ایجاد امنیت اجتماعی و روانی با خودنظارتی و جوانمردی/ اخلاق جوانمردی در کسب‌وکار احیا شود
تاریخ انتشار: ۱۲ خرداد ۱۳۹۹ | کد خبر: ۲۸۱۳۷۳۲۳
عضو هیئت علمی گروه فلسفه دانشگاه آزاد اسلامی واحد بندرعباس معتقد است که جوانمردی بههمراه خودنظارتی آثار و برکات زیادی دارد و کمترین آن ایجاد امنیت اجتماعی و روانی در جامعه است.»
محسن محمودی در گفتگو با خبرنگار خبرگزاری آنا در بندرعباس با تأکید بر لزوم احیای اخلاق جوانمردی در کسب‌وکار اظهار کرد: «انسان‌دوستی، دستگیری از نیازمندان و زمین‌خوردگان ازجمله وظایف فتیان و جوانمردان پیشه‌ور به حساب می‌آید و این سیستم جوانمردانه بههمراه خودنظارتی آثار و برکات زیادی دارد که کمترین آن ایجاد امنیت اجتماعی و روانی در جامعه است.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
بیشتر بخوانید:
* فواید فلسفه برای کودکان چیست؟
* لزوم رعایت ارزش‌های اخلاقی فردی و عمومی در جامعه
وی افزود: «از دیرباز در اصناف مختلف پیروی از فرهنگ جوانمردان یا فتیان که همان اهل فتوتند، میان ایرانیان مرسوم بوده و علما و شیوخ توصیه به پایبندی اصول و ارزش‌های اخلاقی در کسب‌وکار و تجارت داشته و غفلت از آن را روا نمی‌دانستند. این قواعد (فتوت‌نامه) نام داشت. معمولاً هر صنفی ازجمله بنایان، سلمانیان، قصابان و غیره فتوت‌نامه خاص خود را داشتند. هر گروه استاد یا مرشدی(منتور Mentor) داشتند که عیاری را به تازه‌کارها تعلیم می‌دادند و بعد از آن، مجوز ورود به آن صنف را ارائه می‌دادند.»
عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد بندرعباس اضافه کرد: «موسپیدان بازار از روزگار نه‌چندان دور یاد می‌کنند که همه معاملات در غیبت چک و سفته با اعتبار حرف انجام می‌شد و مصطلح بود که حرف بازاری سند است، این اصطلاحات و سنت‌های جوانمردانه که ریشه در فرهنگ ایرانی ـ اسلامی دارد، امروزه کم‌رنگ شده و ردپای آن را فقط می‌توان در حلقه بازاریان قدیمی در قامت خیریه‌ها و صندوق‌های قرض‌الحسنه و هیئت‌های ریشه‌دار یا حلقه‌های سازمان‌های مردم‌نهاد پیدا کرد.»
محمودی ادامه داد: «اگرچه امروز به جای فتوت‌نامه‌ها از اخلاق حرفه‌ای سخن گفته میشود؛ اما هنوز نتوانسته مشکلی از جامعه امروزی را حل کند؛ جامعه‌ای که در آن، تعرض به حقوق شهروندان رایج است. این وظیفه علمای دین و استادان دانشگاه بوده که با تعلیم و فرهنگ‌سازی فتوت و روح جوانمردی را در جامعه احیا کنند.»
ارزشمندترین نوع فتوت‌نامه چیست؟
وی عنوان کرد: «یکی از ارزشمندترین نوع فتوت‌نامه‌ها، فتوت‌نامه‌های صنفی است؛ زیرا علاوه بر اینکه ریشه جوانمردی را به خوانندگان خود می‌آموزند، آنان را با آداب‌ورسوم و پندارهای پیشه‌وران گذشته سرزمین‌مان نیز آشنا می‌کنند، فتوت‌نامه چیت‌سازان، آهنگران، سلمانیان، سقایان، قصابان، طباخان و ... از این جمله‌اند.»
عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد بندرعباس گفت: «نزدیک‌ترین تشکیلات جوانمردی در روزگار ما لوطی‌ها و داش‌مشدی‌های تهرانی و باستانی‌کاران در زورخانه‌ها هستند. فعالیت‌های خیرخواهانه این داش‌مشدی‌ها در ایران تا اوایل قرن پیش به‌صورت مرتبی ادامه داشته است. نهضت جوانمردی به‌تدریج به علت استفاده ابزاری دولت‌ها از آنها و ورود حساب‌نشده برخی اراذل و اوباش در تشکیلات جوانمردان و رواج پاره‌ای مفاسد اخلاقی دچار بدنامی شد و جاذبه سابق خود را از دست داد و مردم کمتر بدان اقبال داشتند. این اواخر کسانی که خود را به فتیان منسوب می‌کنند، مدعیانی دروغین‌اند و به‌واقع از اخلاق جوانمردان محروم‌اند.»
آثار ادبی و هنری درباره جوانمردی
محمودی با معرفی آثار ادبی و هنری درباره جوانمردی مطرح کرد: از کتاب‌های پرطرفداری که در مورد جوانمردی به قلم صادق هدایت نوشته شده «داش آکل» است، مسعود کیمیایی کارگردان برجسته ایرانی نیز فیلمی به همین نام ساخته که در نوع خود در ترویج فرهنگ جوانمردی بی‌نظیر است.
عضو هیئت علمی علوم تربیتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد بندرعباس تببین کرد: از مهمترین اهداف جوانمردان ایجاد دوستی، محبت، کاهش رنج فرودستان و حمایت از قشر آسیب‌پذیر یعنی دفاع از رعیت در برابر ظلم و ستم زورگویان زمان است. کتاب «قابوس‌نامه» در باب چهل و چهارم، حداقل سه اصل درباره جوانمردی ذکر کرده که نخست آن خردمندی (عقلانیت)، دوم راستگویی و سوم مردمی بودن است.
وی افزود: عنصرالمعالی کیکاووس در کتاب قابوس‌نامه به نگارش نوعی پندنامه اخلاقی و آیین زندگی پرداخته و در مورد آداب تجارت توصیه‌ها و آموزه‌هایی در قالب حکایت‌های پندآموز و کاربردی دارد که نویسنده بعد از بیان حکایات مختلف نتیجه‌گیری قابل تأملی می‌کند و پندهای خوبی به فرزندش می‌دهد و می‌گوید: «تا توانی از خیانت کردن بپرهیز که هرکه به یک‌بار خائن گشت، هرگز کسی به او اعتماد نکند و راستی پیشه کن، نیک معامله و خوش دادوستد باش و کسی را وعده مکن، چون کردی خلاف مکن و راستگو باش تا حق‌تعالی بر معامله(کسب‌وکار) تو برکت دهد.»
راه تعالی و رسیدن به آرامش در دنیای صنعت‌زده
این استاد دانشگاه ادامه داد: «چند نکته اینجا مطرح است؛ اعتماد، راستی، خیانت نکردن و خلف وعده نکردن در معامله که نتیجه آن برکت در معامله و کسب و کار است. (برکت)به معنی رشد، دوام و پایداری است که امروزه در دنیای مدرن به لحاظ مفهومی همان (توسعه پایدار)هست.
محمودی خاطرنشان کرد: «پیشینیان حکیم ما، بیش و پیش از انباشتن مال و افزودن نقدینگی و سودجویی شخصی معتقد به برکت در کار و مال و درآمد بودند و آن را از طریق تقید به شکرگزاری از نعم های الهی میدانستند و در پس این برکت، افزونی، آرامش روحی و جسمی را جستجو می‌کردند. در واقع آنان منافع عمومی را بر منافع شخصی ترجیح می‌دادند و این راه تعالی و رسیدن به آرامش در دنیای صنعت‌زده و آزمند امروزی است.»
انتهای پیام/4121/4062/
منبع: آنا
کلیدواژه: دانشگاه آزاد اسلامی بندرعباس امنیت اجتماعی محسن محمودی جوانمردی دانشگاه آزاد اسلامی واحد بندرعباس عضو هیئت علمی فتوت نامه کسب وکار
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت ana.press دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «آنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۸۱۳۷۳۲۳ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
فضیلت‌گرایی اخلاق توحیدی برترین مرتبه اخلاق است
حسین هوشنگی؛ دانشیار فلسفه دانشگاه امام صادق(ع)، شامگاه ۴ اردیبهشت ماه در نشست علمی «مراتب اخلاق در قرآن کریم» که از سوی انجمن علمی معارف دانشگاه شهید بهشتی برگزار شد با بیان اینکه تلقی عمومی از اخلاق متعارف برای رسیدن به سعادت این است که ما قواعد و اصول راهنمای ثابت، یکپارچه و هماهنگ داریم لذا چندگانگی و ذومراتب بودن در تلقی متعارف از اخلاق به ذهن متبادر نمی‌شود، گفت: علامه طباطبایی در تفسیر المیزان نظریه‌ای مطرح و مسالک سه‌گانه را بیان کردند ولی در میان فلاسفه غربی هم عمدتا این نکته قابل رصد است؛ دکارت دو دسته اخلاق متغیر و ثابت را بیان کرده و کانت هم اخلاق تدبیری و عقلی و تجربی را مطرح کرد و هگل هم به نحوی دیگر، بنابراین ساحات و مراتب اخلاق مسئله بدیعی نیست.
هوشنگی افزود: علامه طباطبایی در تعریف اخلاق گفته است فن و علمی است که از ملکات انسانی بحث می‌کند؛ ملکات، شاکله‌های پایدار نفس انسانی را می‌گویند که به قوای حیوانی، نباتی و انسانی انسان مرتبط است تا انسان با اتصال به آن فضایل استکمال پیدا کند. وی در جای دیگری تعریفی امروزی‌تر ارائه کرده و می‌گوید اخلاق، وظایف و مسئولیت‌هایی است که انسان نسبت به خود، خدا و دیگران در جهت کسب سعادت خودش باید عمل کند و تعهد داشته باشد.
وی در ذیل آیه ۱۵۶سوره بقره «الَّذِینَ إِذَا أَصَابَتْهُمْ مُصِیبَةٌ قَالُوا إِنَّا لِلَّهِ وَإِنَّا إِلَیْهِ رَاجِعُونَ» به بحث فضایل و رذایل پرداخته است، ادامه داد: انسان باید با آراستن نفس خود به فضایل، استکمال پیدا کند و رذایل را از خود دور سازد؛ این تعریف به خودی خود نوعی تصلب و ایستایی و ثبات و یکپارچگی را به ذهن متبادر می‌کند و آن اینکه نفس انسان یکسری رذایل و فضایلی دارد و اخلاق این صفات را دسته‌بندی کرده و می‌گوید انسان چگونه باید از رذایل دور و به فضایل آراسته شود. براساس این تعریف اینکه ما اخلاق را یک فرایند متغیر بدانیم که تصلب ندارد درست نیست.
دانشیار فلسفه دانشگاه امام صادق(ع) اظهار کرد: این تعریف از علامه به روشنی فضیلت‌گرایانه است یعنی ایشان اخلاق و عمل اخلاقی را عملی می‌داند که برآمده از فضایل نفسانی و یا معطوف به آن باشد مثلا کسی که ملکه شجاعت دارد تصادفی در وجود او رخ نمی‌دهد بلکه او همیشه فعل شجاعانه از خود بروز می‌دهد؛ امروزه در فلسفه اخلاق در کنار فضیلت‌گرایی، پیامدگرایی هم مطرح است یعنی فعلی اخلاقی است که به نتیجه مفید و نافعی بینجامد؛ البته در مراد از نافع‌بودن محل بحث است که ملاک، نفع جمعی است یا فردی و یا کمال و ارزش‌ها.
وی با بیان اینکه وظیفه‌گرایی هم در کنار فضیلت‌گرایی مطرح است، تصریح کرد: در فضیلت‌گرایی هم اصول اخلاقی اصول مطلقی دانسته می‌شوند که به هر نتیجه برسد وظیفه داریم آن را عمل کنیم. علامه طباطبایی این سه مسلک را به صورت ترکیبی مطرح کرده است یعنی قائل به نوعی فضیلت‌گرایی پیامدگرایانه است. پرسش این است که این مسالک به تعبیر علامه آیا پیوستگی ندارند و گسست بین آنها حاکم است و برای انتقال از یکی به دیگری باید از یک ساختاری به ساختار دیگر برویم یا اینکه نسبت میان آنها رابطه طولی است و تقدم و تاخر بین آنان وجود دارد.
مراتب سه‌گانه اخلاق از منظر علامه طباطباییهوشنگی با اشاره به مسالک و مراتب اخلاق سه‌گانه یعنی فلسفی(دنیوی)، اخلاق توحیدی قرآنی و اخلاق انبیای سلف از منظر علامه طباطبایی، افزود: از منظر ایشان اخلاق قرآنی در انبیای سلف و متون قبل از قرآن پیشینه نداشته است؛ اولین مسلک از این جهت فلسفی نامیده شده است که کسانی مانند ارسطو آن را مطرح کردند؛ در این مسلک نفس قوای نباتی، حیوانی و انسانی دارد و ما باید برای وصول به ملکات فاضله باید این قوا را تعدیل و تحت کنترل عقل درآوریم و سعادت مترتب بر این فضایل و ملکات است.
استاد دانشگاه امام صادق(ع) با اشاره به معیار فضیلت در این دیدگاه، اظهار کرد: ارسطو در اینجا حد وسط را بیان کرده است یعنی حد وسط بین افراط و تفریط را ملاک قرار می‌دهیم مثلا جبن، تفریط و تهور افراط و شهوت هم در بحث عفت، زیاده‌روی است. علامه یک حق اجتماعی را هم از این بحث استفاده کرده است یعنی این مسلک با اینکه مورد قبول نیست ولی در عین حال آن را خالی از حقیقت نمی‌داند و حقیقت آن را مورد توافق اجتماع عقلا می‌داند.
وی تاکید کرد: نکته مهم این است که ما فضیلت‌مند می‌شویم تا به یک امر و سعادت دنیوی برسیم. یعنی اگر کسی عفت داشته باشد این امر موجب سرافرازی و عزت و احترام من نزد دیگران است ولی اگر اهل طمع و آز باشم نوعی خفت در نزد دیگران خواهم داشت. صدق، اعتماد مردم را به همراه دارد و نوعی اخلاق انتفاعی ایجاد می‌کند.
هوشنگی با بیان اینکه در این اخلاق، خدا و آخرت مطرح نیست و به تعبیری سکولار است یعنی ما صداقت و خوبی انجام می‌دهیم تا جامعه بهتر و زندگی دنیایی بهتری داشته باشیم، اضافه کرد: البته در این اخلاق سکولار، علامه به مفهوم نسبیت‌گرایی هم اشاره دارد زیرا نسبیت‌گرایان معتقدند که اخلاق دارای اصول ثابتی نیست و بسته به فرهنگ و قومیت و جغرافیا و ملیت، بایدها و نبایدها هم فرق دارد و اخلاق تابع تحولات فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی است.
هوشنگی با اشاره به اخلاق انبیای سلف، اظهار کرد: انبیا ما را از رذایل پرهیز و به فضایل توصیه کرده‌اند و این موارد ما را به سعادت دنیوی و اخروی می‌رساند؛ این مسلک در قرآن کریم آمده و مهر تایید هم خورده است: إِنَّ اللَّهَ اشْتَرَیٰ مِنَ الْمُؤْمِنِینَ أَنْفُسَهُمْ وَأَمْوَالَهُمْ بِأَنَّ لَهُمُ الْجَنَّةَ ۚ یُقَاتِلُونَ فِی سَبِیلِ اللَّهِ فَیَقْتُلُونَ وَیُقْتَلُونَ ۖ وَعْدًا عَلَیْهِ حَقًّا فِی التَّوْرَاةِ وَالْإِنْجِیلِ وَالْقُرْآنِ ۚ وَمَنْ أَوْفَیٰ بِعَهْدِهِ مِنَ اللَّهِ ۚ فَاسْتَبْشِرُوا بِبَیْعِکُمُ الَّذِی بَایَعْتُمْ بِهِ ۚ وَذَٰلِکَ هُوَ الْفَوْزُ الْعَظِیمُ؛ یعنی بهشت را در قبال اینکه مؤمنان، جان و مال خود را در مسیر حق خرج می‌کنند وعده داده است یا آیه «قُلْ یَا عِبَادِ الَّذِینَ آمَنُوا اتَّقُوا رَبَّکُمْ ۚ لِلَّذِینَ أَحْسَنُوا فِی هَٰذِهِ الدُّنْیَا حَسَنَةٌ ۗ وَأَرْضُ اللَّهِ وَاسِعَةٌ ۗ إِنَّمَا یُوَفَّی الصَّابِرُونَ أَجْرَهُمْ بِغَیْرِ حِسَابٍ».
استاد دانشگاه امام صادق(ع) با اشاره به حق اجتماعی و حق واقعی با بیان اینکه در تعالیم انبیا حق اجتماعی نفی نمی‌شود ولی اصل، آخرت است، بیان کرد: خداوند فرموده است که آخرت خیر و ابقی و باقی است؛ علامه از حق اخروی به حق واقعی در برابر حق اجتماعی یاد می‌کند یعنی همه حقیقت، امور اجتماعی و مذموم و پسندیده این دنیایی نیست بلکه یکسری مصالح واقعی اخروی وجود دارد که سعادت انسان در گرو آن است گرچه این سعادت با سعادت دنیا در تضاد نیست.
وی اظهار کرد: کسانی که دین لقلقه زبان آنان است و ایمان و معرفت لازم را ندارند چه بسا در مسلک اول به سر می‌برند یعنی به دنبال امر اجتماعی و حیثیت اجتماعی هستند ولی فرد اگر تحت تعالیم انبیا نسبت به مبدا و معاد آگاهی لازم را پیدا کند و پی ببرد آخرت، باطن دنیاست و سعادت واقعی در گرو مصالح و مفاسد واقعی است به مرحله دوم ارتقا خواهد یافت و به حق واقعی در برابر حق اجتماعی خواهد رسید.
نیت؛ عامل تفاوت میان فضیلت‌گرایی اجتماعی و اخرویهوشنگی تصریح کرد: نوع اول از اخلاق، فضیلت‌گرایی پیامدگرای دنیوی است یعنی می‌خواهد منفعت اخلاق را در دنیا ببرد؛ نوع دوم یعنی اخلاق انبیای سلف، فضیلت‌گرایی پیامدگرای اخروی است و در هر دو مسلک، فضیلت وجود دارد؛ علامه بر شباهت این دو در این مسئله تاکید کرده است ولی به تعبیر ایشان قرآن کریم مسلک اول را رد کرده و مسلک دوم را تایید فرموده ولی آن را کامل نمی‌داند. تفاوت این دو مرحله هم در نیت نهفته است یعنی کسانی فضایل را با نیت خیر دنیوی انجام می‌دهند ولی گروه دیگر برای خیر اخروی این کار را می‌کنند.
استاد دانشگاه امام صادق(ع) با بیان اینکه نوع سوم، اخلاق قرآنی توحیدی است، تصریح کرد: علامه فرموده است انسانی که در مراتب ایمان پیشرفت کرده و به توحید رسیده است (چه توحید نظری و به خصوص توحید عملی) مستغرق در خدا خواهد شد و در دل مجذوب خدا و مستغرق در اسمای حسنای الهی خواهد شد؛ قرآن کریم فرموده است: وَمِنَ النَّاسِ مَنْ یَتَّخِذُ مِنْ دُونِ اللَّهِ أَنْدَادًا یُحِبُّونَهُمْ کَحُبِّ اللَّهِ ۖ وَالَّذِینَ آمَنُوا أَشَدُّ حُبًّا لِلَّهِ. در این حالت به لحاظ اخلاقی این فرد موح نه دنبال فضایل و به خودی خود پرهیز از رذایل و بهشت و جهنم است بلکه فقط مراد او ابتغاء وجه الله و کسب رضایت خداوند است و این مسیر را از طریق عبودیت عاشقانه طی می‌کند. به تعبیر علامه در اینجا رذایل و فضایل رها نیست و فرد متخلق به فضایل است ولی نیت او از کسب فضایل رسیدن به خیر دنیوی و خیر اجتماعی و حتی بهشت و جهنم و خیر اخروی نیست بلکه هدف، تنها جلب رضایت و مهر و حب خداوند است.
منبع: ایکنا (خبرگزاری بین‌المللی قرآن)
تصادف مرگبار در محور دره شهر-بدره ۴ کشته برجای گذاشت