ماکیاولی و سیاست مدرن/«شهریار» در ایران

خبرگزاری مهر، گروه فرهنگ: امروز سوم ماه مه ۲۰۲۰ (یکشنبه ۱۴ اردیبهشت ۱۳۹۹) برابر است با پانصد و پنجاه و یکمین سالروز تولد نیکولو ماکیاولی فیلسوف، شاعر و نمایشنامه‌نویس مشهور و اثرگذار ایتالیایی. او یکی از شخصیت‌های برجسته در علوم سیاسی مدرن است. «شهریار» شناخته شده‌ترین اثر ماکیاولی در ایران است و یکی از بحث بر انگیزترین آثار در تاریخ تفکر بشری به شمار می‌آید.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

«شهریار» را نخستین منبع تئوریک و متن مادر سیاست مدرن دانسته‌اند و ماکیاولی را به سبب نوشتن این متن بنیان گذار سیاست مدرن. نخستین چاپ «شهریار» به سال ۱۵۳۲ در انتشارات «آنتونیو بلادو» شهر رم و همچنین انتشارات «برناردو جونتا» در فلورانس درآمد که این هر دو بار پس از مرگ ماکیاولی بود. «گفتارها» نیز دیگر کتاب مهم اوست که در آن استقلال قوانین سیاسی از قوانین اخلاقی را بحث کرده است.

«شهریار» و سیاست مدرن

ماکیاولی در این کتاب شهریاری را دارای دو نوع کلی می‌داند: نخست شهریاری موروثی و دیگر شهریاری نوبنیاد. او اما به شهریاری موروثی توجهی نداشته و بیشترین بحثش در کتاب «شهریار» درباره شهریاری نوبنیاد است. بر خلاف متفکران کلاسیک، ماکیاولی باور دارد که سیاست، ساختاری غیر طبیعی و آفریده هنر انسانی است. درک این نکته مستلزم در ذهن داشتن این موضوع است که نظریه سیاسی ماکیاولی، خود را تحت عنوان نظریه‌ای این دنیایی ارائه می‌دهد؛ به علاوه کاربرد عملی آن مستلزم بُعدی نو در هستی شناسی است.

این کتاب که عنوان برجسته‌ترین اثر نیکولو ماکیاولی را نیز با خود به همراه دارد در سال ۱۵۱۳ نوشته شده است، اما نخستین چاپ آن پس از مرگ نویسنده در دسترس مخاطبان قرار گرفت. نخستین چاپ آن در ۱۵۳۲ در رم، در انتشارات آنتونیو بلادو و در فلورانس، در انتشارات برناردو جونتا درآمد و از آن سال تاکنون این کتاب بدل به انجیل مقدس رهبران سیاسی در سراسر جهان شده است. «شهریار» در سال ۱۵۵۹ در فهرست کتاب‌های ممنوعه پاپ گنجانده شد و نویسنده آن را «ماکیاولیِ شیطان» نامیدند.

ماکیاولی کتاب را در ۲۶ فصل تنظیم کرده و در هر فصل توصیه‌های مهمی درباره مملکت داری به شهریاران نوبنیاد ارائه می‌کند. عناوین فصول یک تا ۱۳ کتاب به ترتیب به این شرح است: «شهریاری‌ها بر چند گونه‌اند و شیوه‌های فراچنگ آوردنشان»، «درباره شهریاری‌های ارث‌برده»، «درباره شهریاری‌های پیوندی»، «چرا در پادشاهی داریوش، که به دست اسکندر افتاد، پس از مرگ اسکندر مردم بر جانشینان وی نشوریدند»، «در باب شیوه حکومت بر آن شهرها یا شهریاری‌ها که پیش از آن با قانون خود می‌زیسته‌اند»، «در باب آن شهریاری‌ها که به نیرو و هنر خود گیرند»، «در باب شهریاری‌های نوبنیاد که به بازو و بخت دیگران گیرند»، «در باب آنان که با تبهکاری به شهریاری رسند»، «در باب شهریاری مردمی»، «در باب ارزیابی قدرت شهریاری‌ها»، «در باب شهریاری دین یاران»، «در باب گونه‌های سپاه و سپاهیان مزدور» و «در باب سپاهیان کمکی، آمیخته و بومی».

همچنین عناوین فصول ۱۴ تا ۲۶ کتاب نیز به ترتیب از این قرار است: «شهریار و لشکر آرایی»، «در باب آن‌چه مایه ستایش و نکوهش بهر مردمان است به ویژه شهریاران»، در باب بخشندگی و تنگ‌چشمی»، «در باب سنگدلی و نرمدلی و این‌که مهر انگیزی بهتر یا ترس‌انگیزی»، «در باب شیوه درست پیمانی شهریاران»، «در باب پرهیز از خوار و نفرت‌انگیزشدن»، «در باب سودمندی یا زیانمندی دژها و دیگر چاره‌اندیشی‌ها که شهریاران کنند»، «شهریار را چه باید کرد تا نامبردار شود»، «در باب رایزنان ویژه شهریار»، «چگونه از چاپلوسان می‌باید پرهیخت»، «در کارهای بشری بخت تا کجا دست‌اندرکار است و چگونه با آن می‌توان ستیزید» و «فراخوانشی به رهانیدن ایتالیا از چنگال بربران».

شهریار در ایران / ‏ترجمه‬ گفتارها

«شهریار» برای نخستین بار در سال ۱۳۱۱ با ترجمه‌ای از محمود محمود به چاپ رسید. همچنین مترجمانی چون مرتضی ثاقب فر، احمد زرکش و نسرین مجیدی نیز به ترجمه و انتشار آن همت گماردند؛ اما معروف‌ترین ترجمه از «شهریار» از آنِ داریوش آشوری است که برای نخستین بار در سال ۱۳۶۶ توسط نشری به نام پرواز در شمارگان محدود به نسبت تیراژ کتاب در آن دوران منتشر شد. این ترجمه بعدها ویرایش شد و نخستین چاپ ویرایش جدید آن در انتشارات آگاه در سال ۱۳۸۸ با شمارگان دو هزار نسخه و بهای پنج هزار تومان به زیور طبع آراست. نشر آگاه تاکنون نهمین چاپ خود از این ترجمه را پشت سر گذاشته است. چاپ آخر آن در تابستان ۱۳۹۸ با شمارگان ۱۶۵۰ نسخه و بهای ۳۶ هزار تومان در دسترس مخاطبان قرار گرفت.

اما ترجمه محمود محمود از «شهریار» دوران پس از انقلاب را همراه با نشر نگاه طی می‌کند. (ناشرانی چون عطار و اقبال نیز این ترجمه را منتشر کرده‌اند.) آخرین نوبت انتشار این ترجمه (چاپ ششم) فروردین ۱۳۹۸ با شمارگان دو هزار نسخه، ۲۰۸ صفحه و بهای ۲۳,۵۰۰ تومان روانه بازار اندیشه ایران شد. همچنین ترجمه مرتضی ثاقب فر را نیز نشر مصدق منتشر می‌کند. چاپ نخست این کتاب به سال ۹۴ با شمارگان ۶۰۰ نسخه و بهای یازده هزار تومان و چاپ دوم (آخر) آن به سال ۹۶ با شمارگان ۲۰۰ نسخه و بهای ۱۲,۵۰۰ تومان در دسترس مخاطبان قرار گرفت.

اشاره شد که دیگر کتاب مهم ماکیاولی که به باور برخی اندیشمندان حتی مهم‌تر از «شهریار» است، «گفتارها» است. این کتاب نیز درباره سیاست است و ماکیاولی در آن اندیشه‌ها و عقاید او در باب همه موضوعات سیاست، اعم از سیاست داخلی و خارجی و نظام حکومت، زمینه‌های قدرت حاکمه، قانون اساسی، جنگ و همانند آن شرح داده است. ماکیاولی در این کتاب با توجه به مثال‌های تاریخی و واقعیات روزمره، درباره نقش قدرت در سیاست گفت‌وگو کرده و به استقلال قوانین سیاست از قواعد اخلاقی تصریح کرده است.

ماکیاولی در اثر خود، در واقع علم سیاست را پایه‌گذاری می‌کند و آن را بر پایه روش علوم طبیعی، یعنی روش «استقرا» استوار می‌کند. او در آغاز هر فصل یکی از وقایع تاریخ روم را از کتاب «تیتوس لی‌ویوس» روایت می‌کند، آن‌گاه نظریات سیاسی خود را همچون ملاحظاتی بر آن واقعه شرح می‌دهد. بنابراین در «گفتارها» ماکیاولی احکام کلی را به صورت سرفصل مباحث می‌آورد، سپس مثال‌های قدیم و جدید که احکام را از آن‌ها استنتاج کرده و به تفصیل درباره آنها توضیح می‌دهد. نخستین چاپ این ترجمه به سال ۱۳۷۷ با شمارگان ۵۵۰۰ نسخه، ۴۳۳ صفحه و بهای ۱,۸۰۰ تومان توسط انتشارات خوارزمی در دسترس مخاطبان قرار گرفت. چاپ سوم (تاکنون آخر) آن نیز سال ۹۴ با شمارگان ۳۳۰۰ نسخه و بهای ۳۵ هزار تومان منتشر شد.

کد خبر 4915320 محمد آسیابانی

منبع: مهر

کلیدواژه: داریوش آشوری نشر آگاه تازه های نشر مدرنیته ویروس کرونا کتاب و کتابخوانی ادبیات جهان ترجمه میراث فرهنگی خبرگزاری مهر ادبیات شیوع کرونا کتابفروشی گردشگری درگذشت چهره ها تازه های نشر رایزنی فرهنگی معرفی کتاب دسترس مخاطبان قرار گرفت نسخه و بهای شهریاری ها سیاست مدرن نخستین چاپ هزار تومان

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.mehrnews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «مهر» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۷۸۱۱۰۶۱ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

حرکت بر لبه فناوری، راهبرد ارتش برای مقابله با تهدیدات مدرن است

به گزارش خبرگزاری مهر، امیر علیرضا صباحی‌فرد فرمانده نیروی پدافند هوایی ارتش در بیست و ششمین دوره عملی هیئت معارف جنگ، در جمع اساتید، پیشکسوتان و دانشجویان دانشگاه‌های افسری ارتش در شهرستان دزفول، اظهار داشت: پیروزی قاطع و چشم‌گیر نیروهای مسلح کشور در عملیات «وعده صادق»، بار دیگر ضمن گرم کردن قلوب مسلمین جهان به رهبری خردمندانه فرمانده معظم کل قوا نشان از تحقق وعده الهی در خصوص لزوم حُسن ظن و توکل به اراده پیروزمندانه الهی بود.

امیر صباحی‌فرد افزود: مردم متدین، ولایی و قدرشناس ایران، با انجام این عملیات، احساس غرور کردند و این امر بار دیگر نشان از اهمیت و نقش محوری و کلیدی نیروی پدافند هوایی ارتش در تأمین آرامش و امنیت آسمان کشور و پایگاه‌های زمینی در سرتاسر کشور در طی انجام عملیات مذکور و پس از آن است.

فرمانده نیروی پدافند هوایی ارتش با بیان اینکه این عملیات، نخستین رویارویی مستقیم نیروهای مسلح ایران با رژیم نحس صهیونیستی است، تأکید کرد: شکست غرور و شوکت پوشالین و دروغین رژیم منحوس صهیونیستی در نخستین رویایی مستقیم این رژیم با نیروهای مؤمن جمهوری اسلامی ایران، نشان داد که نه‌تنها این رژیم قادر به پیش بردن هیچ هدفی نیست، بلکه ضعف مفرط این رژیم در برابر آمادگی بی‌مانند نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران در دفع هرگونه تعرض به خاک کشور و حریم امن آسمان سرزمین ایران، آشکار شد.

وی در بخش دیگری از سخنان خود، در توضیح دلایل بروز جنگ تحمیلی، بیان کرد: تغییر نظام سیاسی از رژیم پهلوی به جمهوری اسلامی، درگیر شدن ارتش در برخی مناطق مرزی و غائله‌های پیرامونی، انتقام‌جویی آمریکا از ملت ایران و نهایتاً جاه‌طلبی‌های صدام و ماجراجویی رژیم بعث عراق در خصوص قرارداد ۱۹۷۵ الجزایر، از جمله مواردی بودند که به بروز جنگ هشت ساله علیه کشورمان منتهی شد.

امیر صباحی‌فرد درخصوص توانایی نیروی پدافند در دوران دفاع مقدس، گفت: در آغاز جنگ تحمیلی، نیروی پدافند هوایی تنها به برخی سامانه‌های وقت دسترسی داشت؛ ولی با وجود این، پدافند هوایی توانست با توکل به خداوند منان و اتکا به توانایی‌های جوانان خود، تمامی عملیات‌های دوران هشت سال جنگ تحمیلی را زیر چتر عملیاتی و پدافندی خود قرار داد و اجازه اشغال حتی یک وجب از خاک پاک میهن اسلامی را به دشمنان خود نداد.

فرمانده نیروی پدافند هوایی ارتش ادامه داد: با آغاز جنگ تحمیلی، دکترین نیروی پدافند هوایی از دفاع هوایی محدود از برخی سایت‌ها و پایگاه‌ها به حضور در نوک پیکان حملات تغییر یافت؛ به همین دلیل این نیرو، توانست در طی دوران هشت سال جنگ تحمیلی، بیش از یک میلیون و ۲۵۰ هزار رصد هوایی را به ثبت برساند و در فرایند سرنگون‌سازی بیش از ۶۵۰ فروند هواپیماهای جنگی دشمن مشارکت فعال داشته باشد.

وی اظهار داشت: پاسداری از صدور نفت از جزیره خارگ به عنوان مبدأ اصلی صدور نفت کشور و ممانعت از انسداد خطوط هوایی و بسته شدن فرودگاه‌های کشور، از جمله دیگر مواردی بود که نیروی پدافند هوایی ارتش در طی هشت سال دفاع مقدس به انجام آن‌ها مبادرت ورزید.

امیر صباحی‌فرد با بیان اینکه رهبری مدبرانه امام خمینی (ره) و ایثار و ابتکار عمل رزمندگان نیروی پدافند در طی هشت سال جنگ تحمیلی، از جمله عوامل پیروزی نظام جمهوری اسلامی ایران بر دشمن بعثی بود، خاطرنشان کرد: با فراگیری درس‌ها و تجربیاتی که در دوران هشت سال دفاع مقدس به دست آمده است، فرهنگ ایثار، شهادت، ابتکار عمل و خلاقیت سرلوحه تمامی کارکنان پایور و وظیفه نیروی پدافند هوایی ارتش قرار گرفته است.

فرمانده نیروی پدافند هوایی ارتش با تأکید بر اینکه اتکا به توان و دانش متخصصان داخلی و حرکت بر روی لبه فناوری‌های بومی‌سازی شده، راهبرد ارتش برای مقابله با تهدیدات مدرن است، گفت: نیروی پدافند هوایی ارتش توانسته است با اتکا به توان و دانش متخصصان داخلی و با حرکت بر روی لبه فناوری‌های مدرن، به ساخت پیشرفته‌ترین سلاح‌ها و سامانه‌های کشف و شناسایی، اطلاعاتی، فاوایی و پدافندی دست پیدا کند تا هرگونه نگاه چپ و خطا به کشور و حریم زمینی و آسمانی آن را در نطفه خفه کرده و قلب سیاه دشمنان این آب و خاک را نشانه بگیرد.

کد خبر 6099333 هادی رضایی