درباره بیماری‌های زونوتیک/ چرا عفونت‌های حیوانات برای انسان بسیار خطرناک هستند؟
تاریخ انتشار: ۹ اردیبهشت ۱۳۹۹ | کد خبر: ۲۷۷۵۵۴۱۱
در شرایطی که هنوز مشخص نیست منبع کروناویروس جدید کدام حیوان یا حیوانات بوده است، دانشمندان اطمینان دارند که SARS-CoV-2، ویروسی که موجب بیماری کووید-19 می شود، از حیوانات سرچشمه گرفته است.
به گزارش گروه سلامت عصر ایران به نقل از "مدیکال نیوز تودی"، تعداد موارد تایید شده کووید-19 در سراسر جهان شگفت آور است.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
اما بیماری های زونوتیک که به بیماری های قابل انتقال از حیوان به انسان گفته می شود تا پیش از این که کووید-19 در کانون توجهات قرار بگیرد نیز تعداد زیادی از مردم جهان را تحت تاثیر قرار داده اند.
به عنوان مثال، گزارشی بین المللی در سال 2012 اعلام کرد که 56 بیماری این چنینی سالانه مسئول 2.5 میلیارد مورد بیماری و 2.7 میلیون مرگ در سراسر جهان بوده اند. از جمله این بیماری ها می توان به هاری، توکسوپلاسموز، تب کیو، تب دانگ، آنفلوآنزای مرغی، ابولا و سیاه زخم اشاره کرد.
افزون بر این، بیماری های تنفسی شبه آنفلوآنزا منتقله از حیوانات نیز در قرن گذشته مرگبار بوده اند. آنفلوآنزای اسپانیایی در سال 1918 موجب مرگ 50 میلیون نفر شد و شیوع آنفلوآنزای هنگ کنگی در سال 1968 جان 700 هزار نفر را گرفت.
اما چرا بیماری های قابل انتقال از حیوانات به انسان بسیار خطرناک هستند؟ بخشی از آن با سیستم ایمنی بدن انسان مرتبط است. بخشی دیگر انتخاب طبیعی است. همچنین، حیوان خاصی که ویروس را انتقال می دهد ممکن است نقشی در این زمینه داشته باشد.
ویروس حیوانی در برابر سیستم ایمنی بدن انسانیکی از دلایلی که ویروس های حیوانات برای انسان ها بسیار خطرناک هستند این است که ما ابزاری برای مقابله و رسیدگی با آنها نداریم. سیستم ایمنی بدن ما با این ویروس های جدید سرو کار نداشته است، از این رو، نمی داند چگونه به این مهمان ناخوانده واکنش نشان دهد.
به گفته پژوهشگران، بیشتر ویروس هایی که وارد بدن انسان می شوند توسط سیستم ایمنی با موفقیت نابود می شوند یا از دستگاه گوارش عبور می کنند. با این وجود، گاهی اوقات، یک ویروس حیوانی می تواند در میزبان انسانی تکثیر شود.
زمانی که ویروس حیوانی در بدن نخستین انسان تکثیر می شود، بسیار مهم است. در این نقطه حساس، ویروس می تواند تحت محدودیت های انتخابی بدن انسان برای نخستین بار جهش یافته و تکامل یابد و خود را برای تکثیر در میزبانی جدید سازگار کرده و ارتقا دهد.
زمانی که این اتفاق رخ می دهد، سیستم ایمنی باید واکنش نشان دهد. سیستم ایمنی باید همراه با تکامل ویروس فعالیت بیشتری داشته و یک واکنش ایمنی را ارائه کند. بدن انسان قبلا با این تهدید مواجه نشده و از این رو، هیچ سلاح از پیش آماده در زرادخانه خود ندارد و باید برای مقابله با این تهدید به سرعت سلاحی جدید تولید کند.
اما شکل‌گیری این ابزار دفاعی می تواند چند روز یا بیشتر طول بکشد. در همین حال، ویروس ممکن است برای تکثیر سریع‌تر یا حتی فرار از واکنش سیستم ایمنی تکامل یافته باشد.
رقابت تسلیحاتی تکاملیبه بیان دیگر، ویروس حیوانی و سیستم ایمنی بدن انسان وارد یک رقابت تسلیحاتی می شوند و همانند هر رقابت تسلیحاتی دیگری، یکی از دو رقیب می تواند پیروز شده یا هر دو به بن بست برسند.
به گفته کریستوفر کلمن، استادیار ایمونولوژی عفونی در دانشگاه ناتینگهام، انگلیس، فرض کلی این است همانگونه که ویروس ها در یک میزبان تکامل می یابند، برای میزبان کمتر خطرناک می شوند. آنها قصد دارند از انتقال خود اطمینان حاصل کنند و نمی خواهند پیش از بهره‌مندی از این فرصت به سرعت موجب مرگ میزبان خود شوند.
همواره این گونه نیست اما یک ویروس که با انسان ها سازگار می شود ممکن است در بلند مدت کمتر برای ما خطرناک باشد زیرا رقابت تسلیحاتی تکاملی بین ویروس و میزبان به نوعی بن بست رسیده که طرفین نه کاملا راضی بوده و نه از بین رفته اند.
افزون بر این، یک ویروس که به طور کامل با یک میزبان حیوانی سازگار شده است ممکن است کاملا برای انسان ها بی ضرر باشد.
کریستوفر کلمن به نمونه هایی از ویروس های حیوانی مهاجم در خانواده کروناویروس از جمله ویروس برونشیت عفونی مرغ ها، ویروس پریتونیت عفونی گربه ای در گربه ها یا ویروس گاستروانتریت مسری، عاملی مرگبار برای بچه خوک ها، اشاره داشته است. هیچ یک از این ویروس ها موجب عفونت یا هیچ گونه بیماری در انسان ها نمی شوند.
از سوی دیگر، یک ویروس که در حیوانات تکامل یافته اما توانایی آلوده کردن انسان ها را نیز دارد، در صورت انتقال به انسان ممکن است مرگبارتر باشد.
این شرایط به ویژه زمانی که در نظر بگیریم سیستم های ایمنی حیوانات بسیار متفاوت از سیستم ایمنی انسان ها است یا حیوانات دارای مکانیزم های دفاعی ویژه هستند که انسان ها فاقد انها هستند، ممکن است درست باشد.
خفاش ها و ایمنی گوش به زنگبه عنوان مثال، این حقیقت که ویروس های بسیار مضر مانند سارس، مرس و ابولا همگی از خفاش ها سرچشمه گرفته اند، این پرسش را مطرح می کند که این حیوان چه چیزی در اختیار دارد که ما فاقد آن هستیم؟
چگونه خفاش ها می توانند حامل ویروس هایی باشند که در برخی موارد برای انسان ها فوق العاده کشنده هستند اما به نظر نمی رسد کمترین آسیبی به خود این حیوانات وارد کند؟
مطالعه ای جدید به رهبری کارا بروک، دانشجوی فوق دکترا در دانشگاه کالیفرنیا برکلی به این پرسش پرداخته است. این پژوهش نشان می دهد توانایی های ایمنی منحصر به فرد خفاش ها آنها را قادر به حمل و حفظ بار ویروسی بالا می کند، بدون این که خود آنها بیمار شوند.
برخی خفاش ها دارای یک واکنش ایمنی ضد ویروس به نام مسیر اینترفرون دائما روشن هستند.
در بیشتر پستانداران دیگر، داشتن چنین واکنش ایمنی گوش به زنگ موجب التهاب مضر می شود. با این وجود، خفاش ها صفات ضد التهابی را کسب کرده اند که از آنها در برابر چنین آسیبی محافظت می کند.
این خبر خوبی برای خفاش ها است اما شرایط برای پستانداران دیگر چگونه است؟ این حقیقت که خفاش ها دارای چنین مکانیزم دفاعی خوبی هستند به این معنی است که ویروس انگیزه لازم برای تکثیر سریع‌تر را در اختیار دارد.
توانایی های منحصر به فرد سیستم ایمنی خفاش ها در نهایت ویروس ها را قوی‌تر می سازد. این همانند تمرین با یک رقیب حرفه ای و ترقی و افزایش قدرت در نتیجه آن است.
مکانیزم های دفاعی سیستم ایمنی خفاش ممکن است محرکی برای تکامل ویروس هایی با قابلیت انتقال سریع‌تر باشد و در شرایطی که خفاش ها به خوبی در برابر آثار مضر ویروس های خود محافظت می شوند، موجودات دیگر از جمله انسان ها چنین شانسی ندارند.
کووید-19: خفاش ها، پانگولین ها یا مارها؟در مورد کروناویروس جدید، نطریه های مختلفی درباره این که ویروس SARS-CoV-2 از کدام حیوان به انسان منتقل شده است، وجود دارند. دانشمندان خفاش ها، پانگولین ها یا حتی مارها را به عنوان ناقلان احتمالی در نظر گرفته اند.
مشخص کردن حیوانات خاص اهمیت دارد زیرا می تواند بینشی درباره ساختار ژنتیکی ویروس و روش های مقابله با آن را ارائه کند. اما باید این احتمال را نیز در نظر گرفت که کروناویروس جدید ممکن است دارای چند منبع حیوانی باشد.
به عنوان مثال، در مورد ویروس SARS-CoV گربه زباد به عنوان شناخته شده‌ترین گونه ناقل ویروس مطرح بود، اما پستانداران کوچک دیگری نیز آلوده بودند. همچنین، اگرچه شترهای تک کوهان منبع ویروس MERS-CoV بودند، شواهدی قوی مبنی بر این که سایر شترها نیز می توانند آلوده شوند نیز وجود دارد.
بدون در نظر گرفتن این که کدام حیوان کروناویروس جدید را به انسان منتقل کرده است، شاید پرسش مهم‌تر این باشد که چه زمانی و کجا ویروس جهش یافته است؟
دو سناریو جایگزین برای کووید-19در مطالعه ای جدید پژوهشگران به رهبری کریستین اندرسن، استادیار ایمونولوژی و میکروبیولوژی در موسسه پژوهشی لاجولا در کالیفرنیا از داده های ژنومی موجود برای تعیین این که منشا کروناویروس جدید طبیعی بوده یا توسط انسان ساخته شده است، استفاده کردند.
با بیان این که ویروس نتیجه تکامل طبیعی بوده است، مولفان اشاره داشتند بسته به این که آیا ویروس به شکل فعلی خود در حیوانات تطبیق یافته یا انسان ها، دوره همه گیری کروناویروس جدید می تواند متفاوت باشد.
اگر SARS-CoV-2 در گونه های حیوانی دیگر از پیش سازگار شده باشد، خطر بروز دوباره چنین رویدادهایی وجود دارد.
به بیان دیگر، اگر ویروس به وضعیت فعلی خود در حیوانات تکامل یافته باشد، حیوانات به انتقال آن بین یکدیگر ادامه خواهند داد و ویروس می تواند بار دیگر در هر زمانی به انسان منتقل شود.
این سناریو می تواند توضیح دهد که چرا ویروس به این سرعت گسترش می یابد. با توجه به توسعه صفات بیماری‌زایی خود در حیوانات، SARS-CoV-2 زمانی که وارد نخستین میزبان انسانی خود شده، از قبل برای گسترش و تکثیر سریع آماده بوده است.
در مقابل، اگر روند سازگاری و تطبیق در انسان ها رخ داده باشد، حتی اگر انتقال های حیوان به انسان تکرار شود، احتمال یک شیوع بیماری دیگر کمتر می شود.
در حال حاضر، آگاهی از این که کدام سناریو محتمل است ممکن نیست. تنها گذشت زمان و پژوهش های بیشتر پاسخ را مشخص خواهد کرد.
-------------------------------
بیشتر بخوانید:
موفق‌ترین کشورها در مدیریتِ مهار کرونا کدامند؟
گربه ها می توانند چه کسانی را مریض کنند؟
لینک کوتاه: asriran.com/0032ldمنبع: عصر ایران
کلیدواژه: عفونت کروناویروس سلامت کروناویروس جدید سیستم ایمنی بدن رقابت تسلیحاتی ویروس حیوانی برای انسان بدن انسان بیماری ها انسان ها ویروس ها یک ویروس خفاش ها کووید 19
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.asriran.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «عصر ایران» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۷۷۵۵۴۱۱ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
مرگ ۳ میلیون کارگر در جهان در پی حوادث و امراض/ ۵ شغل پرخطر
رئیس انجمن متخصصین بهداشت حرفه‌ای ایران با بیان اینکه حوادث و بیماری‌های شغلی سالانه منجر به مرگ ۳ میلیون کارگر در جهان می‌شود، گفت: کشاورزی، ساخت‌وساز، جنگل‌داری و ماهیگیری و تولید، پرخطرترین بخش‌ها از نظر حوادث شغلی هستند. - اخبار اجتماعی -
حسن اصیلیان مهابادی در گفت‌وگو با خبرنگار اجتماعی خبرگزاری تسنیم با اشاره به فرارسیدن اول ماه می و روز جهانی کارگر درباره حوادث شغلی کارگران اظهار کرد: براساس آخرین گزارش سازمان جهانی کار، سالانه نزدیک به 3 میلیون نفر در جهان بر اثر حوادث و بیماری‌های حرفه‌ای (ناشی از کار) جان خود را از دست می‌دهند.
مرگ 3 میلیون کارگر در جهان به علت حوادث و بیماری‌ها
وی ادامه داد: بیشتر این مرگ و میرهای ناشی از کار که مجموعاً 2.6 میلیون مرگ را شامل می‌شود، به علت بیماری‌های ناشی از کار است و 400 هزار مورد نیز مربوط به حوادث شغلی است که به واسطه عدم رعایت اصول ایمنی ایجاد می‌شود.
مثال‌هایی از سختی کار و حوادث شغلی کارگران
اصیلیان با ارائه مثالی افزود: در جامعه مشاغل زیادی داریم که شامل اصناف کارگری و مشاغل خانگی و کارگاه‌های کوچک تا بزرگ مانند صنایع فولاد، پتروشیمی و پالایشگاه‌ها و معادن زیرزمینی می‌شود. این مشاغل وابسته به نوع کار، عوامل زیان‌آوری تولید می‌کنند برای مثال کارگرانی که در کارگاه‌های جوشکاری کار می‌کنند خواسته یا ناخواسته در معرض آلاینده‌های تولیدشده و دودهای ناشی از جوشکاری قرار می‌گیرند که حاوی فلزاتی مانند کروم است که ممکن است سمی و سرطان‌زا باشند. در برخی محیط‌های کاری پر صدا نیز آلودگی صوتی ایجاد می‌شود و کارگران در معرض این اصوات ممکن است به ناراحتی‌های عصبی و کری شغلی و ... دچار شوند.
وی تصریح کرد: بسته به نوع آلاینده‌ای که در صنایع تولید می‌شود کارگران ممکن است دچار بیماری‌های مختلفی شوند. بیماری‌های قلبی عروقی، سرطان و بیماری‌های تنفسی(ریوی) سه علت اصلی مرگ و میر ناشی از کار در کارگران به شمار می‌روند.
اهمیت بهداشت حرفه‌ای در کاهش حوادث و بیماری‌های ناشی از کار
رئیس انجمن متخصصین بهداشت حرفه‌ای ایران با بیان اینکه تمرکز بر بهداشت حرفه‌ای می‌تواند از عوامل زیان‌آور شغلی جلوگیری کند، بیان کرد: بهداشت حرفه‌ای به معنای به‌کارگیری روش‌هایی است که این عوامل خطرزا را در حرفه‌ها و مشاغل اندازه‌گیری و روش‌های کنترلی ارائه می‌کند برای مثال متخصصان بهداشت حرفه‌ای قبل از اینکه سموم به لایه‌های تنفسی یک کارگر وارد شود با استفاده از روش‌های ایمنی و مهندسی (مثلاً پیشنهاد تهویه مناسب) این آلاینده‌ها را کنترل و از ورود آنها به بدن کارگران جلوگیری و سلامت کارگران را تضمین می‌کند.
بهداشت حرفه ای عمر مفید کارگران را افزایش می‌دهد
وی با اشاره به اینکه برنامه‌هایی که متخصصان بهداشت حرفه‌ای برای پیشگیری دارند می‌تواند عمر مفید کارگران را افزایش دهد، تصریح کرد: در کشورهای توسعه یافته به بهداشت حرفه‌ای توجه زیادی شده و محیط کار افراد بر اساس استاندارد است و کارگران در آنها امنیت و احساس آرامش دارند و تولید آنها نیز باکیفیت و ایمن است اما در کشورهای در حال توسعه هنوز مشکلات زیادی در این زمینه و رعایت بهداشت حرفه‌ای و ایمنی وجود دارد و برخی کشورها اصلا به این موارد توجه نمی‌کنند.
وضعیت بهتر ایران از نظر بهداشت حرفه‌ای نسبت به منطقه
استاد گروه مهندسی بهداشت حرفه‌ای و ایمنی کار دانشگاه تربیت مدرس با بیان اینکه در کشور ما نیز نسبت به قبل از انقلاب پیشرفت‌های قابل ملاحظه‌ای در بهداشت حرفه‌ای حاصل شده است، بیان کرد: ایران از نظر رعایت بهداشت حرفه‌ای وضعیت بهتری نسبت به کشورهای منطقه دارد اما نیاز است که نقش متخصصان بهداشت حرفه‌ای پررنگ‌تر شود. در این راستا نیز قانون کار در ایران پشتوانه خوبی برای رعایت بهداشت حرفه‌ای است. برای مثال در قوانین تأکید شده کارفرمایانی که بالای 25 نفر کارگر دارند باید از متخصصان بهداشت حرفه‌ای در محیط کار بهره ببرند.
بهانه کارفرمایان برای عدم رعایت ایمنی و بهداشت محیط کار
وی اضافه کرد: در عین حال متاسفانه در بسیاری از موارد شاهد این هستیم که کارفرمایان به بهانه هزینه‌زا بودن اقدامات کنترلی، توصیه‌های متخصصان بهداشت حرفه‌ای را در محیط کار پیاده‌سازی نمی‌کنند، در حالی که رعایت اصول ایمنی و بهداشتی ساده اگرچه در وهله اول ممکن است هزینه‌زا به نظر برسد اما به دلیل ارتقای سلامت کارگران، نوعی سرمایه‌گذاری برای آینده به شمار می‌رود.
نبود تعامل بین دو وزارتخانه کار و بهداشت
اصیلیان به ضعف‌های قانونی موجود در زمینه رعایت اصول ایمنی و بهداشتی در محیط کار اشاره و خاطرنشان کرد: کارشناسان و بازرسان وزارت بهداشت عمدتاً نظارت بر اصول بهداشت محیط کار و بهداشت حرفه‌ای و کارشناسان و بازرسان وزارت کار بررسی رعایت نکات ایمنی در محل کار کارگران را برعهده دارند اما از سویی در زمینه تعداد نیروهای موجود کمبود وجود دارد و به اندازه کافی بازرس در این حوزه نداریم و از سوی دیگر وزارت بهداشت و وزارت کار نتوانسته‌اند با همکاری و هم‌افزایی، بر رعایت اصول ایمنی و بهداشتی در محیط‌های کاری نظارت مناسبی داشته باشند.
وجود بیش از 5000 نیروی بهداشت حرفه‌ای در کشور
وی درباره تعداد نیروهای بهداشت حرفه‌ای در کشور نیز بیان کرد: الان تعداد فارغ‌التحصیلان حدود 5000 نفر است اما نیاز است که این تعداد ارتقا یابد.
آمار دقیقی از بیماری های شغلی نداریم!
رئیس انجمن متخصصین بهداشت حرفه‌ای ایران یادآور شد: متاسفانه در رابطه با بیماری‌های ناشی از کار هیچ آمار متقنی در کشور نداریم در حالی که احصای آمار دقیق می‌تواند به پیشگیری بهتر از این بیماری‌ها کمک کند.
وقوع حوادث ناشی از کار در مردان بیش از زنان
به گفته وی، طبق گزارش سازمان جهانی کار مردان در حوادث ناشی از کار، بیشتر از زنان جان خود را از دست می‌دهند و منطقه آسیا و اقیانوسیه بالاترین مرگ و میر ناشی از کار را به دلیل وسعت نیروی کار این منطقه دارد.
5 شغل پرخطر کارگری
وی با اشاره به اینکه کشاورزی، ساخت‌وساز، جنگل‌داری و ماهیگیری و تولید، پرخطرترین بخش‌ها از نظر حوادث شغلی هستند، گفت: از هر سه صدمه شغلی کشنده در سراسر جهان، یک مورد در میان کارگران کشاورزی رخ می‌دهد.
تغییرات اقلیمی عامل اثرگذار بر محیط کار
استاد دانشگاه تربیت مدرس با اشاره به اینکه تغییرات اقلیمی و تحولات الگوهای آب و هوایی تأثیرات قابل توجهی بر دنیای کار به ویژه حوزه ایمنی و بهداشت حرفه ای کارگران دارد، تصریح کرد: در مشاغلی که در محیط‌های روباز فهالند، نمونه‌هایی از خطرات شغلی که با تغییرات اقلیمی تشدید می‌شوند عبارت است از تنش‌های حرارتی، پرتو ماوراء بنفش، آلودگی هوا، رویدادهای غیر عادی اقلیمی مثل طوفان، بارندگی، گرما و سرما و... به همین دلیل سازمان بین المللی کار، شعار امسال را "زمان رو به اتمام است؛ در شرایط تغییر اقلیم، هم اکنون از ایمنی و بهداشت حرفه‌ای محیط کار اطمینان حاصل کنیم" اعلام کرده است.
انتهای پیام/
تصاویر پدر ساواکی مهران غفوریان