به نقل از «آنا»

«ناصر بخارایی»؛ شاعر ژنده‌پوش

تاریخ انتشار: ۱۹ خرداد ۱۳۹۹ | کد خبر: ۲۸۲۱۰۸۰۰

ناصر بخارایی، معروف به «درویش ناصر» شاعر پارسی‌گوی ایرانی در قرن هشتم هجری قمری است.

گروه فرهنگ و هنر خبرگزاری آنا- بارها شنیده‌ایم که گذشته چراغ راه آینده است. این چراغ روشنگر مسیری است که به ساختن بنای تمدن ایرانی اسلامی می‌انجامد. چراغی که انوار روشنگرش حاصل تلاش صدها حکیم، هنرمند و فیلسوف مسلمان است که از قرن‌ها پیش خشت‌به‌خشت این بنای سترگ را روی هم گذاشته‌اند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

با شما مخاطب گرامی قراری گذاشته‌ایم تا هر روز به بهانه عددی که تقویم برای تاریخ آن روز به ما نشان می‌دهد، به زندگی یکی از مشاهیر و بزرگان تاریخ کهن ایران و اسلام مختصر اشاره‌ای کنیم تا بتوانیم پس از یک سال، با این انوار روشنگر چراغ تمدن و فرهنگ آشنا شویم. به این منظور هر روز صبح، بخشی از تاریخ کهن خود و افتخارات آن را مرور خواهیم کرد.

برای خوشه‌چینی از این خرمن دانش و فرهنگ، جلد اول کتاب «تقویم تاریخ فرهنگ و تمدن اسلام و ایران» تألیف دکتر علی‌اکبر ولایتی که به سال ۱۳۹۲ در انتشارات امیرکبیر به زیور طبع آراسته شده، بهره برده‌ایم.

ناصر بخارایی، معروف به «درویش ناصر» یا «شاه (خواجه)» شاعر پارسی‌گوی ایرانی در قرن هشتم هجری قمری است.

در بخارا زاده شد و دوران جوانی خود را در ماوراءالنهر گذراند و از مشایخ آنجا کسب دانش کرد. سپس به سیاحت پرداخت و بسیاری از نواحی را دید. آورده‌اند که در «سفرها پیاده رفتی و در خرقه درویشان و لباس فقرا می‌بوده و از دنیا و دنیاوی خود را مُعرِض می‌نموده» و نیز گفته‌اند که «چون در قُبه اسلام بلخ کسی را قوت شنیدن سخنان او نبود، مشایخ وقت چنان صواب دیدند که وی به دارالسّلام بغداد رود و چند گاه به سیر و سلوک مشغول گردد، تا بر سخنان وی سکه زده شود».

چون ناصر بخارایی به بغداد رسید، با سلمان ساوجی دیدار کرد. قول همه نویسندگان درباره این دیدار یکسان است؛ ناصر بخارایی هنگام سیر و سیاحت در بغداد، اتفاقی، با سلمان ساوجی که با گروهی از یاران برای تماشای طغیان بهاره دجله رفته بود، ملاقات کرد. سلمان از او پرسید که کیستی و از کجایی؟ ناصر بخارایی در پاسخ گفت که مردی غریب و شاعری از بخاراست. چون سلمان دریافت که او ناصر بخارایی است، وی را در کنار گرفت و به اعزاز و اکرامش پرداخت.

سلمان در معرفی ناصر بخارایی به دربار ایلکانیان یا آل جلایر بغداد مؤثر بود. او مدتی در بغداد رحل اقامت افکند و به دربار سلطان اویس بن شیخ حسن ایلکانی (حکومت: 757-776ق) راه یافت و آن پادشاه ادب‌دوست و شاعرنواز او را گرامی داشت، ولی بعد از چندی به سعی حاسدان از نظر او افتاد؛ چنان که تا 6 ماه سلطان او را به مجلس نطلبید ولی سرانجام او را بخشید و دوباره به خدمت خواند.

ناصر بخارایی، پس از چندی در بغداد و تبریز در خدمت سلطان اویس بود، از ملازمت وی دست کشید و به سیر و سلوک پرداخت. او با شیخ نورالدین عبدالرحمان اسفراینی، عارف مشهور همنشین شد و در سلک درویشان درآمد. بعد از چندی، با کسب اجازه ارشاد، به حجاز رفت و در بازگشت به خدمت علاءالدوله سمنانی رسید و سؤالاتی از او پرسید و جواب‌هایی دریافت. وی بیشتر عمر خود را در سفر گذراند و به شام نیز سفر کرد. او برای دومین بار به حج رفت و در این سفر، در 773ق، بدورد حیات گفت.

مؤلف قاموس الاعلام ناصر بخارایی را شاعری درویش‌مسلک و لاابالی توصیف کرده است که با کتاب کهنه‌ای در جیب و لباس ژنده‌ای بر تن به سیر و سیاحت می‌پرداخت.

تقی‌الدین اوحدی کاشی او را از شعرای صوفیه و «شیر بیشه فصاحت و چابک‌سوار میدان بلاغت» و «شاهد منصه قبول و شایسته خلوتخانه وصول» دانسته است.

ناصر بخارایی در پی امور دنیوی نمی‌رفت. در برخی اشعارش به فقر خود اشاره کرده است، اما از شرایط خود ناراضی نبود. مضمون اشعار او میل وی را به تحقیق، حکمت و وعظ می‌نمایاند.

او به استادی و مهارت فراوانش در سخنوری می‌بالید. قصایدش استادانه و غزل‌هایش بیانگر عواطف و احساسات اوست و به گفته خودِ شاعر ناله او را به فلک می‌رساند. در غزل‌های وی مضمون‌های نو نیز به چشم می‌خورد و روان و لطیف است. ناصر بخارایی قصیده و غزل را به سبک شعرای عراق می‌سرود.

دیوان او دربردارنده حدود 4 هزار بیت از قصاید و غزل‌ها، قطعات و رباعیات است. موضوع قصایدش بیشتر ستایش خداوند و نعمت پیامبر(ص) و وعظ و اندرز است و بعضی از آنها استقبال از قصاید مشهور انوری، ظهیر و دیگر شاعران نامدار پیشین است و در برخی از آنها نیز ناصر بخارایی از ممدوحانی مانند سلطان اویس و پادشاهی به نام محمدشاه که احتمالاً منظور او محمدشاه اول از سلاطین هند است و همچنین امیری به نام هوشنگ که فرمانروای دمشق بودف یاد کرده است.

از برخی قصاید وی چنین برمی‌آید که بعد از ترک بغداد و در سفر دومش به مکه، مدتی در دیار شام اقامت داشته است؛ زیرا علاوه بر تصریح این مطلب در قصیده‌ای که در ستایش هوشنگ سروده، به اقامتش در شام اشاره کرده و در قصیده‌ای دیگر نیز از دیار شام به بخارا و یاران بخارایی سلام رسانده است.

ناصر بخارایی مثنوی‌ای نیز با نام هدایت‌نامه در «بحر متقارب»، سروده که با تصحیح مهدی درخشان در تهران به چاپ رسیده است. دیوان وی نیز با مقدمه مهدی درخشان در 1353ش در تهران چاپ شد.

انتهای پیام/4104/

منبع: آنا

کلیدواژه: انتشارات امیرکبیر دکتر علی اکبر ولایتی تقویم تاریخ سلطان او

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت ana.press دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «آنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۸۲۱۰۸۰۰ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

افشای جزئیات تماس اخیر ترامپ و بن سلمان

شبکه آمریکایی «سی ان ان» جزئیات تماس اخیر دونالد ترامپ، رئیس جمهور سابق آمریکا و محمد بن سلمان، ولیعهد سعودی را فاش کرد.

به گزارش ایسنا، این شبکه گزارش داد لیندسی گراهام، سناتور جمهوری خواه به عنوان یک کانال دیپلماتیک اصلی بین بن سلمان و دولت جو بایدن، رئیس جمهور کنونی ظاهر شده است؛ کانالی که تلاش‌هایی را که در دوره ترامپ برای دستیابی به توافق عادی سازی روابط بین عربستان سعودی و رژیم صهیونیستی آغاز شد، افزایش داد.

این شبکه آمریکایی افزود که در آخرین سفر گراهام به عربستان سعودی در اواخر ماه گذشته میلادی، او و بن سلمان با ترامپ تماس گرفتند. طبق این گزارش، این تماس تقریباً پنج دقیقه طول کشید.

دو فرد آگاه از این تماس به این شبکه گفتند: «مکالمه دوستانه و بیشتر شامل تبادل نظر و گفت‌وگوهای غیررسمی درباره انتخابات ریاست جمهوری آمریکا بود.»

یکی از این منابع گفت: «در مقطعی ترامپ آمار و ارقام نظرسنجی‌های خود را اعلام کرد»، در حالی که این ۲ منبع گزارش دادند که «توافق عادی‌سازی روابط حتی یک بار هم در آن تماس مطرح نشد».

این تماس خلاصه شد به اینکه چگونه ترامپ در خصوص دستیابی به توافقی که مقامات آمریکایی، اسرائیلی و سعودی آن را برای دستیابی به «ثبات پایدار در خاورمیانه» حیاتی می‌دانند، «در افق ظاهر می‌شود».

افراد مطلع از این موضوع به سی ان ان گفتند در حالی که رئیس جمهور سابق از مذاکرات مربوط به سازش آگاه است، اما «در این مذاکرات دخالتی ندارد».

این شبکه اشاره کرد نگرانی واقعی در میان برخی از شرکت کنندگان در مذاکرات جاری وجود دارد که «ترامپ ممکن است تلاش کند هر گونه توافقی مربوط به دولت بایدن را خنثی کند، نظیر آنچه در اوایل سال جاری انجام داد و از جمهوری خواهان در کنگره خواست تا از توافقنامه مهاجرتی بین ۲ حزب حمایت نکنند.

افراد نزدیک به ترامپ می‌گویند که رئیس‌جمهور سابق معتقد است که اگر بتواند به کاخ سفید بازگردد، می‌تواند در مورد توافق بهتری با سعودی‌ها مذاکره کند و همچنین به دنبال مشارکت یا کار فعالانه برای خنثی کردن هر نوع توافق عادی سازی روابط در دوران بایدن نیست».

۲ مقام آمریکایی گفتند که تماس ترامپ با محمد بن سلمان «در کاخ سفید به مذاقشان خوش نیامد» اگرچه آنها به صراحت گفتند که هیچ مدرکی دال بر تأثیر آن بر مذاکرات بین نمایندگان بایدن و همتایان سعودی آنها وجود ندارد».

گراهام مقامات بایدن را از آن تماس مطلع کرد و گفت که آنها «درک می‌کنند که چرا او می‌خواهد ترامپ را در جریان قرار دهد».

سناتور گراهام به سی‌ان‌ان گفت که «همه کار انجام می‌دهد تا اطمینان حاصل شود که توافق در زمان بایدن منعقد می‌شود، تا حدی به این دلیل که معتقد است بایدن شانس بیشتری برای بسیج حمایت دموکرات‌ها در کنگره خواهد داشت».

انتهای پیام