مصرف غیرمتعارف سوخت در بخش حمل و نقل
تاریخ انتشار: ۴ خرداد ۱۳۹۹ | کد خبر: ۲۸۰۵۶۰۸۴
تین نیوز هوشنگ فلاحتیان* :
نگاهی گذرا به جریان انرژی در کشور نشان دهنده آن است که در سال 1396، روزانه نزدیک به 9 میلیون و 200 هزار بشکه معادل نفت خام انرژی تولید شده و از این میزان حدود 6 میلیون بشکه معادل نفت خام در روز، مصرف بخشهای مصرفکننده نهایی در کشور بوده است. شدت مصرف نهایی انرژی نیز همواره رشد صعودی دارد و در سالهای اخیر به میزان یک میلیون و 760 هزار بشکه به ازای هر میلیون ریال تولید ناخالص داخلی رسیده است.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
از جمله بخشهای عمده مصرف کننده انرژی که مصرف غیرمتعارف داشته و شاخصهای مصرف در آن با استانداردهای جهانی فاصله بسیاری دارد، بخش حمل و نقل است. مصرف فرآوردههای نفتی مایع در بخش حمل و نقل بیش از 65 درصد کل مصرف فرآوردههای نفتی مایع است و با انتشار بیش از 127 میلیون تن معادل دی اکسید کربن بعد از نیروگاههای حرارتی، بیشترین میزان انتشار آلاینده های زیست محیطی ناشی از مصرف نهایی سوختهای فسیلی را دارد. در این میان مقدار مصرف بنزین موتور در کشور که در مرداد سال 1398 به حدود 105 میلیون لیتر در روز رسیده بود، میتواند به نوبه خود در آینده نزدیک امنیت عرضه سوخت در کشور را با مشکل جدی مواجه کند. بنابراین مدیریت تقاضای سوخت در بخش حمل و نقل به ویژه حمل و نقل زمینی (جاده ای-ریلی) از اولویتهای ضروری و غیر قابل انکار است که همه ذینفعان از جمله دولت، تولیدکنندگان، بهرهبرداران در بخشهای مختلف باید به عنوان یک الزام ملی برای کنترل این روند همت گمارند.
ضرورت بهینهسازی مصرف انرژی در بخش حمل و نقلهدف اصلی از تدوین سند یادشده از سوی وزارت نفت، تامین امنیت انرژی در بخش حمل و نقل داخلی تا افق 1420 است. بدین منظور بهینهسازی مصرف انرژی در بخش حمل و نقل کشور به عنوان یک ضرورت اجتنابناپذیر در همه گزینههای پیشنهادی مورد توجه بوده است.
در سند اشاره شده، ابتدا روند موجود مصرف سوخت در بخش حمل و نقل بررسی و سپس تقاضای سوخت این بخش در گزینه ادامه روند موجود تا افق 1420 پیشبینی شده است. در ادامه با توجه به اهمیت و سهمِ مصرف سوختِ حمل و نقل زمینی (جادهای- ریلی)، سیاستهای غیرقیمتی بهینهسازی مصرف سوخت در چهار بخش اصلی شامل سیاستهای (ترکیب سبد) حمل و نقل بار و مسافر در درون و برون شهرها، سیاستهای بهینهسازی سبد سوخت برای مصارف حمل و نقل زمینی بار و مسافر، سیاستهای تولید انواع خودرو و موتورسیکلت و سیاستهای نوسازی و بازسازی ناوگان حملونقل جادهای تنظیم شدهاند.
به منظور بررسی نتایج حاصل از اجرای سیاستهای بهینهسازی مصرف سوخت (غیرقیمتی و قیمتی)، از مجموعۀ به هم پیوسته مدلهای پشتیبان براساس ساختار برنامهریزی بلندمدت در بخش تقاضا، عرضه و اقتصاد کلان بهرهبرداری شده است. با استفاده از مدل مزبور میزان تقاضای سوخت در بخش حمل و نقل زمینی ابتدا برای گزینه سبد بهینه سوخت براساس اعمال سیاستهای غیر قیمتی بهینهسازی مصرف و سپس برای گزینه سبد بهینه سوخت با افزایش تدریجی قیمت حاملهای انرژی طی 10 سال تا 1410 و اعمال سیاستهای غیر قیمتی بطور همزمان، پیشبینی و مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. سیاست نحوه تامین سوخت مصرفی حمل و نقل دریایی و هوایی که دارای سهم ناچیزی از میزان مصرف سوخت بخش حمل و نقل کشور هستند، نیز تبیین گشته است.
افزایش تدریجی قیمت حاملهای انرژی طی 10 سالدر نهایت، با ارزیابی گزینههای پیشنهادی، بهترین گزینه ممکن با در نظر گرفتن شرایط کنونی کشور به لحاظ سطح فناوری و ظرفیتهای صنعتی و شرایط اجتماعی، انتخاب و احکام ضروری جهت تحقق گزینه مزبور (سبد بهینه بخش حمل و نقل با افزایش تدریجی قیمت حاملهای انرژی طی 10 سال تا 1410 به همراه اعمال سیاستهای غیرقیمتی)، در بخش پایانیِ سند آورده شده است.
نتایج حاصل از سند نشان میدهد که ادامه روند موجود در بخش حمل و نقل و تداوم وضعیت کنونی بدون انجام برنامههای اصلاحی، منجر به تشدید شرایط نامطلوب حاضر در آینده خواهد شد. همچنین سطح مصرف سوخت و انتشار آلایندههای زیست محیطی بهویژه در کلان شهرها افزایش یافته و ناپایداری و عدم تعادل در سیستم انرژی کشور افزایش خواهد یافت. با ادامه روند موجود، مصرف بنزین و نفت گاز در بخش حملونقل افزایشی چشمگیر مییابد و فرصت استفاده از سوختهای جایگزین ارزان و پاکتر همچون گاز طبیعی فشرده (سیانجی) محدود می شود. در چنین شرایطی، سهم بنزین در ترکیب سبد سوخت از حدود 51 درصد کنونی به حدود 64 درصد در سال 1420 افزایش یافته و سهم گاز طبیعی فشرده (سیانجی) از 15 درصد کنونی به حدود 7 درصد در سال 1420 تقلیل خواهد یافت. در گزینه ادامه روند موجود رشد اقتصادی کشور و متعاقبا توسعه و سازندگی در کنار اشتغال زایی به مخاطره افتاده و امنیت عرضه سوخت با وابستگی مسلم به بنزین دچار چالش خواهد شد.
در گزینه رشد اقتصادی متوسط (رشد اقتصادی 5.6 درصد) که به-منظور برآورد تقاضای آتی سوخت در بخش حمل و نقل براساس اجرای سیاستهای غیرقیمتی بهینهسازی مصرف سوخت طراحی شده است، وضعیت مطلوب مبتنی بر توسعه حمل و نقل عمومی، توجه به ظرفیتهای بالقوه داخلی در توسعه استفاده از گاز طبیعی فشرده (سیانجی) به عنوان سوخت ملی، استفاده از گاز طبیعی مایع شده (الانجی) در ناوگان خودروهای نیمه سنگین و حمل و نقل ریلی، بهبود فناوری تولید خودرو، نوسازی و بازسازی ناوگان حمل و نقل عمومی بار و مسافر و نیل به استانداردها و معیارهای مصرف انرژی قابل تحقق است.
کاهش رشد مصرف سوختدر گزینه مزبور، فرضیات بهگونهای تعریف شدهاند که بر اساس شرایط کنونی کشور و همچنین دادههای تاریخی، قابلدستیابی و تحقق پذیر باشند. با اجرای اقدامات مرتبط با این گزینه، رشد مصرف بنزین بهطور قابل ملاحظهای کاهش یافته و سهم بنزین در ترکیب سبد سوخت از حدود 51 درصد کنونی به حدود 49 درصد در سال 1420 میرسد. همچنین سهم سهم گاز طبیعی فشرده (سیانجی) بهعنوان سوخت پاک و ارزان از حدود 15 درصد کنونی به حدود 20 درصدافزایش خواهد یافت. در این گزینه بدلیل کاهش چشمگیر نرخ رشد مصرف سوخت در بخش حمل و نقل امکان تأمین سوخت مورد نیاز بدون افزایش ظرفیت پالایشگاهی و تنها با اجرای طرحهای ارتقاء فعلی، میسر خواهد بود.
در گزینه افزایش تدریجی قیمت سوخت تا سطح FOB خلیجفارس طی 10 سال تا 1410 که بر مبنای پیشفرضهای فنی مشابه با گزینه بهینه و همزمان با اعمال سیاستهای غیر قیمتی بهینهسازی مصرف سوخت در کنار سیاستهای قیمتی اجرا شده است، بیشترین کاهش از لحاظ میزان مصرف سوخت حاصل شده و سهم گاز طبیعی فشرده (سیانجی) در سبد سوخت حمل و نقل تا حدود 23 درصد در سال 1420 رشد خواهد داشت. همچنین سهم بنزین نیز از حدود 51 درصد کنونی به حدود 45 درصد در سال 1420 کاهش مییابد. در این گزینه می توان با افزایش آرام آرام قیمت سوخت طی یک دوره زمانی طولانی، اثرات ناخواسته اجتماعی ناشی از افزایشِ یکباره قیمت سوخت را به حداقل رساند.
درنهایت مقایسه ارقام و اطلاعات گزینههای مختلف بیانگر این واقعیت است که ادامه روند کنونی طی سالهای آینده نتایج نامطلوب و زیانباری به همراه خواهد داشت و بیانگر این واقعیت است که اعمالِ سیاستهای بهینهسازی مصرف باید در اولویت تصمیمگیران ملی قرار گیرد و به صورت یک طرح اقدامِ الزامی با جدیت پیگیری شود.
افزایش تدریجی قیمت سوختبهطور طبیعی از بین گزینههای ارائه شده، گزینه افزایش تدریجی قیمت سوخت به همراه اعمال سیاستهای غیرقیمتی بهینهسازی مصرف، بهترین نتیجه را از لحاظ مدیریت مصرف، توسعه حمل و نقل عمومی، ارتقای بهرهوری در ناوگان حملونقل باری و مسافری، تامین امنیت سوخت و بهبود در شاخصهای عملکری در برداشته و برنامهریزیهای لازم به منظور تحقق سبد بهینه سوخت بخش حملونقل زمینی کشور (ریلی- جاده¬ای) مبتنی بر این گزینه، احتیاج به حصول رشد اقتصادی متوسط، ارتقاء سطح فناوری خودروهای تولیدی، وضع مقررات الزامآور تردد وسایط نقلیه، توسعه حملونقل عمومی، اجرای طرحهای بهینهسازی مصرف سوخت بر اساس اتخاذ سیاستهای پیشنهادی قیمتی و غیر قیمتی به صورت تجمیعی در حوزه مدیریت و بهینهسازی حمل و نقل بار و مسافر، ترکیب سبد سوخت، تولید، بازسازی و نوسازی ناوگان هستند.
شایان ذکر است سبد سوخت بخش حمل و نقل کشور (جادهای - ریلی) باید متناسب با بازخوردها و شرایط و سیاستهای جاری و همچنین میزان عملکرد و تحقق سبد بهینه سوخت بخش حملونقل هر پنج سال یکبار ارزیابی، روزآمد و بازنگری شود.
علاوه بر این در سند تهیه شده به طور طبیعی، گزینههای پیشنهادیِ تامین انرژی بخش حملونقل با توجه به پیوستگی سطح فناوری و بهبود تدریجی آن تهیه شده است، اما اگر تحولات گسسته فناوری و نوآوری برافکن (رادیکال) در نحوه تأمین منابع انرژی بخش حمل و نقل صورت پذیرد و فناوری خودروهای برقی/هیبریدی و منابع برق خورشیدی کاربرد گسترده پیدا کند، یقیناً تقاضای داخلی بازار انرژی، نحوه مصرف، نوع سوخت و قدرت خرید مصرفکنندگان، بر میزان عرضه منابع سوختهای فسیلی تأثیر جدی میگذارد که در این سند آثار و پیامد این رخدادها لحاظ نشده است.
در صورتی که چنین تحولاتی به اندازهای اثرگذار باشند که بر بازار داخلی کشور نیز تأثیر قابل توجهی بگذارند، در آینده باید این آثار را نیز در برآورد تقاضای سوختهای فسیلی بخش حمل و نقل، ملحوظ کرد.
شایان یادآوری است که هماکنون سند تأمین انرژی بخش حمل و نقل کشور تا افق 1420 در مرحله نظرخواهی از دستگاههای اجرایی و دانشگاهها و مراکز علمی کشور قرار دارد و مقرر است تا سرانجام در شورای عالی انرژی و هیئت محترم وزیران تصویب خواهی شود.
*معاون برنامهریزی وزارت نفت
آخرین اخبار حمل و نقل را در پربیننده ترین شبکه خبری این حوزه بخوانید
منبع: تین نیوز
کلیدواژه: مصرف سوخت در بخش حمل و نقل سوخت در بخش حمل و نقل بهینه سازی مصرف سوخت افزایش تدریجی قیمت بخش حمل و نقل کشور ادامه روند موجود گاز طبیعی فشرده حمل و نقل زمینی بهینه سازی درصد در سال 1420 سوخت بخش حمل بخش حمل ونقل مصرف سوخت رشد اقتصادی تقاضای سوخت بار و مسافر ترکیب سبد غیر قیمتی نقل عمومی قیمت سوخت سبد سوخت طی 10 سال سی ان جی جاده ای
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.tinn.ir دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «تین نیوز» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۸۰۵۶۰۸۴ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
پیش بینی ناترازی ۱۰ تا ۱۱ هزار مگاواتی برق در تابستان
مدیرعامل شرکت توانیر گفت: در ابتدای دولت رقم ناترازی حدود ۱۴ هزار مگاوات بود پیش بینی این است امسال با اقداماتی که صورت می گیرد به حدود ۱۰ تا ۱۱ هزار مگاوات برسیم. - اخبار اقتصادی -
به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری تسنیم، مصطفی رجبی مشهدی، مدیرعامل شرکت توانیر در حاشیه مراسم رونمایی از پویش با انرژی که با حضور مسئولین صنعت برق و جمعی از هنرمندان و ورزشکاران در پردیس سینمایی ملت برگزار شد، اظهار داشت: یکی از شاخص های مصرف برق؛ شدت مصرف انرژی در کشور است که این شاخص در کشور ما دو برابر متوسط جهانی است.
وی افزود: همیشه نیازمند این هستیم که مصرف بهینه داشته باشیم تا بتوانیم نیاز تقاضاهای جدید و بخش مولد کشور را تامین کنیم.
مدیر عامل شرکت توانیر با بیان اینکه "هدف از این پویش این است که مشترکان تجاری و خانگی که 80 درصد تعداد مشترکان و 50 درصد مصرف دوران اوج مصرف کشور را تشکیل می دهند به کاهش مصرف تشویق کنیم"، گفت: به همین جهت جایزه و هم پاداش صرفه جویی در دستور کار قرار گرفته است.
وی ادامه داد: بیش از 80 میلیون جایزه به کسانی که کاهش مصرف برق داشته باشند و مستمرا این کار را تکرار کنند، داده خواهد شد، این مشترکان با این اقدام هم برق پایدار دریافت می کنند و هم بخش مولد کشور از انرژی بیشتری برخوردار خواهند بود و ما میتوانیم به نقاط بسیار گرم و همچنین مراکز بیمارستانی، خدماتی و آموزشی برق مورد نیاز را ارسال کنیم.
رجبی مشهدی درباره تامین برق رمزارزها گفت: برای کسانی که به صورت مجاز استخراج رمزارز داشته باشند، پیش بینی شده از ساعت 2 بامداد تا 9 صبح که ساعت بار حداقل است بتوانند از برق استفاده کنند اما برای کسانی که بصورت غیرمجاز از شبکه برق استفاده می کنند جرایم سنگینی پیش بینی شده است اگر دستگاههای آنها شناسایی شود ضبط و تحویل مقامات قضایی شده و بر اساس قوانین جدید امحا خواهد شد و قطعا جرایم سنگین از زمانی که تشخیص داده شود اعمال خواهد شد.
مدیر عامل توانیر خاطرنشان کرد: از هموطنان می خواهیم از طریق سامانه “برق من” گزارش رمزارزهای غیرمجاز را اعلام کنند این گزارش علاوه بر اینکه محرمانه خواهد ماند، می توانند از پاداش بهره مند شوند و متناسب با ماینرهایی که کشف می شود، عدد پاداش بیشتر می شود و به تامین برق پایدار کمک می کند.
وی درباره جایزه کاهش مصرف تصریح کرد: ما بیش از 42 مشترک صنعت برق داریم که از این تعداد حدود 32 میلیون مشترک خانگی و تجاری هستند اگر این تعداد مشترک کاهش مصرف برق داشته باشند طی 21 هفته در نظر گرفته شده به صورت امتیازی از جوایزی که پیش بینی شده بهره مند خواهند شد، ممکن است مشترکین بیش از دو یا چند بار از این جوایز بهره مند شوند و محدودیتی در این جوایز وجود ندارد.
رجبی مشهدی بیان داشت: مشترکان خانگی و تجاری که 15 درصد مصرف را کاهش دهند به صورت قرعه کشی از جوایزی مثل خودرو برخوردار خواهند شد.
وی ادامه داد: ما بر اساس میزان کاهش مصرف پاداش صرفه جویی پیش بینی شده، سال گذشته 40 درصد از مشترکان خانگی در این طرح مشارکت داشتند امیدواریم امسال با افزایش تعداد مشترکان صرفه جویی کننده انرژی بیشتری را به بخش مولد تحویل دهیم، قطعا منابع مورد نیاز از طریق صنایع انرژی بر کشور تامین خواهد شد و مشکلی در تامین اعتبار وجود ندارد.
مدیرعامل توانیر با بیان اینکه "پویش با انرژی از ابتدای خرداد تا پایان شهریور ادامه دارد"، گفت: اگر مشارکت مردم امسال نباشد ناترازی برق زیاد است اما پیش بینی ما این است با پویش با انرژی و مشارکت مردم ناترازی به حداقل ممکن برسد.
وی ادامه داد: در ابتدای دولت رقم ناترازی حدود 14 هزار مگاوات بود پیش بینی این است امسال با اقداماتی که صورت می گیرد به حدود 10 تا 11 هزار مگاوات برسیم.
مدیر عامل توانیر درباره صادرات برق به عراق در تابستان سال جاری اظهار داشت: برنامه ما این است در دوره گرم سال حداکثر واردات را داشته باشیم و صادرات را در حداقل ممکن باشد قطعا متناسب با شرایط آب و هوایی کشور پیش خواهد رفت.
وی درباره خاموشی در تابستان بیان داشت: قطعا با مشارکت مردم نیازی به خاموشی نخواهد بود.
سخنگوی صنعت برق درباره شارژ خودروهای برقی گفت: مشکلی برای کسانی که در نظر دارند در ایستگاههای شارژ خودروهای برقی سرمایه گذاری کنند، وجود ندارد و از طریق درخواستی که به شرکتهای توزیع داده می سود، تامین برق خواهند شد، نرخ برق ایستگاههای شارژ نرخ تجاری یعنی 547 تومان به ازای هر کیلو وات ساعت خواهد بود.
انتهای پیام/