جامعه نیازمند علم آینده‌پژوهی برای مواجهه با پدیده‌های غیر خطی است
تاریخ انتشار: ۱۷ فروردین ۱۳۹۹ | کد خبر: ۲۷۴۹۱۰۲۰
دانشجوی دکتری مدیریت اطلاعات و دانش دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات گفت: جامعه نیازمند حوزه‌های پویای آینده‌پژوهی به مثابه یک فناوری نرم بر پایه مطالعات و سامانه‌های مجهز به‌عنوان ابزار سیستم‌های تصمیم در مواجهه با پدیده‌های غیرخطیِ چندوجهی، آشوب و پیچیدگی است.
سید هاشم قدمی در گفتگو با خبرنگار حوزه دانشگاه و سیاست گروه دانشگاه خبرگزاری آنا، با اشاره به شیوع ویروس کرونا در دنیا اظهار کرد: جهان در دوره‌ای منحصر از حیات خود قرار گرفته و اکثر قریب به اتفاق کشورها را در عصر اطلاعات، ظهور فناوری‌های پیشرفته و شتاب توسعه صنعتی و اقتصادی درگیر یک بیماری ویروسی تقریباً ناشناخته و غافلگیرکننده کشنده به نام کرونا کرده است.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
وی افزود: فارغ از عارضه‌یابی و ارزیابی عملکرد کشورمان در کشف، شناسایی، کنترل و مدیریت آن و قضاوت نسبت به میزان توفیق یا عدم توفیق، مستلزم فرصت‌شناسی و اقدام به مطالعه و شناسایی مراحل بعدی این مقطع خطیر هستیم تا دوباره غافلگیر نشویم. با این حال جرئت به‌کارگیری واژه غافلگیری، مبین فقدان یا منابع ناکافی از مطالعات آینده‌شناسی و آینده‌پژوهی از این رویداد است!
این دانشجوی دکتری مدیریت اطلاعات و دانش دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات با بیان اینکه عمق اثرگذاری این مهمان ناخوانده کوچک تا همین جای کار نیز قابلیت بالایی در تغییر استراتژی‌ها، برنامه‌ها، چشم‌اندازها و اهداف، پیش‌فرض‌ها، مفاهیم و ابزارها دارد، گفت: مولفه‌های جدیدی در طرح و تدوین اسناد بالادستی و نقشه‌های راه در ابعاد مختلف بشری قابل توجه و اعتناست؛ تقویت خداباوری، یکپارچگی و ارتباطات به هم‌تنیده انسانی ملل، تاب‌آوری، ظرفیت شناور و قابل توسعه مراکز بهداشت و درمان، اولویت سلامت و شناخت نسبت به عوامل مخاطره‌آمیز طبیعی- جهش‌یافته یا سلاح بیولوژیکی- به ویژه شیوع بیماری‌های واگیر احتمالی از جمله مواردی است که هر سازمان، کشور و برنامه‌ای را نسبت به حوادث مشابه، آگاه‌تر یا مقاوم‌تر می‌کند.
قدمی تأکید کرد: در عرصه "علمی و آموزشی"، تقاضای بین‌رشته‌ای و رشته‌های جدید دانشگاهی شکل گرفته تا مقدمه ایجاد موضوعات نو در توسعه مراکز تحقیقاتی، دانش‌بنیان، مجلات و نشریات، برون‌دادهای علمی و ثبت اختراعات و فناوری‌ها باشد؛ آینده‌پژوهی، اگرچه دانشی جاری در دانشگاه‌ها و مراکز علمی بوده اما با غافلگیری اخیر، کاستی‌های وجود و اثرگذاری‌اش را به رخ می‌کشد. انعطاف آیین‌نامه‌های آموزشی در انطباق با شرایط آموزش از راه دور، رواج یادگیری ترکیبی با ابزارهای غیر حضوری، ایمن‌سازی بهداشتی محیط‌های یادگیری حضوری و جمعی در مقابل شیوع، افزودن نکات و دستاوردهای این تجربه در منابع آموزشی از موارد احتمالی حوزه آموزش خواهد بود.
وی خاطرنشان کرد: "فضای سیاسی و امنیتی"، مستلزم انطباق نگرش‌های پیشین با شرایط جدید و قیاس و اصلاح اولویت‌گذاری‌ها در تعاملات ملی و به ویژه بین‌المللی است. توجه به پارادایم‌ها و نظریات سیاسی در مدیریت و حاکمیت، دچار دگرگونی و یا حداقل آبستن ظهور مصادیق جدیدی از آن‌هاست؛ بخش قابل توجهی از تشکل‌ها و اتحادیه‌های بین‌المللی، مستعد از هم گسیختگی، فروپاشی یا تقویت و بازآرایی احتمالی می‌شوند. بازخوردهای سیاسی کشورهای ایتالیا و اسپانیا از بی‌اعتنایی یا کم‌توجهی به واکنش اتحادیه اروپا در ایفای نقش نسبت به مقابله با شیوع گسترده بیماری کووید-۱۹ در کشورهای عضو، موید این موضوع است.
این دانشجوی دکتری دانشگاه آزاد اسلامی با اشاره به اینکه تعاریف جدید در تجهیز و تقویت ساختارهای نظامی و دفاعی در حالت‌های آفندی و پدافندی در شکل واکنش‌گرای آن (نه شیوه پیش‌نگرانه یا فعال که انتظار از آینده‌پژوهی اثرگذار علمی است) متاثر از این رویداد قابل تصور است، افزود: ضرورت توجه به نظام‌های پشتیبان تصمیم حاکمیت در اولویت‌گذاری بین اجازه شیوع مقطعی یا کنترل شده، تسلیم در برابر اثر قهری تلفات از افراد آسیب‌پذیر نسبت به عامل ویروسی یا قربانی شدن بخش‌های دیگری که تمرکز خدمت ضروری از آنها برداشته می‌شود، از همه مهم‌تر پذیرش نقش واکنش‌زده یا حداکثر واکنش‌گرا یا نقش فعال یا حداقل پیش‌نگرانه (بر پایه مطالعات و بخش‌های سازمانی آینده‌نگر)، تفاوت دیدگاه‌های استراتژیک در مدیریت بحران و رویدادهایی از این دست است.
قدمی ادامه داد: نگاه به بیرون یا گرایش به درون؟ رویکرد درمانی (واکنش‌گرا) یا پیش‌گیرانه (آینده‌نگر)؟ استفاده از روش‌های نوین پزشکی یا طب سنتی یا تلفیقی از هر دو در مواجهه با این ویروس؟ پذیرش شیوع با شیب تند در نمودار ابتلا در محدوده کوتاه زمانی یا توزیع این ابتلا در محدوده وسیع‌تر زمانی با شیب ملایم‌تر و ایجاد فرصت توزیع خدمات بهداشتی کیفی به مبتلایان و امکان تولید یا تامین واکسن این بیماری؟ قرنطینه مطلق یا محدودیت نسبی ارتباطات انسانی و اجتماعی و یا روال عادی زندگی اجتماعی با رعایت نکات بهداشت فردی؟ از دیگر سوالات وابسته به مطالعات آینده‌پژوهی و دستاوردهای منابع انسانی علمی و اجرایی سرزمینی، حتی با کاربرد کوتاه مدت و در حین رویداد است. اصلاح اولویت‌ها و تخصیص اعتبار و برنامه‌ریزی راهبردی و تجهیز زیرساخت‌ها در حوزه بهداشت و درمان متناسب با ایجاد شرایط مشابه از دیگر موارد احتمالی قابل تحقق خواهد بود.
وی تصریح کرد: فرضیه‌های اهرم مداخله‌دهنده در رقابت تجاری قدرت‌های اقتصادی(شیوع عمدی)، به کارگیری ابزاری در کاهش غیر اخلاقی جمعیت کره زمین(شیوع عمدی)، کار علمی محرمانه یا تولید سلاح بیولوژیکی مخفی (انتشار غیرمترقبه و از کنترل خارج‌شده پیش از موعد) و حمله بیولوژیکی به نژادهای هدف (شیوع عمدی)، مستلزم آگاهی (پیش‌آگاهی) حاکمیت و مدیران کلان در مواجهه بین‌المللی و اتخاذ تدابیر ملی در مقابله، کنترل و مدیریت مطابق با آرمان‌ها و منافع در سامان‌دهی اجتماعی و فرهنگی و افکار عمومی، سازمان‌دهی اقتصادی متناسب با رویداد و تجهیز و آرایش مناسب امنیتی و حفاظتی در خور، خواهد بود.
این دانشجوی دکتری مدیریت اطلاعات و دانش گفت: بانک‌های اطلاعاتی از نظام‌های پشتیبان تصمیم، توان تحلیل و اقدام فعال و به‌هنگام در مواجهه با تحرکات موازی و یا بهره‌برداری پوششی احتمالی از این رویداد (برنامه‌ریزی شده و عمدی یا فرصت‌طلبانه) از سوی دولت‌ها به ویژه دول متخاصم را به مدیران حاکمیتی خواهد داد؛ "حرکت‌های اخیر"؛ حملات و تجاوزات هوایی رژیم صهیونیستی به اهدافی در خاک سوریه، تلاش رژیم سعودی در انتقال ویروس به منطقه در امان مانده از این شیوع بین‌المللی در یمن (حمله بیولوژیکی)، تحرکات آمریکا در پایگاه‌های نظامی خود در منطقه خاورمیانه به‌ویژه در کشور عراق و آزمایش‌های نظامی کره‌شمالی، نمونه‌هایی از این گونه تحرکات هستند.
وی عنوان کرد: در سطح "قضایی و حقوقی"؛ محتاج وضع قوانین قرنطینه، محدودیت عبور و مرور و مبادلات و ارتباطات اجتماعی، رسانه‌ای و سختی‌کار، جبران زیان و... هستیم؛ در بحث "اقتصادی"؛ ایجاد یا تقویت بخش تاب‌آوری، کنترل و مدیریت بحران در سازمان‌های اقتصادی لازم به نظر می‌رسد. تغییر و انطباق در شرایط ضوابط کارفرمایی، رعایت نکات بهداشتی در تولید، توزیع و پشتیبانی به ویژه در محصولات غذایی، دارویی و بهداشتی، توجه به کسب‌وکارهای الکترونیکی، پیش‌بینی منابع مصروف در دوره‌های زمانی طولانی توقف تولید و... ضروری خواهد بود. جهت‌گیری سرمایه‌گذاری‌های جدید به سمت تولید و ساخت تجهیزات و داروهای بهداشتی و درمانی و ابزار حفاظتی بیمارستانی، داروسازی، کسب‌وکارهای الکترونیکی، آموزش‌های از راه دور و مجازی و توسعه تحقیقات بر روی علوم پزشکی به ویژه بیماری‌های واگیردار، خواهد رفت. لذا بر روی ارزش سهام شرکتهای موجود موثر بوده و خوشه‌های جدید صنعتی و سرمایه‌گذاری احتمالی را شکل داده و اولویت‌های اقتصادی دولت‌ها و شرکتهای چندملیتی و بین‌المللی کلان را دستخوش تغییر خواهد کرد.
این دانشجوی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تاکید کرد: در حیطه "فرهنگی"؛ با تربیت و آموزش نسل‌های حاضر و آینده با اقتضائات جدید و نگاه نقادانه نسبت به شتاب بشر در بهره‌برداری بی‌حد و حصر از منابع طبیعی و ذخایر حیاتی در یک مسابقه نامیمون و بدون جایگزینی و جبران منابع، آسیب به محیط زیست و آلایندگی نعمات الهی و نقض امانت‌داری و حفظ منافع نسل‌های آتی و محتمل دانستن پاسخ طبیعت، عقوبت الهی و مکافات عمل، برای زمینه رشد و تعالی اخلاقی انسان، فرصت بی‌بدیلی است؛ در این راستا لازم است ابزارهای دینی، فرهنگی، هنری و ورزشی در توجه دادن به نوع دوستی، مساعدت و همکاری گروهی با حداقل اشتراکات و تقویت فصل مشترک در مقابله با هجمه‌های مشابه و پیشگیری از دست‌درازی دور از قاعده بشر از منابع، به کار گرفته شود. آینده‌پژوهی برخلاف برنامه‌ریزی راهبردی، حرکت به بیرون و آینده‌نگاری است تا پیش‌گویی و حرکت به سمت یک چشم‌انداز کوتاه مدت (حرکت به درون).
قدمی ادامه داد: این استراتژی، مستلزم حرکت حساب‌شده فرهنگی هماهنگ با آرمان‌های سیاسی حاکمیت در خلق و بسط فرضیه‌ها و نظریه‌های اصیل و بدیل ایرانی و اسلامی در مقابله با نظریه‌های مادی‌گرایانه غربی است. بروز رفتارهای مذهبی ادیان توسط افراد غیرباورمند و حتی ملحد در نقاط مختلف جهان در این مقطع ترس و وحشت عمومی، تشنگی و فطرت پذیرنده و حقیقت‌جوی آدمی را نشان می‌دهد؛ تولید محتواهای مکمل فرهنگی (کتاب، داستان، نمایش، فیلم، انیمیشن و بازی) و هنری در هدایت افکار عمومی و بین‌المللی، یاری‌گر ملت خالق آینده به جای ملت واکنش‌زده، خواهند بود. آموزه‌های عقیدتی ما از خزائن مبنایی و معرفتی دین منطق (اسلام)، توصیه‌های آینده‌نگرانه و در حوزه تخصصی بهداشتی و کنترل شیوع بیماری‌های واگیر، حاوی کلیات و جزئیاتی در غلبه بر این گونه حوادث است که محتاج مطالعه، به‌کارگیری و نشر عمومی در این فرصت مغتنم خواهد بود.
وی بیان کرد: در حوزه "اجتماعی"؛ توجه به عوامل محدودکننده تعاملات سنتی در همه‌گیری و برعکس امکان به‌کارگیری وسیع ابزار ارتباطی جمعی مجازی، ارتباط تلویزیونی، ارتباطات دو و چند طرفه شبکه‌ای، آمادگی مواجهه با حجمی از پرونده‌ها در دادگاه‌های خانواده، بیکاری، رشد مقطعی جمعیت و به تبع آن ایجاد موجی از نوسان در نمودار جمعیتی و اثرات مترتب بر آن در بخش‌های مختلف سیاسی، اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و آموزشی از احتمالات تحقق و محتاج تمرکز خواهد بود؛ نظام مدیریت در سطح ملی، قانون‌گذاری، دولتی و حوزه بهداشت و درمان (واکنش‌زده)، نیروهای نظامی، انتظامی و قضائی (واکنش‌گرا)، نیروی مردمی بسیج و سازمان امداد و نجات هلال احمر (یک اقدام پیش‌نگرانه درازمدت)، هر یک اثرگذاری خود در کنترل و مدیریت متناسب با استطاعات و اقتضائات موجود در مقابله با رویداد مزبور را داشته‌اند.
این دانشجوی دکتری مدیریت اطلاعات و دانش دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات خاطرنشان کرد: برای یک اقدام فعال (آینده‌نگری و آینده‌نگاری) در مواجهه با موارد مشابه، جامعه نیازمند حوزه‌های پویای آینده‌پژوهی به مثابه یک فناوری نرم بر پایه مطالعات، سامانه‌های مجهز، پایگاه‌های اطلاعاتی و مدیریت دانش در استفاده از الگوها، معادلات ریاضی و رایانه‌ای (نظام‌های خبره و هوش مصنوعی)، شبیه‌سازی و نظریه بازی‌ها به عنوان ابزار سیستم‌های تصمیم در مواجهه با پدیده‌های غیرخطیِ چندوجهی، آشوب و پیچیدگی است.
انتهای پیام/۴۱۱۸/
منبع: آنا
کلیدواژه: پدافند غیرعامل مدیریت دانش کرونا ویروس کرونا آینده پژوهی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات دانشجوی دکتری کنترل و مدیریت آینده پژوهی بین المللی
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت ana.press دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «آنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۷۴۹۱۰۲۰ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
ما نیازمند معلمان تراز انقلاب هستیم
به گزارش حوزه استان های خبرگزاری تقریب، حجت‌الاسلام والمسلمین عبادی زاده در خطبه های نماز جمعه با اشاره به اینکه معلمین در تحول بنیادین آموزش و پرورش نقش اول را دارند، گفت: اولین نقش در تربیت را مربیان دارند و این قشر شریف‌ترین افراد جامعه هستند که به سبب رسالت انبیا را دارند.
وی ادامه داد: اگر نظام آموزش و پرورش در ایران بر همین مبنا از دو واژه «تربیت و تعلیم» استوار می‌شد، همانگونه که در کشورهای عربی اول تربیت و تعلیم است، بسیار اثرات بهتری را داشت و لذا در جامعه قدر و منزلت معلم باید رفیع باشد.
امام جمعه بندرعباس با بیان اینکه ۱۴ هزار شهید کارگر را تقدیم انقلاب اسلامی کرده‌ایم که این افتخار جامعه کارگری است، گفت: این شهدا مظهر عزت و سربلندی جامعه کارگری ما هستند.
حجت‌الاسلام والمسلمین عبادی زاده عنوان کرد: شعار سال که جهش تولید با مشارکت مردمی است متوجه این شغل است که نقشی بی بدیل در اقتصاد دارند که می‌توانند با تلاش سطح تولید را بالا ببرند یا کاهش دهند.
وی اظهار کرد: کارگران ما امروز کم توقع‌ترین اقشار در جامعه هستند و پایین‌ترین حقوق دستمزدها برای آنها است، اما سوال اینجاست که چرا باید این گونه باشد که سخت‌ترین کارها را انجام دهند.
حجت‌الاسلام والمسلمین عبادی زاده با اشاره به روز خلیج فارس، ابراز کرد: قرار دادن نام روز خلیج فارس ناظر بر این است که در جامعه ما فرهنگ استکبار ستیزی در جای جای میهن اسلامی جایگاه بالا دارد.
وی اظهار کرد: خلیج فارس در راهبرد امنیت ملی ما یک نقش و سهم بی‌بدیل دارد و خلیج در قبل از اسلام و میلاد مسیح نیز در منابع اسلامی خلیج فارس بوده و دریای پارس نام نهاده است و این نام نیز خواهد ماند.
امام جمعه بندرعباس با تأکید بر اینکه در هیچ جای از اسناد تاریخی نامی به جز خلیج فارس وجود ندارد، گفت: مگر می‌شود با یک تاریخ جنگید و نام اماکن مختلف که به رسمیت شناخته شده‌اند را تغییر داد، بنابراین باید مراقبت کنیم و وظیفه ما است که در مقابل تحریف تاریخ ایستادگی کنیم.
انتهای پیام/
تیم فوتسال افغانستان نیمی از راه جام جهانی را طی کرد