Web Analytics Made Easy - Statcounter
به نقل از «ایران آنلاین»
2024-05-01@04:10:05 GMT

گسترش کنش‌های غیرعقلانی در خلأ حوزه عمومی

تاریخ انتشار: ۱۷ خرداد ۱۳۹۹ | کد خبر: ۲۸۱۸۴۵۱۵

گسترش کنش‌های غیرعقلانی در خلأ حوزه عمومی

در جامعه ما سال‌هاست که مردم رفتارهای اقتصادی از خود نشان می‌دهند که مورد بحث رفتارشناسان اقتصادی و جامعه‌شناسان قرار دارد. این رفتارها که به‌صورت جمعی در بازارهای مختلف صورت گرفته است، این سؤال اساسی را مطرح می‌کنند که آیا مردم جامعه ما روز به‌روز، سودطلب، بیشینه‌ساز و محاسبه‌گر شده‌اند؟ به‌عبارت دیگر، اینکه عده زیادی از مردم برای ثبت‌نام خودروهایی که به روشنی کیفیت مطلوبی ندارند،

در جامعه ما سال‌هاست که مردم رفتارهای اقتصادی از خود نشان می‌دهند که مورد بحث رفتارشناسان اقتصادی و جامعه‌شناسان قرار دارد.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

این رفتارها که به‌صورت جمعی در بازارهای مختلف صورت گرفته است، این سؤال اساسی را مطرح می‌کنند که آیا مردم جامعه ما روز به‌روز، سودطلب، بیشینه‌ساز و محاسبه‌گر شده‌اند؟ به‌عبارت دیگر، اینکه عده زیادی از مردم برای ثبت‌نام خودروهایی که به روشنی کیفیت مطلوبی ندارند، صف می‌کشند، یا ورود به بازار ارز و طلا، یا درخواست ورود به بازار سهامی که اطلاع چندانی از ماهیت آن ندارند، تا کنش‌های تورم‌زایی که برای خرید کالاهای مختلف انجام می‌دهند را می‌توان کنش عقلانی و محاسبه‌گری نامید؟ پاسخی که می‌توان براساس ادبیات رفتارشناسی کنش‌های اقتصادی و تحلیل جامعه‌شناختی رفتار اقتصادی به این رفتارهای مردم داد، این است که اتفاقاً این رفتارها محاسبه گرانه و عقلانی محسوب نمی‌شوند. البته باید اشاره کرد که علت اصلی بروز چنین رفتارهایی سیاست‌های اشتباه اقتصادی دولت است که سال‌هاست اتخاذ شده و به آن عمل می‌شود و در نهایت ساختار اقتصاد دولتی را ایجاد کرده که رفتارهای جمعی غیرعقلانی مردم را دامن می‌زند. به علاوه، اینکه بیشتر این نوع واکنش‌های جمعی در کشورهای در حال توسعه مانند ایران صورت می‌گیرد نشانه ضعف جامعه مدنی است که در این مواقع باید از حقوق مصرف‌کنندگان دفاع کند و از طریق گفت‌و‌گوهایی که در حوزه عمومی صورت می‌گیرد مردم را نسبت به کنش‌های غیرعقلانی و احساسی خود آگاه کند تا حوزه‌های خطر فراروی چنین کنش‌هایی برای افراد و جامعه روشن شود. به‌طور نمونه، ممکن است هجوم مردم برای خرید خودرو و قرعه‌کشی در نهایت سود زیادی نصیب برخی افراد کند، اما پیامدهای خوبی برای جامعه نداشته باشد. به این دلیل ساده که خوروساز معیارهای کیفی را کنار می‌گذارد چون تقاضای زیاد امکان توجه به چنین معیارهای کیفی، از جمله حفظ محیط زیست، را از بین می‌برد. بویژه اینکه خودروساز در محیط رقابتی فعالیت نمی‌کند. در نتیجه، اگر قانون عرضه و تقاضا را هم ملاک قرار دهیم و هیچ متغیر دیگری را نیز دخالت ندهیم این کنش‌های به اصطلاح سود‌طلبانه فردی، پیامدهای مخرب اجتماعی برای صنعت و محیط زیست خواهد داشت. اما سؤال اصلی همچنان باقی است: آیا کنش‌های سراسیمه مردم برای خرید کالای مصرفی با دوام، خودرو، طلا و ارز و سهام، عقلانی و سودطلبانه است؟ پاسخ رفتارگرایان اقتصادی و جامعه‌شناسان اقتصادی به این سؤال منفی است. در حقیقت این رفتارها واکنش مردم به جلوگیری از زیانی است که ممکن است در شرایط فعلی اقتصادی به ارزش اموال و دارایی‌هایشان وارد شود تا به بدست آوردن سود بیشتر. در نتیجه، در چنین موقعیتی هر رفتاری که انجام می‌شود به طور غیرارادی است چون فرد باید هر کاری انجام دهد تا از زیان خود جلوگیری کند، بنابراین اراده و هوشیاری فردی در اینجا درگیر نیست تا این رفتار را عقلانی بدانیم.
همچنین سیاست‌های اقتصادی و موقعیت سیاسی و اجتماعی در چهار دهه گذشته چنان بوده است که مصرف‌کنندگان همواره خود را در معرض تهدید و زیان می‌دیده‌اند پس می‌توان گفت بروز چنین واکنش‌هایی به‌صورت عادت درآمده‌اند.
به‌عبارت دیگر، رفتارها عموماً در موقعیت‌های اضطراری تمایل دارند تا کاری کنند که از تهدید دور شوند. در نتیجه، رفتارهایی که مانع زیان به اموال و دارایی‌های افراد تلقی می‌شود بیشتر در میان مردم بروز می‌کند. با این توضیحات می‌توان گفت سیاست‌های اقتصادی باعث شده است موقعیت‌هایی که مردم از آن زیان می‌بینند بیشتر در جامعه ما شکل بگیرد تا فرصت‌هایی برای کسب سود.
در نتیجه باید گفت این رفتارهای جمعی در بازارهای مختلف از ترس و تهدید اموال و دارایی صورت می‌گیرد تا برای کسب سود. به غیر از علتی که مطرح شد رفتارشناسان اقتصادی وجامعه‌شناسان اقتصادی معتقد هستند اطلاعاتی که مایه اصلی تصمیم‌گیری افراد در چنین موقعیت‌هایی می‌شود اطلاعاتی است که از طریق پیوندهای دور (شبکه دوستان و آشنایان) و پیوندهای نزدیک (خانواده و خویشاوندان) به‌دست می‌آید تا از طریق مراجع رسمی و تخصصی. این روزها خرید خودرو، طلا و ارز و سهام به‌صورت یکی از موضوعات خانوادگی تبدیل شده است. مردم به جای مراجعه به مشاوران مالی بورس و اعتماد به آنها، به قول و حرف آشنایان‌شان بیشتر اعتماد دارند. این منبع اطلاعاتی مورد اعتماد منبعی است که ممکن است بیشترین ضرر را نصیب افراد کند، چون منبعی که بیشترین اعتماد به آن وجود داشته باشد افراد را در معرض بیشترین آسیب‌پذیری نیز قرار می‌دهد؛ دلیل دیگری که ثابت می‌کند این چنین رفتارهایی عقلانی و حسابگرانه نیست.
دلیل دیگری که این رفتارها را نمی‌توان محاسبه‌گرانه و عقلانی محسوب کرد و در نتیجه مستعد زیان جمعی و اجتماعی هستند، ضعف جامعه مدنی است.
در جوامع توسعه یافته که انجمن‌های مختلف جامعه مدنی در کنار دولت با قدرت حضور دارند همواره در چنین موقعیت‌هایی از طریق بحث‌هایی که در حوزه عمومی از جمله رسانه‌ها صورت‌ می‌دهند مردم را نسبت به منافع جمعی آگاه می‌کنند و اصولاً نمی‌گذارند سیاست‌ها به اینجا برسد. به طور مثال، بحران کرونا در تمام کشورها باعث هجوم مردم به فروشگاه‌ها شد. در کشورهای در حال توسعه‌ مانند ایران، احتکار و گرانفروشی از طریق بازار سیاه یکی از پیامدهای‌ این هجوم بود. اما چرا چنین پدیده‌ای در کشورهای توسعه‌یافته رخ نداد؟ چون انجمن‌های مردمی حمایت از مصرف‌کننده از طریق حوزه عمومی اجازه چنین واکنش‌هایی را نمی‌دهند. کوتاه سخن اینکه برای جلوگیری از این رفتار هیجانی و غیرعقلانی که صدمات زیادی به خانواده‌ها، جامعه و اقتصاد وارد می‌کند، نخست باید سیاست‌های اقتصادی را اصلاح و سپس حوزه عمومی را چنان گسترده کرد که مردم از بحث و گفت‌و‌گوی عمومی راه‌های معقول‌تری را انتخاب کنند. 

منبع: ایران آنلاین

کلیدواژه: شناسان اقتصادی جامعه شناسان حوزه عمومی سیاست ها جامعه ما

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت ion.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایران آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۸۱۸۴۵۱۵ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

مردمی کردن اقتصاد توسعه پایدار کشور را به دنبال دارد

ایسنا/کردستان معاون و نماینده وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی، با بیان اینکه تقویت بخش خصوصی و مردمی کردن اقتصاد موفقیت اقتصادی را موجب می شود، گفت: تجربه ثابت کرده است که فاصله گرفتن از دولتی بودن امور اقتصادی همیشه منفعت های زیادی برای جامعه داشته است.

مهرداد عظیمی امروز دوشنبه (۱۱ اردیبهشت) در مراسم گرامیداشت هفته کارگر در مجتمع فجر سنندج، با اشاره به اینکه کردستان، برگ های زرین تاریخ کشور را به خود اختصاص داده و نقش مهم مردمان این دیار در پایداری انقلاب بی بدیل است، اظهار کرد: نیروی انسانی درخشان مهمترین ظرفیت استان کردستان علاوه بر ظرفیت‌های خدادادی است.

وی معرفی درست و به جای ظرفیت های انسانی استان را رسالت مهم رسانه های استان ذکر کرد و افزود: ظرفیت های برجسته کردستان و آیین های سنتی این دیار در این برهه زمانی به همت دولت به بالاترین جایگاه خود رسیده و به همگان معرفی شده است.

رییس سازمان فنی و حرفه‌ای کشور با تبریک هفته کارگر، عنوان کرد: کارگران مجاهدان عرصه اقتصادی هستند و در شرایطی که دشمنان در صدد تنگ کردن عرصه اقتصادی به مردم هستند، رهبر معظم انقلاب شعار سال را بر پایه اقتصادی انتخاب کرده و مشارکت مردم را مبنای تحقق آن قرارداده است.

وی، با بیان اینکه تقویت بخش خصوصی و مردمی کردن اقتصاد موفقیت اقتصادی را موجب می شود، ادامه داد: تجربه ثابت کرده است که فاصله گرفتن از دولتی بودن امور اقتصادی همیشه منفعت‌های زیادی برای جامعه داشته است.

عظیمی، توجه به کارگران به ویژه کارگران ساختمانی اعلام کرد که دولت مکلف شد که بخشی از اعتبارات عمرانی سالانه دستگاه های اجرایی تحت عنوان تملک دارایی را صرف آموزش مهارت کارگران کنند و این امر از دستاوردهای مهم دولت سیزدهم به شمار می‌رود.

افزایش ۵۰ درصدی مراکز جوار کارگاهی

معاون وزیر کار تصریح کرد: یکی از راهبردهای جدی سازمان آموزش فنی و حرفه‌ای در سال جاری افزایش ۵۰ درصدی مراکز آموزشی جوار کارگاهی است.

عظیمی، کاهش بی‌سابقه نرخ بیکاری را جز افتخارات دولت عنوان کرد و خاطرنشان ساخت: توانمندسازی دهک‌های ضعیف جامعه نیز از دیگر اقدامات و توفیقات دولت و این وزارتخانه بوده که این روند به خوبی جلو می‌رود و در وزارتخانه در قالب یک قرارگاه در راستای تحقق منویات و مطالبات مقام معظم رهبری تلاش می کنیم و امیدواریم بتوانیم با برنامه ریزی‌های مختلف در قالب این قرارگاه شاهد تحقق منویات رهبری و پاسخگویی به مطالبات مردم عزیز ایران باشیم.

انتهای پیام 

دیگر خبرها

  • طنز امروز باید به استاندارد طنز گل‌آقا برسد/ما در جریان کاستی‌های حوزه طنز هستیم و برای جبران آن تلاش می‌کنیم
  • مردمی کردن اقتصاد توسعه پایدار کشور را به دنبال دارد
  • روایت خاندوزی از دستور رئیسی در پی تذکر رهبر انقلاب
  • باور به سوددهی «دلالی» علی‌رغم حمایت فرهنگ عمومی از کار مولد
  • زکات مستحبی گره های اقتصادی جامعه را می گشاید
  • درخواست یک فعال سیاسی درباره کاظم صدیقی
  • توضیحات وزیر کشور درباره انسداد مرز‌ها
  • مشکل تورم با افزایش تولید از بن بست خارج می‌شود
  • دبیرکل کتابخانه‌ها‌‌: مردم ایران کتاب‌نخوان نیستند + فیلم
  • نیازمند تحول در نگرش عمومی جامعه در حوزه وقف هستیم