نگاهی اسطوره شناختی به «دشتان» یا «عادت ماهانه»
تاریخ انتشار: ۸ خرداد ۱۳۹۹ | کد خبر: ۲۸۱۰۲۱۲۳
«زنان، دشتان و جنون ماهانه: پژوهشی اسطوره‌شناختی و تاریخی درباره‌ی قاعدگی و نشانگان پیش از آن» نوشته شهلا زرلکی با تلاش نشر چشمه در ایران چاپ شد و بسیار مورد توجه قرار گرفت. کتابی که در این ایام کرونایی به راحتی می‌توانید از طریق اپلیکشن‌های الکترونیکی به آن دسترسی داشته باشید.
به گزارش خبرنگار ایمنا، امروز ٢٨ ام ماه می در تقویم بین‌المللی، روز بهداشت قاعدگی نام‌گذاری شده است تا به صورت نمادین در سراسر جهان با تمامی تابوهای نادرست و هنجارهای غلط اجتماعی مربوط به قاعدگی تلاش‌هایی صورت گیرد.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
با وجود آن که نیمی از جمعیت بشری در حدود نیمی از عمر خود قاعدگی را تجربه می‌کنند، این امر در بسیاری از کشورهای جهان نه به عنوان یک امر روزمره و عادی، بلکه با دید تابو و ممنوعه با این فرایند برخورد می‌شود. از دلایل انتخاب این روز، تاکید بر اهمیت مدیریت بهداشت قاعدگی است. در بسیاری از کشورها و مناطق کم درآمد، دسترسی به کالاهای بهداشتی و مواد غذایی مناسب این دوران برای زنان دشوار و یا بسیار هزینه دسترسی به آن‌ها گزاف است، در پی حوادثی چون سیل و زلزله، جز کالاهایی است که در بسیاری از مواقع برای کمک رسانی به مردم بحران زده، فراموش می‌شوند. جدای بحث پزشکی و اقتصادی امر عادت ماهیانه زنان، بحث فرهنگ نیز بسیار پررنگ است. در بعضی از فرهنگ‌ها هنجارهای اجتماعی اجازه نمی‌دهد که زن‌ها درباره این موضوع صحبت کنند و حتی مجالی برای آموزش در این حوزه به زنان را نمی‌دهند. در موارد حادتر، زنان در بعضی از جوامع هنگام تجربه کردن ایام عادت ماهانه، از خانه و محل زندگی طرد می‌شوند، چرا که فرهنگ غالب در آن جوامع بر این باور هستند که زن در این دوران نجس است و باید از او دوری کرد. از این جهت، قاعدگی اگرچه از نظر زیستی یک اتفاق بسیار پیش پا افتاده و معمول به شمار می‌آید، اما ترکیبی از وضعیت اقتصادی، فرهنگی و سلامت این امر، رویارویی ماهانه زنان را با چالش روبه‌رو می‌کند.
از این رو کتاب «زنان، دشتان و جنون ماهانه: پژوهشی اسطوره‌شناختی و تاریخی درباره‌ی قاعدگی و نشانگان پیش از آن» به پیچیدگی‌های این درد و رنج‌های زنانه که تابو هستند و برای مخفی کردنش بسیار تلاش می‌شود، پرداخته و آن را ریشه‌یابی تاریخی-روانشناختی می‌کند. در این کتاب واژه «دشتان» معادل فارسی پهلوی برای واژگان «رگ، حیض، قاعدگی و عادت ماهانه» است که به کار برده می‌شود. این کتاب در سال ۱۳۹۵ با تیراژ هزار نسخه روانه بازار شد و تا اکنون پنج بار تجدید چاپ شده است.
کتاب «زنان، دشتان و جنون ماهانه: پژوهشی اسطوره‌شناختی و تاریخی درباره‌ی قاعدگی و نشانگان پیش از آن» در سه فصل به موضوعات ناگفته درباره‌ی عادت ماهیانه زنان می‌پردازد؛ نگاه پزشکی، نگاه ادیان-مذاهب و نگاه اسطوره‌شناختی. در فصل تعریف علمی از «دشتان» و علائم جسمی و روانی «پیش‌دشتان» یعنی PMS (Premenstrual Syndrome) یا همان سندرم پیش از قاعدگی و PMDD (Premenstrual Dysphoric Disorder) یا همان اختلال ناخوشی پیشاقاعدگی که بسیار از سندرم پیش‌از قاعدگی حادتر است، را مطرح می‌کند. در فصل دوم، نگاهی به ادیان متعددی چون اسلام، یهودیت و زرتشت می‌شود و در نهایت در فصل سوم اسطوره‌های مرتبط با دشتان در فرهنگ‌های مختلف را خواهیم شناخت و به ارتباط معنایی زن، ماه، مار، آب و خون مطرح می‌شوند.
بخشی از متن کتاب درباره باور در دین زرتشت به پدیده عادت ماهیانه زنان: «کسی که برای زن دشتان خوراک می‌برد، باید سه گام از او دور بایستد.» باورهایی که حتی بر طلاق، زندگی، خوراک و محل زندگی و… زن دشتان تأثیر منفی می‌گذارد تا زن، علاوه بر دردهای روحی و جسمی این دوران، هراس نگاه غضب‌آلود مردان را نیز تحمل کند. انگار که دشتان زنان گناه باشد.
آنچه نویسنده در کتاب «زنان، دشتان و جنون ماهانه: پژوهشی اسطوره‌شناختی و تاریخی درباره‌ی قاعدگی و نشانگان پیش از آن» و واکاوی‌های تاریخی، اسطوره شناختی، مذهبی و پزشکی انجام می‌دهد؛ به این نتیجه دست می‌یابد که در بیشتر فرهنگ‌ها برخورد با «دشتان» مشترک است، یعنی طرد و انزوا زنان در این ایام. زرلکی به دنبال یافتن راهی است تا بین این طرد و انزوا و شرایط زیست بیولوژیکی ارتباطی برقرار کند. در این راه، به نتیجه‌ای می‌رسد که چندان مایه رضایت منتقدان، مردم‌شناسنان و فعالین حوزه زنان نیست: «با وجود به ظاهر ظالمانه و تبعیض‌آمیز بودن این عمل، ولی شاید راهکار قدیمی‌ها بوده برای استراحت دادن به زن‌ها و برای همین احتمالاً پیش‌دشتان از دستاوردهای دنیای مدرن است نه طبیعت زنانه.» از این سو به عقیده بسیاری از منتقدان؛ نتیجه‌گیری جهت‌دار و ناقص از گزاره‌ها گرفته شده است چرا که به شکل انتقادی و ریشه‌ای به تأثیر انقلاب کشاورزی بر وضعیت زنان و مقایسه با انسان‌های شکارچی گرداورنده پرداخته نشده است؛ اما نمی‌توان منکر این این امر شد که زرلکی در بخش با این پژوهش قدم مهم بررسی تاریخی- فرهنگی این مقوله برداشته است.
کد خبر 426031منبع: ایمنا
کلیدواژه: كتاب و كتاب خواني کتاب کتابخانه کتاب بخوانیم شهر شهروند کلانشهر مدیریت شهری کلانشهرهای جهان حقوق شهروندی نشاط اجتماعی فرهنگ شهروندی توسعه پایدار حکمرانی خوب اداره ارزان شهر شهرداری شهر خلاق
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.imna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایمنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۸۱۰۲۱۲۳ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
مرکز ملی مغز با هدف گسترش خدمات در زمینه علوم شناختی راه‌اندازی می‌شود
به گزارش خبرنگار خبرگزاری علم و فناوری آنا، مرکزملی مغز توسط ستاد توسعه علوم و فناوری‌های شناختی در مرکز آموزشی، پژوهشی و درمانی فیروزگر تهران ایجاد و راه اندازی می‌شود.
این مرکز با هدف توسعه کمی وکیفی پژوهش‌های بینرشته‌ای بالینی، گسترش خدمات و فناوری‌های نوین و توانمندسازی نیروی انسانی درزمینه علوم شناختی و اعصاب، مراحل احداث خود را در مرکز آموزشی، پژوهشی و درمانی فیروزگر تهران، طی می‌کند.
مرکز ملی مغز به عنوان یک مرکز پژوهشی، آموزشی، درمانی، توانبخشی، ترجمان دانش و تولید فناوری‌های نوین در زمینه اختلالات عصبی و سلامت مغز به‌صورت کنسرسیومی از دانشگاه‌ها و کادر علمی وآموزشی مرتبط با مطالعات بالینی و پایه مغز و اعصاب و حوزه‌های مرتبط در دانشگاه‌های وزارت بهداشت و وزارت علوم، تحقیقات و فناوری با حمایت ستاد توسعه علوم و فناوری‌های شناختی ایجاد و فعالیت خواهد داشت.
مرکز ملی مغز ماهیت اصلی آن عملی کردن دیدگاه همکاری‌های علمی و تحقیقات بینرشته‌ای و نزدیک کردن فضای علوم پایه و بالینی می‌باشد. این مرکز به عنوان یک واحد مستقل با تمامی دانشگاه‌ها و مراکز علمی همکاری‌های علمی و فناورانه خواهد داشت و برای قسمت درمان با بیمارستان چندتخصصی متعلق به دانشگاه‌های علوم پزشکی و خدمات آموزشی، پژوهشی و درمانی فیروزگر در تعامل خواهد بود.
مراحل اجرایی ایجاد مرکز ملی مغز هم اکنون با ۳۰ درصد پیشرفت عمرانی طرح و تشکیل هسته‌های تخصصی با حضور متخصصان بینرشته‌ای، تفاهم همکاری با شرکت‌های فعال درحوزه نوروتکنولوژی و مراکز علمی از جمله آزمایشگاه ملی نقشه‌برداری مغز و همکاری با انجمن جهانی آلزایمر و شروع اجرای پروژه پیشگیری از اُفت عملکرد‌های شناختی سالمندان در ایران دردست اقدام است.
هم‌زمان با اجرای این برنامه، دو فراخوان در حوزه توسعه نوروتکنولوژی برگزار و کتاب کار «ذهن فعال در سالمندی» نیز انتشار یافته است و تلاش‌هایی نیز برای همکاری در برگزاری مدرسه علوم اعصاب اجتماعی، تدوین پروپوزال دیتا بانک جامع عصبی ایرانیان در مرحله ثبت، تاسیس آزمایشگاه فوتوبایوماجولیشن و درد نیز انجام شده است.
در راستای اجرای این طرح ملی شماری از پزشکان پژوهشگر جذب و همکاری با اعضای هیات علمی دانشگاه‌های علوم پزشکی و فنی نیز انجام شده و ۲۰ پروژه تحقیقات کاربردی درحوزه‌های اولویتدار، فعالیت کمیته عصب روانپزشکی دستیاران روانپزشکی و تدوین برنامه کمیته دستیاری نورولوژی؛ راه‌اندازی پروژه نوراکس در قالب دوره‌های تربیت پژوهشگر و فناور و همچنین راه‌اندازی وبسایت و شبکه‌های اجتماعی مرکز از دیگر اقدامات در راستای ایجاد مرکز ملی مغز نیز صورت گرفته است.
انتهای پیام/
حقوق کدام یک از ایثارگران در سال ۱۴۰۳ افزایش داشت؟