. این تصویر تردیدها در مورد وجود ویروس را از بین برده و نشان داد که آنها برخلاف ظاهر پیچ و تابدار و سلولی باکتری، ساختار ساده ای دارند که از ماده ژنتیکی پیچیده شده در پوشش محکمی از مولکول های پروتئینی تشکیل شده است. البته مطالعات جدید نشان داده در برخی ویروس ها لایه ای از لیپوپروتئین و لیپوپلی ساکارید (LPS) نیز اطراف پوشش قرار دارند.

از نظر شلثوف ما خوش شانس بودیم که این بیماری در تنباکو مشاهده شد؛ چرا که مشکلی اقتصادی بود که بسیاری حاضر بودند برای حل آن پول خرج کنند. از طرف دیگر این گیاه فراوان بوده و عصاره گیری و کار با آن ساده است. ویروس عامل بیماری هم نسبت به مدل های دیگر چندان پیچیده نبوده و تنها ۵ ژن را کدگذاری می کرد.

هرچند دستاوردهای می‌یر، ایوانفسکی و بایرینک در جلوگیری از شیوع ویروس بیماری موزاییک ناموفق بود و کشت تنباکو به کلی در هلند متوقف شد اما تحقیقات پیشروی آن‌ها به شناسایی موجوداتی مرگبار منجر شد که هزاران سال انسان، جانوران و گیاهان را قربانی گسترش خود می کردند.

محققان سال ها بعد بر پایه همین تحقیقات اولیه به تولید واکسن، دارو و ابزارهایی روی آورند که به جنگ ویروس های مهلک می رفت. این نبرد تا همین امروز هم ادامه دارد و کشف واکسن ویروس کرونا می تواند جان میلیون ها نفر را در سراسر جهان از مرگ نجات دهد.

 

منبع: پارس نیوز

کلیدواژه: زمین ویروس اقیانوس علوم پزشکی زیست شناسی روسیه اکراین مواد سمی کوبا حشرات جایزه نوبل پوشش پول ژن هلند جانوران دارو جنگ جهان مرگ جهان زمین زیست شناسی علوم پزشکی هلند میکروارگانیسم ها عامل بیماری گیاه شناس ویروس ها برگ ها

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.parsnews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «پارس نیوز» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۷۴۸۶۰۹۰ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

فاو J6-460 در بورس کالا به فروش می‌رسد

شرکت سیبا موتور با اعلام خبر فروش این کشنده در بورس کالا یادآور شد این طرح فروش روز نهم اردیبهشت ۱۴۰۳ در بورس کالا برگزار می‌شود و درصد پیش پرداخت سفارش خرید نیز معادل ده درصد خواهد بود؛ بهمن نیوز اعلام کرد، در این نوبت فروش قیمت پایه کشنده فاو ۴۶۰ معادل چهار میلیارد و ۷۷۸ میلیون تومان اعلام شده و خریداران ۹ تیرماه ۱۴۰۳ محصول خود را تحویل می‌گیرند. همچنین این معامله مبتنی بر قوانین حاکم بر بورس کالا خواهد بود.

کشنده فاو J6-460 با موتور WUXI با حجم ۱۱۰۵۰CC و گیربکس ZFدستی و استاندارد آلایندگی یورو۵ عملکرد خوبی را از خود نشان می‌دهد. این کشنده همچنین با بهره‌مندی از سیستم‌های به‌روز نظیر ترمز اتوماتیک ضدقفل هوشمند، کنترل الکترونیکی ترمز، ضدلغزش، ترمز اضطراری هوشمند، کنترل الکترونیکی پایداری و خشک کن هوا رانندگی مطمئنی را به کاربر خود می‌دهد.

همچنین در کشنده FAWJ6-460 از مولتی مدیا، روشنایی اتوماتیک، کولر و بخاری درجا، یخچال و کتری مسافرتی، صندلی راننده با تعلیق پنوماتیک و دارای گرم‌کن و سردکن و… استفاده شده است. سیبا موتور یکی از شرکت‌های تجاری گروه بهمن و به عنوان تنها نماینده FAW در ایران شناخته می‌شود.