تحلیلی بر بیانات امروز امام خامنه‌ای| چگونه بند ناف اقتصاد را از نفت ببریم؟

تغذیه اقتصاد جاری از درآمدهای نفتی، به عارضه ای برای اقتصاد کشور در طول سالها بدل شده که دولت ها در سایه این عارضه، به دنبال ارتقا و بهره وری در دیگر بخش های مولد درآمدزایی آنطور که باید نبوده‌اند. ۱۴ خرداد ۱۳۹۹ - ۱۲:۳۴ اقتصادی نفت و انرژی نظرات - اخبار اقتصادی -

به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری تسنیم، رهبر معظم انقلاب، حدود 17 سال پیش (آبان ماه سال 82) در بخشی از بیانات خود در دیدار کارگزاران نظام‌ فرمودند: "اگر این نفتی که دست کشورهای این منطقه است، در دست اروپاییها بود و بنا بود آنها به شما مردم ایران و مردم سایر کشورهایی که امروز نفت تولید میکنند، بفروشند، برای هر استکانش جانِ شما را میگرفتند! حالا میلیونها بشکه را به قیمت ثمن‌بَخس میخرند و پولی که بابت آن میدهند، مثل ندادن است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

"

این جمله نشان دهنده ارزش ذاتی منابع نفت و گاز است که سالهاست به ثمن بخس و با کمترین برخورداری از ارزش ذاتی این منابع، در حال خام فروشی آن هستیم و یکی از دلایل اصلی خام فروشی مداوم در این عرصه، وابستگی بودجه جاری به درآمدهای ناشی از این خام فروشی است.

در واقع اگر بتوانیم وابستگی بودجه جاری را به نفت حذف کنیم، می توانیم در وهله اول برای هزینه کرد درآمدهای نفتی، اهداف و اولویت های توسعه ای را جایگزین رتق و فتق امور جاری کنیم و در گام بعدی، برای تبدیل این منابع خدادادی به فرآورده ها و محصولاتی با ارزش افزوده چندبرابری برنامه ریزی و اقدام کنیم. با برداشتن این دو گام، شاهد افزایش درآمدزایی از منابع خدادادی نفت و گاز و صرف این درآمدها در بخش های توسعه ای و مولد اقتصادی خواهیم بود که طی این مسیر، به رونق زایی مستمر و رفع مشکلات اقتصادی خواهد انجامید.

امروز نیز، رهبر معظم انقلاب در بخشی از سخنرانی که به مناسبت سالروز ارتحال امام خمینی (ره) بنیانگذار کبیر انقلاب اسلامی داشتند، بر قطع بند ناف اقتصاد کشور به درآمدهای نفتی تأکید کرده، این مسئله را راهکار تحول اقتصادی در کشور دانستند و گفتند: "در زمینه اقتصاد تحول به این است که بند ناف اقتصاد کشور را از نفت ببریم"

در واقع، تغذیه اقتصاد جاری از درآمدهای نفتی، به عارضه ای برای اقتصاد کشور در طول سالها بدل شده که دولت ها در سایه این عارضه، به دنبال ارتقا و بهره وری در دیگر بخش های مولد درآمدزایی همچون مالیات، صادرات غیرنفتی و ... آنطور که باید نبوده‌اند. اگر آنطور که امام خامنه ای تأکید داشتند، این بند ناف بریده شود، مهمترین گام در مسیر اعتلای اقتصادی کشور برداشته خواهد شد چرا که دولت ها، دیگر به پشتوانه درآمدهای سهل‌الوصول خام فروشی نفت اکتفا نکرده و سعی در ترمیم دیگر بخش‌های درآمدزایی می کنند.

نگاهی گذرا به وضعیت اقتصادی کشورهای نفتی نشان می‌دهد دولت‌‌های آنها به دو گروه توسعه یافته مانند نروژ و غیرتوسعه یافته مانند ایران تقسیم می‌شوند که این دسته‌بندی منبعث از تفاوت دیدگاه‌های دولت‌های این کشورها در باره نفت است. نفت و درآمدهای نفتی به خودی خود، پدیده‌ای بدیمن نیست، اما چه می‌توان کرد که سیاست‌گذاری‌های جزیره‌ای و به دور از شاخص‌های اصیل اقتصادی، ضربه‌های مهلکی را به کشورهایی مانند ایران زده است.

بیماری هلندی هم که بدترین آسیب اقتصاد وابسته به نفت است، از سال 53 با افزایش ناگهانی قیمت نفت و افزایش درآمدهای ارزی در ایران شایع شد و چون صنعت داخلی توان رقابت با سیل ورود کالاهای وارداتی را نداشت، صنعت کشور رو به زوال نهاد. مهم ترین راه حل هایی که برای درمان بیماری هلندی پیشنهاد می شود ابتدا تشکیل صندوق ذخیره ارزی حاصل از فروش نفت با هدف خودداری از ورود شوک وار درآمدها به اقتصاد است. در سال 79 «حساب ذخیره ارزی حاصل از فروش نفت خام» به موجب ماده 60 قانون برنامه سوم توسعه تشکیل گردید اما ایجاد اصلاحات فراوان در مکانیسم این حساب و عدم تعهد دولت به الزامات این صندوق منجر به عدم کارایی آن گردید.

راه حل دیگری که در جهت درمان بیماری هلندی در کشور پیشنهاد می گردد افزایش قدرت رقابت بخش صنعت و کشاورزی است؛ از قانون هدفمندکردن یارانه ها که در سال 88 تصویب شد - در صورت اجرای صحیح آن - می توان به عنوان یکی از مصادیق درمان بیماری هلندی یاد کرد. اقدام دیگری که به دولت ها برای درمان بیماری هلندی پیشنهاد می گردد سرمایه گذاری در جهت توسعه زیرساخت های بهداشتی، درمانی، صنعتی و آموزشی است که نه تنها منجر به افزایش نرخ تورم نمی گردد بلکه زمینه توسعه همه جانبه اقتصادی را فراهم می نماید.

حال سوال این است: چرا اقتصاد ایران چنین است و چه عواملی باعث میشوند که برخلاف تلاش مسئولان، نتوانیم از این چرخه معیوب اقتصادی رهایی یابیم ؟

در کشور ایران کل نظام اقتصادی ، اجتماعی و سیاسی به میزان و چگونگی تخصیص هزینه های دولت وابسته است. بالغ بر 45% بودجه عمومی دولت، مختص هزینه های جاری است که از طریق درآمدهای نفتی تامین میشود. بنابراین کاملا روشن است که اقتصاد ایران متکی به نفت بوده و این موضوع موجب ایجاد یک سیستم کاملا رخوت زده و بی تحرک میگردد که تنها به پول نفت دلخوش است .

اما نمونه راهکارهایی که برای رهایی اقتصاد از منابع نفتی و قطع وابستگی بودجه به نفت وجود دارند عبارتند از :

* لزوم جداسازی درآمد نفت از حساب بودجه و التزام به هزینه کرد آن فقط در جهت سرمایه گذاری مولد

* پرهیز از واردات بی رویه و بازگشت به سیاست تولید داخل ( خودکفایی _ حداقل در محصولات اساسی و راهبردی )

* ارتقای بنیان های تولید و کمک به تغییرات استراتژی تولید از نفتی به تولید تجاری و دانش پایه ، بخصوص در بخش کشاورزی

 * سرمایه گذاری بر روی نیروی انسانی متخصص ، متعهد و عملگرا و حمایت مستمر از پژوهش های کاربردی

* تعهد به اجرای سیاست های راهبردی و گزاره های برنامه های مصوب در افق چشم انداز و برنامه های میان مدت

* استقلال بانک مرکزی و کنترل نقدینگی

* هماهنگی کامل بین سیاستگذاران کشور و مدیران اقتصادی

با درنظر گرفتن اقتصاد مقاومتی به عنوان مدل متناسب با اقتصاد ایران، نمیتوان راهکار سرمایه گذاری در بورسهای بین المللی را راهکار کاهش وابستگی اقتصاد به نفت خام برشمرد؛ بلکه باید از نفت به عنوان ابزاری در جهت وابسته سازی کشورهای منطقه و کشورهای همسو و تعریف همکاری های اقتصادی در پروژه های پربازده و بااولویت در کشورهای هدف بهره برد و با تمرکز بر منابع نفتی مشترک و توسعه صنایع پالایشگاهی و پتروشیمی‌ از هدر رفت بخش عظیمی از سرمایه‌های کشور جلوگیری نمود.

انتهای پیام/

R32317/P/S7,80/CT1 واژه های کاربردی مرتبط رشد اقتصادی اقتصاد مقاومتی نفت ایران

منبع: تسنیم

کلیدواژه: رشد اقتصادی اقتصاد مقاومتی نفت ایران رشد اقتصادی اقتصاد مقاومتی نفت ایران درآمدهای نفتی سرمایه گذاری اقتصاد کشور خام فروشی بند ناف دولت ها

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.tasnimnews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «تسنیم» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۸۱۶۶۱۴۸ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

نگاهی به مسایل اقتصادی کشور، در برنامه گفتگوی اقتصادی

به گزارش خبرگزاری صداوسیما،  فرشاد پرویزیان، مجری برنامه گفتگوی اقتصادی در گفتگو با شبکه خبر در بخشی از سخنانش درباره موضوع برنامه گفتگوی اقتصادی گفت: موضوع این برنامه طبق شرایط و اولویت‌های اقتصادی کشور تعیین می‌شود در اتاق فکری که در رادیو گفتگوست.

وی افزود: در این برنامه تلاش می‌شود با طرحی موضوعات و با نقد خیلی جدی و بدون تعارف، راه حلی ارائه شود و در آخر به این سمت پیش بریم که حالا چکار باید کرد. توجه به ذائقه مخاطب از طریق پیامک‌هایی که ارسال می کنند و نکاتی که مورد نظرشان است در این برنامه به طور جدی مطرح می شود.

وی درباره نقطه تمایز این برنامه با دیگر برنامه‌های اقتصادی گفت: پرداختن به موضوعات مختلف در برنامه‌های مختلف از زوایای مختلف هیچ ایرادی ندارد، آنچه چیزی که مهم است اقناع مخاطب است و این مخاطب فقط مردم نیستند، مسئولان ارشد اقتصادی و برنامه ریزان تا به سمت درست برنامه ریزی کنند.

وی در پاسخ به این سوال که برنامه هایی مختلفی درباره موضوعات اقتصادی صحبت می کنند و رادیو گفتگو چرا درباره مسایل اقتصادی گفتگو می کند، گفت: رادیو گفتگو محل اندیشه هاست، در واقع دیدگاه‌های اندیشه ورزی مطرح می‌شود فضا، فضای اندیشه است. نمی شود گفت، چون شبکه‌های مختلفی به مسایل اقتصاد می‌پردازند، اینها تکراری است، مسایل اقتصادی زیاد است و باید از زوایای مختلف پرداخته شود تا هم به راه حل برسیم و هم مخاطب اقناع بشود.

وی درباره تفاوت گفتگوی اقتصادی به لحاظ اجرا با سایر قالب‌های گفتگو گفت: گفتگوی اقتصادی در یک نگاه، بسیار سخت است، برای اینکه شما باید مسایل اقتصادی را مسلط باشید، بدانید از چی صحبت می‌کنید، حرف‌های زرد در حوزه اقتصاد نباید گفت، متغیر‌هایی که درباره آن صحبت می‌کنید آسان نیستند و باید خیلی دقت کرد، به راحتی نباید راه حل ارائه داد. سختی گفتگوی اقتصادی این است که اولا باید اطلاعات جامع در حوزه اقتصادی داشته باشید و دوم؛ اقتصاد علم است، وقتی علمی صحبت می‌کنید نمی‌توانید پیشگویی کنید، باید به طور علمی بتوانید پیش بینی کنید، مسیرها و روند‌ها و این روند‌ها را در طول زمان هدایت بکنید و اینکه آیا می‌توانید بر روی انتظارات اقتصادی فعالان اقتصادی در جامعه اثر بگذارید یا نه.

وی در پاسخ به این سوال که چه می‌شود کرد این موضوع‌ها برای مخاطب قابل فهم‌تر باشد، افزود: این روز‌ها اگر چه مسایل اقتصادی سخت است اما برای مخاطب قابل درک است. در حوزه اقتصادی فقط سخت خبر نیست، نرم خبر‌ها هم هستند، وقتی وارد دنیای فناوری‌ها و اقتصاد دیجیتال می‌شوید، با یک فضای نرم خبر جذاب بخصوص برای جوانان رو به رو می‌شوید.

وی گفت: گفتگوی اقتصادی به مراتب راحت‌تر شده است از جهتی که شما می‌توانید به خیلی از مسایل بپردازید، مثلا در سه دهه پیش حتی اجازه نمی‌دادند درباره افزایش نرخ نقدینگی صحبت کنید اما الان به راحتی می‌توانید صحبت کنید که چرا نقدینگی را افزایش دادید. پس گفتگو اقتصادی به جهت اینکه  دسترسی به موضوعات قابل طرح بیشتر شده، به مراتب اوضاع بهتر شده است، اما به جهت مسایل پیچیده اقتصادی که پیش آمده و آنچه که در حوزه اقتصاد داریم طرح این نکات و ارائه راه حل‌ها داستان را سخت کرده است به جهت تبحر در مسایل اقتصادی و حل مشکلات.

کد ویدیو دانلود فیلم اصلی