روایتی از طرح امت‌سازی قرآن/ قرآن در عین دنبال کردن امت واحده، کثرت‌ها را به رسمیت می‌شناسد
تاریخ انتشار: ۳۱ اردیبهشت ۱۳۹۹ | کد خبر: ۲۸۰۱۷۰۰۲
به جای آنکه بر سر اختلافات با هم مشاجره کنید بر سر آن چیزی که وجه اشتراک و وحدت است با هم گفت‌وگو کنید و گرد آن کلمه «سواء» جمع شوید. این طرح امت‌سازی قرآنی مبتنی بر کلمه «سواء» است. ۳۱ ارديبهشت ۱۳۹۹ - ۱۲:۰۲ فرهنگی دین ، قرآن و اندیشه نظرات - اخبار فرهنگی -
به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، «سوره» ویژه‌برنامه 31 قسمتی شبکه 4 برای ماه مبارک رمضان است.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
علی خواجه تهیه‌کننده برنامه تلویزیونی «سوره» پیش از این و در ابتدای ماه مبارک رمضان در گفت‌وگو با تسنیم گفته بود: موضوع برنامه "سوره" قرآن است اما رویکردی که ما در این برنامه اتخاذ کردیم، نگاهی متفاوت به برنامه‌سازی در حوزه قرآن است که کار را از کارهای مرسومی که در رابطه با قرآن با موضوع قرآن یا برگرفته از قرآن انجام شده متفاوت و متمایز می‌کند.
وی افزود: در این برنامه گفت‌وگوهای ویژه‌ای طراحی کردیم که برای اولین بار به قرآن در نسبت با مسائل روزمره به صورت تحلیلی و مفصل پرداخته می‌شود و این اتفاق یک جا می‌افتد. یعنی 30 شب و هر شب یک بحث از مباحث علمی با رویکرد علمی در نسبت با قرآن را به بحث می‌گذاریم. منظورمان از مسائل روزمره مردم مسائلی است که به طور کلی مردم با آنها زندگی می‌کنند. مثل شعر، ادبیات، سینما، تلویزیون، معماری، هنر و مسائل فکری دیگری مانند روانشناسی و ... . اینها در نسبت با قرآن بحث می‌شود.
سیدحسین شهرستانی عضو هیئت علمی پژوهشکده فرهنگ و هنر اسلامی در روزهای اخیر به عنوان یکی از مهمانان برنامه تلویزیونی «سوره» به نگاه اسلام به مسئله تمدن پرداخت و این نکته را عنوان کرد که قرآن در عین حال که به دنبال امت واحده است، تنوع فرهنگ‌ها و عقاید را هم به رسمیت می‌شناسد.
وی در گفت‌وگو با خبرنگار فرهنگی تسنیم به توضیح این مطلب پرداخت که در ادامه می‌خوانید:
ابتدا باید توجه کنیم که جمهوری اسلامی نمونه ایده‌آل مدنظر در اندیشه بنیانگذاران خودش را نتوانسته محقق کند؛ یعنی آن چیزی که در نظر بنیانگذاران جمهوری اسلامی و انقلاب مطلوب بود محقق نشده است؛ چه به دلایل شرایط تاریخی و چه سستی‌ها و نواقص و کاستی‌ها، در برخی موارد هم آن ایده‌آل‌ها و آرمان‌ها، واقعی و دست‌یافتنی نبود.
گذشت تاریخ مشخص کرد برخی از این ایده‌ها فانتزی یا رمانتیک بوده است. همه انقلاب‌ها نیز این شرایط رمانتیک را فراهم می‌کنند اما تا همان حدی که تحقق پیدا کرده نیز به این صورت است که به عنوان مثال در فرهنگ سیاسی ما میزان تفاوت با کشورهای بلوک شرق قدیم و یا کشورهایی نظیر کره شمالی و کوبا و نظایر آن بسیار متفاوت است و نشان می‌دهد که درجه‌ای از به رسمیت شناختن دیدگاه‌های متفاوت و لحاظ کردن کثرت‌ها و گوناگونی‌ها در جمهوری اسلامی وجود دارد و ابداً مشابهتی با کشورهایی مثل کره شمالی نداریم.
اینکه برخی مغرضان بخواهند میان ساختار جمهوری اسلامی با کشوری مثل کره شمالی شباهت‌سازی کنند تفاوت از زمین تا آسمان است. چه به لحاظ زمینه‌های تاریخی و چه به لحاظ ویژگی‌های مردم شناختی و جامعه‌شناختی و چه به لحاظ ساخت سیاسی ما هیچ شباهتی با ساختارهای استاندارد و یک‌دست‌ساز و یکنواخت سیاسی نداریم.
سیاست در ایران یک گشودگی و انفتاح دارد. البته همانطور که عرض کردم این مدل ایده‌آل نیست اما به هر حال این گشودگی وجود دارد؛ یعنی دائماً جریان‌های سیاسی متعارض در درون ایران سر بر می‌آورند و در برخی موارد هم درجه گشودگی ما از برخی کشورهای غربی نیز بالاتر است که گاهی نیز مشکل آفرین است. مثلاً در ایالات متحده ساختار حزبی و انتخاباتی وجود دارد اما نهایتاً دو حزب مشخص و شناسنامه‌دار و دارای پشتوانه‌های اقتصادی و سیاسی خیلی معین و مشخص که با هم مرتبط‌اند وجود دارد و 100 سال است که موقعیت‌ها بین دو جریان سیاسی دست به دست می‌شود.
در حالی که در ایران به دلیل عدم وجود احزاب قدرتمند سیاسی و شناسنامه‌دار هر لحظه شاهد ظهور جریان‌های تازه در سیاست می‌شویم و تحت تأثیر این جریانات تازه تحولات سیاسی تازه رقم می‌خورد. این گشودگی سیاست در ایران است در عین حالی که معضلی به نام کارآمدی ایجاد می‌کند. اساساً ساختار سیاسی ما پذیرندگی یک حکومت تک حزبی را ندارد و این نوع ساختار با نگاه قرآنی هم معارض است.
البته باید توجه داشت که این مباحث خرد جامعه‌شناسی سیاسی را نمی‌شود با قرآن محک زد که مثلاً بگوییم قرآن بین این مدل‌های موجود کدام را انتخاب می‌کند. قرآن در یک افق دیگری طرح مسئله می‌کند. آن چیزی که اجمالاً می‌توان گفت و در برنامه «سوره» هم عرض کردم این است که طرح قرآنی طرح یکدست‌سازی جامعه و امت نیست. بله در امت باید یک وحدت وجود داشته باشد اما این وحدت به معنای نفی و سرکوب کثرت‌ها و گوناگونی‌ها و تنوع‌ها و تکثرها نیست.
تکثرها لحاظ می‌شود و به رسمیت شناخته می‌شود؛ چه تنوع بومی، چه تنوع جنسیتی یا زبانی و حتی تنوع مذهبی. به عنوان مثال در فرهنگ قرآنی در آیات متعدد داریم که از اهل کتاب دعوت نمی‌شود که بیایند و به قرآن عمل کنند. از اهل کتاب دعوت می‌شود که به تورات یا انجیل عمل کنند. مذهب آنها توسط دین اسلام به رسمیت شناخته می‌شود و احتجاجی هم که رسول الله(ص) با آنها می‌کند نه بر سر قرآن که بر سر کتاب خودشان است، بنابراین درجه‌ای از کثرت‌ها و تنوع‌ها پذیرفته می‌شود.
قرآن می‌گوید: «إِنَّا خَلَقْناكُمْ مِنْ ذَكَرٍ وَ أُنْثى وَ جَعَلْناكُمْ شُعُوباً وَ قَبائِلَ لِتَعارَفُوا». همچنین در آیه دیگر می‌فرماید: «لِكُلٍّ وِجْهَةٌ هُوَ مُوَلِّیها فَاسْتَبِقُوا الْخَیْرات»؛ یعنی هر کدام از شما قبله و آئین و مذهبی دارید اما مهم آن است که در خیرات با هم مسابقه دهید و توجه به حق‌تعالی کنید. همچنین به کلمه سواء توجه کنید. قرآن می‌فرماید: «قُل یا أَهلَ الكِتابِ تَعالَوا إِلى كَلِمَةٍ سَواءٍ بَینَنا وَبَینَكُم»؛ یعنی اختلافاتی دارید و آن اختلافات سر جای خود. به جای آنکه بر سر اختلافات با هم مشاجره کنید بر سر آن چیزی که وجه اشتراک و وحدت است و کلمه سواء با هم گفت‌وگو کنید و گرد آن کلمه سواء جمع شوید. این در واقع طرح امت‌سازی قرآنی است که مبتنی بر کلمه سواء است. منظور از کلمه سواء باور مشترک و سخن مشابه است؛ یعنی آن جایی که حرف یکسانی با هم داریم. قرآن می‌فرماید بیایید بر سر آن سخن مشترک جمع شوید.
درست است که امروز لزوماً فقط با ادیان مختلف مواجه نیستیم و با تنوع عقاید و سبک زندگی‌هایی مواجهیم که در چهارچوب ادیان نمی‌گنجند، اما باید توجه داشت که درجه گشودگی سنت اسلامی نسبت به سایر ادیان ابراهیمی و یا حتی ادیان شرق دور بیشتر است و انعطاف آن بیشتر است اما تا آن حد نیست که هر نوع انحطاط و ابتذال و استحاله فرهنگی را در درون خود جای دهد. اگر این‌طور باشد نقض غرض است، اگر بتواند هر انحرافی را در دورن خود هضم و توجیه کند نقض غرض است و اصل هدف رسالت و نبوت که هدایت خلق بوده زیر سؤال می‌رود. بنابراین تا یک درجه‌ای این مسئله وجود دارد.
عصر مدرن عصر ظهور معنای جدید یا سوژه جدیدی از تاریخ است که این سوژه جدید با هر نوع تعهد قدسی یک نوع گریز دارد. این امر نمی‌تواند به صورت بنیادین با فرهنگ اسلامی جمع شود. مظاهر بیرونی و کالبدی تمدن مدرن تأویل‌پذیر و قابل اخذ و اقتباس است و می‌توان با آن مسامحه کرد. به هر حال فرهنگ‌ها با درجه ای از تسامح با هم تعامل می‌کنند اما به لحاظ بنیادین فرهنگ و تمدنی که در عصر جدید ظهور کرده تفکری است که به دنبال پشت کردن به هر گونه تعهد به امر قدسی است.
این با اختلاف ادیان خیلی متفاوت است؛ چون اختلاف ادیان و ملل و نحل و مذاهب، اختلاف در تفسیر و ظهور و تعیّن و نحوه تعهد به امر قدسی است و الا در همه سنت‌های مقدس و سنت‌های کهن و همه ادیان و مذاهب نحوی از تعهد به امر قدسی در زندگی اجتماعی وجود دارد. در تفکر، فلسفه، فرهنگ و آداب، سیاست، اقتصاد و ... نحوی از تعهد به امر قدسی محور جدی همه مسایل است اما در عصر جدید با تعهد به امر قدسی مواجه نیستیم بلکه با نوعی گسستن پیمان مقدس رو به روییم. البته آن هم در پس خود عهدی دارد که یک نوع عهد انانیت است اما در مجموع دوره مدرن دوره نقض عهد با پیمان قدسی و نقض پیمان انسان با حقیقت قدسی عالم است. این دیگر چیزی نیست که آن را بتوان به عنوان یک شکلی از تفسیر یا جلوه‌ای از جلوه‌های معرفت یا سنتی در میان سنت‌ها، با فرهنگ دینی جمع کرد. چون یک تعارض ذاتی با هر نوع روحیه و اخلاقی که مبتنی بر شکلی از دیانت و دین‌داری است دارد.
بنابراین مظاهر تمدن جدید وضع کاملاً متفاوتی را ایجاد کرده است. همه ادیان و سنت‌های مقدس هم در برابر مدرنیته به عنوان یک پدیده نوظهور مواجه شده‌اند و این پدیده نوظهور اقتضائات مواجهه متفاوتی دارد.
مفهوم «امت» فراتر از «تمدن» است/ چگونه با تمدن‌های دیگر گفت‌وگو کنیم؟برگزاری مجازی همایش "جایگاه زن در تمدن ایران و اسلام"انتهای پیام/
R1410/P/S4,37/CT7 واژه های کاربردی مرتبط شبکه چهار تلویزیون ماه مبارک رمضانمنبع: تسنیم
کلیدواژه: شبکه چهار تلویزیون ماه مبارک رمضان شبکه چهار تلویزیون ماه مبارک رمضان ماه مبارک رمضان جمهوری اسلامی آن چیزی گفت وگو کثرت ها درجه ای سنت ها
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.tasnimnews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «تسنیم» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۸۰۱۷۰۰۲ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
در هیچ مکتبی به اندازه اسلام به حقوق زنان توجه نشده است.
به گزارش خبرگزاری صدا وسیمای مرکز گلستان، آیت الله العظمی نوری همدانی مرجع عالیقدر به همایش ملی «هویت عصری زنان در آئینه قرآن و حدیث» پیامی ارسال کردند.
متن پیام حضرت آیت‌الله نوری همدانی به اختتامیه همایش ملی به این شرح است:
بسم الله الرحمن الرحیم الحمدلله رب العالمین و الصلاه و السلام علی سیدنا و نبینا ابی القاسم المصطفی محمد و علی اهل بیته الطیبین الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین
با سلام و تحیت به آن مجمع محترم
موضوع «جایگاه و موقعیت بانوان» از دیرباز مورد گفتمان اندیشمندان و صاحب نظران بوده و نویسندگان و نظریه پردازان در این زمین دیدگاه‌های گوناگونی ارائه داده و هر یک از آنان برداشت و تحلیلی داشته و طبق جهان بینی خود آن را ابراز داشته‌اند که این موضوع مطالعه تاریخ اقوام و ملل روشن‌تر می‌شود.
در این میان مکتب حیات بخش اسلام که کامل‌ترین ادیان است با توجه به نظر واقع بینانه به انسان و وظایف و تکالیف او، موقعیت بانوان را به نحو اصولی مورد تجزیه و تحلیل قرار داده و با عنایت به ساختار زنان به تبیین حقوق آنها پرداخته است که با نگرش دقیق و خالی از اغراض باید گفت: در هیچ مکتب و گرایشی اینگونه حریم و حقوق زنان مورد حمایت قرار نگرفته و شأن و منزلت آنان مصونیت پیدا نکرده است.
مگر نه این است که پیش از ظهور اسلام با زنان در همه نقاط جهان به بدترین نوع برخورد می‌شده و از کمترین حقوق اجتماعی محرومشان داشته بودندکه در آن فضای مسموم حضرت رسول اکرم (ص) رفعت مقام و شأن بالای بانوان را با کمال صراحت اعلام و قوانینی بر اساس فطرت انسان مقرر داشت.
مگر نه این است که با استقبال از حضور زنان در عرصه‌های جهادی و آموزشی و پرورشی و اجتماعی سال‌های نخستین ظهور اسلام به عصر طلایی تبدیل شد و بر تارک جبین تاریخ اسلام درخشید.
انسانی در میان دو دیوار بلند تحجر و تمدن کاذب.
محبوسی در اعماق دو زندان: زندان جاهلیت و زندان بردگی مدرن.
اسیر دو کمند: کمند اوهام و خرافات و کمند تهمت و افترا.
مقهور دو فرهنگ، فرهنگ جاهلی و فرهنگ کلمات فریبنده به نام آزادی و به عنوان علم و تمدن و تساوی حقوق.
بالاخره فریادگری بدون فریادرس! و مجرمی بدون ارتکاب جرم، مظلومی به ظلم مضاعف و محروم از حقوق زندگی صحیح.
در روزگاری که در تمام فرهنگ‌های اقوام و ملل جهان «زن» به عنوان یک «موجود پست» و «طفیلی» و انسان درجه دوم مطرح بود و تلخی و محرومیت بر همه ابعاد و زندگی او چه سیاسی، چه فرهنگی و چه اقتصادی سایه افکنده و مورد بدبینی‌ها و آماج تهمت‌ها بود و از هیچ روزنه‌ای بر افق زندگی او روشنایی نمی‌تابید و همه در‌ها بر روی او بسته بود، خورشید اسلام طلوع کرد و افق زندگی او را از کران تا کران روشن نمود و ندای عطوفت آمیز پیغمبر رحمت، حضرت محمد (ص) روح نشاط و امید در کالبد او دمید و راه ترقی و تکامل را به روی او از همه جهت باز کرد.
حضرتش موقعیت مهم «زن» در اجتماع بشری و جایگاه بلند او و شایستگی‌ها و استعداد‌های فراوانی را که دست آفرینش در وجود این موجود بدیع قرار داده است را گوش زد کرد و آیه‌هایی از قرآن مجید را در رابطه با معرفی مقام مهم زن و ارزش والای او برای مردم بیان نمود.
«زن» را به عنوان اینکه مانند مرد یک انسان کامل است و شایسته همه کمالات و کرامت‌های انسانی است و شایستگی خلیفه الهی بودن را دارد معرفی کرد.
«من عمل صالحا من ذکر أو انثی و هو مومن فلنحیینه حیاة طیبة ولنجزینهم اجرهم بأحسن ما کانوا یعملون» «ان المسلمین و المسلمات و المومنین والمومنات والقانتین والقانتات والصادقین والصادقات و الصابرین و الصابرات والخاشعین والخاشعات و المتصدقین و المتصدقات والصائمات والحافظین فروجهم والحافظات والذاکرین الله کثیرا و الذاکرات أعد الله لهم مغفرة و اجرا عظیما» این نمونه‌ای از آیات قرآن در عظمت زنان است و بر همین اساس همانطور که نمونه‌ای از مردان برای الگوسازی ذکر نمود، از زنان شایسته نیز به عنوان الگو معرفی می‌شود: «ضرب الله مثلاً للذین کفروا امرأت نوح و امرأت لوط کانتا تحت عبدین من عبادنا صالحین فخانتاهما فلهم یغنیا عنهما من الله شیئا و قیل ادخلا النار مع الداخلین و ضرب الله مثلاً للذین آمنوا امرأت فرعون إذ قالت رب ابن لی عندک بیتا فی الجنه و نجنی من فرعون و عمله و نجنی من القوم الظالمین و مریم ابنت عمران التی احصنت فرج‌ها فنفخنا فیه من روحنا و صدقت بکلمات رب‌ها و کتبه و کانت من القانتین» و در روایات ما نیز احادیث مختلف و متواتر درباره حقوق و جایگاه بانوان ذکر شده است که توصیه می‌شود به کتب حدیثی ما مراجعه کرده و با در نظر گرفتن سند احادیث بعضی از مطالب جعلی که با قرآن کریم مطابقت ندارد را استثنا نمود.
امروز نیز دنیای کفر با متهم ساختن اسلام نسبت به حقوق زن آنچه را که خود در عمل انجام می‌دهد به دین مقدس ما نسبت می‌دهد در حالی که با این عمل می‌خواهد پرده بر حقایق و موقعیت زن در اسلام بپوشاند و عمل ننگین خود را نسبت به بانوان توجیه نماید، اما باید با صدای رسا و بلند اعلام کرد که این دین بزرگترین حامی حقوق زن می‌باشد.
در پایان از همه حاضرین، خصوصاً از برگزارکنندگان این جلسه محترم و به ویژه نماینده معظم ولی فقیه آیت الله آقای نور مفیدی کمال سپاس و تشکر را دارم و و توفیق همگان را از خداوند متعال خواستارم و ملتمس دعای خیر هستم؛ و السلام علیکم و رحمه الله و برکاته
همایش ملی هویت اصلی زنان در آئینه قرآن و حدیث با معرفی مقالات برتر دیروز در گرگان پایان یافت.
همایش مولفان حوزه و دانشگاه در ۵ محور بیش از ۱۶۰ مقاله علمی ارائه کردند که سه مقاله برتر شدند و ده مقاله نیز عنوان شایسته تقدیر را کسب کردند.
تداوم بارندگی‌ها در کشور / دمای هوا در بعضی مناطق کاهش می‌یابد