رابطه انعطاف‌پذیری استادان و یادگیری فعال دانشجویان
تاریخ انتشار: ۱۸ خرداد ۱۳۹۹ | کد خبر: ۲۸۲۰۶۲۶۷
ایسنا/خراسان رضوی پیشرفت تحصیلی دانشجویان تا حد زیادی به کیفیت تدریس استادان بستگی دارد و توانایی استادان در حفظ و ارتقاء کیفیت تدریس در کلاس درس و همچنین، درک بهتر آنها در خصوص مقوله انعطاف‌پذیری می‌تواند بر کارایی تدریس آنان تأثیر به سزایی داشته باشد.
بر اساس این پژوهش: «درباره این موضوع اتفاق نظر وجود دارد، استادانی که مایلند کارایی تدریس خود را افزایش دهند، باید به انطباق و سازگاری فعالیت‌های انجام شده در کلاس با نیاز دانشجویان توجه داشته باشند».
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
در این پژوهش که توسط مرضیه کریمی، دانشجوی دکتری مدیریت آموزشی، غلامرضا جعفری‌نیا استادیار گروه علوم اجتماعی و مرتضی امانی دانشجوی دکتری مدیریت آموزشی دانشگاه آزاد اسلامی بوشهر انجام شده، آمده است: «یادگیری فعال یکی از شیوه‌های تدریس است که نیاز دانشجویان را در نظر می‌گیرد و با مشارکت دادن فعال آنان در فرآیند یادگیری موجبات یادگیری عمیق و بلندمدت آنان را فراهم می‌سازد».
در این پژوهش آمده است: «با این وجود، به ندرت مجال اجرای این روش کارآمد تدریس در دانشگاه‌ها به وجود می‌آید. دانشگاه شیراز نیز به عنوان یکی از قدیمی‌ترین و معتبرترین دانشگاههای کشور از این قاعده مستثنی نیست. به علاوه، این دانشگاه همواره به داشتن استادان سخت‌گیر به ویژه در رشته‌های فنی و مهندسی شهره بوده است و معدل دانشجویان آن عموماً در سطح پایین‌تری نسبت به همترازان خود قرار دارد؛ درحالی که به نظر می‌رسد برخورداری استادان از مهارت‌های انعطاف‌پذیری متناسب با موضوعات درسی و انعطاف به جا و به موقع آنان بتواند تأثیر بهتری بر مشارکت فعال دانشجویان در فعالیت‌های درسی و یادگیری عمیق و بلندمدت آنان داشته باشد.
انعطاف‌پذیری بی‌شک، به شمار افرادی که درباره آن می‌اندیشند، دارای تعاریف متعدد و گوناگونی است، از جمله انعطاف‌پذیری توانایی انطباق‌پذیری افراد با موقعیت‌ها و شرایط جدید یا درحال تغییر است، تمایل افراد برای آزمودن راهبردهای جدید است، توانایی پذیرش و گشودگی اندیشه در خصوص فناوری‌ها و ایده‌های جدید است و درک، پذیرش و احترام به روش‌های مختلف و متنوعی است که افراد براساس آن می‌اندیشند و رفتار می‌کنند.
انعطاف‌پذیری در روش تدریس استادان هم کاربردی است
واژه انعطاف‌پذیری در موقعیت‌ها و شرایط مختلفی به کار برده می‌شود که یکی از آنها کاربرد این واژه درباره روش تدریس استادان است. روش به کار برده شده استادان نقش بسیار مهمی در فرآیند تدریس دارد. آنان باید بکوشند تا در تدریس خود انعطاف‌پذیر باشند و بیاموزند که چگونه طیف وسیع و متنوعی از راهبردهای تدریس را به کار گیرند».
محققان میگویند: «هیچ سبک تدریس یا شیوه آموزشی‌ای وجود ندارد که در هر زمان و تحت هر شرایطی به کار آید و انعطاف‌پذیری استادان در انتخاب شیوه‌های تدریس امری مهم در شیوه یادگیری دانشجویان محسوب می‌شود. در کلاس‌های درس رشته‌های مهندسی که دانشجویان با ریاضیات سر و کار دارند، اغلب نیاز است که استاد برنامه تدریس خود را تغییر دهد و خود را با سبک‌های یادگیری متفاوت دانشجویان هماهنگ سازد.
در اینگونه کلاس‌ها استادان معمولاً دانشجویان را تشویق می‌کنند تا ایده‌ها و حدسیات خود را شرح دهند، پتانسیل این ایده‌ها را شناسایی کنند و دستورالعمل بسط و گسترش بیشتر این ایده‌ها را به صورت نمودار ترسیم کنند؛ به عبارت دیگر، نیاز است که استاد انعطاف‌پذیر باشد. این امر به ویژه در کلاس‌های دروس عملی اهمیت دارد زیرا در این کلاس‌ها دانشجویان درس را از طریق انجام دادن یاد می‌گیرند و گفت‌وگوی واقعی بین آنها، استاد و سایر دانشجویان درباره ایده‌هایشان شکل می‌گیرد.
انعطاف‌پذیری استاد به طورکلی، بدین معناست که آنها چه واکنشی به مشارکت و پاسخ‌های دانشجویان در کلاس نشان می‌دهند اما باید بین پاسخ‌های مورد انتظار و غیرمنتظره دانشجویان تفاوت قائل شد. وقتی که پاسخ دانشجو برای استاد قابل پیش‌بینی است و با برنامه‌های استاد هماهنگی دارد، هیچگونه انطباق‌پذیری از طرف استاد لازم نیست و او به طور طبیعی به شیوه‌ای انعطاف‌پذیر عمل می‌کند اما هنگامی که پاسخ دانشجو برای استاد غیرمنتظره و پیش‌بینی نشده است و با برنامه‌های او هماهنگی ندارد، استاد خود را در موقعیتی دشوار می‌یابد.
انعطاف ناپذیری استاد، همیشه ویژگی منفی محسوب نمی‌شود
بنابراین، استاد به ایجاد تغییر در برنامه‌های خود نیاز دارد و از طرف دیگر، وی تمایل دارد که طبق آنچه از قبل برنامه‌ریزی کرده است، کلاس را به پایان برساند. بنابراین، انعطاف‌پذیر بودن یا انعطاف ناپذیری استاد به این بستگی دارد که تا چه حد می‌تواند برنامه‌های خود را با پاسخ‌های غیرمنتظره و پیش‌بینی نشده دانشجویان هماهنگ سازد.
تنش موجود بین تلاش استاد برای انعطاف‌پذیر بودن و پاسخگو بودن در برابر دانشجویان و میل باطنی و نیاز طبیعی وی به مدیریت فعالانه یادگیری دانشجویان مطابق با برنامه‌ها و اهداف تدریس را نباید نادیده گرفت؛ در واقع، هر استادی این تنش را به نوعی تجربه می‌کند. ذکر این نکته نیز حایز اهمیت است که استاد باید بتواند قضاوت کند که چه موقع انعطاف‌پذیر باشد و چه موقع نباشد؛ به عبارت بهتر، انعطاف‌پذیر نبودن همیشه ویژگی منفی برای استاد محسوب نمی‌شود.
طبق یافته‌های این پژوهش، دانشجویان میزان انعطاف‌پذیری استادان و همچنین میزان یادگیری فعال خود را در حد متوسط برآورد کرده‌اند و معتقدندکه انعطاف‌پذیری استادان در هر دو بعد بر یادگیری فعال دانشجویان به طور معنادار تأثیر می‌گذارد و به ویژه این تأثیر در بعد منطقی انعطاف‌پذیری بیشتر نمایان است. شاید بتوان نتایج به دست آمده از این پژوهش را به ویژگی‌های انعطاف‌پذیری شهودی و منطقی استادان، مؤلفه‌های یادگیری فعال دانشجویان، ویژگی‌های جنسیتی آنان و همچنین، ویژگی‌های منحصر به فرد هر یک از رشته‌های تحصیلی نسبت داد».
استادانی که انعطاف‌پذیری شهودی دارند، به آسانی خود را با تغییرات سازگار می‌سازند
براساس این پژوهش: «استادانی که انعطاف‌پذیری شهودی دارند، به آسانی خود را با تغییرات سازگار می‌سازند، بر تطبیق روش تدریس خود با سبک یادگیری دانشجویان تأکید می‌ورزند، کارهای گروهی را به کارهای انفرادی ترجیح می‌دهند و در کارهای گروهی نیز برای خلاقیت و تصویرسازی ذهنی دانشجویان ارزش قائلند و در ادای تکالیف دستورالعمل‌های کلی را به دانشجویان ارائه می‌دهند اما جزئیات اجرای کار را به خود آنان واگذار می‌کنند؛ به عبارت دیگر، آنها چشم‌اندازی کلی را به دانشجویان ارائه می‌دهند و نیز از ارائه دستورالعمل‌های دقیق همراه با جزئیات به آنان پرهیز و از ایده‌های جدید برای حل مسائل استقبال می‌کنند.
با اندکی تأمل درباره مطالب مذکور، اینگونه به نظر می‌رسد که ویژگی‌های مربوط به انعطاف‌پذیری شهودی استادان سازگاری و انطباق بیشتری با ویژگی‌های شخصیتی دانشجویان زن دارد. از طرف دیگر، استادانی که بُعد غالب انعطاف‌پذیری آنان منطقی است، کارهای انفرادی و کاملاً ساختار یافته را به کارهای گروهی ترجیح می‌دهند، توجه چندانی به سبک یادگیری دانشجویان ندارند، بر سازماندهی دقیق کارها در بدو شروع تأکید می‌ورزند، به برنامه‌ریزی دقیق و حساب شده قبلی برای انجام دادن کارها بسیار اهمیت می‌دهند، در ادای تکالیف راه‌حل‌های گام به گام، تجویز شده، امتحان شده و پذیرفته شده قبلی را به ایده‌های جدید ترجیح می‌دهند و به شدت بر قوانین و دستورالعمل‌های دقیق همراه با جزئیات تأکید می‌ورزند».
بر اساس یافته‌های این پژوهش می‌توان نتیجه گرفت: «با اندکی دقت درباره ویژگی‌های انعطاف‌پذیری منطقی استادان می‌توان پی برد که ویژگی‌های مربوط به این نوع انعطاف‌پذیری سازگاری و انطباق بیشتری با ویژگی‌های شخصیتی دانشجویان مرد و همچنین، ویژگی‌های منحصر به فرد رشته‌های فنی و مهندسی دارد. رشته‌های فنی و مهندسی ماهیتی به نسبت عینی دارند و دانشجویان در این رشته‌ها بیشتر با مسائلی سروکار دارند که روندی منطقی و نسبتاً ثابت را طی می‌کنند و عملکرد آموزشی آنان اغلب در چارچوب مشخص شده‌ای قرار دارد و معمولاً تمام مسائل به صورت فرمول‌وار و مکانیکی مطرح می‌شوند».
انتهای پیام
منبع: ایسنا
کلیدواژه: استانی علمی و آموزشی پژوهش استاد دانشگاه دانشجو انعطاف پذیری یادگیری دانشجویان انعطاف پذیر برنامه ها تدریس خود کلاس ها رشته ها ایده ها
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.isna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایسنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۸۲۰۶۲۶۷ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
استادان مفاهیم روز جهان را به دانشجویان آموزش دهند
به گزارش خبرنگار خبرگزاری علم و فناوری آنا، محمد قربانی گلشن‌آبادی معاون امور مجلس و ارتباطات اجتماعی دانشگاه آزاد اسلامی ضمن حضور در کلاس نوستالوژیکی دانشجویان ورودی سال 1372 رشته علوم اجتماعی تبریک روز معلم به استادان دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز گفت: با توجه به اوضاع سیاسی جهان و شرایط پیش آمده وظیفه استادان این است که تمامی مفاهیم روز دنیا را به دانشجویان ارائه دهند.
انتهای پیام/
گزارشگر قديمى راديو دار فانى را وداع گفت